Nga Suela Shala Kërxhaliu/

Kur Ilda Hila u nis nëpër botë e etur për të fituar dije dhe ndërtuar ëndrrat e rinisë së hershme, ndoshta nuk e kishte imagjinuar që, me mallin për vendin që kishte lënë pas dhe pak aromë ushqimesh shqiptare, do të ngrinte një sipërmarrje të guximshme që do t’i sillte më afër bashkëvendasit e saj në diasporë me Shqipërinë. Këto dy përbërës të rëndësishëm ajo i bashkoi me një ekspertizë të specializuar dhe ngriti kështu një start-up të quajtur “Me Zemër”, që ka për mision të sjellë më pranë produktet dhe kulturën shqiptare me diasporën kudo nëpër botë.

Me përfundimin e studimeve për financë në Milano, Itali, dhe fitimin e një përvoje të pasur akademike dhe profesionale në universitetet italiane, koorporatat evropiane dhe në Azi, Ilda vendosi të rikthehej në qytetin e saj të bukur dhe poetik të lindjes, Lezhë, për të ndërtuar aty diçka autentike shqiptare. Ajo dëshironte t’i jepte vendit të saj të vogël, por me burime të jashtëzakonshme natyrore, kulturore dhe shpirtrore një markë krejtësisht shqiptare. Por Ilda e dinte që vetëm pasioni nuk mjaftonte për ta realizuar këtë. “Nevojitej shumë profesionalizëm, strukturë dhe një qasje që respekton klientin global.” Falë një vizioni të qëndrueshëm global, etike pune dhe standardeve ndërkombëtare, ajo arriti ta ngrinte në këmbë dhe t’i jepte shpirt një misioni që, në fakt, në thelb kishte shpirtin: atdhedashurinë dhe mallin njerëzor.

Kur kthen kokën pas në kohë, ajo kujton se si, një fëmijë i rritur në emigracion, e kishte parë gjithmonë familjen e saj ta paketonte mallin për atdheun dhe njerëzit nëpër valixhe në formën e produkteve shqiptare. Ajo thotë që ideja për një start-up të tillë kishte kohë që rrinte zgjuar brenda saj, por nisi të merrte formë vetëm gjatë izolimit që krijoi pandemia e disa viteve më parë. Ilda e quan misionin që ka marrë përsipër “Me Zemër” një udhëtim emocional të çdo shqiptari nëpër botë drejt shtëpisë së munguar për shumë kohë, por edhe një pasaportë për ata që duan ta njohin këtë vend të vogël dhe me energji e histori të jashtëzakonshme, të pasur veçanërisht në fushën gastronomike.

Themeluesja e “Me Zemër” thotë që priti pikërisht këtë moment për të nisur misionin e saj për të çuar produkte si verëra dhe pije të tjera, ku më e famshmja është rakia shqiptare, apo vaj ulliri në sa më shumë tryeza nëpër botë, sepse tani mund të thuhej që ky vend ishte gati për t’u prezantuar jashtë kufinjve të tij përmes cilësisë. Ilda shkon edhe më tej duke thënë që konsumatori tani nuk kërkon vetëm një produkt, por edhe një histori, një përjetim. “Dhe pikërisht këtë përpiqemi që të ofrojmë çdo ditë, një përvojë që të ngroh zemrën dhe ruan identitetin.”

“Me Zemër” realizon dërgesa nëpër gjithë Evropën brenda dyzet e tetë orësh dhe në gjithë Amerikën brenda katërmbëdhjetë ditësh. Ajo i administron porositë në mënyrë digjitale dhe siguron shërbim mbështetës 24/7 në disa gjuhë, dërgesa të shpejta dhe transparencë në çdo hap të udhëtimit të produktit. Ilda thotë se, në rrugëtimin e saj, ka pasur gjithmonë mbështetjen e investitorëve të huaj, që e kanë ndihmuar të krijojë besimin se, edhe nga një vend i vogël si Shqipëria, mund të lindë një markë që fiton respektin e tregut ndërkombëtar.

“Me Zemër” e bën përzgjedhjen e produkteve që eksportohen mbështetur në tre kritere kryesore: autenciteti, cilësia dhe përfaqësimi i vlerave shqiptare. Në këtë mision, ata mbështeten nga një rrjet profesionistësh, që përfshijnë somelierë, agronomë dhe ekspertë të certifikimeve, midis të cilëve, partnerë të certifikuar ndërkombëtarisht si AIS Club Albania, për të siguruar cilësinë më të mirë në përputhje me normat e sigurisë së produkteve ushqimore nëpër botë. “Me Zemër” shpesh mbështet edhe vetë prodhuesit me përmirësimin e etiketimit, paketimit dhe dokumentacionit për eksportin. Ky mision ka udhëtuar nëpër gjithë Shqipërinë për t’u takuar me artizanët më të mirë vendas, përfaqësuesit e traditës dhe të burimeve të çmuara që ka vendi ynë i begatë.

Në shqip, ne kemi një shprehje shumë të dashur: “Dashuria kalon përmes stomakut”. Ilda nuk e ka parë asnjëherë këtë nismë thjesht si një sipërmarrje biznesi, por edhe si një urë komunikimi midis prodhuesve vendas, duke fuqizuar kështu bashkësitë rurale, dhe diasporës kudo nëpër botë. Produktet që “Me Zemër” eksporton në mbarë botën mbajnë një vulë të bukur idilike, atë të mallit, atdhedashurisë, që kush jeton në migrim, e di shumë mirë se çfarë vlere te veçantë ka.

Si pjesë e iniciativës së saj për të sjellë verërat, ushqimet dhe aromrat shqiptare në sa më shumë tavolina rreth e rrotull botës, ditën e fundit të gushtit që sapo lamë pas, nën kujdesin e Shef Fejsal Demiraj, “Me Zemër” organizoi një darkë që e kombinoi me verërat e vreshtarive më të njohura të Shqipërisë si Çobo Winery, Uka Winery, Duka Winery, Alimani Winery. Fejsal Demiraj është themeluesi i “Amëz”-it, i njohur për markën e parë në botë gourmet të salcës së specave, një traditë njëshekullore shqiptare. Midis udhëtimeve të tij të shumta profesionale nëpër botë për rreth njëzet vjet, në kërkim të teknikave dhe aromrave të reja të gatimit, ai ka punuar plot gjashtë vjet në “Noma” të Kopenhagenit, i votuar si restoranti më i mirë në botë.

Ky organizim privat në banesën e familjes Lukaj në Grinuiç, Kënektikat, u mbështet nga Vjosa dhe Richard Lukaj, një filantropist dhe profesionist shumë i suksesshëm shqiptaro-amerikan, të cilët mblodhën në një tryezë të përbashkët pronarë të njohur restorantesh, administratorësh dhe shefash kuzhine nga vende të ndryshme të Amerikës si Bruno Selimaj, Elio Ahmetaj, Nick Zherka, Ben Çelaj dhe Mira e Dorian Puka.

(Për ata që janë të interesuar të njohin historinë e “Me Zemër”, ose të porosisin produkte shqiptare në cilindo vend të botës ku ndodhen, ju lutemi të vizitoni www.mezemer.com)

Rafaela Prifti/

The American Balkan Chamber of Commerce’s networking reception spotlighted the importance of relationship building in furthering growth within its network while also expanding existing partnerships towards new opportunities and markets. The event was held at the New York City’s offices of Fragomen’s, a leading firm in US corporate immigration law. Speaking on behalf of the hosts, Eda Derhemi, Counsel at Fragomen, expressed gratitude for the ongoing collaboration to the Chamber’s leadership and team starting with its President Eliza Prendova, Aleksanda Miloseska, Nevila Dudaj, Nancy Kajo, Nikola Andreevski, Boban Popevski, Kiril Savovski, Aleksander Mitrevski and Thakur Aggarwal. The President of the Chamber Eliza Prendova welcomed the high level official delegations from Albania, Bosnia Herzegovina, North Macedonia, Montenegro and Serbia. She recognized the unwavering support of a few Ambassadors such as Albania’s Ambassador to the US His Excellency Ervin Bushati. “Guests of honor from a few African nations are here with us tonight,” as public and private sector present new immense opportunities at the present time,” said Ms. Prendova.

Lastly, the President of North Macedonia Gordana Siljanovska-Davkova addressed the event noting that the takeaway of the post-war reality, that she is reminded of when visiting abroad and at home is the interdependency of the countries in the region. “Ultimately, protecting one another is about protecting one another,” she said.

The Chamber was founded in March 2025 as a non-profit organization dedicated to the promotion of trade and investment between the United States of America and all countries in the Balkan region, serving companies of all sizes, from startups to multinational corporations, providing resources and connections to succeed in both markets. The Chamber, as announced, connects American companies with emerging markets in Southeastern Europe and supports Balkan companies seeking to expand into the American market. In conversations with guests and attendees, Harry Bajraktari, President of the Bajraktari Realty Management Cooperation underscored the importance of networking and meetings that focus on new avenues for growth and partnership.  

ABCC provided the following Press Release in English and Albanian to Dielli https://www.facebook.com/DielliNewspaper/ https://gazetadielli.com/ and Noli Show https://www.facebook.com/Nolishow/ that covered the event. 

Press Release – American-Balkan Chamber of Commerce 

The American-Balkan Chamber of Commerce is delighted to announce the successful conclusion of a high-profile international event held on September 22, 2025, in New York, during the United Nations General Assembly. This reception, honoring heads of delegations from Southeast Europe, gathered over 100 distinguished guests from the global political and business arenas. Attendees included several heads of state, prime ministers, ministers, ambassadors, diplomats, and top business leaders from various European countries, as well as Africa, Asia, and the Americas.

The presence of senior U.S. officials and CEOs of leading international companies further underscored the strategic importance of this gathering in advancing economic cooperation and global partnerships.

Key Discussion Topics

1.The event covered several critical topics related to economic development and international cooperation, with a particular focus on:

Regional Economic Integration centered on opportunities to deepen economic ties between Balkan countries and global markets, emphasizing infrastructure projects and digital transformation.

2. New investment prospects in the energy, technology, and green economy sectors were presented to attract capital from the U.S., Asia, and Africa, and to strengthen trade relations.

3.Sustainable Development and Innovation: Initiatives to promote sustainable business practices and innovation were discussed.

4.Global Trade and Diplomacy: Participants explored ways to enhance trade relations and diplomatic cooperation, particularly in the context of geopolitical challenges.

Event Conclusions

1.Strengthening Partnerships: Participants committed to creating new platforms for cooperation between Balkan countries and global economic hubs, aiming to increase trade and investment through B2B meetings and joint projects.

2.Promoting Innovation: Agreement was reached to support startup ecosystems and technology hubs in the Balkans, with backing from U.S. and international partners, including the development of green technologies.

3.Sustainability as a Priority: Participants agreed on joint initiatives for green development, including projects for renewable energy, carbon footprint reduction, and the integration of SDGs into business models.

4.Improving the Business Climate: Concrete measures were proposed to streamline business regulations, attract foreign investment to the region, and promote inclusivity in the economy.

This event, held in the context of global discussions on sustainable development and regional stability, reaffirmed the leading role of the American-Balkan Chamber of Commerce as a key driver of economic cooperation between the Balkans and the world. The Chamber remains committed to building bridges between regions, promoting innovation, and creating opportunities for economic growth and prosperity.

For additional information or inquiries, please contact the American-Balkan Chamber of Commerce, headquartered in New York, at info@amerikanbalkancc.org or visit our website at amerinbalkancc.org.

Njoftim për Shtyp – Dhoma Amerikano-Ballkanike e Tregtisë

Dhoma Amerikano-Ballkanike e Tregtisë ka kënaqësinë të njoftojë përfundimin e suksesshëm të një ngjarjeje ndërkombëtare të profilit të lartë, të mbajtur më 22 shtator 2025 në Nju Jork, gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Ky pritje, kushtuar krerëve të delegacioneve nga Evropa Juglindore, mblodhi mbi 100 të ftuar të shquar nga skena politike dhe e biznesit global. Të pranishëm ishin disa krerë shtetesh, kryeministra, ministra, ambasadorë, diplomatë dhe liderë të lartë të biznesit nga vende të ndryshme evropiane, si dhe nga Afrika, Azia dhe Amerika.

Prania e zyrtarëve të lartë amerikanë dhe drejtorëve ekzekutivë të kompanive kryesore ndërkombëtare theksoi më tej rëndësinë strategjike të kësaj takimi për avancimin e bashkëpunimit ekonomik dhe partneriteteve globale.

Temat Kryesore të Diskutimit

Ngjarja trajtoi disa tema kyçe me rëndësi për zhvillimin ekonomik dhe bashkëpunimin ndërkombëtar, me fokus të veçantë në:

1.  Integrimi Ekonomik Rajonal: Diskutimet u përqendruan në mundësitë për thellimin e lidhjeve ekonomike midis vendeve të Ballkanit dhe tregjeve globale, me theks në projektet e infrastrukturës dhe transformimin digjital.

2.  Mundësitë e Investimeve: U prezantuan perspektiva të reja investimi në sektorët e energjisë, teknologjisë dhe ekonomisë së gjelbër, me qëllim tërheqjen e kapitalit nga SHBA, Azia dhe Afrika, si dhe forcimin e marrëdhënieve tregtare.

3.  Zhvillimi i Qëndrueshëm dhe Inovacionet: U diskutuan iniciativa për promovimin e praktikave të qëndrueshme të biznesit dhe inovacionet.

4.  Tregtia Globale dhe Diplomacia: Pjesëmarrësit diskutuan mënyrat për të forcuar marrëdhëniet tregtare dhe bashkëpunimin diplomatik, veçanërisht në kontekstin e sfidave gjeopolitike.

Përfundimet e Ngjarjes

1.  Forcimi i Partneriteteve: Pjesëmarrësit u angazhuan për krijimin e platformave të reja për bashkëpunim midis vendeve të Ballkanit dhe qendrave ekonomike globale, me qëllim rritjen e shkëmbimeve tregtare dhe investimeve përmes takimeve B2B dhe projekteve të përbashkëta.

2.  Promovimi i Inovacionit: U arrit marrëveshje për të mbështetur ekosistemet e startup-eve dhe qendrat teknologjike në Ballkan, me mbështetjen e partnerëve amerikanë dhe ndërkombëtarë, duke përfshirë zhvillimin e teknologjive të gjelbra.

3.  Qëndrueshmëria si Prioritet: Pjesëmarrësit ranë dakord për iniciativa të përbashkëta për zhvillim të gjelbër, duke përfshirë projekte për burime të rinovueshme energjie, uljen e gjurmës së karbonit dhe integrimin e Qëllimeve të Zhvillimit të Qëndrueshëm në modelet e biznesit.

4.  Përmirësimi i Klimës së Biznesit: U propozuan masa konkrete për lehtësimin e rregulloreve të biznesit, tërheqjen e investimeve të huaja në rajon dhe promovimin e gjithëpërfshirjes në ekonomi.

Kjo ngjarje, e organizuar në kontekstin e diskutimeve globale për zhvillimin e qëndrueshëm dhe stabilitetin rajonal, rikonfirmoi rolin udhëheqës të Dhomës Amerikano-Ballkanike të Tregtisë si një forcë kryesore në bashkëpunimin ekonomik midis Ballkanit dhe botës. Dhoma mbetet e përkushtuar për ndërtimin e urave midis rajoneve, promovimin e inovacionit dhe krijimin e mundësive për rritje ekonomike dhe prosperitet.

Për informacione shtesë ose pyetje, ju lutemi kontaktoni Dhomën Amerikano-Ballkanike të Tregtisë, me seli në Nju Jork, në info@amerikanbalkancc.org ose vizitoni faqen tonë të internetit amerinbalkancc.org.

Saimir Kadiu/

– A e more vesh, mor ti?

– Jo mor zotni, ç’ka me marr vesh?

– Je i dënuar me 7 vjet burg!

– Po për ç’ka jam dënue mor zotni?

– Për agjitacion e propagandë kundër pushtetit popullor.

– Po unë sa kam ardhë prej Turqie, s’kam fole me njeri, përveç punës arsimore.

– Po me atë mendim ke ardhur prej andej që të bësh propagandë.

– Po pse a ka ligje në botë zotni, që të dënojë mendimin?

– Mbylle gojën se je i dënuar!

Me keto dialogje, pjese e farses bolshevike, regjimi dënoi me 7 vjet heqje lirie krye reformatorin e arsimit kombëtar, Mirash Ivanajn…Jeta e mjeruar dhe puna shumë e rëndë në burg si përkthyes sollën degradimin e shpejtë të shëndetit të Mirash Ivanajt.

Një ditë, në shtëpinë e vuajtjeve, sipas kujtimeve të Jakov Miles, erdhi Mehmet Shehu me Bedri Spahiun. Në dhomën e përkthimeve, takuan edhe Mirash Ivanajn. Plaku me respekt u ngrit në këmbë:

“Besoj se gjatë kohës së burgut do t’i kesh rishikuar pikëpamjet e tua”- i tha Bedri Spahiu, asokohe Minister i Arsimit.

“Jo pikëpamjet, por bindjet e mia’ – e korrigjoi Mirashi. – ‘t’ju them të drejtën: asnjë nuk kam ndryshuar”.

“Atëherë nuk qenke tjetër veçse një plak matuf”, – iu shfry Mehmet Shehu.

“Jam nji mendimtar dhe nji demokrat që edhe sikur të kthehesha mbrapa në jetë, do të ndiqja të njëjtën rrugë”.

Disa javë para ditës së lirimit nga burgu ai i ka dërguar drejtorit një letër ku i kërkonte atij ta mbante në burg se nuk kishte ku të shkonte për të banuar dhe nuk kishte asnjë të ardhur për të jetuar. Por, i dërrmuar nga puna e rëndë dhe kushtet e tmerrshme të burgut, më 22 shtator të vitit 1953, 12 ditë para mbarimit të afatit të dënimit të tij, mbylli sytë për jetë. U shua ne spitalin e Tiranes, pas nje nderhyrjeje te thjeshte kirurgjikale, në moshën 62 vjeçare.

Bashkëvuajtësi Ibrahim Hasnai, si dhe ish-laboranti i spitalit Enis Boletini, tregojnë se në spital u muar vesh që trupi i Mirash Ivanajt, gjendej në auditorët e Anatomisë të fakultetit të Mjekësisë, për eksperiment e demonstrim mësimor. Per ironine tragjike te fatit ai i shërbeu arsimit shqiptar edhe i vdekur.

Dhjetë vjet më pas më 1963-in, kur të afërmit e Nikolla Ivanajt e nxorën nga vendi ku e kishin hedhur, për ta varrosur njerëzisht në varrezat e Sharrës, e gjetën të hedhur në gropë pa emër, pa arkivol, përmbys me fytyrë përdhe, si një të burgosur, të cilin e dënojnë përsëri pas vdekjes.

Kush ishte Mirash Ivanaj?

I lindur në Podgoricë, rridhte nga një familje patriotike prej viseve shqiptare të Malit të Zi.

Intelektual klasi dhe patriot i vendit te tij. Shkrimtar, eseist, mesues, publicist, humanist…

I lauruar ne Rome per Filozofi dhe Jurisprudence, Ivanaj ishte edhe nje poliglot me plot 7 gjuhe te “gjalla” dhe tre te “vdekura”. Megjithese ishte admirues i Zogut, ai ishte kritik i gjendjes mjerane te arsimit shqiptar. E pranoi me deshire oferten e Mbretit Zog per te reformuar arsimin shqiptar.

Mori portofolin e Ministrit te Arsimit ne vitin 1933, (pas vdekjes se Hilë Mosit) ne qeverine e Pandeli Evangjelit.

Madheshtia intelektuale, patriotizmi i nivelit me te larte dhe gjendja mjerane e arsimit shqiptar ne vitet 30’ ishin “nxitesit” e Ligjit Ivanaj…

Në shtator të vitit 1934 paraqiti ligjin e ri për arsimin, duke e bërë 5-vjeçaren fillore arsim të detyruar. Krijoi gjithashtu institute edukuese dytësore të ndryshme. “Ligji i Arsimit”, ose siç u be i njohur si “Ligji Ivanaj” ishte ligji më i rëndësishëm e më i plotë i periudhës se qeverise Evangjeli.

Qëllimi i reformës së Ministrit Ivanaj, ishte që shkolla shqipe të kishte karakteristikat dhe fizionominë e saj, të ishte laike, shtetërore, kombëtare e demokratike, me tekste bashkëkohore të ngjashme me shkollat e perëndimit dhe të edukonte e orientonte në atë drejtim brezin e ri. Këto ide kërkoi të sanksionoheshin me ligj dhe në shumë raste ia arriti qëllimit edhe për shtetëzimin e shkollave private, veçanërisht ato italiane dhe greke.

“…Shkolla jonë, duhet të japë edukatë qytetare e laike, sepse qëllimi i shkollës është të formojë qytetarë të lirë, me edukatë dhe formim shkencor e teknik bashkëkohor…” ( Ky fragment i shkurtër është shkëputur nga fjala e mbajtur prej Mirash Ivanajt, si ministër i Arësimit kombëtar, në Parlamentin shqiptar, me 10 prill 1933)

Më 30 gusht 1935 dha dorëheqjen në shenjë proteste pasi Gjykata e Hagës detyroi qeverinë shqiptare që të moderonte politikat e saj ndaj shkollave minoritare.

Emërohet kryetar i Këshillit të Shtetit dhe këshilltar i mbretit Zog deri më 7 prill 1939.

Ishte absolutisht kunder pushtimit fashist te Shqiperise dhe bashkë me miqtë e tij Safet Butka dhe Qemal Butka mobilizoi studentët shqiptarë në protestat kundër pushtimit.

U largua nga Shqiperia drejt Turqise ne vitin 1939 duke refuzuar pushtimin fashist te vendit.

Ai u largua nga atdheu bashkë me vëllain Martin Ivanaj, jurist i shquar, kryetar i Gjykatës së Diktimit si dhe miqtë e tij, arkitektin Qemal Butka dhe filozofin Branko Merxhani, si një refuzim ndaj pushtimit Italian të Shqipërisë dhe si një shpëtim për jetën e tyre.

E ka shpjeguar vetë këtë mërgim në ditarin e jashtëzakonshëm “Na, që shpëtimin e gjetëm në t’ikun”…

Kthehet në Shqipëri në tetor 1945 i kërkuar edhe nga Gjergj Kokoshi dhe I bindur qe nuk kishte asnnje mekat mbi shpine.

Autoritetet e larta i luten që të shpallë kandidaturë për deputet nga ana e Frontit Demokratik, gjë për të cilën refuzoi. Punoi në shkollën pedagogjike të Tiranës nga nëntori i 1945 deri më 15 maj 1946, kohë kur u arrestua si “agjent i anglezëve”.

Kush ishte mekati i Mirash Ivanajt?

“Mekati” i vetem… i preu bursen me 6 shkurt 1934, ne kohen qe ishte Minister i Arsimit “ngelsit” Enver Hoxha…

Thuhet qe kur Mirash Ivanaj u kthye ne Shqiperi u prit nga vete Enver Hoxha, i cili me stilin e tij thumbues i thote :

“Shiko si po te presim… jo si ty qe me hoqe bursen”

Mund te qendronte ne Turqi. Por erdhi per te bere Shqiperine… dhe u denua nga gjykata e teneqexhinjve dhe harbuteve provinciale.

Në këtë mënyrë Shqipëria humbi “ministrin e hekurt” te Arsimit shqiptar siç e ka quajtur studjuesi i shquar Lazer Radi.

Padyshim me i madhi Minister i Arsimit ne historine 112 vjecare te shtetit shqiptar.

Per ironi te fatit, asokohe, Minister i Arsimit ishte nje nga katilet e gjyqeve te pasluftes…Bedri Spahiu.

Vdiste i vrare Mirash Ivanaj…dhe arsimin e “reformonte” Bedri Spahiu… dhe populli “liridashes” dhe “arsimdashes” per kete kriminel kishte “kenduar”:

“Dridhen armiqte

Porsi miu

I gjykon Bedri Spahiu”

Nje nga keta “armiq” ishte edhe Mirash Ivanaj…dhe “krimi” i tij ishte sepse donte Shqiperine…

Interviewer Rafaela Prifti/

Congratulations on the nomination! You are the first Albanian-born female novelist longlisted for the Booker Prize. What jumps to mind instantly is Ismail Kadare’s winning the first Man Booker International Prize in 2005 (now International Booker Prize) – an award that honored his entire body of work. What is it like to be up there?

-Being longlisted certainly increases the book’s visibility and opens up opportunities. I feel beyond honored and hugely intimidated to see my name next to Kadare, whom I grew up reading. It’s also a bit strange, honestly, as it puts a strong spotlight on a person, and most writers are introverts who have a hard time with that kind of attention. As far as gender is concerned, six other wonderful writers who are women are on the list, so I’m in good company.

Living in-between is a central concept of the imigrant experience that you explore through the nameless protagonist, the Albanian American profesional interpreter, and a whole cast of imigrants from around the world in your debut novel.

-Yes, there are many immigrants in the story and they’re all experiencing the in-between. They all want something that’s beyond their reach, some are trying to become legal or heal themselves, some simply want a life where they’re not harassed. They all have their goals. The novel starts in January and I had the feeling, while writing it, that it would end in spring, which worked well metaphorically showing the possibilities of regeneration and renewal in that final scene.

“The Albanianess” is interwoven with the main theme of caring too much, a strong trait that leads the protagonist into dangerous situations. Since the book is released in Albanian by Botimet Dudaj, I will ask you to choose three words to describe it in Albanian.

Dinamik, mbërthyes, i paparashikueshëm.

The protagonist’s drive to help fellow immigrants, though admirable, becomes an unchecked compulsion. You had said that a brief personal experience as an interpreter for a New York organization, provided the premise of the story “that was ready to be told.” Was that unusual or is that an habitual workflow?

-It was actually a volunteer opportunity someone told me about. The man I was to interpret for had the same history as Alfred and he was a survivor of torture. But I’ve never worked professionally as an interpreter or translator. Yes, of course, it takes a while for some stories to get off the ground. A select few flow much easier it seems. Writers call them a gift. I wouldn’t say this story was a gift though. But although I struggled with the structure of the novel initially, there was something propulsive in the storyline, which allowed me to finish it.

In the story, silence is not just the absence of sound, it could indicate represion or rebellion, which is evident each time the narrator opts to say nothing to Billy, her husband, or Alfred, the Kosovar Albanian client that she is helping. What do the novel’s reflective spaces convey to the reader?

-It’s common for astute readers to notice things that writers don’t even intend, at least not consciously. I wasn’t aware of the role of silence, thank you for bringing it up. Billy’s attention to the unspoken is mentioned in regard to his interest in silent film and is consistent with the fact that he is also attuned to his wife’s moods, and he can read her reactions, even when she doesn’t tell him things. And then there’s the silence that happens after they fight, since they’re both upset. It offers a moment of introspection perhaps and it also reveals her feelings as she reflects upon their relationship. I like your interpretation that silence represents rebellion and repression, I’m sure that’s true, too.

The mother figure manifests itself in a fascinating ensemble of female characters such as the narrator’s mother, and Anna’s, Alma’s, Billy’s, Alfred’s. How does their presence – physical, emotional, psychological – enhance the larger narrative of the story?

-You are right, we get to know the mother of nearly every character! I think that the mothers in the novel embody the histories of the countries the characters come from as well as the ongoing emotional and psychological issues that affect generation after generation. Although they are trying to solve the issues that deal with their day to day life, these characters carry their pasts like shadows. This is something that the interpreter and Alfred sense about each other, by the way, and it connects them.

The interplays between dualities (the narrator’s father and uncle), contradictions in intents and motivations, echoes of the past in her family and the history of Albania build up the tension in several plot points with a thriller like quality.

-As people we are wired to notice similarities and differences, some of which are mundane and some are revealing from a character perspective. If you listen to any conversation in a coffee shop or bus, you’ll find statements like that, people trying to make sense of one another and pointing at differences. Of course, in fiction we have to think about how these characteristics fit in the bigger story. What did it mean for the interpreter to have a father who never sugarcoated things? So, the opposites serve to clarify characters, but they have to fit in the fabric of the story.

Would you please introduce yourself to the readers and your journey as a writer and a playwright? For anyone interested, there is a list of more than a dozen short and full length plays on your website lediaxhoga.com, a few of them are available for online watching.

-I’ve lived in New York City for a long time, for twenty years. I now am a parent and live in Brooklyn with my family. I worked in book publishing in Manhattan for many years, but then I wanted to write fiction, so I got an MFA in Fiction writing at Texas State. Yes, I’ve always been interested in Playwriting and had many short plays produced. I love writing dialogue. I also like screenwriting and would love to write a screenplay that turns into a movie someday.

What is the best way for the readers and fans to find out more about you and your work?

Thank you so much for reaching out to me about this. My website is lediaxhoga.com and I’m on

Instagram.

Your nomination is a remarkable achievement! The debut novel is a testament of your outstanding talent. Best of luck, Ledia!

The interview was conducted via email and edited for length and clarity Booker Prize is a prestigous literary award conferred annually for a single work of fiction written in English published in the UK. It was founded in 1969. Ledia Xhoga’s debut novel is among 13 works longlisted out of over 150 titles for 2025. The Booker Prize will announce its six-book shortlist tomorrow at the Royal Festival Hall in London.

Flamur Vezaj/

Për herë të parë, Shoqata Labëria në SHBA iu bashkua festivalit të përvitshëm të rrugës në jug të Bostonit (Street Festival South Boston) duke sjellë para qindra banorëve të qytetit këngët e lashta iso-polifonike dhe kostumet tradicionale të Labërisë.

Ishte një moment i veçantë, ku zëri i Labërisë, ky thesar shpirtëror i shpallur pasuri e UNESCO-s, u ngrit fuqishëm në skenën e ndërtuar nga organizatorët e këtij festivali në Boston!

Krah tyre, performoi edhe grupi i valleve “Vallet Tona”, pjesë e Katedrales Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit (Kisha e Fan Nolit), të cilët e mbushën atmosferën me ngjyrat e traditës dhe gjallërinë e hapave të valleve tona, duke i dhuruar publikut një festë të paharrueshme shqiptare.

Të gjithë së bashku, me krenari e dashuri për atdheun, prezantuan kulturën dhe trashëgiminë tonë të gjallë, duke e bërë pjesëmarrjen e Shoqatës Labëria edhe më domethënëse, si bashkëpunim me Kishën e Fan Nolit në këtë festival prestigjioz.

Publiku, i përbërë nga banorë të shumtë të Bostonit dhe miq nga kultura të ndryshme, u magjeps nga tingujt e këngëve tona, u duartrokitën vallet tona dhe u mahnitën nga kostumet tradicionale shqiptare. Shumë prej tyre, jo shqiptarë, iu bashkuan këngës e valles, duke dëshmuar se muzika dhe arti nuk njohin kufij, por lidhin zemrat e njerëzve si një familje e madhe.

Ky ishte një ditë që ngjalli emocione të forta, një ditë krenarie ku ndjemë se rrënjët tona shqiptare jo vetëm nuk harrohen, por ndriçojnë me forcë edhe në skenën amerikane.

Pjesëmarrja në këtë aktivitet u bë i mundur nga Kisha e Fan Nolit, Shoqata “Labëria”, valltarët e vegjël të “Valleve tona”, administrata dhe banorët e jugut të Bostonit, organizatorët e festivalit dhe të gjithë ata që u bashkuan e duartrokitën në mbështetje të grupit shqiptar.

Me shpresën se vitin e ardhshëm kjo pjesëmarrje do të vazhdojë e do të bëhet traditë, u përcoll edhe njëherë mesazhi i fuqishëm i krenarisë dhe kulturës shqiptare në zemër të Bostonit.