Sokol Paja/

New York, 19 maj 2024 – Producenti dhe regjisori Leonard Bombaj bashkoi në New York personalitete të shquara shqiptare të mërgatës së Amerikës, gazetarë, ambasadorë, aktivistë të komunitetit, shkrimtarë, veprimtarë, studiues e artëdashës në prezantimin e projektit kushtuar Pëllumb Kullës “Lejlekët nuk vijnë më” një film kombëtar me synim të një impakti ndërkombëtar. Shfaqja e sponsorizuar në New York nga av.Fatos Dervishi dhe koordinuar nga Dritan Haxhia “Kordinatori i Medias në Vatër” dhe “Kryetari i UGSH” për Amerikë, nxiti kureshtjen dhe interesin e të gjithë të pranishmëve rreth projektit të veprës së shkruar nga Pëllumb Kulla, jetë dhe vepër e jetës së tij. Në video projektin e shfaqur nga producenti Leonard Bombaj, u shfaqën ambasadorët e filmit si Robert Ndrenika, Viktor Zhusti, Bamir Topi, Bujar Lako, Agron Llakaj, Luiza Gega, Leonard Bombaj, Klea Huta, Florjan Binaj etj që shpjegojnë në detaje jetën e Pëllumb Kullës, 30 vite jetë në 2 orë film.

Gjatë monologut para të pranishmëve, regjisori Leonard Bombaj në bashkëpunim me poetin e ndjerë Petrit Ruka, tregoi detaje të jashtëzakonshme të jetës së vështirë e të mundishme të Pëllumb Kullës dhe fuqinë e humorit të shkrimtarit për të shndërruar vuajtjen në art dhe dhimbjen në të qeshura. “E qeshura, e qara dhe të menduarit thellë është kaq pranë në veprën e Pëllumb Kullës. Është vepër që sjell dritë dhe kurajo për të gjithë ne” tha z.Bombaj.

Skenari i filmit mbi jetën e Pëllumb Kullës gjendet tashmë në duart e Robert Naturman regjisor i famshëm në Hollywod i cili përshëndeti të pranishmit dhe foli rreth vlerave të veprës së Pëllumb Kullës e skenarit të filmit. Kryevepra muzikore shqiptare, këngë të pavdekshme te shekulllit ngjallën shumë emocion si perla muzikore shqiptare tek të gjithë pjesëmarrësit. Era Makoçi (Kulla) vajza e Pëllumb Kullës si kritikja më e fortë e veprave të tij lexoi rrëfenja të jetës komuniste nga Zëmblaku. Sipas regjisorit Bombaj “Lejlekët nuk vijnë më” është një film dhe rrëfim i pastër shqiptar që do i rrëfehet mbarë botës.

Në video monitor në fund të takimit u shfaq mirënjohja për dhjetëra patriotë që kanë mbështetur financiarisht filmit mbi jetën e Pëllumb Kullës por sidomos: Bamir Topi, Henri Çili, Besnik Lulaj, Fatos Cerenishti, Helidon Rruga, Fatos Dervishi, Anila Beqaj. Producenti amerikan Stephen Fishler i cili ofroi 50% të buxhetit të filmit theksoi rëndësinë e komunikimit dhe tregimit të historisë së Pëllumb Kullës.

Regjisori Leonard Bombaj në fund të takimit bëri ftesë dhe thirrje të gjithë shqiptarëve të Amerikës që të kontribuojnë në projektin pasi mbi të gjitha është një film për Shqipërinë. Për të falënderuar të gjithë pjesëmarrësit Pëllumb dhe Xhuljeta Kulla dërguan një fjalë përshëndetëse e mirënjohëse e lexuar nga Esmeralda Blaceri, për të gjithë të angazhuarit në filmin “Lejlekët nuk vijnë më”. Takimi u përshëndet nga Ambasadore Suela Janina, Ambasador Virgjil Kule dhe kineasti Bujar Alimani që lartësuan humorin, vlerat dhe veprën e Pëllumb Kullës.

Rafaela Prifti/

Seeing movies about Albania that do not convey the whole story was the motivation that compelled Aneta Mihali Xhiku to start a career in filming which turned out to be her calling. The self-made movie director had her New York premiere of three documentary shorts at the Producers Club last night.

A native of Saranda, the Albanian coastal town by the Ionian sea, Aneta, who is Albanian-American, goes by Neta, an affectionate moniker used by family and friends in Albania. A Biology graduate of the 1986 class of Tirana University, she began her professional career in science and public health far from the limelight of the big screen. Her family migrated to the US in the late 90s. After posting meditations about leaving the US to go back to Albania, she found herself inundated with strong online responses, some very cruel, some supportive and others in between. As a motivational speaker, Neta suddenly understood that she “had touched a nerve” and saw the movie world as a vehicle of the predicament that wasn’t hers alone. The unintentional controversy caused by publicly posting about the reasons she and her husband, Kreshnik, returned to Albania in 2017, after twenty years of a successful career and life in the US, thrusted Neta into the film industry. She may have not known it then, but she had found her element.

Armed with only an iPhone and a passionate commitment to allowing “ordinary people with extraordinary stories” to tell their stories in the hopes of “inspiring her contemporaries and particularly the youth,” Neta embraced the new path that opened up in front of her.

At last night’s premiere, Aneta’s young daughter, Stela, a NYU graduate, presented a short bio of her mother and a brief synopsis of the three shorts. The first two Soul (Shpirti i Mëmës), The Good Seed (Fara e Mire) were in Albanian with English subtitles and Of Whales and Men (Për Balenat dhe Njerëzinë) in English with Albanian subtitles. The 96 year old mother and grandmother (known to every one as Mëma, in local jargon) is a captivating and absolutely unforgettable character, who happened to be living in the same neighborhood as Neta in Saranda. Had she not gone back with her phone camera to record Mëmë Varvara at the house, the audience would never know her story that encapsulates crucial moments and historical figures of Albania’s history. That would have been a profound loss for all of us.

After the screening, Fredi Tolja, owner and founder of Producer’s Club, as many in the audience, was very curious to know more about the discovery of Mëmë Varvara from Vunoi. She has passed away since the recording but is memorialized in Soul by Neta. https://www.youtube.com/watch?v=As26rNySgLI&t=237s…

The next short The Good Seed was born out of Aneta’s “Roots and Soul”, a 2019 meditation on an immigrant returning to the homeland. Although it risks appearing as a propaganda piece with a rosy view of the country, it is convincingly an authentically human story, free of political nuances, thanks to the genuine family and small business owners of “Lule Rubie” a small Saranda based floral shop. Mother, father and son, Andrea, came back from Switzerland to their hometown but as the young man says on camera “Having made the decision to leave, it is that much harder to decide to go back.”

Of Whales and Men tells the story of a whale-watching operation in Monterey Bay, California. Although far removed from Albania, it is an emotional portrayal of what it is to be human in an interconnected world.

Neta dedicated the first US showing last night to her elderly parents, Katerina and Polo Mihali, originally from Lunxheria, Gjirokastra, now New Jersey residents, who represent the war generation and made huge sacrifices to see Albania prosper yet are living their golden years as immigrants. She said “They taught me to love people, and that is the common thread in my documentaries on my YouTube channel via Neta.”

Neta Mihali Xhiku is the definition of a “one woman show” as she works the camera, directs and produces her works, while constantly raising the bar for the next production. She has been invited to a few international shows around the world while simultaneously working on new projects that have higher resolution photography, stereo audio, sound, industry standard editing and more. Neta spoke with excitement about a submission to Noli Film Festival, https://nolifilmfestival.com/ the first event of its kind for Albanian movies by Albanian filmmakers, to be presented at St. George’s Albanian Orthodox Cathedral in Boston from May 31 to June 2. “I may have been late in getting in this first edition, but I will definitely be there next year, since it is intended to be an annual occurrence” says Neta.

Very close to celebrating her 60th birthday this year, Neta has a fascinating story. The self-taught female film director says that after having a good career and what is considered by society “a normal life”, she is absolutely thrilled to have embarked onto the film industry despite its grueling rhythm and long work hours. At her heart, Neta is a gifted storyteller that allows others to be good storytellers too. So she had set her sights into telling the story of Albania, “the good, the bad and the evil” in her own way with humility, realism and passion, utilizing her immense talent and moved by a devotion of someone who is on a mission. Her family, supporters and friends were at the Producers Club applauding and showering Neta with well-deserved congratulations. She will be releasing eight more documentaries online in the summer expecting to expand the number of the Via Neta audience.

Jemi të befasuar nga qëndrimet e fundit të presidentit francez Emmanuel Macron dhe kancelarit gjerman Olaf Schulz, të cilët janë të përgatitur që të kundërshtojnë anëtarësimin e Republikës së Kosovës në Këshillin e Evropës nëse Kosova së pari nuk pranon të themelojë Asociacionin e Komunave Serbe.

Kosova i ka përmbushur të gjitha kushtet dhe obligimet për pranim. Lidhja e kësaj çështjeje me Asociacionin e Komunave Serbe bie ndesh me interesin evropian të shprehur në mbështetjen e saj për zgjerimin e numrit të vendeve të pranuara në Bashkimin Evropian.

Për fat të keq, qeveria e SHBA-së ka zënë vendin e dytë ndaj dialogut të lehtësuar nga BE-ja ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, gjë që ka rezultuar me atë që Departamenti i Shtetit të qetësojë agresorin dhe të ushtrojë presion mbi viktimën. Nevojitet një ndryshim i plotë i politikës në Ballkan.

Përqafimi i demokracisë nga qeveria e Kosovës dhe marrëdhënia e saj me Evropën Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara është vërtetuar mirë. Dhe kontrasti midis Kosovës dhe Serbisë është zbuluar në mënyrë befasuese nga artikulli i 9 majit i Andrew Higgins në The New York Times, duke vendosur lidhjen midis Presidentit të Serbisë Aleksandar Vuçiq dhe Presidentit të Kinës Xi Jinping.

Artikulli i Higgins (“Vigjilenca e përbashkët ndaj SHBA-së çimenton aleancën Kinezo-Serbe”) e bën të qartë se presidenti serb Vuçiq nuk ka në plan që të bashkohet me Evropën dhe Shtetet e Bashkuara. Lidhjet e tij me Kinën dhe Rusinë janë të vendosura mirë.

Ndërkohë, presidenti Vuçiq vazhdon të ndërmarrë hapa për destabilizimin e Ballkanit dhe kërcënimin e paqes në Evropë duke e kundërshtuar sovranitetin dhe integritetin territorial të Republikës së Kosovës.

Ne mbështesim deklaratën e kryeministrit të Kosovës Albin Kurti të bërë më 9 maj se Kosova “duhet të jetë pjesë e familjes evropiane” dhe se avancimi i Kosovës në rrugën drejt BE-së do të ishte një sinjal pozitiv për vlerat demokratike”.

Ne mbështesim masën e udhëhequr nga deputetja e Britanisë së Madhe, Alicia Kearns, kryetare e Komisionit të Punëve të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, duke i bërë thirrje BE-së, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe që të anulojnë të gjitha masat negative kundër Kosovës dhe të rifillojnë bashkëpunimin e plotë me Qeverinë e Kosovës.

Ne i bëjmë thirrje Kongresit Amerikan dhe Administratës së Bidenit që të përfshihen më shumë në gjetjen e një zgjidhjeje të drejtë dhe përfundimtare për të vendosur paqen dhe sigurinë në Evropë.

Në emër të Bordit të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane,

Shirley Cloyes DioGuardi Joe DioGuardi

Këshilltare për Çështjet e Ballkanit President

Fabjola Metani, kordinatore e shkollës shqipe Ostellato (Ferrara) të Italisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Ferrara, Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me Fabjola Metanin bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLA SHQIPE NË OSTELLATO, RUAJTJA E GJUHËS DHE TRASHËGIMISË KOMBËTARE

Shkolla shqipe në Ostellato ka hapur dyert për nxënësit më 25mars të vitit 2023 me 25 nxënës dhe brenda një viti numri është dyfishuar. Mësimin e zhvillojmë një herë në javë çdo të shtunë nga ora 14:00 deri ne 16:00 Arsyeja e hapjes së kësaj shkolle është ruajtja e gjuhës shqipe dhe vlerave tona kulturore kombëtare, duke trashëguar në brezat e tretë gjuhën dhe traditat tona kombëtare. Një ndihmesë shumë të madhe në mbarëvajtjen e kësaj shkolle kanë dhënë edhe prindërit sepse siç e dimë që mësimdhënia në diasporë nuk është aq e lehtë sa mund të jetë në Shqipëri, për të çuar një shkollë të eci përpara duhet shumë bashkëpunime nga të dyja palët prind-mësues. Prindërit kanë qenë të pa përtuar dhe gjithmonë të gatshëm për çdo gjë dhe në çdo aspekt që ne si shkollë na është dashur ndihma e tyre.

NE RUAJMË GJUHËS E ZEMRËS

Komuniteti shqiptar e do dhe e ruan më së miri gjuhën shqipe duke filluar që brenda në familje, sepse ruajtja e gjuhës fillon që të trasmetohet brenda në familje dhe më pas nëpër shkolla, e në shoqëri. Ne e kemi parimin bazë trashëgiminë e gjuhës së zemrës. Por jo vetëm kaq, ne si komunitet shqiptar këtu në Itali jemi munduar që të përcjellim dhe festojmë çdo festë tradicionale bashke me fëmijët duke ia mësuar dhe trashëguar edhe atyre jo vetëm gjuhën e kulturën por edhe festat edhe traditat e bukura shqiptare.

ITALIANËT MBËSHTESIN E PËRKRAHIN MËSIMIN SHQIP

Komuniteti Italian dhe komuna Italiane e ka mirëpritur dhe mbështetur iniciativën time për hapjen e kësaj shkolle, dhe patjetër më duhet ta falenderoj dhe kryetaren e komunës Elena Rossi për mbështetjen që më ka dhënë dhe për objektin që më ka dhënë në dispozicion që ne të zhvillojmë çdo të shtunë mësimin e gjuhës shqipe. Si mësuese e gjuhës shqipe nuk jam ndalur këtu. Një nga kërkesat e mia në instiucionet italiane ka qenë dhe futja e gjuhës shqipe në shkollat shtetërore italiane ku ka një numër të lartë nxënësish shpiptarë dhe jam në pritje të një përgjigjeje nga ana e institucioneve shtetërore italiane.

VËSHTIRËSITË E MËSIMDHËNIES

Patjetër që vështirësitë janë në mësimdhënien e gjuhës shqipe sepse kemi të bëjmë me fëmijë që prindërit e tyre kanë lindur këtej dhe fëmijët janë të lindur këtej e njëkohësisht studiojnë në shkollat italiane dhe janë gjatë gjithë ditës të shoqëruar nga shokë italianë. Kjo nuk i ka penguar aspak për të arritur të flasin e shkruajnë dhe lexojnë gjuhën shqipe. Me punë dhe dëshirë çdo gjë arrihet! Teknologjia është patjetër e domosdosheme për shpjegimin e orëve mësimore që ne zhvillojmë në shkollën tonë.

MËSIMI SHQIP AFRON FËMIJËT ME ATDHEUN MËMË

Fillimi i mësimit shqip ka qenë i vështirë dhe për fëmijët tanë sepse duke frekuentuar shkollat italiane dhe duke u shoqëruar me shoqëri italiane dukeshin disi ndryshe nga shokët e tyre, por duke i treguar çdo bukuri natyrore që ka Shqipëria, duke i folur për personazhet e rëndësishëm me origjinë shqiptare, duke festuar festat kombëtare të Shqipërisë, duke i folur për traditat tona, fëmijët janë bërë më kuriozë për vendin e tyre saqë presin me padurim orët e mësimit të gjuhës shqipe dhe kanë dëshirë që pushimet ti kalojnë në Shipërinë tonë të bukur.

KUSH ËSHTË MËSUESE FABJOLA METANI?

Jam kordinatore e shkollës shqipe në Ostellato (Ferrara). Kam mbaruar gjimnazin pedagogjik në Shqipëri. Kam mbaruar studimet e larta në Fakultetin e Shkencave Humane, diplomuar në Gjuhën Italiane. Jam e diplomuar dhe në shtetin Italian si mësuese dhe edukatore. Aktualisht punoj si mësuese në disa shkolla italiane njëkohësisht jap dhe mësimin e gjuhës shqipe në shkollën tonë.