Politike – Page 129 – Dielli

SHKOLLA SHQIPE “HASAN PRISHTINA”, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE NË CONNECTICUT TË SHTETEVE TË BASHKUARA TË AMERIKËS

August 23, 2023 by s p

Malbora Toci Zuncja mësuese e shkollës shqipe “Hasan Prishtina” te Qendra Kulturore dhe Islamike Shqiptaro-Amerikane, “Hasan Prishtina” në Waterbury, Connecticut, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Waterbury, Connecticut, USA, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Malbora Toci Zuncja bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE TE QENDRA KULTURORE DHE ISLAMIKE SHQIPTARO-AMERIKANE, “HASAN PRISHTINA”

Qendra Kulturore dhe Islamike Shqiptaro-Amerikane, “Hasan Prishtina”, është themeluar në vitin 1983 dhe ndodhet në 106 Columbia Blvd. Waterbury, CT. AACIC shërben si xhami për anëtarët e komunitetit shqiptar dhe është shtëpia e një shkolle në gjuhën shqipe. Qendra gjithashtu pret ngjarje muzikore dhe vallëzime, festivale kulturore dhe mbështet eventet qytetare në Waterbury. Shkolla është hapur për herë të parë në Shtator të vitit 2010. Programi shkollor ka si qëllim stimulimin dhe pasurimin e ekselencës në edukimin e të rinjve shqiptaro-amerikanë, duke ndërtuar një ndjenjë të fortë të aktivizmit të komunitetit në brezin tonë më të ri. Ky program është i hapur për të gjitha grupmoshat nga 6-18 vjec, pavarësisht besimit dhe anëtarësimit në komunitet.

ORGANIZIMI I MËSIMIT DHE MBËSHTETJA E PRINDËRVE

Në shkollën “Hasan Prishtina”, çdo të shtunë përdorim libra të ndryshëm jashtëshkollorë të përkthyer në të dy gjuhët, shqip dhe anglisht. Kurrikula që përdorim është: Gjuhe Shqipe ( lexim, shkrim), Folklorin Shqiptar (muzikë, kërcim, poezi), Moral & Etike, Sport dhe Krijimtari të ndryshme. Gjithashtu nxënësit marrin fjalë të reja në fjalor dhe i përdorin ato në dialogje dhe fjali të ndryshme. Gjuha shqipe, gramatika, poezi të ndryshme janë një pjesë e rëndësishme e të shtunave tona mësimore. Sigurisht që muzika dhe këngët tradicionale shqiptare nuk mund të ngelen pas. Vallet popullore janë një emocion i veçantë në shkollën “Hasan Prishtina”. Prindërit janë një mbështetje shumë e madhe për fëmijet e tyre. Gjithmonë janë treguar të gatshëm për ti ndihmuar fëmijët si në mësimin e poezive, të këngëve dhe në ndërtimin e fjalive në shkollë.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË CONNECTICUT

Jam shumë e lumtur kur shikoj nxënësit e mi duke folur shqip si dhe ata nxënës që mundohen ta mësojnë dhe ta flasin me zell të madh gjuhën shqipe. Të lindësh dhe të jetosh në mërgim është një sfidë e madhe në raport me ruajtjen e identitetit shqiptar. Prindërit janë shtysa më e madhe për fëmijët e tyre, më pas jemi ne mësuesit që me mundin, sakrificat dhe dëshirën e madhe arrijmë rezultate të shkëlqyera. Ashtu si në çdo shtet të Amerikës edhe në Connecticut ka familje me origjina, kultura dhe tradita të ndryshme. Është e rëndësishme që prindërit të ngulisin traditat dhe kulturat e gjuhës shqipe në kokën e fëmijëve të tyre. T’ju tregojnë sesa krenar është të jesh Shqiptar.

SHQIPTARËT NË CONNECTICUT SPONSORIZOJNË SHKOLLËN SHQIPE

Shkolla ‘Hasan Prishtina’ sponsorizohet kryesisht nga shqiptarët që jetojnë në Connecticut dhe nga kryetari i xhamisë. Falenderojmë prindërit dhe anëtarët e xhamisë që janë gjithmonë të gatshëm të kontribuojnë në mirëmbajtjen e shkollës. Edhe shoqëria Amerikane e mbështet shkollën dhe aktivitetet e saj.

TEKNOLOGJIA NË MËSIMDHËNIE NË INVESTIMET E ARDHSHME

Në ditet e sotme, teknologjia është një mjet shumë i rëndësishëm për zhvillimin e mësimit dhe jo vetëm. Në shkollen shqipe “Hasan Prishtina” është një mangësi që shpresojmë ta zgjidhim sa më shpejt. Në këtë mënyrë çdo gjë do të ishte më e thjeshtë për nxënësit. Por, mungesa e teknologjisë, nxënësve të shkollës sonë nuk jua ka hequr dëshirën për të mësuar dhe praktikuar gjuhën shqipe. Ne kemi përdorur dialogje të ndryshme, fjali dhe tregime të shkurtra, kemi vizatuar, kemi luajtur, kemi kënduar se bashku duke mos i lënë hapësirë mungesës së teknologjisë.

KUSH ËSHTË MËSUESE MALBORA TOCI ZUNCJA?

Une quhem Malbora Toci Zuncja dhe kam lindur në një qytet të vogël të Shqipërisë. Studimet e larta i kam kryer në Universitetin ”Aleksander Moisiu”, Durrës, Bachelor dhe Master Profesional në degën Anglisht. Pasi përfundova studimet Master, punova për dy vite mësusese e gjuhës Angleze në qytetin e lindjes. Në vitin 2018, u zhvendosa në Amerikë me të fejuarin, ku bëmë dhe martesën. Zoti na ka bekuar me dy fëmijë të mrekullueshëm, Resul dhe Haris. Në vitin 2022, vendosëm që ta dërgojmë djalin e madh Resulin në shkollën “Hasan Prishtina”. Sapo pashë që shkolla po kërkonte mësuese, menjëherë ofrova ndihmën time vullnetare. Të punoj si mësuese, ka qenë, është dhe do të jetë gjithmonë ëndrra ime. Është puna që e bej me vullnet, pasion dhe kënaqësi. Unë dua që gjithmonë nxënësit të arrijnë majat në rrugën e dijes dhe të ndihen komodë në të folurit e gjuhës shqipe. Aktualisht punoj si mësuese ndihmëse në një shkollë elementare në Ct. Kjo e thekson akoma më shumë dëshirën për të punuar si mësuese.

“AMERICAN DREAM – HISTORIA E JASHTËZAKONSHME E BEQIR POTKËS NGA FERRI KOMUNIST DREJT TOKËS SË PREMTUAR”

August 22, 2023 by s p

Sokol Paja/

Çdo rrëfim mbi ferrin komunist dhe vuajtjet që përjetuan shqiptarët për gjysmë shekull nën terrorin komunist, është një nevojë, përgjegjshmëri, lehtësim dhe paqe për shpirtrat e lënduar, për zemrat e thyera e jetët e humbara padrejtësisht. Çdo rrëfim është rikthim dinjitoz në kohë dhe hapsirë, është ritakim me të shkuarën, me kohën, me vetveten, me ferrin, me vdekjen, me dëshpërimin, me vuajtjen, me frikën, me përndjekjen, me ankthim, me historinë, me qëndresën, me lirinë. Mbi të gjitha rrëfimet mbi ferrin komunist shqiptar, janë rrëfime guximi, shprese dhe lirie. Profesor Eris Rusi dhe shqiptaro-amerikani Beqir Potka kanë sjellë para lexuesit shqiptar një kryevepër letrare në rrafshin historik, analitik, letrar, psikologjik dhe shkencor.

“AMERICAN DREAM” përfshin jetën e një të riu shqiptar nga skëterra komuniste e Shqipërisë totalitariste drejtë majave të biznesit në tokën e premtuar në Amerikë. Nëpërmjet rrëfimeve autentike, libri përveç se rrëfen Shqipërinë komuniste që sipas Beqir Potkës ishte e zymtë, e trishtë, e lodhur, e uritur, e pangrënë, politike, komuniste, hakmarrëse, përshkruan detaje rrënqethëse të arratisjes nga ferri komunist, qëndrimi në kampin e refugjatëve në Greqi dhe fluturimi për në tokën e ëndrrave në Amerikë.

Libri ka vlera të mëdha historike, letrare e sociale.

Libri vë në epiqendër të hyrjes panoramën sociale të një familjeve në Lavdar të Korçës dhe marrëdhënia e re që pushteti komunist vendosi me shqiptarët: grabitje dhe shtetëzim, përndjekje, pranga dhe burgim. Arratisja e Beqir Potkës vjen si pasojë e një zemërimi të heshtur, gjithnjë e në rritje, si kundërshti ndaj barbarizmës bolshevike e qeverisjes komuniste mbi shqiptarët sidomos mbi familjet e pasura e patriotike. Gjëma e pakuptitë e grabitjes së pronës e pasurisë familjare prej komunistëve, ishte kryefjalë e bandës shtetërore që grabiti e masakroi shqiptarët për afro 50 vjet. Teksa rrëfehet mister Potka në libër, kupton me detaje mllefin e mbrujtur brenda shpirtit të njerëzve, shtypjen prej regjimit, padrejtësitë, pakënaqësitë, dëshpërimin e papërmbajtshëm të njerëzve që donin dhe ëndërronin lirinë.

Në regjimin diktatorial shqiptar që siç thotë mister Potka “qeniet njerëzore, nuk kishin asnjë vlerë në sytë e regjimit komunist”, sistemi Stalinist duke u mohuar çdo liri e të drejtë thelbësore njerëzve, tentoi që nëpërmjet heqjes së lirisë së besimit të dehumanizonte njerëzit, ti shndërronte në kavie pa besim, pa pronë, pa liri , pa të drejta. Libri paraqet të dhëna historike për Korçën e pas luftës ku “Organet e Mbrojtjes së Popullit” u kishin rrëmbyer 400 kg flori dhe 48 mijë napolona ari familjeve të pasura korçare. Mizoria komuniste e një epoke të dhunshme u kthye në sistem qeverisës. Zemërata ndaj regjimit kriminal të Enver Hoxhës për Beqir Potkën filloi me arrestimin e babait Ymerli Potka.

Libri përshkruan me detaje dhe ndjenjë të fortë ankthin e humbjes, klithmat, pasigurinë, brengat, dhimbjen, lotët, trishtimin, mjerimin, qendresën, vuajtjet, mërzinë, urinë, mllefin, revoltën shpirtërore dhe mizerjet komuniste.

Depersonalizmi i qënies njerëzore në regjimin diktatorial shqiptar, prangosja, dhuna, burgosja dhe shkatërrimi fizik e mendor që shumë shqiptarë si Ymerli Potka kaluan mbi trupin e shpirtin e tyre e kthyen Shqipërinë në shtetin burg, ferrin për të gjallët e burgosur, e burgator për të gjallët e “lirë”.

Në bashkëbisedim me profesor Rusin, mister Potka rrrëfen me detaje jetën e tij aktive dhe profesionale si përkthyes për emigracionin amerikan, burgjet, spitalet, Kryqin e Kuq etj. Libri është i mbushur me rrëfime shumë të ndjera poetiko-estetike e melankolike për jetën, lirine, ëndrrat, suksesin dhe dashurinë. Libri ka shumë ndjenjë, shumë ngjyra, shumë shpirt brënda çdo vargu të rrëfyer imtësisht. Libri gjithashtu përshkruan vuajtjet dhe sakrificat e Nënës së tij Feruze për të rritur familjen pa baba në shtëpi, sakrificat familjare dhe gjëndjen sociale e politoko-shoqërore të shqiptarëve në diktaturë.

Libri është një kombinim magjik; gërshëtim i së shkuarës në rrëfimin e të tashmes dhe i të tashmes që kalon menjëherë në sfondin e së shkuarës e bëjnë rrëfimin unik, një udhëtim të shpejtë dhe të shpeshtë në kohë, hapsirë dhe histori. Libri të rrëmben me ankth në çdo paragraph. Paraqet dilema dhe ankth ekzistencial, frika e arratisjes dhe fluturimi drejtë botës së lirë, arratisja si fakt i pakthyeshëm, frika e vdekjes në horizont, vëgimi i Perëndisë në situata dramatike, dialogu dhe monologu me veten janë një rrëfim kryevepër i dilemës mes jetës dhe vdekjes, lirisë dhe prangave. Është shumë e veçantë sesi Potka nuk fuk flet kurrë me urrejtje për egërsinë e shëmtitë e komunizmit, por mëshirues dhe falenderues ndaj njerëzve që e kanë ndihmuar dhe ndryshuar jetën në rrugëtimin e gjatë të jetës së tij. Rikthimi në atdhe është një rrëfim i veçantë që “heroi i pavdekur” sjell për lexuesit panoramën në fund të komunizmit shqiptar. Libri paraqet gjithashtu çaste të dhimbshme të vdekjes së vëllait Jetnorit ku shpirti i përpëlitet dhe zemra i mer flakë prej humbjes së pakthyeshme.

Në Amerikë Mister Potka shprehet se “Parimet e imzot Fan S. Nolit më kanë frymëzuar dhe më kanë drejtuar që të bëhem ky që jam. Sikurse Remzi Barolli, njerëz të mëdhenj, me shpirt të madh”. Mister Potka rrëfen në libër detaje sesi me parimin “Vriti me mirësi- Kill them with kindness” arriti të bëhej një biznesmen i suksesshëm në tregtinë e qilimave të shtrenjtë.

Një kapitull të veçantë në libër Mister Potka ia dedikon bashkimit me Federatën Panshqiptare të Amerikës “Vatra” që është një strehë e shkëlqyer e kulturës, traditës dhe historisë shqiptare dhe pjesëmarrja aktive në riatdhesimin e eshtrave të Faik Konicës. Libri i kushton një rëndësi të veçantë edhe mikpritjes në Shtetet e Bashkuara të Amerikës të vëllëzërve shqiptarë nga Kosova pas luftës së përgjakshme të regjimit gjenocidal të Millosheviçit. Detaje të jetës së bukur familjare e suksesit personal, përmbyllin rrëfimin e gjatë e brilant, të sjellë mjeshtërisht për lexuesin e gjerë.

Në bisedën me profesor Eris Rusin, mister Potka tregon me zemër sesa i ka munguar Shqipëria gjithë këto vite e sa fort e ka dashur atë nga larg, e kombinuar kjo me dëshirën e përjetshme për të kontribuar për tokën dhe plotësinë e shpirtit të tij, atdheun, pasi sipas mister Potkës, madhështia e njeriut është kur ai lidhet me tokën e tij. Shqiptaro-amerikani Beqir Potka na ka sjellë në mënyrë shumë të veçantë një rrëfim për jetën e tij ku siç thotë profesor Rusi: “jeta e njeriut është një mister i magjishëm, ku dallgët e fatit përkunden gjithë shkumë nga era që fryn prej Perëndisë”.

POETI JAKUP CERAJA PËR NËNË TEREZËN

August 21, 2023 by s p

Poezia e parë ndër shqiptarë kushtuar Nënë Terezës/

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Sari bardheblu i Nënë Terezës, petku i Nënë Terezës dhe i Motrave Misionare të Dashurisë, është simbol i paqës, i bamirësisë, i thjeshtësisë në të gjithë botën. Kryqi, i qepur në shpatullën e majtë, simbolizon Jezusin në kryq si çelsi i zemrës së Misionareve të Dashurisë. Ngjyra e bardhë e sarit është simbol i së vërtetës dhe i pastërtisë, tre shiritat blu simbolizojnë tre kushtet e jetës rregulltare: varfërinë, bindjen dhe çiltërsinë e shërbimit të sinqertë, falas, për më të varfërit, kështu shpjegon faqja e internetit të Kongregatës së Motrave Misionare të Bamirësisë origjinën e veshjes rregulltare të Nënë Terezës dhe motrave të saja, thuhet në një njoftim të Radio Vatikanit, ndërsa thekson se ishte 17 gushti i vitit 1948 — 75-vjet më parë — kur Nënë Tereza veshi, për herë të parë, sarin e bardheblu me vijën e blu anash petkut të dallueshëm të njё jete tё re rregulltare, për të hyrë në botën e të varfërve.

Arsyen se pse Nënë Tereza kishte zgjedhur të veshte pikërisht këtë uniformë,e shpjegon motra Gertrude e “Misionarëve të Bamirësisë” të urdhërit të nenë Terezës: “Nëna jonë Tereze”, kujton motra Getrude – “zgjodhi veshjen e saj dhe të motrave të saj ngjyrat bardhë e blu, sepse ngjyra e bardhë është simbol i pastrisë dhe i së vërtetës, ndërsa tre shiritat blu, simbolizojnë tre kushtet, që bëjnë rregulltaret: kushtin e varfërisë, të pastrisë, të dëgjesës”. Për më tepër, ka shspjeguar ajo, Nenë tereza e zgjodhi këtë veshje 75-vite më parë, për t’u ngjarë grave që fshinin rrugët e që mbanin sari të ngjashme dhe përshtatshme edhe për klimën dhe atmosferën e varfërisë në Kalkutë.

Siç dihet tanimë, Shën Nënë Tereza është bërë një simbol universal, një figurë e dashur jo vetëm për besimtarët, por edhe për jobesimtarët dhe besimtarët e feve të ndryshme, anë e mbanë botës, sidomos në radhët e shqiptarëve, pa dallim feje a krahine. Është vështirë të thuhet numri i saktë, por dihet se për Nenë Terezën — fituesën e Çmimit Nobel dhe dekoratave të tjera ndërkombëtare, anë e mbanë botës — janë shkruar qindra libra, mijëra artikuj, filma dhe dokumentarë të llojllojshëm, në gjuhët kryesore të botës.

Unë nuk isha në dijeni të ndonjë poezie kushtuar Nenë Terezës, as në nivel kombëtar as ndërkombëtar, megjithse mund të ketë të tilla poezi në gjuhë të ndryshme – por ndërkohë, rastësisht ndesha në një poezi të poetit, shkrimtarit dhe atdhetarit nga Kosova, të ndjerit Jakup Ceraja – Poeti i sfidave të përherëshme dhe i atdhedashurisë — botuar me 18 gusht të vitit 1984, në revistën Drita, organ i Ipeshkvisë së Kosovës, dedikuar Nënë Terezës. Siç duket, i emocionuar dhe i frymëzuar shumë nga jeta e murgeshës shqiptare, poeti Jakup Ceraja ka përpiluar vjershën, e rrallë edhe për nga subjekti, me titull, thjeshtë: Nënë Tereza. Po e sjell për lexuesin e interesuar në këtë 75-vjetor të 17 gushtit të vitit 1948 — kur Nënë Tereza veshi, për herë të parë, sarin e bardheblu – petkun identifikues të saj dhe të motrave të Urdhrit fetar, themeluar prej saj.

“Nënë Tereza”

Nga Jakup Ceraja

Është një kengë e re shqiptare

që peshohet në një fjalë të madhe

e kënga quhet Nënë me germa të mëdha,

është një fjalë e vjetër shqiptare

që peshohet vetëm me këngë të madhe

e fjala quhet Nënë me germa të arta.

Nënë Terezë, o bijë e këtij trolli dëshmorësh

a matet largësia mes meje e Teje

nga këtu e në Indi

me kilometra e mile

kur me dashurinë e zemrës sate

thuret vargu im i ri

e me hirësinë e asaj fytyre

vargun vërtetë e bëj poezi

për njeriun, jo vetëm me emër

që beson në të vërtetën,

e kush beson në të vërtetën

beson në Dritë të patjetërsuashme

beson në ardhmëri të amshuashme,

ndaj dhe vargu për ty rrodhi vetë,

ndaj dhe kënga për ty s’mban ofshamë.

Ti Nëna jonë e madhe me dafinë në dorë,

vërtetë s’ke pushtet me polici e ushtri,

s’ke as banka me dollarë as arka me ar,

por atë që ke Ti në të gjakut damarë,

në gjuhën paqëtore e në sytë ngushëllues

nuk e ka asnjë pushtet i botës moderne

me ushtri e polici e teknollogji

se forca jote ushqehet prej Hyut

dhe i shërben njeriut që edhe buka i mungon.

Nënë Terezë, o Gonxhe e këtij populli të lashtë,

Ti motër me nënën time të ndjerë,

e cila kurrë nuk vuajti nga fanatizmi

pse e kuptoi me kohë ndasinë tragjike të njerëzve,

kishte dashuri më shumë se qumësht në gjinj

dhe me qumësht e dashuri më rriti mua

e u bëra njeri, më parë se poet,

-sa mirë,

dashurisë së saj sot i dhe krah Ti –

Ti që hyre e devotshme në çdo shtëpi! —

Nga Jakup Ceraja (18 gusht 1984)

e_bekuara_nene_tereza_shenjeto – Turismo Albania

Shën Nenë Tereza

Poeti e shkrimtari Jakup Ceraja

Në një tubim para disa viteve, me rastin e 80-vjetorit të lindjes dhe 13-vjetorit të kalimit në amshim të poetit Jakup Ceraja kishin marrë pjesë edhe një numër personalitetetesh kulturore e politike të Kosovës, si veprimtarët e çeshtjes kombëtare, Adem Demaçi dhe Dom Lush Gjergji, në përurimin e një pllake përkujtimore kushtuara poetit Jakup Cernaja në fshatin e tij të lindjes, Cerajë, të komunës së Mitrovicës, aty ku poeti ka kaluar pjesën më të madhe të jetës së tij. Dom Lushi, siç dihet është biografi zyrtar i jetës dhe veprimtarisë së Shën Nënë Terezës – me dhjetra libra e qindra artikuj – me atë rast, shpjegoi historinë e kësaj poezie të Jakup Cerajës, kushtuar Nënë Terezës. Duke vlerësuar shumë punën, veprat dhe figurën e poetit Jakup Ceraja, veprimtari i çeshtjes kombëtare dhe kleriku i lartë i Kosovës, në atë tubim, ka shprehur respektin e madh që ai ruante për Jakup Cerajën. Duke thenë se vjersha e poetit Jakup Ceraja ishte e para poezi shkruar në Kosovë, kushtuar Nënë Terezës dhe shpjegoi pak histori në lidhje me këtë: “Dikur moti më erdhi një zarf nga Mitrovica dhe kur e hapa, vërejta një vjershë kushtuar Nënës Tereze, shkruar nga poeti Jakup Ceraja. Ishte poeti i parë këtu ndër ne në Kosovë që kishte shkruar një poezi për Nënën Tereze. Ai ka shkruar me përkushtim dhe në shkrimet e tija ka vetëm vlera të mirëfillta. Tani kur erdha për herë të parë këtu në fshatin e Jakupit, kuptova pse shkrimet dhe poezitë e tij ishin me aq domethënie e kuptim dhe kishin kaq shumë vlerë”, ka thënë, ndër të tjera, Dom Lush Gjegji, në lidhje me poezinë e parë ndër shqiptarë, kushtuar Nënë Terezës, të poetit Jakup Ceraja nga Mitrovica e Dardanisë.

Frank Shkreli

Banda e shqiptarëve të Shkupit e themeluar nga Kolë Bojaxhiu (1874-1919), babai i Nenë Terezës, pjesëmarrëse aktive në çlirimin e Shkupit, më 12 gusht 1912!

August 19, 2023 by s p

Akademik Vasil S. Tole/

Përveç fotos historike të Marubit, i cili ka fiksuar muziktarët shqiptarë të bandës së Shkupit me emrin kuptim plotë “Zani i Maleve”, me 23 mars të vitit 1912 ( në qendër të tyre patrioti Kolë Bojaxhiu, me trompë), një tjetër e dhënë shumë interesante për veprimtarinë e kësaj bande muzikore për çlirimin kombëtar, si dhe lidhjen e Kolë Bojaxhiut me patriotët e shquar Bajram Curri e Isa Boletini, e gjejmë në librin “Familjet katolike ne Shkup”, fq. 214, botuar me 2018, me autorë Skender Asani, Albert Ramaj e Natasa Didenko.

Aty pohohet se prijësit shqiptarë Bajram Curri dhe Isa Boletini kishin kërkuar që banda muzikore e shqiptarëve të Shkupit, kryesisht me përbërje katolike, ti printe ushtrisë së kryengritësve shqiptarë drejt Shkupit, gjë e cila ishte plotësuar prej tyre.

Ky është një tjetër fakt i rëndësishëm që konfirmon se Rilindja Kombëtare dhe Pavarësia e Shqipërisë ishin rezultat i mobilizimit tërësor të shqiptarëve, frymë që e gjejmë në shprehjen lapidare “Me pushkë e penë për mëmëdhenë”!

▪︎ Siç dihet, Kolё Bojaxhiu kishte lindur nё Prizren dhe pas vitit 1900 ishte vendosur nё Shkup. Atje punoi si farmacist dhe mё vonё si arkitekt, deri kur u bё ortak nё njё ndёrmarrje me njё koleg të tij. Dranja, nёna e Gonxhe Bojaxhiut ishte 16-vjeçare kur u martua me burrin e saj Kolё Bojaxhiun. Nё vitin 1905 Dranja lindi vajzёn e parё, tё cilёn e pagёzuan me emrin Age, dhe nё vitin 1908 lindi djalin, Lazёr dhe mё 26 gusht tё vitit 1910 erdhi nё kёtё botё Agnes (Gonxhe)Bojaxhiu.

Gazetari Gjon Gjonlekaj shkruan se: …Kolё Bojaxhiu organizoi njё pritje madhёshtore nё shtёpinё e tij me rastin e Shpalljes sё Pavarsisё sё Shqipёrisё me 28 Nёntor tё vitit 1912. Bile nё atё gёzim tё madh kombёtar kishte marrё pjesё edhe Bajram Curri. Gjithё natёn kёnduan dhe kishin shtёnё me armё. Gazeta “The Washington Post” nё shtator tё vitit 1997 shkruante se Gonxhja e vogёl shumё herё kishte kёnduar pёr Ditёn e Pavarsisё sё Shipёrisё. Babai i saj Kola e detyronte tё kёndonte nё ceremonitё e 28 Nёntorit dhe se Nёnë Tereza ndoshta mund tё ishte njё soprano e mirё. Nga ana e saj, vite më pas, Nёnё Tereza kujtonte se shtёpia e tyre nё Shkup ishte shndёrruar nё njё Kuvend të vërtetë pёr çёshtjen shqiptare.

Kujtesa historike 1994 – rrëmbimet e shqiptarëve të Kosovës prej serbëve alarmuan Shtetet e Bashkuara të Amerikës

August 18, 2023 by s p

Sokol Paja/

Një ndër torturat më të tmerrshme që Serbia ka ushtruar ndaj popullsisë shqiptare në Kosovë ka qenë ajo e rrëmbimit, torturës e burgosjes pa shkak. Arrestime të jashtëligjshme, mbajtje në burgim pa prova, keqtrajtime, frikë e presion me çdo mjet kanë qenë të organizuara nga aparati shtetëror serb me qëllim mbajtjen nën panik, frikë, terror, shtypje të shqiptarëve në Kosovë. Historia e Profesor Lek Përlleshit përbën një ndër ngjarjet më të frikshme dhe më flagrante të shkeljes së të drejtave e lirive themelore të njeriut. Regjimi gjenocidal serb në shkurt të vitit 1994 e rrëmbeu Prof. Lek Përlleshin duke e mbajtur të burgosur e nën tortura padrejtësisht. Në atë kohë Prof.Lekë Përlleshi ishte drejtor shkolle në Jagodë ku mësimdhënësit dhe drejtoria e arsimit mbanin pushtetin paralel me Serbinë. Në atë kohë filloi diferencimi prej shtetit serb duke mos paguar arsimin shqip. Mësuesit shqiptarë rrëfen për Diellin Prof. Leka punonin pa pagesë. Në ndihmë të tyre e mësimit shqip në Kosovë filluan aksione për grumbullimin e të hollave nga populli dhe mërgata shqiptare në Europë dhe Amerikë. Kjo ishte një ndihmësë e madhe për arsimin shqip sidomos pasi vullneti dhe këmbëngulja nuk humbej por rritej duke i dhënë kurajo dhe vullnet zhvillimit e përhapjes së arsimit ship në Kosovë. Shkolla ku Prof. Lekë Përlleshi punonte kishte emrin e serbo-malazezit: Petar Petroviç Njegosh me fotografi 2 metra të lartë. Asokohe tregon Prof. Leka në Kosovë filloi aksioni për ti larguar emrat e shkrimtarëve serbo-malazezë nga shkollat shqipe. Në krye të emërimit në shkolla të emrave ishte Prof.Dr. Fehmi Agani. Në shkollën e Jagodës u vu emri AT GJERGJ FISHTA, që ishte kundërvënia më e përshtatshme kundrejtë Petar Petroviç Njegosh. Pas këtyre aksioneve filloi të ashpërsohet gjendja e arsimit shqip në Kosovë ku armiku serb filloi me tortura të mëdha kundrejt punonjësve të arsimit shqip dhe popullit që i përkrahte. Drejtorët e shkollave merreshin në pyetje nga UDB-ja jugosllave, duke i keqtrajtuar psikologjikisht dhe fizikisht me qëllim për të ngjallur nënshtrim, panik e frikë. Pas burgosjes e dhunimit barbar prej forcave serbe, falë ndërhyrjes së Shteteve të Bashkuara të Amerikës u arrit lirimi i Profesor Lekë Përlleshit. Ndërkombëtarizimi i kësaj çështje nga SHBA dhe metodave fashiste të regjimit serb mbi shqiptarët në Kosovë, kthey sytë e botës demokratike mbi situatën e shqiptarëve nën regjimin serb. Vëllezërit e Prof.Lekë Përlleshit, menjëherë pas arrestimit të tij njoftuan Kryetarin e Ligës Shqiptaro-Amerikane JOE DIOGUARDIN i cili vuri në lëvizje Senatorë e Kongresmenë ku BENJAMIN GILLMAN i cili ishte udhëheqës për Drejtat e Njeriut në Europë dhe Kosovë e solli fuqishëm në Kongresin Amerikan. Pas letrës së z.Gillman, Presidenti Bill Clinton u informua në detaje për shkeljen e të drejtave të shqiptarëve prej regjimit serb në Kosovë dhe reagoi kundër propagandës së Millosheviçit se populli shqiptar janë terrorista dhe njerëz me bisht si majmunët. Asokohe kujton Prof. Leka, Presidenti Klinton iu drejtua ashpër Millosheviçit duke i thënë se regjimi serb po ndëshkonte familjet shqiptare me reputacion dhe që nuk kanë të bëjnë as me terrorizmin as me majmunët por me civilizimin, lirinë, zhvillimin e botën demokratike.

Dokumenti zyrtar amerikan dhe reagimi shtetëror i SHBA parashikoi rrezikun serb në rritje në Kosovë e Ballkan. Metodat fashiste të serbëve mbi popullsinë shqiptare sollën edhe luftën e përgjakshme të vitit 1998.

Dokumenti më poshtë sqaron gjithçka. Edhe pse kanë kaluar 25 vite prapë se prapë pas hekurave në Hagë janë luftëtarët e lirisë së Kosovës dhe kriminelët serb shëtisin në botën e lirë. Bota demokratike duhet ta dënojë e ndëshkojë Serbinë për gjenocidin në Kosovë.