Jehona e protestës

February 18, 2017 by dgreca

Nga Reshat Kripa/

Duke qenë pjesëmarrës në këtë protestë madhështore kundër pushtetit të bandave dhe korrupsionit,parasyve më del ajo pamje e tmerrshme e atyre viteve të errëta të kaluara në periudhën e zezë të sundimit komunist. Mbi të gjitha më dalin para syve figurat e ndritura te atyre burrave te shquar, ajkës së kombit shqiptar, që shkuan para plumbit dhe litarit me thirrjen : “Për Liri, për Shqipëri, për Flamurin Kuq e Zi”. Më dalin figurat e papërsëritura të atyre që më mirë pranuan prangat e rënda të burgut se sa lirinë e dhunuar. Më dalin figurat e atyre mijra grave heroina dhe fëmijve të tretura thellë nëpër kampet e tmerrshme të internimit.

Para syve më dalin figurat e mbi 6.000 të vrarëve me dhe pa gjyq. Më dalin figurat e mbi 10.000 të vdekurve nëpër burgje dhe kampe internimi. Më dalin figurat e mbi 17.000 të burgosurve politikë dhe mbi 100.000 të internuarve nëpër kampet e vdekjes.

Më dalin këto pamje dhe nga zemra më shpërthen një thirrje: “Mos harroni”! Mos harroni të rënët tanë, por mos harroni edhe ata që i vranë, pasi ata dhe pinjollët e tyre janë sot në krye të shtetit dhe një nga këta është edhe Kryetministri Edi Rama. Mos harroni të burgosurit dhe të internuarit politikë, por mos harroni edhe ata që i burgosën dhe i internuan, pasi ata vetë dhe pinjollët e tyre sot po pwrpiqen t’i bwjnw varrin demokracisë. Mos harroni vitin e zi 1997 të organizuar dhe drejtuar nga falangat socialisto-komuniste. Mos harroni martirët e rënë në ato ditë të zeza. Mos harroni Bujar Kaloshin, Lekë Çokun, Besnik Hidrin, Bashkim Shkurtin, Fredi Shehun, Besim Manolin, Gëzim Shabanin, Gjergj Mehmetin, Azem Hajdarin, Besim Çerën, Adem Shehun, Skënder Kalenjën dhe plot të tjerë bij nënash të familjeve të përndjekura dhe demokrate.

Mos harroni se kur votohej ligji “Për dëmshpërblimin financiar të të përndjekurve politikë”, me urdhër të Edi Ramës dolën nga salla e kuvendit deputetët socialistë, ndërsa sot ky kameleon hipokrit pretendon se qenka në krah të tyre, madje krijon edhe një parti me të ashtuquajtur të përndjekur politikë në krye të së cilës emërohet një renegat i kësaj shtrese që ka mohuar edhe paraarsdhësit e tij. Mos harroni se po me urdhër të Edi Ramës, deputetët socialistë dolën përsëri jashtë kuvendit kur dikutohej ligji i lustracionit të hartuar nga Partia Demokratike, që do të flakte jashtë politikës ish-prokurorët, ish-gjykatësit dhe ish-bashkëpunëtoret e sigurimit të shtetit dhe sot ka miratuar një ligj sipas të cilit këta kriminelë vazhdojnë të jenë në krye të komisioneve të Kuvendit të Shqipërisë, në krye të qeverisë, në krye të administratës shtetërore

Ndaj le të ngrihemi të gjithë për t’i thënë “Jo” pushtetit të kriminelëve që kanë zaptuar shtetin. T’i themi “Jo” korrupsionit që mbizotëron në vendin tonë. T’i themi “Jo” mashtrimit dhe hipokrizisë shtetërore. Ti themi “Jo” drogës dhe trafikimit. T’i themi “Jo” blerjes dhe vjedhjes së votës së lirë. Le t’i themi “Po” rivendosjes së shtetit ligjor të së drejtës. T’i themi “Po” rivendosjes së të drejtave të njeriut. T’i themi “Po” Shqipërisë europiane.

Para syve më dalin vargjet e pavdekshme të poetit të madh Ali Asllani që shkruante:

“Grushti do të bjerë mbi kokat e zuzarëve,

Koha është e maskarenjve,

Por Shqipëria është e shqiptarëve!”

Po, Shqipëria është e shqiptarve dhe ata të bashkuar do të dinë të përmbysin hienat komuniste në pushtet!

Krerët e shteteve urojnë Pavarësinë e Kosovës

February 17, 2017 by dgreca

1-thaci Prishtinë, 17 shkurt 2017 – Liderë nga e gjithë bota e kanë uruar presidentin e vendit, Hashim Thaçi, për nëntëvjetorin e shpalljes së Pavarësisë së Kosovës. Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, në urimin e tij për presidentin Thaçi, ka shkruar se e ardhmja e Kosovës sovrane, multietnike dhe demokratike bazohet në rajonin e Ballkanit stabil, të begatë dhe plotësisht të integruar në bashkësinë ndërkombëtare.“Në emër të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kam kënaqësinë të uroj popullin e Kosovës për Ditën e Pavarësisë suaj më 17 shkurt. Partneriteti mes dy shteteve tona mbështetet në vlerat dhe interesat e përbashkëta. E ardhmja e Kosovës sovrane, multietnike dhe demokratike bazohet në rajonin e Ballkanit stabil, të begatë dhe plotësisht të integruar në bashkësinë ndërkombëtare. Shtetet e Bashkuara të Amerikës kremtuan së bashku me të gjithë qytetarët e Kosovës fitimin e medaljes së artë historike në Lojërat Olimpike në Brazil, si dhe debutimin e përfaqësueses së Kosovës në garat ndërkombëtare të Federatës Ndërkombëtare të Futbollit (FIFA). E mirëpresim vazhdimin e bashkëpunimit tonë të gjerë dhe të thellë, të përqendruar në mbështetjen e rritjes së zhvillimit demokratik dhe ekonomik, forcimin e sundimit të së drejtës në Kosovë, zgjidhjen e kontesteve me fqinjët, si dhe luftimin e ekstremizmit të dhunshëm dhe luftëtarëve të huaj terroristë”, ka shkruar presidenti amerikan në urimin e tij.Madhëria e Saj, Mbretëresha Elizabeta II e Mbretërisë së Bashkuar, Kanadasë, Australisë dhe Zelandës së Re, me urimin e saj për pavarësinë, popullit të Kosovës i ka përcjellë edhe urime për sa më shumë lumturi në këtë vit.“Kam kënaqësinë e madhe për t’ju përcjellë, Shkëlqesia Juaj, urimet e mia me rastin e shënimit të ditës tuaj shtetërore, së bashku me urimet e mia më të mira për lumturinë e popullit të Kosovës në vitin vijues”.Kurse, Presidentja e Konfederatës zvicerane, Doris Leuthard, në urimin e saj ka shprehur bindjen se besimi reciprok dhe miqësia që dy shtetet tona gëzojnë do të thellohen edhe më shumë.“Kremtimi i Ditës së Pavarësisë së Republikës së Kosovës është një mundësi e mirëpritur për mua që t’ju përcjell, Shkëlqesia Juaj, në emër të Këshillit Federal Zviceran urimet tona më të sinqerta dhe dëshirat më të mira për prosperitetin e vendit tuaj, si dhe për shëndetin dhe mirëqenien tuaj personale. Jam e bindur se besimi reciprok dhe miqësia që dy shtetet tona gëzojnë do të thellohen edhe në vitin vijues. Ju lutem pranoni, Shkëlqesi, shprehjen e konsideratës sime më të lartë”, ka shkruar në urimin e saj Doris Leuthard, Presidente e Konfederatës zvicerane.Edhe lideri austriak, Alexander Van der Bellen, në telegramin e tij dërguar presidentit Thaçi ka uruar mirëqenie dhe të ardhme të begatë për Kosovën dhe qytetarët e saj.“Me rastin e Ditës Kombëtare të Republikës së Kosovës me kënaqësi të madhe ua përcjell urimet e mia më të ngrohta. Përfitoj nga kjo mundësi të ju dërgoj urimet e mia më të mira për mirëqenien tuaj, si dhe për një të ardhme të begatë të Republikës së Kosovës dhe të gjithë qytetarëve të saj”, ka shkruar lideri austriak.Ndërkaq, Presidenti i Republikës italiane, Sergio Mattarella, në urimin e tij ka shkruar se marrëdhëniet mes dy vendeve tona do të vazhdojnë të njohin perspektiva gjithnjë e më të gjera në rrafshin politik dhe atë ekonomik.

“Me rastin e festës kombëtare, kam kënaqësinë që në emër të popullit italian dhe në emrin tim t’ju përcjell urimet më të sinqerta për mirëqenien e popullit mik kosovar. Marrëdhëniet mes dy vendeve tona vazhdojnë të njohin perspektiva gjithnjë më të gjera në rrafshin politik dhe atë ekonomik. Italia mbështet plotësisht përpjekjet e Kosovës në forcimin e institucioneve të saj demokratike dhe në zbatimin e reformave që çojnë vendin drejt një integrimi të thellë evropian. Për këtë qëllim – rritjes demokratike dhe stabilitetit – Italia kontribuon vendosmërisht edhe përmes pjesëmarrjes së saj në misionet ndërkombëtare të tilla si EULEX-i e KFOR-i. Edhe vetë Kosova është duke dhënë një kontribut të rëndësishëm për stabilitetin rajonal, veçanërisht përmes vazhdimit të dialogut me Serbinë. Duke konfirmuar edhe një herë miqësinë e qëndrueshme dhe afërsinë e Italisë me shtetin tuaj, shpreh urimet e mia më të mira për mirëqenien tuaj dhe atë të popullit mik kosovar”, ka shkruar presidenti italian.

Presidentin Thaçi e ka uruar edhe i pari i shtetit hungarez.

Kreu i shtetit hungarez, János Áder, në urimin e tij është shprehur i nderuar për të dërguar urimet e tij të përzemërta për presidentin Thaçi dhe për qytetarët e Republikës së Kosovës me rastin e kremtimit të Ditës së Pavarësisë më 17 shkurt.“Kam kënaqësinë të theksoj se vitin që shkoi marrëdhëniet tona janë thelluar edhe më tej dhe së bashku me kontaktet tona intensive ne kemi krijuar një kornizë për të përmirësuar bashkëpunimin tonë ekonomik. Hungaria mbetet një mbështetëse e përkushtuar për të ardhmen tuaj evropiane dhe vazhdon të ndihmojë Kosovën në jetësimin e aspiratave të saj euroatlantike. Ju uroj sukses të vazhdueshëm dhe urtësi në kryerjeve e detyrave në detyrën tuaj të lartë”, ka shkruar Presidenti i Hungarisë, János Áder, në telegramin e tij.Një urim të përzemërt me rastin e Ditës së Pavarësisë së Republikës së Kosovës, presidenti Thaçi e ka marrë edhe nga presidentja kroate, Kollinda Grabar-Kitaroviq.Në urimin e saj, Grabar-Kitaroviq shkruan se Republikën e Kosovës dhe Republikën e Kroacisë i lidh miqësia e përhershme e popujve tanë, bashkëpunimi, si dhe interesat dhe synimet e shumta të përbashkëta. Në këtë frymë, presidentja kroate e ka ftuar presidentin Thaçi edhe për vizitë zyrtare në Republikën e Kroacisë.

“Ju përcjell, në emrin e qytetarëve të Republikës së Kroacisë dhe në emrin tim, urimet më të përzemërta me rastin e Ditës së Pavarësisë dhe përvjetorit të shpalljes së Republikës së Kosovës, si dhe dëshira të sinqerta për prosperitet dhe suksese të reja për shtetin tuaj dhe popullin mik të Kosovës. Republikën e Kosovës dhe Republikën e Kroacisë lidh miqësia e përhershme e popujve tanë, interesat dhe synimet e shumta të përbashkëta, bashkëpunimi në shumë fusha, posaçërisht përkushtimi për rritjen e prosperitetin dhe mirëqenies së qytetarëve tanë. Në këtë frymë, kam nderin të ju ftoj për vizitë zyrtare Republikës së Kroacisë. Besoj se një vizitë e juaja Kroacisë do t’i japë një shtyse të re zhvillimit të marrëdhënieve tashmë shumë të ngushta mes dy shteteve tona dhe do të ofrojë një mundësi për të shqyrtuar propozime të reja për të begatuar lidhjet tona edhe më tej. Bashkëpunimi mes dy vendeve tona për forcimin e stabilitetit, sigurisë dhe bashkëpunimit në Evropën Juglindore zë një vend të rëndësishëm. Republika e Kroacisë mbështet fuqishëm të ardhmen e Republikës së Kosovës në Bashkimin Evropian e në NATO dhe është e gatshme që të vazhdojë të ofrojë ndihmë dhe të ndajë njohuritë dhe përvojat të procesit të procesit të saj integrues euroatlantik. Me shpresë që juve, zotëri president, do ta kem rastin t’ju gostis sa më shpejt të jetë e mundur në Republikën e Kroacisë, ju përcjell përshëndetjet më të përzemërta dhe shprehjen e konsideratës sime më të lartë”, ka shkruar presidentja kroate Grabar-Kitaroviq.

Letra urimi për këtë ditë kanë dërguar edhe Presidenti i Shqipërisë, Presidentja e Estonisë dhe Presidenti i Panamasë.

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani, në urimin e tij ka siguruar se Shqipëria, bazuar në frymën dhe vizionin evropian e euroatlantik, do të jetë gjithnjë në krah të Kosovës në rrugën e saj të zhvillimit dhe do ta mbështesë pa asnjë rezervë në ruajtjen e pavarësisë, sovranitetit dhe integritetit shtetëror. “I nderuar Zoti President, me rastin e 9-vjetorit të pavarësisë së Republikës së Kosovës, kam kënaqësinë e veçantë që, në emrin tim dhe të popullit shqiptar, të përcjell urimet më të përzemërta e vëllazërore, për ju dhe të gjithë shtetasit e Kosovës. Përfitoj nga rasti të përshëndes, gjithashtu, të gjitha arritjet e deritanishme të Republikës së Kosovës dhe qytetarëve të saj për ndërtimin e shtetit të pavarur dhe funksional të Kosovës, si dhe kontributin e rëndësishëm të dhënë në funksion të paqes, sigurisë dhe zhvillimit të rajonit. Jam i bindur se falë këtij progresi, por edhe mbështetjes domethënëse të organizatave më të rëndësishme të partnerëve, Kosova shumë shpejt do të bëhet anëtare aktive e organizatave më të rëndësishme ndërkombëtare, si dhe do të avancojë krahas vendeve të tjera të rajonit, në agjendën e saj evropiane”, thuhet në letrën e presidentit Nishani.

Presidenti Nishani është shprehur se marrëdhëniet ndërshtetërore mes Shqipërisë dhe Kosovës janë shumë të veçanta dhe të një rëndësie thelbësore, si për të ardhmen e kombit shqiptar ashtu edhe për stabilitetin dhe përparimin e rajonit.“Ndaj edhe ju siguroj se Shqipëria, bazuar në frymën dhe vizionin evropian e euroatlantik, do të jetë gjithnjë në krah të Kosovës në rrugën e saj të zhvillimit dhe do ta mbështesë pa asnjë rezervë në ruajtjen e pavarësisë, sovranitetit dhe integritetit shtetëror. Me urimet më të mira e vëllazërore në këtë ditë të shënuar, ju lutem pranoni, Zoti President, shprehjen e konsideratës sime më të lartë”, përfundon letra e urimit e presidentit Nishani dërguar presidentit ThaçiPresidentja e Republikës së Estonisë, Kersti Kaljulaid, në letrën e saj të urimit për presidentin Thaçi ka shkruar se është e sigurt se marrëdhëniet e mira dhe bashkëpunimi mes dy shteteve do të vazhdojë të intensifikohet në të ardhmen.“Më lejoni të ua përcjell juve dhe popullit të Kosovës urimet dhe dëshirat më të mira me rastin e lumtur të festës shtetërore të Republikës së Kosovës. Jam e sigurt se marrëdhëniet e mira dhe bashkëpunimi mes dy shteteve do të vazhdojë të intensifikohet në të ardhmen. Ju lutem, Shkëlqesia Juaj, pranoni shprehjen e konsideratës sime më të lartë si dhe dëshirat e mia më të mira për mirëqenien e Republikës së Kosovës dhe popullit të saj”, thuhet në letrën e presidentes Kaljulaid dërguar presidentit Thaçi.

Edhe Presidenti i Republikës së Panamasë, Juan Carlos Varela Rodríguez, e ka uruar presidentin Thaçi duke shprehur përkushtimin e tij për të punuar drejt konsolidimit të marrëdhënieve miqësore dhe bashkëpunimit mes dy vendeve.“Zotëri President, me rastin e kremtimit të përvjetorit të nëntë të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, në emër të popullit dhe qeverisë sime, me kënaqësi shpreh urimet më të ngrohta për popullin kosovar. Ju shpreh, Shkëlqesia Juaj, përkushtimin tim për të punuar drejt konsolidimit të marrëdhënieve miqësore dhe bashkëpunimit, që fatmirësisht ekziston mes shteteve tona. Pranoni, zotëri President, respektin tim të thellë dhe shprehjen e konsideratës sime më të lartë dhe të veçantë”, ka shkruar presidenti Juan Carlos Varela Rodríguez në urimin e tij dërguar presidentit Thaçi.Më herët, presidenti Thaçi është uruar edhe nga krerë shtetesh dhe liderë të tjerë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Mbretëria e Bashkuar, Zvicrës, Austrisë, Italisë, Hungarisë, Kroacisë, Malit të Zi, Belgjikës, Suedisë, Holandës, Emirateve të Bashkuara dhe San Marinos.

***

Për Ditën e Pavarësisë, presidentin Thaçi e ka uruar edhe Presidenti i Malit të Zi, Fillip Vujanoviq.Në urimin e tij, presidenti Vujanoviq ka shkruar se marrëdhëniet mes Malit të Zi dhe Kosovës janë një shembull i bashkëpunimit të mirë fqinjësor në rajon.“Në emër të qytetarëve të Malit të zi dhe në emrin tim, ju përcjell urimet e përzemërta për festën shtetërore, 17 shkurtin, Ditën e Pavarësisë së Republikës së Kosovës. Republikës së Kosovës i uroj stabilitet dhe përparim të mëtejshëm, ndërkaq qytetarëve të Kosovës mirëqenie. Marrëdhëniet mes Malit të Zi dhe Kosovës janë një shembull i bashkëpunimit të mirë fqinjësor në rajon. Ato kontribuojnë fuqishëm në stabilitetin e tij dhe në të ardhmen prosperuese evropiane të qytetarëve të të gjitha shteteve të rajonit. Jam i bindur se do të vazhdojmë përpjekjet e përbashkëta në këtë drejtim. I nderuar zotëri president, ju uroj shëndet dhe suksese në detyrën tuaj të lartë”, ka shkruar Vujanoviq.Edhe Madhëria e Tij, Mbreti i belgëve, Philippe, e ka uruar presidentin Thaçi me rastin Ditës së Pavarësisë.“Me rastin e festimit të përvjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Republikës së Kosovës ju përcjell, Shkëlqesia Juaj, urimet e mia për mirëqenie dhe shëndet për ju dhe për qytetarët tuaj”, ka shkruar në telegramin e tij Mbreti Philippe.

Kurse, Madhëria e Tij, Mbreti Carl XVI Gustaf i Suedisë, uron mirëqenie për popullin e Kosovës në telegramin e tij dërguar presidentit Thaçi.“Me rastin e Festës Kombëtare të Republikës së Kosovës, dëshiroj të përcjell Shkëlqesia Juaj urimet e mia më të sinqerta dhe dëshirat më të mira për shëndetin dhe lumturinë tuaj, si dhe për mirëqenien e popullit të Kosovës”, ka uruar Mbreti i Suedisë.

Edhe Madhëria e Tij, Mbreti i Holandës, Willem-Alexander, në urimin e tij dërguar presidentit Thaçi ka përcjell dëshirat më të mira për popullin e Kosovës.“Me rastin e Ditës së Pavarësisë së vendit tuaj ju përcjell, Ekselenca Juaj, urimet dhe dëshirat e mia më të mira për mirëqenien e popullit të Kosovës”, ka shkruar Mbreti i Holandës.Princi i Kurorës i Abu Dhabit të Emirateve të Bashkuara Arabe, Mohammed bin Zayed Al Nahyan, në telegramin e tij përcjell urimet për mirëqenie, prosperitet dhe progres.“Kam kënaqësinë që me rastin e Ditës së Pavarësisë së vendit tuaj, Shkëlqesisë Suaj dhe popullit tuaj mik të ua dërgoj urimet më të ngrohta miqësore duke ju dëshiruar mirëqenie, progres dhe sukses nën udhëheqjen tuaj të urtë”, ka shkruar në urimin e tij Princi i Kurorës i Abu Dhabit të Emirateve të Bashkuara Arabe.

Ndër urimet e tjera për Republikën e Kosovës që kanë arritur deri më tash është edhe një letër urimi për Ditën e Pavarësisë, që presidenti Thaçi e ka marrë nga Ministria e Punëve të jashtme e San Marinos.“Ju përcjellimet urimet tona më të përzemërta me rastin e Ditës së Pavarësisë, si dhe urimet më të mira për mirëqenien tuaj, për prosperitetin, progresin dhe mirëqenien e popullit mik të Republikës së Kosovës”, thuhet në urimin e Ministrisë së Jashtme të San Marinos.

Përgatiti për Diellin: Behlul JASHARI

I dënuar 3 herë me vdekje

February 17, 2017 by dgreca

Dossier/

Hasan Reci, intelektuali antikonformist i dënuar tre herë më vdekje në një cerek shekulli/

Në Foto:Hasan Reci/

Ja si u asgjesuan pionierët e të majtës anglo-amerikane mbas vitit 1939 në Shqipëri/

Nga Shefqet Kërcelli/

Intelektuali Hasan Reci, është i vetmi shqiptar dhe ndoshta i vetmi person në botë që është dënuar tre herë me vdekje, një rast unikal ky për dënimet botkuptimore-politike. Herën e parë, në shtator 1935, si udhëheqës në kryengritjen antizogiste të Fierit, vendim i cili si pasojë e presionit popullor u kthye në burgim të përjetshëm. Herën e dytë u dënua me vdekje nga Gjykata e Lartë ushtarake në maj 1942, pasi u kap në flagrancë në një orvatje për një aksion në një bazë ushtarake italiane në afrësi të Kasharit. Edhe këtë radhë, për arësye që do i shpjegojmë më poshtë, vendimi u shndërrua me burgim dhe internim në ishujt e Italisë. Herën e tretë u dënua me vdekje nga Gjykata e lartë ushtarake e regjimit komunist, në janar 1948, me akuzën si armik i popullit dhe i shtetit. Mbasi prokurori Nevzat Haznedari kërkoi në pretencë dënimin e tij me vdekje, kryetari i gjykatës Niko Ceta e pyeti të pandehurin sipas procedurës, për të thënë fjalën e fundit. Hasani me gjakftohtësi e pyeti kryetarin e gjykatës: “Unë jam dënuar me vdekje në regjimin e Zogut si antizogist. Në okupacionin fashist italian, jam dënuar me vdekje si antifashist. Prapë sot në regjimin e Partisë Komuniste po dënohem me vdekje si antikomunist. Ju pyes: Cfarë jam unë atëherë?!… Kryetari Niko Ceta, nuk ishte në gjendje ti jepte përgjigje, përvec frazës bajate : ti je një armik i popullit! Por, këtë herë, sic u tha në atë kohë, ishte e treta e vërteta, sllavo komunistët s’të falin. Kështu, Hasan Reci u ekzekutua me pushkatim, pa marrë përgjigjen për pyetjen që bëri. Qysh atëhere po mbushen gati 70 vjet dhe pyetja ka mbetur ende pa përgjigje. Nëpërmjet këtij shkrimi historik do përpiqemi ti japim sadopak përgjigje pyetjes: Kush ishte intelektuali tiranas Hasan Reci dhe pse u pushkatua nga rregjimi komunist?

Hasan Selim Reci ka lindur në Tiranë më 17 janar 1904, në një familje të varfër tiranase, e cila banonte në periferi të saj. Babai i tij Selimi, punoi gjithë jetën për tu siguruar fëmijëve ushqim dhe shkollim. Dikush nga të moshuarit e lagjes thotë se, Hasani ka lënë dicka të shkruar rreth jetës e familjes së tij, mbase ato janë kycur në arkat metalike të Arkivit Qendror të Shtetit. Gjithsesi nga kujtimet e miqve dhe kolegëve të tij kemi mësuar se, Hasani mbasi kreu shkollën në Tiranë, në fillimvitet 1920 ndoqi Normalen e Elbasanit, saktësisht një kurs për mësuesi në shkollën fillore shqipe. Mbasi punoi si mësues për pak kohë e ndërpreu atë dhe ndoqi shkollën teknike amerikane të Harry Fulltz-it, e cila hapi dyert më 1922. Në moshën 20 vjecare, bashkë me Reshat Këllicin dhe shokë të tjerë, aderoi në shoqërinë “Bashkimi”, themeluar nga Avni Rustemi. Mbas përfundimit të Shkollës teknike të Fulltz-it, Hasani u emërua përsëri mësues i shkollës fillore. Në vitin 1928, Hasani me mikun e tij Qemal Kadesha hodhën hapat e parë për krijimin e lëvizjes sindikaliste në Tiranë. Me shkathtësinë, angazhimin dhe përpjekjet e tyre kryesisht jashtë orarit të punës, të dy bashkëmoshatarët tiranas, krijuan dy shoqata sindikaliste profesionale, “Shoqatën e Mësuesve” dhe “Shoqatën e Rrobaqepësve”. Me këto organizime theksojmë faktin se, Hasan Reci dhe Qemal Kadesha janë themeluesit dhe pionierët e lëvizjes sindikaliste në Shqipëri. Ndërkohë Hasani nuk hoqi dorë nga problemet e arësimit kombëtar shqiptar. Një nga shokët e ngushtë të Hasanit ishte Ramazan Jarani, gjithashtu mësues, i cili kishte përfunduar Robert Kollexh në Stamboll, {pionierja e shkollave amerikane në Ballkan e më gjerë}, madje ka qenë dhe n/prefekt i Durrësit në vitet ’20. Pamvarësisht nga bindjet politike, dy mësuesit u pajtuan në lidhje me karakterin laik që duhej të kishte shkolla shqipe. Madje për realizimin e kësaj marrëveshje midis tyre u ra dakord që zoti Jarani të merrte përsipër botimin e një reviste pedagogjike me titullin “Shkolla laike”, kurse zoti Reci do të drejtonte përmbajtjen e saj. Në vitet ’30, murtaja komuniste kishte mbërthyer Evropën. Idetë komuniste depërtuan dhe në Shqipëri dhe prekën të gjitha shtresat e popullsisë. Si dicka e re për kohën preh e kësaj murtaje rranë dhe intelektualë, të pasur e përfaqësues të shtresës së mesme, se pjesa e varfër po e po. Që të gjykojmë gjakftohtë qëndrimin e cdo personi duhet ta vendosim atë në kohën e rrethanat që jetoi, në Shqipërinë e kohës dhe jo me grahmat e këndvështrimet e sotme, se kështu i largohemi të vërtetës. Në Shqipërinë e koklavitur të viteve ’30 dhe personazhi i këtij dossieri, zoti Hasan Reci, nuk i shpëtoi ndikimit të këtyre ideve revolucionare. Kështu në vitin 1931, Hasani kontaktoi me Hysni Lepenicën dhe Skënder Mucon, asokohe anëtarë të Komitetit të Clirimit Nacional, të cilët kishin lidhje me Halim Xhelon, përgjegjës i fraksionit komunist që vepronte në përbërje të komitetit të Gjenevës. Gjithashtu Hasan Reci kryesonte në Tiranë një celulë komuniste, që përbëhej kryesisht nga të rinj, të cilët qenë nxënës dhe ishnxënës të Shkollës amerikane “Harry Fultz”, të cilët e quanin veten komunistë si: Xhevdet Doda, mësues, Mustafa Gjinishi, nënpunës, Mustafa Kacaci, nënpunës, Uan Filipi, infermjer, Isuf Kambo, dezinjator, etj. {Si shpjegohet që këta përfaqsues të së majtës shqiptare që dinin anglisht, gjatë viteve 1941-1950, u asgjësuan të gjithë???}. Dhe prova e parë për të ardhmen e lëvizjes komuniste u dha që në hapat e parë. Në vitin 1929, Kominterni nëpërmjet shefit të Sekretariatit të Federatës Komuniste në Ballkan, Gjergj Dimitrov, dha porosi që të ngrihej një “Qendër organizative”, prej tre personash, të cilët të merrnin barrën e krijimit të Partisë Komuniste Shqiptare. Mos me u zgjat në këtë histori, mbas përpjekjesh u vendos që anëtari i tretë i kësaj qendre, që duhet të ishte komunist vendas u caktua Hasan Reci, madje për këtë u morr pëlqimi nga Kominterni. Por, Hasan Reci nuk u pajtua që në fillim me të gjitha pikat e programit të lëvizjes komuniste. Ajo që e bashkonte Hasanin me Ali Kelmendin ishte aspirata e njëjtë për të cliruar vendin nga prapambetja dhe shtresat e varfëra nga mjerimi. Dy pionierët e lëvizjes komuniste në Shqipëri kishin një ndryshim të madh për rrugët dhe mënyrat e triumfit të revolucionit socialist në Shqipëri. Së pari, ndërsa A.Kelmendi e barazonte socializmin me Diktaturën e Proletariatit, ashtu si zbatohej në ishBashkimin Sovjetik, Hasan Reci, përkundrazi e konceptonte socializmin si një rregjim demokratik, i cili do të luftonte varfërinë jo me anë të Diktaturës së Proletariatit, por nëpërmjet demokracisë popullore. Cështja e dytë themelore që e ndante Alinë me Hasanë, ishte rruga që duhej ndjekur për realizimin e idealit socialist. Qysh në vitin 1932, në lëvizjen majtiste shqiptare brenda dhe jashtë vendit, ishin përvijuar në mënyrë të qartë dy programe strategjiko-taktike që duhej zbatuar në shqipëri. Këto dy vija morën emrin vija “bolshevike” dhe vija “clirimtariste”. Vijën e parë e kishin miratuar krerët e “Grupit Komunist të Shqipërisë” në Bashkimin Sovjetik, Ali Kelmendi, Sejfulla Maleshova, Koco Tashko, Tajar Zavalani, Llazar Fundo, etj. Sipas këtij grupi, PKSH që do formohej në Shqipëri, duhej të ecte në gjurmët e partisë bolshevike, pra, të punonte për përgatitjen e revolucionit socialist sipas shembullit të revolucionit të tetorit dhe me fitoren e tij të vendosej diktatura e proletariatit si në BS. Kjo taktikë nisej nga teza se, në Shqipëri ekzistonte një rend kapitalist sadopak i zhvilluar dhe një klasë punëtore e aftë të mbështeste revolucionin socialist. Si rrjedhim PKSH-ja duhej të bashkëpunonte me të gjitha forcat majtiste antikapitaliste dhe antiimperialiste, me kusht që revolucionin socialist ta drejtonte PKSH, pa bërë lëshime me ta. Ndërsa Platformën e dytë, atë “clirimtariste” e kishin miratuar krerët e Komitetit të Clirimit Nacional {Halim Xhelo, Kostandin Boshnjaku, Omer Nishani, Lano Borshi, Riza Cerova}, etj. Ndryshe nga “bolshevikët”, militantët “clirimistë” niseshin nga teza se Shqipëria ishte një vend i prapambetur, se nuk ishte cliruar ende nga hallkat e feudalizmit, se rendi kapitalist ende nuk ishte vendosur plotësisht, se klasa punëtore ishte në fillimet e saj, se Shqipëria ishte një vend gjysëm kolonial dhe se detyra kryesore e lëvizjes majtiste në Shqipëri ishte fitorja e plotë e pavarësisë, revolucioni demokratik përparimtar, përmbysja e rregjimit totalitarist zogist, zhdukja e mbeturinave feudale, madje edhe realizimi i bashkimit nacional të trojeve etnike. E kush shqiptar me mëndtë e sotme s’do e përqafonte këtë program të një të majtë shqiptare?! E kur?! Në vitet e turbullta 1930-1940. I dashur lexues! Le ti ndjekim me kujdes këto zhvillime të lëvizjes komuniste të atyre viteve, për ta dalluar “engjëllin” nga “djalli”, për të parë se si kjo e majtë që aspironte Hasani me shokë mori goditje të vazhdueshme për një tre cerek shekulli, deri në eleminimin fizik të pionierëve të këtyre ideve. Madje nqs flasim për fillesat e socialdemokracisë në Shqipëri, themeluesit e saj janë burrat e sipërpërmendur të grupit të “clirimtaristëvë”. Zonja Musinë Kokalari, etj, për mendimin tim shënojnë brezin e dytë të këtyre idealeve. Për të realizuar qëllimin dhe programin e tyre “clirimistët” kërkonin aleancë me të gjitha forcat antizogiste, antifashiste dhe demokratike përparimtare për të përmbysur bashkarisht regjimin zogist dhe për të vendosur jo një diktaturë të proletariatit, por një regjim demokratik përparimtar në gjirin e të cilit PK të ushtronte ndikimin e saj. Sipas “clirimistëve” peshën e komunistëve në regjimin demokratik do ta përcaktonte vota popullore. Këtyre ideve, programeve dhe pozicionimit të lëvizjes komuniste në Shqipëri i mëshon fort dhe Prof.Doktor i ndjerë, Kristo Frashëri, në monografinë kushtuar jetës dhe veprës së Hasan Recit, botuar në vitin 2005. Të dyja rrymat e lëvizjes majtiste shqiptare ishin pranuar nga Kominterni, si dy rrugë të mundshme dhe të përshtatshme për kushtet e Shqipërisë së prapambetur. Madje Kominterni bënte presion që këto dy rryma të bashkëpunonin mes tyre. Kjo është arësyeja që Ali Kelmendi u lidh ngushtë me Hasan Recin, duke parë dhe ndikimin e tij në Tiranë, si bir tiranas. Sepse Hasani drejtonte një celulë komuniste ku bënin pjesë dhe Anastas Plasari, nënpunës, Kolë Berisha, gazetar dhe Pjetër Deda, përkthyes. Regjimi zogist duke parë ndikimin e kësaj celule, ra në gjurmë të saj që në vitin 1933. Pamvarësisht se me veprimtarinë e tyre ata nuk paraqisnin rrezik imediat për regjimin zogist, anëtarët e celulës, përshi Hasanin u arrestuan, por në mungesë të provave mbas disa muajsh u lanë të lirë. Në raportin që dërgoi në Komintern në dhjetor të vitit 1936, Ali Kelmendi midis të tjerave propozoi që anëtar i qendrës të jetë Hasan Reci, bashkë me Selim Shpuzën, Demir Godellin, Ali Kelmendin dhe Ymer Dishnicën. Në gusht të v.1934, në qytetin e Korcës u mbajt një konferencë, në të cilën morën pjesë dy anëtarë të qendrës së Korcës bashkë me Demir Godellin, Selim Shpuzën dhe Hasan Recin. Në këtë takim një ditor u vendos që të punohet për organizimin e lëvizjes komuniste ndër qendra dhe prefektura, ku aktualisht nuk ka asnjë organizatë komuniste, si në Shkodër dhe gjithë Shqipërinë e Veriut, gjithashtu në Vlorë, Gjirokastër e gjetkë, si dhe përgatitja e terrenit për thirjen e një kongresi kushtetues të PK. Kur u kalua në pika të ndryshme, Hasan Reci njoftoi se në Tiranë ekzistonte një organizatë e fshehtë nacionaliste , e cila kishte për qëllim të përmbysej monarkia dhe të zvëndësohej me një republikë demokratike, propozim që u kudërshtua nga pjesmarrësit e tjerë.

{Dënimi i parë më vdekje}

Pamvarësisht kësaj kundërshtie, Hasan Reci forcoi lidhjet me grupin e Korcës dhe u mobilizua për kryengritjen antizogiste. Për organizimin e kryengritjes, Qendra e “organizatës së fshehtë”, kishte krijuar tre komisione, të cilat kishin për detyrë të merreshin me përgatitjen e kryengritjes së armatosur në tre sektorë të ndryshëm, në popullsinë civile, në ushtri dhe xhandarmëri. Për mobilizimin e popullsisë civile, qytetarë dhe fshatarë, Qendra e “organizatës së fshehtë”, kishte ngarkuar dy përgjegjës kryesorë, Kostë Cekrezin për antizogistët e djathtë dhe Hasan Recin, për antizogistët e majtë. Në zbatim të këtij plani, Hasan Reci, së bashku me Tajar Zavalanin, Demir Godellin, Riza Cerovën, M.Gjinishin, Uan Filipi, M.Macaci, Isuf Kambo, etj, u angazhuan seriozisht për të zgjeruar rrjetin e pjesmarrësve në kryengritjen e Fierit. Krerët e “Organizatës së fshehtë” vendosën që kryengritja e armatosur të shpërthente në vjeshtën e v.1935, pasi të kishte filluar pushtimi i Abisinisë nga Italia e Duces. Sipas tyre, Italia fashiste e angazhuar në fushatën luftarake të Afrikës Lindore, nuk mund të ndërhynte ushtarakisht në Shqipëri, në bazë të traktatit të Tiranës, të nënshkruar me qeverinë zogiste të v.1927. Por, ngjarjet nuk rrodhën sic ishin planifikuar. Më 14 gusht 1935, sapo krisën në Fier dhe Skrapar armët e para, kryengritja u shtyp. Në Fier revolta u shtyp po atë ditë, ndërsa në Skrapar vazhdoi disa ditë, derisa u vra udhëheqësi i saj, Riza Cerova. Policia kreu arrestime në masë. U burgosën jo vetëm pjesmarrësit e revoltës së armatosur, por dhe qytetarë e fshatarë të thjeshtë. Në mes tyre u arrestuan dhe simpatizantët dhe anëtarët e kryesisë së “Grupit Komunist të Tiranës”. Listën e tyre policia zogiste e kishte përgatitur më pare. Kështu që të nesërmen e dështimit të kryengritjes, më 15 gusht 1935, midis qindra të arrestuarëve ishte dhe Hasan Reci me 92 anëtarët majtistë. Më 16 gusht 1935, H.Reci u torturua egërsisht në hetuesi, derisa nuk kishte fuqi për të folur. Ai nuk e pranoi akuzën. Prej tij hetuesia nuk nxorri asnjë njoftim për pjesmarrësit e tjerë. Gjyqi kundër të pandehurve u zhvillua nga 22 gushti deri më 17 shtator 1935. Ai dha dënime me vdekje për të gjithë ata që u konsideruan krerë të “Organizatës së fshehtë”, Ali Shkupi, Ramiza Dibra, Nuredin bej Vlora, Ahmet Shehu, Bektash Cakrani, Neki Starova, Muhamet Këlcyra, Pilo Papa, Gegë Marka Gega, Mustafa Kacaci, Jaja Bace. Njësoj u dënuan dhe anëtarët e grupit komunist të Tiranës, Hasan Reci, Mustafa Gjinishi, Uan Filipi, Kostë Kollumbi. Midis vendimeve të gjyqit, ai që la përshtypjen më të thellë, sidomos ndër qytetarët e Tiranës, ishte dënimi me vdekje i Hasan Recit. Dhjetra lutje, të nënshkruara nga qytetarët e tiranës vërshuan në pallatin e Zogut, në të të cilat kërkohej anullimi i dënimit me vdekje për H.Recin. Protestoi gjithashtu Komiteti i Clirimit Nacional në Gjenevë, njëkohësisht pati protesta nga qarqet intelektuale majtiste evropiane. Biles një nga protestat mbante nënshkrimin e shkrimtarit të njohur francez Hanri Barbys, {Henri Barbusse}. Për këto dënime të rënda reaguan dhe diplomatë perëndimorë në Lidhjen e Kombeve. Nën presionin e brendshëm dhe të jashtëm, mbreti Zog u tërhoq dhe dekretoi për të gjithë krerët e organizatës së fshehtë, shndrimin e dënimit me vdekje me burgim të përjetshëm, me përjashtim të 11 xhandarëve, të cilët kishin marrë pjesë direkt në kryengritje dhe u pushkatuan. Hasan Reci u dërgua në burgun kështjellë të Gjirokastrës, burg i sigurisë së lartë, ku qëndroi 5 vjet, deri më 7 prill 1939, kur mbas pushtimit fashist u arratis nga ky burg për në Jugosllavi. Atje u bashkua me shokun e tij të ngushtë, Mustafa Gjinishin dhe më pas u takuan me Myslym Pezën e Haxhi Lleshin, me të cilët lidhën dhe miqësi. Të katër u kthyen në Shqipëri më 1940, ku Myslymi qëndroi në Pezë, Haxhi Lleshi në Dibër, ndërsa Hasan Reci dhe Mustafa Gjinishi u rivendosën në Tiranë. Theksojmë se pamvarësisht gjithë këtyre ngjarjeve Hasani nuk ndryshoi bindjet e tij të formësuara dekadën e kaluar.

{Fund i pjesës së parë, pjesa e dytë vijon në numurat e ardhshëm të “Diell-it”}

SHBA-Kosovë-Presidenti Trump uron presidentin Thaçi për Ditën e Pavarësisë

February 16, 2017 by dgreca

-President Trump congratulates President Thaçi on Independence Day/

-Mbretëresha Elizabeta II uron Ditën e Pavarësisë së Kosovës/

4 Trump

PRISHTINË, 16 Shkurt 2017-Gazeta DIELLI-B. Jashari/ Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, i ka dërguar një letër urimi Presidentit të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, me rastin e Ditës së Pavarësisë së vendit.Kjo sapo u bë e ditur nga Presidenca e Kosovës në një njoftim të dërguar.

1 presidenti_hashim_thaci

Në vijim letra e presidentit Trump dërguar presidentit Thaçi:

I nderuar Z. President,

Në emër të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kam kënaqësinë të uroj popullin e Kosovës për Ditën e Pavarësisë suaj më 17 shkurt.

Partneriteti mes dy shteteve tona mbështetet në vlerat dhe interesat e përbashkëta. E ardhmja e Kosovës sovrane, multietnike dhe demokratike bazohet në rajonin e Ballkanit stabil, të begatë dhe plotësisht të integruar në bashkësinë ndërkombëtare.Shtetet e Bashkuara të Amerikës kremtuan së bashku me të gjithë qytetarët e Kosovës fitimin e medaljes së artë historike në Lojërat Olimpike në Brazil, si dhe debutimin e përfaqësueses së Kosovës në garat ndërkombëtare të Federatës Ndërkombëtare të Futbollit (FIFA).E mirëpresim vazhdimin e bashkëpunimit tonë të gjerë dhe të thellë, të përqendruar në mbështetjen e rritjes së zhvillimit demokratik dhe ekonomik, forcimin e sundimit të së drejtës në Kosovë, zgjidhjen e kontesteve me fqinjët, si dhe luftimin e ekstremizmit të dhunshëm dhe luftëtarëve të huaj terroristë./b.j/

***

President Trump congratulates President Thaçi on Independence Day/

Prishtina, 16 February 2017 – The President of the United States, Donald Trump, congratulated the President of the Republic of Kosovo, Hashim Thaçi, on country’s Independence Day.
Dear Mr. President:

On behalf of the United States, I am pleased to congratulate the people of Kosovo on your independence day on February 17.
The partnership between our countries is based on shared values and common interests. A sovereign, multiethnic, democratic Kosovo’s future lies in a stable and prosperous Balkan region that is fully integrated into the international community.
The United States celebrated with all Kosovo citizens the historic gold medal win during the Olympic Games in Brazil, as well as your soccer team’s inaugural season in the International Federation of Association Football (FIFA).
We look forward to continuing our broad and deep cooperation, focused on supporting increased democratic and economic development, strengthening rule of law in Kosovo, resolving disputes with neighbors, and countering violent extremism and foreign terrorist fighters.

***

Mbretëresha Elizabeta II uron Ditën e Pavarësisë së Kosovës/

Prishtinë, 16 shkurt 2017-Gazeta DIELLI/ Madhëria e Saj, Mbretëresha Elizabeta II e Mbretërisë së Bashkuar, Kanadasë, Australisë dhe Zelandës së Re, ka uruar Presidentin e Republikës së Kosovës, Hashim Thaçin, me rastin e Ditës së Pavarësisë së vendit.“Kam kënaqësinë e madhe për t’ju përcjellur, Shkëlqesia Juaj, urimet e mia me rastin e shënimit të ditës tuaj shtetëore, së bashku me urimet e mia më të mira për lumturinë e popullit të Kosovës në vitin vijues”, thuhet në urimin e Madhërisë së Saj, Mbretëreshës Elizabeta II dërguar presidentit Thaçi./b.j/

Humbja e Agollit, nostalgjia për diktaturën dhe rehabilitimi neokomunist i saj

February 15, 2017 by dgreca

Nga Sulejman GJANA/Ceremonia e bujshme mortore e majtistëve, me pjesëmarrje qeveritare dhe e organizuar me komision shtetëror në ish “Pallatin e Kongreseve të PPSH”, pasuar me fjalime patetike të lamtumirës përcjellëse nga ithtarët e Agollit, si dhe shpërthimet histerike në media kundër atyre pak zërave kritikë ndaj “veprës” së tij kryesisht dhe thellësisht ideologjike, më shtynë në reflektime dhe më detyruan të shkruaj këto radhë.

Agolli nuk ka qenë dhe nuk mund të jetë “poet i popullit”, sikurse e etiketuan në të gjallë dhe pas vdekjes, sepse krijimtaria e tij i ka kontribuar diferencimit klasor dhe përçarjes ndërshqiptare.

Glorifikimi prej tij i të ashtuquajturës Luftë Nac-çlirimtare, ku ai si partizan 11-12 vjeçar kishte luftuar kundër “armiqve dhe tradhtarëve”, e bën atë poet dhe shkrimtar të popullit komunist, që përfaqëson një pakicë të popullit shqiptar dhe mbarë shqiptarisë, brenda dhe jashtë kufijve shtetërorë.

Urrejtja patologjike dhe e pashuar e tij ndaj “reaksionarëve”, ia heq edhe qyrkun e “babaxhanit”, që ia veshën qysh për së gjalli për ta lartësuar dhe përjetësuar në kujtesën tonë kolektive, për qëllime ideologjike, duke e përdorur keqas të vetëpërdorurin që, për lavdi dhe përfitime personale u bë pjesë e pushteteve dhe popullin e pa dhe e trajtoi si tufë laramane, me dele të “bardha” e të “zeza”.

Agolli ka meritën se solli, përktheu dhe përshtati me saktësi zhdanovizmin dhe socrealizmin si “metodë krijuese” në letërsi dhe ishte një nga prekursorët e zbatimit…

Nejse, kjo ishte zgjidhja dhe zgjedhja e tij, që nuk ka përse të na kompleksojë, sidomos kur ajo që ai me shokë bëri dhe u bë në kurriz të shqiptarëve nuk zhbëhet më. Por Agolli, edhe me vdekjen e tij, la pas rikonfirmimin e bindjes së pashembshme se, ndonëse kanë kaluar 26 vjet nga rrëzimi i diktaturës, Shqipëria ende gëlon nga nostalgjikët e saj ndaj enverizmit, enveristëve, hierarkëve të regjimit komunist dhe “ndihmësve të Partisë për edukimin komunist të masave”.

Shkurt, dekomunistizimi i vendit ka mbetur një ëndërr në sirtar dhe Njeriu i Ri mbetet skeleti i paprekur i majtizmit neokomunist shqiptar. Dhe jo thjesht dhe vetëm si qëllim i pushtetmarrjes dhe pushtetmbajtjes, por si mendësi që nuk ka kurrfarë lidhjeje më socialdemokracinë e shpallur zyrtarisht në politikë dhe si shumicë elektorale.

Pranimi i kundërshtarit dhe i bindjeve të kundërta në pluralizëm është mëse i natyrshëm, por të trishton nostalgjia për diktaturën dhe prelatët e saj, tashmë në trajtën e neokomunizmit të hapur e të zyrtarizuar, që shpjegon përse vendi lëngon ende në tranzicion dhe jemi kaq larg Europës ku duam të integrohemi.

Që Agollit i kish mbetur ora tek Enveri, për të cilin u betua në vargje se do të shkruante gjithë jetën, për ne kundërshtarët politikë kombëtaristë nuk përbënte dhe nuk përbën asnjë problem. Ndaj nuk habiteshim kur “Patriarku” deklamonte me pathos poetik se përbuzte “zhabat e majme në gjol” dhe kishte “miq skifterët që luftonin në çdo barrikadë, nga poli në pol”.

Përkundrazi, ia dëgjonim me vëmendje ligjërimet ku llafoste e molloiste fjali të stërzgjatura, të zvargura në temporitëm, pa krye, elementë sintaksorë e strukturë. Fjali që nuk kishin asnjë lidhje me ndonjë “patriark”, por që na shtonin bindjen dhe respektin për dorën mjeshtërore të redaktorëve të tij në krijimet më të arrira, për të cilat Prof. Mark Marku, si njohës i mirë i letërsisë, deklaroi se përbënin vetëm 20 % të krijimtarisë agolliane.

Sot, apologjetët e Dritëroit me të drejtë kanë frikë të botojnë të ashtuquajturin fjalim programatik “anti-punist” të tij në Kongresin e Dhjetë të PPSH, ku u pagëzua PS, dhe ku atë që i akuzoi se “Ju nuk rinovoheni”, Nexhmija dhe Ramizi që sodisnin nga lozha, sipas skenarit katovician, megjithë histerinë e 99 % të delegatëve dhe pavarësisht votës plot urrejtje për “tradhtarin bukëshkalë”, e zgjodhën në kryesi të PS dhe e mandatuan edhe 3 herë të tjera si deputet.

Deputet që megjithëse po përjetonte “patriarqinë e dytë”, atë neokomuniste, tashmë si “patriark” i partisë më të madhe politike në vend, në foltoren e parlamentit jo vetëm që nuk la asnjë gjurmë me mendime prej “Patriarku”, por i vuri vulën vetes me bejte për Jozefinën e të tjerë, duke zënë meritueshëm kryet e vendit në ligjërimin dhe letërsinë e bejtexhinjve (gjithmonë nëse do të respektojmë klasifikimet dhe kapitulimet e njohura të studiuesve të letërsisë shqipe).

Me përvojën e gjatë profesionale të piar-it (PR) dhe politikave të botimeve në Perëndim, e them me bindje të plotë se vepra e tij kurrë nuk do t’i kalonte kufijtë e vendit, nëse nuk do të botohej me shpenzimet e shtetit shqiptar konform politikave të eksportim-importimit të famës për interesa politiko-propagandistike të regjimit të kohës, pasi nuk do të gjindej asnjë botues që do të guxonte të hidhte paratë në erë. Dhe kjo sepse Agolli nuk ishte Gorki apo Majakovski, Solzhenicini apo Shollohovi.

Nga pikëpamja e stilit, thellësisë së mendimit e mesazhit, niveli i veprës së tij në prozë as që i afrohet atij të Kadaresë, Sabri Godos, Jakov Xoxes dhe Vath Koreshit.

Memo-Rrapua dhe Zylo i tij, janë vite drite poshtë nivelit të veprave madhore të Kadaresë, sikurse “Kronikë në gur” dhe “Pallati i ëndërrave”, apo atyre të gjinisë së romanit historik “Skënderbeu” dhe “Ali Pashë Tepelena”, të Sabri Godos.

Po kështu, edhe në poezi, vepra e tij sfidohet keqas prej më shumë se 30 poetësh, qysh nga Naimi dhe të tjerë rilindas, e deri tek ata të sotëm. Dhe ky gjykim nuk është çështje shijesh, por vlerash estetike të gjithëpranuara nga shumë ekspertë dhe lexues të kultivuar.

Ekspertët perëndimorë të letërsisë së krijuar në vendet ish komuniste, akuzojnë “krijuesit” e socrealizmit Lindor për plagjiaturë masive të krijimtarisë së mijëra poetëve rusë, vepra e të cilëve është botuar në Rusi qysh nga krijimtaria shumëshekullore e shkruar në gjuhën starosllaviane e deri në ditët e sotme. Ndofta këtu e kanë burimin edhe “gjetjet” prozaike e poetike të subjekteve dhe teknikave stilistike të poetëve tanë “sovjetikë”, të kamufluara me ngjashmërinë e jetës dhe frymëzimeve të “realitetit socialist”, krijime për të cilat Kadare në vitin 1989 akuzoi krijuesit shqiptarë në një mbledhje të Lidhjes, se “ngjajnë uniforme sikurse delet e qethura”, duke evidentuar kësisoj shterpësinë dhe njësh-kolorin e skematizmit socrealist.

Agollit nuk mund t’ia mohojmë meritën se në ditët që pasuan Pleniumin IV të KQ ku u dha pretenca për krijuesit me shkarje ideologjike, solli “baltën e Devollit mbledhur arave për t’ia sjellë Lidhjes së Shkrimtarëve”, me të cilën baltosi dhe varrosi “armiqtë ideologjikë, dekadentë e devijatorë të socrealizmit dhe vijës së Partisë në letërsi…”.

Ishin këto merita që çuan në shkurorëzimin e paraardhësit Shuteriqi, studiues ky tejet i njohur dhe cilësor në shumë fusha të letërsisë dhe Albanologjisë, me vepra dinjitoze që i mbeten e që i mungojnë Agollit që mori postin e Kryetarit të Lidhjes me kartabiankë…

Janë këto merita të Agollit në mbledhje-masakrat maratonë të Lidhjes, ku jepte pretencën dhe vendimin që prangoste me “ekspertizë” poetët e mrekullueshëm Frederik Rreshpja e Sadri Ahmeti.

Dritëroi ishte krenar dhe vetvetja kur në skenarin e filmit “I teti në bronz” shkroi fjalinë lapidare: “Po ta bënë benë këta të Partisë, të puth halla mu në ballë”.

Dhe vërtet, Partia e Dritëroit e themeluar nga Dushani dhe Miladini dhe me në krye Enverin, ua bëri benë mijëra shqiptarëve gjatë dhe pas LBD, duke filluar me mbi 200 ballistët e Devollit në vjeshtën e vitit 1943, e të cilëve u preu kokat dhe u çarti kufomat sipas Zakonikut të Stefan Dushanit serb dhe teknikave të Dushanit komunist, por Dritëroi nuk u pendua, përkundrazi, i talli në film.

Agolli gjithashtu nuk ndjeu dhe shprehu keqardhje as kur Partia e Titos, Rankoviçit, Dushanit e Miladinit ua bëri benë 50 mijë kosovarëve pas LDB, duke kulmuar me Masakrën e Tivarit.

Ndaj Dritëroi nuk shkroi ndonjë elegji për Masakrën e Tivarit, sikundër shkroi Sadri Ahmeti, por shkroi elegji kur vdiq Enveri i tij.

Agolli nuk shkroi elegji as kur serbët masakruan shqiptarët e Kosovës në pranverën e përgjakshme të vitit 1981, madje heshti…

Heshti kur ia bënë benë dhe i dërguan hallën ta puthë në ballë poetin Trifon Xhagjika, por nuk heshti dhe orientoi “ekspertët dhe ekspertizën” që çoi në pushkatimin e poetëve Vilson Blloshmi dhe Genc Leka. Sikurse veproi edhe kur ekzekutuan poetin Havzi Nela në prag të rrëzimit të Perdes së Hekurt. Dhe ky është vetëm bilanci i pjesshëm i “veprës” së tij në krye të Lidhjes.

Ndaj askush nuk e dëgjoi “Patriarkun” të shprehë ndonjëherë pendesë për “delet e zeza të grigjës që printe” si kryetar i Lidhjes, e që Partia e tij i dërgoi në thertoren e komunizmit. Përkundrazi, një video e hedhur në internet këto ditë dëshmon qartë pozicionimin e palëkundur të Agollit për Luftën e Klasave, Luftën Nac-çl, Revolucionin, Partinë dhe Socializmin, para dhe pas ’90-ës.

Mbase këto janë edhe arsyet e rrëmbimit në errësirë, me Polici dhe kamionë, të Arkivës së Lidhjes para disa vitesh, sapo kryetari i Fundit i saj, shkrimtari dhe përkthyesi i njohur Hysen Sinani deklaroi në konferencë shtypi se do të publikonte të vërtetat e fshehura të së kaluarës komuniste dhe të abuzimeve financiare të periudhës postkomuniste në Lidhje.

Kjo është edhe arsyeja përse Partia e “rinovuar” e Agollit dyllosi me maturim 25 vjeçar Arkivën e KQ dhe PPSH me një ligj të miratuar fshehurazi në vitin 2003, e ku padyshim janë arkivuar edhe kontributet dokumentare të tij në mbrojtje të Socrealizmit dhe vijës së Partisë… Mjaft që imazhi i tij si “Patriark”, dje dhe sot, të mos preket, por t’i ngrihet edhe ndonjë shtatore nga shokët “Skulptorë të Popullit Komunist”, që ende jetojnë dhe krijojnë.

Dritëroi zgjodhi hedonizmin dhe lavdinë, teksa gjobiti pushtetin e PPSH dhe atë të PS, aq sa e detyroi Nanon t’ia përmendë publikisht në një mbledhje të forumeve drejtuese të PS se ishte lodhur nga privilegjet e pafundme dhe tenderat që ai kërkonte, bashkë me dhëndrrin, të cilët ai si kryeministër i paskësh “mbuluar me miliona që kurrë nuk mjaftuan dhe nuk i ngopën…”.

*****

Pas pleniumit IV të KQ, Enveri vendosi t’u jepte skeptrin e censorit për literaturën dhe veprat dekadente njerëzve që konsideroheshin ndër më të besuarit.

Natyrisht që në letërsi ia dha Agollit, asokohe deputet dhe anëtar i KQ, duke e emëruar Kryetar të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, kurse në Artet Figurative ku ishin dhënë gjithashtu goditje të rënda, detyra iu propozua skulptorit Odhise Paskali, tejet i kulturuar dhe poliglot. Dhe kjo pavarësisht se Paskali ishte i njohur si antikonformist dhe njeri që u shmangej turmave të “krijuesve” dhe debateve marroqe nëpër klube e mbledhje të Lidhjes, duke bërë pothuajse jetë prej asketi. Por më e çuditshmja ishte se detyrën e censorit zyrtar të arteve pamore ia propozuan Paskalit, pavarësisht se e dinin mirë që ishte dhëndërr i Gjonmarkajve.

Arsyeja kryesore e vlerësimit të tij si kandidat i përzgjedhur ishte konsiderata e lartë e Hoxhës për të, sidomos pas realizimit prej tij të bustit të famshëm të Enverit, i vlerësuar si punim tejet cilësor edhe sot e kësaj dite nga artistë pamorë antikonformistë e antikomunistë.

Por kur përfaqësuesi i lartë i Enverit ia propozoi Paskalit “detyrën” e censorit të arteve pamore, ku si përparësi i kërkoi censurimin e literaturës “dekedente”, nga “buronin ndikimet borgjezo-reaksionare e revizioniste…”, mori si përgjigje refuzimin e prerë, shoqëruar me vërejtjen shokuese: “Nuk ka dhe nuk mund të ketë literaturë dhe libra të këqinj, sepse edhe ato që ju i quani të tillë të mësojnë se çka nuk duhet pranuar dhe sesi nuk duhet bërë, dhe këtë duhet ta vendosin vetë krijuesit, me vullnet të lirë dhe jo me imponim…”.

Paskëtaj, detyrën e censorit, bashkë me skeptrin dhe vulën e censurës, ia dhanë piktorit Kujtim Buza, kunat i Klement dhe Florian Kolanecit, me ndihmës Thoma Thomain, dhëndërr tek familja Kapo-Kondi.

Teksa sot dëgjojmë ngashërime të “talenteve” vjershaxhinj dhe poetucë të humbur pa nam e nishan nga letrat shqipe, që i paskërka përkrahur, promovuar dhe dërguar në shkollë Dritëroi, çuditërisht harrohet “harresa” e tij e plotë për të mëdhenjtë e nahijes së Agollit, sikurse Lazgushi e Kuteli… Fatkeqësia e madhe e të cilëve buronte nga shkaku se ishin jo vetëm të mëdhenj dhe të ndritur si krijues dhe intelektualë, por edhe sepse si atdhetarë të pashoq kishin shkruar se “Drini plak që buron nga Shën Naumi” ndante mes-përmes Shqipërinë, apo “Poemi Kosovar”.

Lazgushi mendjendritur një vit para se të shuhej, një “talenti” gegë që në prezantim iu mburr se ishte nga rrethi më verior, e që, sipas tij, ishte njëkohësisht edhe “kryet e Shqipërisë”, i tha me nervozizëm: “Kështu të kanë mësuar ty, se atje nga je ti janë ‘kryet e Shqipërisë’? Kryet e Shqipërisë janë Nishi, Lugina e Preshevës, Mitrovica dhe Metohija. Krahina nga je ti është plënci i Shqipërisë…, e cila këmbët i ka në Gjirin e Ambrakisë, në Artë dhe Prevezë…”.

Lazgushi, Kuteli që u dënua dhe u burgos me akuzën kryesore si “antijugosllav”, krahas Fishtës, Vinçenc Prendushit, Camajt, Arshi Pipës dhe Bilal Xhaferrit, kurrë nuk u përmendën, as para dhe as pas ’90-ës, nga “amneziku” i KQ, i “Kuvendit Popullor” dhe “Lidhjes…”, në asnjërën nga takimet ku si dollibash, me raki, vodkë e shlivovicë, promovonte dhe lëvdonte “talentet” në çdo cep të Shqipërisë dhe jashtë saj. Ndërkohë që për të impresionuar ata që e rrethonin, nuk linte rast pa përmendur e cituar Ivo Andriq-in, Danillo Kish-in dhe Vaso Popën, për të cilët mburrej se i lexonte në origjinal (natyrisht, në familjen e tij sllavofone, ngaqë edhe kunatën e porsadiplomuar që e mbante në shtëpi e kish emëruar përkthyese të serbishtes në ATSH-në e fillimviteve ’80-të).

Ruso-Jugo-nostalgjia dhe të qënit sllavofon e sllavofil, e bënin Agollin të ndihej krenar në Kosovë e Serbi, ku shpesh herë pati rastin të udhëtonte si i emëruari dhe i shpalluri nga regjimi “patriark” i letrave shqipe dhe kryetar i Lidhjes që edhe emrin e shqipëruar e kish marrë nga “Lidhja Komuniste” dhe nga organizatat homologe të Shkrimtarëve dhe Artistëve të Jugosllavisë dhe Serbisë.

Ky formim e shtyu Agollin që në vitin 1987, në takimin midis shkrimtarëve të Jugosllavisë dhe atyre të Shqipërisë të mbajtur në Serbi, me dollinë me gotë shlivovice në dorë, t’u deklaronte krerëve serbë të SANU (Akademia e Shkencave dhe Arteve të Serbisë), se “Në mëngjeset e ditëve të verës, nga Maja e Tomorrit shihet qartë Shkodra e rrethuar nga fshatrat sllavë…”.

Dhe këtë deklaratë të shoqëruar me ftesë zyrtare, Agolli po ua bënte krerëve serbë të SANU bash disa muaj pasi këta kishin hartuar dhe firmosur Memorandumin famëkeq me të cilin i kërkonin Millosheviçit futjen e tankeve në Kosovë, shtypjen e shqiptarëve me zinxhirët e tyre nëpër rrugë dhe shfarosjen e gjithë të tjerëve me mitrolozë.

Të nesërmen Agolli e mori shpërblimin nga shtypi i shkruar serb, që pasqyroi me gazmend kronikën e takimit dhe deklaratën e plotë të tij, shoqëruar me lëvdata për mirëkuptimin dhe respektin e ndërsjelltë midis shkrimtarëve të Shqipërisë dhe atyre të Serbisë, që, sipas gazetave serbe, kontrastonte thellë me qëndrimet jodashamirëse dhe antiserbe të kahershme e të manifestuara edhe në atë takim nga shkrimtarët kosovarë…

Jugonostagjikët, titistët dhe hoxhistët e Kosovës dhe Shqipërisë patën rastin të ngashërehen për “Patriarkun” dhe t’i këndojnë hosanara, por harrojnë se balta së cilës i këndoi tret të ndjerin, po kurrsesi bëmat e tij, që do të mbesin në jetë të jetëve.