Ndriçim Kulla/

Mbetet e pashpjegueshme me fakte, ende dhe sot, se si vallë një prift i varfër si Buzuku, apo një komunitet katolik njerëzish të varfër të detyruar të shpërngulen nëpër male, arritën të mendonin realizimin e një ndërmarrje të tillë kaq të kushtueshme, siç ishte asokohe botimi i “Mesharit” , e t’ia dilnin mbanë pa ndihmën e Selisë së Shenjë. Mund të aludohet edhe se ajo vetë mund ta ketë marrë përsipër iniciativën, ashtu siç do ta shohim shpesh më vonë për vepra të tilla. Por, gjithsesi, edhe nëse citojmë tezën tjerët, sipas së cilës, libri u ndalua dhe kopjet e botimit u shkatërruan, përderisa sot në Bibliotekën e Vatikanit ruhet vetëm një kopje, përsëri mbetet i pa kontensueshëm jo vetëm fakti se ishte liturgjia romane ajo që shënjoi zanafillën – qoftë edhe në mënyrë jozyrtare – të orvatjes së parë të përpunimit të gjuhës shqipe, por se ajo arriti të ushtrojë një ndikim të madh edhe në vazhdim, për lartësimin dhe pasurimin e kësaj gjuhe, nga pikëpamja letrare.

“Edhe gjetja e kopjes së vetme të librit – në një gjendje gati të shqyer – në Bibliotekën e Kolegjit të Propagandës, që në vitin 1740”, – siç na rrëfen zbuluesi i saj i parë, monsinjor Kazazi, tregon se nxënësit shqiptarë të kolegjeve duhet ta kenë përdorur shpesh e të jenë formuar gjatë me të, përderisa germat dhe karakteret e veçanta të botimeve shqiptaro-katolike deri në fundin e shekullit XIX, madje deri në vitin 1909, rrjedhin padyshim nga ato germa e karaktere që pat sajuar Buzuku.

E lindur kështu me Buzukun, literatura shqiptare do të vazhdojë të zhvillohet për dy shekujt në vijim, në ambientin e thjeshtë të katekizmit: e thjeshtë, por aspak e anashkaluar për ndikimin e vet, në formimin mendor dhe linguistik të një populli. Katekizmi është libri që mësohet më lehtë nga të gjithë, edhe nga analfabetët; nëse është e pranuar se ç’jehonë ka në fillimet e çdo literature gjuha kishtare, mund ta imagjinojmë fare mirë se ç’ndikim duhet të ketë pasur ajo aty ku përbënte librin e vetëm të shkruar, të botuar, të lexuar e të mësuar.

Mirëpo, që nga fundi i shekullit XVI nuk ishte vetëm libri i vetmi mjet ndikimi i kulturës së kishës romane për të ndihmuar në plazmimin e një kulture kombëtare shqiptare. Nisën kështu të lindnin kolegjet katolike apo misionare, të cilat do të rezultonin më vonë si djepet e më të vërtetës dhe më të fortës kulturë të krijuar në të gjithë Orientin, sado i stërmadh të ishte ai. Këtu nuk flitet vetëm për kulturën latine, romane apo katolike, por edhe për kulturën kombëtare të secilit prej këtyre vendeve.

Për latinët shqiptarë ose, në përgjithësi, për rajonin dardano-prevalitan të nënshtruar nga turqit, dritaret e shkollimit dhe të formimit nisën të bëheshin kolegjet e shumta që nisën të lulëzonin në Itali. Në vitin 1572 themelohet Kolegji i Shën Athanasit në Romë (i famshëm për doktorët në teologji, që nxori nga nxënësit shqiptarë të ritit bizantin, deri në Himarë). Vijon Kolegji ilirik i Loretos, më 1580-n, dhe ai i Propagandës, më 1627-n, i themeluar nga jezuitët.

Në vijim të Kolegjit të Loretos, njërit prej më të rëndësishmëve për kontributin e tij letrar, themelohet në vitin 1633 e jeton deri në vitin 1746, Kolegji ilirik i Shën Pjetrit dhe Palit, në Fermo, i specializuar për nxënësit shqiptarë. Kjo i hapi udhë një drejtimi të ri të aktivitetit të rregullt të formimit të tyre misionar. Kështu, fillimisht në dy manastiret baziliane të Grottaferatës dhe të Mecoiuzos në Palermo, ku përgatiteshin misionarë të ritit ortodoks dhe në konventën françeskane të Shën Pjetrit në Montorio, që në fillim të shekullit XVII nisi të mësohej gjuha shqipe, madje, në vitin 1711, të formohej edhe katedra përkatëse e saj. Kjo iniciativë, që për historinë e kulturës shqiptare është e nivelit më të latë të rëndësisë, u mbështet fuqimisht edhe nga Papa Klementi XI me origjinë shqiptare, i cili e citoi atë konventë si shembull për urdhëratat e tjera fetare e misionare.

Nën këtë direktivë, shohim të themelohet në vitin 1725 Kolegji i Familjes së Shenjtë në Napoli, i cili do të shndërrohej më vonë në Institutin Mbretëror Oriental, i pari institute italian i pajisur me një katedër të gjuhës shqipe, drejtimin e së cilës do ta marrë shkrimtari i madh arbëresh Zef Skiroi. Më pas, me iniciativën e vëllezërve Rodota, në vitin 1732 ndërtohet në Kalabri kolegji për shqiptarët e ritit ortodoks, kolegj ky që do të shndërrohet në Kolegjin e Shën Adrianit e që do të ketë një jetë të lavdishme në impulsin që do t’i japë kulturës shqiptare, edhe pas laicizmit të tij, deri në ditët tona.

Megjithatë, fakti më i rëndësishëm i përmendjes së kësaj liste të gjatë kolegjesh është nënvizimi i ekzistencës së tyre jo vetëm si një seminar mësuesish, por edhe si shtëpia-nënë e shumë shkollave të tjera më të vogla, që nisin të mbinin aty-këtu, por kudo, në të gjithë territorin shqiptar, përgjatë atyre dy shekujve kaq pak të favorshëm për kulturën tonë, siç qenë shekujt XVII e XVIII. Kështu, gjejmë shkolla në dioqezën e Shkupit, një shkollë në Bëdhanë, që më 1638-n; një gjimnaz në Blinisht, më 1639-n; një tjetër në Shkodër, më 1698-n; një seminar në Velja, më 1692-shin, dhe një në Kurbin, më 1703-shin. Madje, emblematik është edhe fakti i hapjes në vitet 1669-1670 i një shkolle në Himarë, të mbyllur shumë shpejt nga xhelozia e despotit grek, por të rihapur përsëri më 1680-n. Aq më tepër, që tashmë ishte më se një shekullor devocioni i himarjotëve për Venecian, duke i furnizuar shpesh ushtritë e saj në luftërat e herëpashershme kundra turqve.

Përgatiti materialin Ornela Radovicka

Qëndra albanologjike mbi gjuhën dhe kulturën arbëreshe themeluar nga At Bellusci 1980 /

Feja e arbërorit është të duam njerit- tjetrin e mos të harrojmë gjuhën tonë!  

At Bellusci kur e keni takuar për herë të parë Baba Rexhepin ?

Ndodhesha në Amerikë, për të mbështetur çështjen e Kosovës organizuar nga arereshi senatori Josif Dioguardi. Gjatë asaj periudhe unë bëra edhe disa vizita, dhe midis tyre  kisha shprehur dëshirën të shkoja e të takoja Baba Rexhepin në teqenë e tij. Kjo vizitë u realizua më datë 27 korrik 1989. 

Në çfarë gjuhe komunikuat me Baba Rexhepin?

• Unë fola në arbërisht dhe Baba Rexhepi më kuptonte shumë mirë. Nuk mohoj se atij i bëri përshtypje që unë flisja gjuhën e mëmës arbërore edhe pas pesëqind vjetësh dhe për këtë më falenderoi dhe më tha se ajo që lidh gjakun e shqiptarit kudo që janë është gjuha, besimi është  që të besojmë në zot e të bëhemi të mirë për njerëzimin, por gjuha është identiteti jonë- më tha Ai. 

Si e priti Baba Rexhepi që një prift arbërsh shkon dhe i bënë vizitë një javore?

• Unë, një prift arbërsh që vizitoja Teqenë dhe që ndenja per rreth pesë ditë në  krahë të Baba Rexhepit. Baba Rexhepi kishte mentalitet të hapur, jo se jetonte në perëndim, por besimi  Bektashjane si të gjitha besimet në vetvete duhet të jenë të hapura. Qëllimi i tyre është vëllazëria, dhe jo imponimi apo mos respektimi. Kujtoj që më tha: Ju çmoj shumë sepse Ju  At Bellusci jeni me të vërtetë një shëndi që doni të hapni shqiptarizmin kudo. 

A e pyetët se si kishte mundur të hapte  Teqenë e tij?  

• E kujtoj mirë që këtë pyetja ia bëra dhe  Ai mu përgjigj: Kur erdha u ndesha me shumë shqiptar të besimit bektashiane dhe kur më panë më thanë: Sa mirë bërë që erdhe  Dervish këtu. U thash kam ardhur të takoj njerëz, miq. Ndërsa ata u mblodhën një ditë më thirrën dhe më thanë se ti do të qëndrosh këtu, se ne  kemi nevojë për ty, dhe se do të  bëjnin një shtëpi këtu dhe unë të isha Dervish. Ju thash atyre  se nuk dua shtëpi. Unë,   sot jam këtu nesër shkoi në një vend tjetër.

Jo, më thanë ata. U mendova dhe vendosa që të krijonim  një një Teqe që të  ishte shtëpia e të gjithë besimtarëve . Ne jemi një gjerdan me perla që është prerë- ndërhyra unë- perlat janë hedhur, nga të gjitha pjesët- por egsistojmë me energinë tonë, me besimin tonë,  për të qenë të gjithë bashkë si vëllezër, pavarësisht besimit personal,  sepse feja  arbërore është të duam njëri tjetrin dhe të bëjmë e të mbajmë njeri tjetrin- thashë unë. Të duam zotin tonë- shtoi – Baba Rexhepi e të respektojmë  besimin e tjetrit. Të bëjmë gjëra të mira për njerëzimin. 

Meqënëse jemi tek kjo temë do t-iu tregojë një episod shumë të bukur që më ka treguar baba Rexhepi: 

“Kur erdha këtu në Amerikë,- doja që të bisedoja me Fan Nolin, sepse Noli kishte në dorë shqiptarët dhe mund të më përkrahnin në misionin tim. Kështu i kërkova një takim. Atje gjeta edhe ca miq të Fan Nolit, të cilët ishin bektashinj dhe që i njihja edhe unë. I thashë Fan Nolit: 31 “Lidhja” 22, fq. 674 143 -Unë kam ardhur si vizitor, por këta dy miq bektashinj, Muhameti dhe Jaçia, po më thonë të hap një teqe këtu, por unë thashë të pyes Hirësinë tuaj, sepse nuk e di nëse do kemi sukses apo jo. Fan Noli u mendua një copë herë, pastaj më tha: -Po edhe unë nëse do të isha në vendin tuaj, si Muhameti dhe Jaçia do bëja. Hidhet Jaçia dhe thotë: – A bëhen bektashinj të krishterët? – Dëgjo këtu, zoti Jaçe. Unë mundohem që si të krishterët, edhe bektashinjtë t’i bëjmë shqiptarë, këtu qëndron interesi i kombit. Kur është interesi i kombit në mes ne i kemi bërë të krishterët jo vetëm bektashinj, por edhe dervishë, – i thashë unë. -Çfarë? – tha Noli. – Po, po, i kemi bërë dervishë, – theksova unë dhe nisa të rrëfeja: Ishte koha kur trimat Mihali dhe Çerçizi luftonin për liri dhe çeta e tyre e vogël ishte e rrethuar. Forcat e tyre ishin të pakta, kështu që gjetën një teqe dhe hynë brenda. I treguan babait të asaj teqeje që ishin të rrethuar dhe ai iu tha: “Mos kini merak, e ujdis unë këtë punë”. Babai i teqesë urdhëroi nga një taç që ta vendosnin në kokë, sepse mjekër mbanin vetë. Iu dhanë edhe veshje dhe kështu Mihali, Çerçizi e të tjerë luftëtarë u bënë si dervishë. Kur erdhën dhe kontrolluan, babai i teqesë, qetë-qetë, i prezantoi dervishët me radhë: dervish Mihali, dervish Çerçizi e luftëtarët e tjerë. Kur ata ikën, Mihali e Çerçizi iu hodhën në qafë babait të teqesë, i cili jo vetëm i shpëtoi, por shpëtoi edhe teqenë.

Fan Nolit kjo histori i pëlqeu shumë dhe më tha: “Na shkruaj nga këto gjëra, sepse janë shumë interesante dhe në dobi të kombit. Më 1954 munda  të hapja Teqenë e parë bektashie Shqiptar-Amerikane, në afërsi të Detroitit, ku kishte një bashkësi bektashijsh shqiptarë që edhe më mbështetën”

At Bellusci, çmund të na thoni tjetër rreth  Baba Rexhepi?

Unë shkova në një moment kur ai nuk ishte në gjendje të mirë shëndetësore por në atë vështrimin e tij shikoja butësinë dhe misrësinë e këtij njeriu të madh. Jam shqiptar nga Gjirokastra, por jam edhe shqiptar i Kosovës nga Gjakova, dhe jam po shqiptar i disaporës- më tha Ai. 

Ishte viti 1991 dhe ai ishte rreth të 90-at.  Ndenja në një sofër me të.  Pash nga afër besimin e tyre, mënyrën e e lutjes së tyre. Filozofia e këtij njeriu ishte heshtja e mbështjellë me mantelin e të dëgjuarit.

Për ato ditë që qëndrova atje ruaj në kujtesë Besimtarët, të cilët ndalonin, e përshëndetnin, i puthnin dorën. Nëse ndonjëri donte ndonjë këshillë, ai përgjigjej. Baba Rexhepi shpesh hidhte vështrimin nga dritarja, ku përtej ishte një shesh, e përbri ishte mauzoleumi në të cilën ai do të varrosej. Prezenca e tij, në atë momente ishte qëndra që, i ngjante një hark ylberi që lidh tokën me qiellin. 

Baba Rexhepi ishte fjalëpak, por të matura. Në atë ambient të asaj teqeje ishte Mikpritja, e cila  ishte tipike tradicionale shqiptare, ku për cilindo që shkelte në atë teqe nxirrej tabakaja mbushur dhe i ofronin diçka për të ngrënë.

Në mendjen time  ajo Teqe, ishte  pjesë e limituar e atij territori, ishte një kozmos i tërë shqiptar në diasporë, ndërsa ai vetë një shqiptar i madhërishëm, që kërkonte t’i jepte paqe shpirtit të atyre vëllezërve që ishin detyruar të linin atdheun, trojet e të afërmit e tyre të dashur. Për mua ishte një mësues i veçantë. (Një pjesë të intervistës do ta gjeni në revistë Lidhjan 22\1989. 

Përgatiti materialin Ornela Radovicka. 

Qëndra albanologjike mbi gjuhën dhe kulturën arbëreshe themeluar nga At Bellusci 1980 

Dear Friends,

Wishing you & your families all the blessings of Easter and Bajram!

*The time has come! Please join us at this year’s third annual GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU STREET FAIR on May 19, 2024.*

Let us come together to celebrate Albanian traditions and culture with entertainment, food, games and much more for all ages!

**Sponsorship & vendor opportunities are available**

For more information, please contact skenderbeufair@gmail.com or call 347-398-6161.

Attached is the flyer for the event. Please share it on all social media platforms!

Thank you, and we look forward to celebrating with you all!

Respectfully,

Mark Gjonaj

_”Vertete ne kemi Bajram e Pashke, por Shqiptarine e kemi bashke!” – At Gjergj Fishta.

Nga Harry Bajraktari/

Në 99-vjetorin e Prof. Sami Repishtit, gjej rastin që ta përsëris se sa me fat kemi qenë si komunitet shqiptaro-amerikan që e kemi pasur dhe e kemi në mesin tonë.

Që nga koha kur mbërriti në SHBA në vitet 1960, ka qenë pjesë e çdo veprimtarie të rëndësishme kombëtare të shqiptarëve këtu në Amerikë.

Duke filluar që nga dëshmia e pare në Kongresin Amerikan në vitin 1965 e deri në ditët tona.

Kur fillova të angazhohem në lobimin dhe aktivitetin shqiptar në Washington DC dhe në New Yok, Prof Sami Repishti ishte një nga ata liderë që më frymëzuan e në gjurmët e të cilëve doja të ecja. U afrova me të në Ligën Qytetare Shqiptaro Amerikane e pastaj akoma më shumë kur themeluam Këshillin Kombëtar Shqiptaro Amerikan.

Por kurrë nuk kam qenë më afër me Prof Sami Repishtin sa në prillin e vitit 2000, kur që të dy u nisëm për një udhëtim në Kosovën e çliruar.

Ishte një vizitë e paharrueshme. Kujtimet dhe mbresat e saj i përmblodhëm në një libër të vogël, “Kosovë Prill 2000”, bazuar kryesisht në shënimet e Prof. Sami Repishti. Këtë libër e ruaj të shtrenjtë në bibliotekën time dhe e shfletova këto ditë përpara se të shkruaja urimin për Prof Repishtin.

Bashkw me Dr. David Phillips u nisëm të tre me avion nga New York-u, për në Vienë e që aty në Shkup, se për në Prishtinë nuk na u hap sinjali. Nga Shkupi hymë me makina në Kosovë, të shoqëruar nga miku ynë Dr. Alush Gashi.

Kosova ishte ende e shkatërruar, me njerëz që ende kërkonin njëri-tjetrin, me varre të freskëta, ende duke vuajtur pasojat e masakrave dhe mizorisë serbe.

Tre mijë shqiptarë ishin ende të burgosur politikë në Serbi. Një prej tyre kryeministri i sotëm, Albin Kurti.

Por ishte një Kosovë e re, që po punonte tokat, po rindërtonte shtëpitë, kishte rihapur shkollat, dhe po ndërtonte institucionet e reja. Njerëzit po regjistroheshin për zgjedhjet e tetorit. Optimizmi ishte i jashtëzakonshëm.

Bashkë me Prof. Sami Repishtin na u mbushën sytë disa herë me lot. Si për shembull kur takuam 12-vjeçarin Hashim Beqën në Reçak, i cili na kapi përdore e na tregoi varret e babait dhe dy vëllezërve 17 dhe 15 vjeç të vrarë nga serbët në Masakrën e Reçakut.

Në Lugun e Baranit u përlotëm nga gëzimi i fëmijëve kur bashkë me Akademik Mark Krasniqin dhe Terry Heselius drejtor i “Mercy Corps” për Kosovë u dorëzuam kompjutera e libra, laboratorë e televizorë për shkollat e qarkut, që i kishim sjellë nga Amerika në bashkëpunim me David Phillips.

Qindra mësues e nxënës, e banorë të Lugut të Baranit kishin ardhur për të na parë. Ishte një pritje madhështore. Ata dëgjuan më vëmendje fjalën e Prof. Sami Repishtit.

Pastaj, në Vranoc, familja Bajraktari shtroi një drekë për të nderuar miqtë nga Amerika, në të cilën morën pjesë më shumë se një qind vetë.

Në Prishtinë, Presidenti Ibrahim Rugova na priti me ngrohtësi e biseduam për të ardhmen e re të Kosovës. Na priti në zyrë e pastaj para kthimit për darkë në shtëpinë e tij.

Vizituam Mitrovicën e ndarë, deri te Ura e Ibrit. Shqiptarët ende nuk ktheheshin dot në shtëpitë e tyre në veri të qytetit. Vizituam Suharekën, Prizrenin e plotë fshatra e qytete.

Ishte hera e parë dhe e fundit që Prof Sami Repishti e vizitoi Kosovën dhe sa herë që kemi biseduar më vonë, e çonte fjalën te ajo vizitë. “E kam pa Tokën e Kosovës. E kam prekë me dorë. E kam marrë si kujtim një copë dhé, e tashti është në xhepin tim, e ruejtun si një relike fetare!”, shkroi ai plot emocion në fund të vizitës.

Në vitin 2018, pata nderin të prezantoj Prof. Sami Repishtin në ceremoninë e nderimit që i bëri Federata Vatra dhe fola për jetën dhe veprën e tij.

Sot, kur ai mbush 99 vjeç nuk kam shumë çfarë t’i uroj se ai ka arritur gjithshka në jetë. Në vend të urimit, por e falenderoj për kontributin e madh që ka dhënë për kombin shqiptar, për Kosovën, për komunitetin tonë në SHBA, për të drejtat e njeriut kudo. Por po i uroj edhe shëndet e jetë të gjatë. Po i uroj që ta festojmë së bashku 100-vjetorin e lindjes.

Zoti e bekoftë Sami Repishtin dhe familjen e tij!

Përgatiti Rafael Floqi 

Zoti Kennedy është bërë prania më e spikatur e pavarur ose e palës së tretë në garën e 2024-ës.

Një demokrat i përjetshëm, Robert F. Kennedy Jr. hyri në garë në prill 2023, fillimisht duke kërkuar të sfidonte Presidentin Biden për nominimin e partisë. Më vonë ai kaloi si një i pavarur. 

Kandidati i pavarur presidencial Robert F. Kennedy Jr. është shfaqur si një kartë e egër e zgjedhjeve të 2024, duke tërhequr një përzierje të larmishme mbështetësish ideologjikisht të ndryshëm, duke mbledhur grumbuj parash dhe duke tërhequr sulme ligjore nga demokratët dhe breshëri verbale nga ish-presidenti Donald J. Trump..

Zoti Kennedy, 70 vjeç, djali i Robert F. Kennedy dhe trashëgimtar i një dinastie politike amerikane, kishte një rini të trazuar dhe moshë madhore të shënuar nga abuzimi me drogën. Ai u bë një avokat mjedisor, më i famshëm për padinë ndaj ndotësve të korporatave në një përpjekje për të pastruar pellgun ujëmbledhës të Luginës së lumit Hudson.

Në dekadën e fundit, ai është bërë një zë i spikatur në lëvizjen kundër vaksinave, duke promovuar falsitet dhe teori konspirative rreth rreziqeve të vaksinimeve të fëmijërisë dhe masave të tjera të shëndetit publik. Kjo punë i dha atij një platformë të madhe gjatë pandemisë së koronavirusit, kur ai vuri në dyshim sigurinë e vaksinave të Covid-it dhe tregimet zyrtare të origjinës së virusit.

Me grupin qendror “No Labels “që njoftoi më 4 prill se nuk do të kishte një biletë presidenciale, zoti Kennedy është prania më e spikatur e pavarur ose e palës së tretë në garën e 2024-ës. Por çfarë duhet të dini për të, mbështetësit e tij dhe se si po i afrohen fushatat e Presidentit Biden dhe zotit Trump.

Cila parti është R.F.K. Jr lidhur me të ?

Zoti Kennedy kandidon si një i pavarur, kështu që ai nuk është i lidhur me një parti politike të themeluar – ai nuk është as, duke folur teknikisht, një “kandidat i palës së tretë”. Në përputhje me trashëgiminë politike të familjes së tij, zoti Kennedy ishte një demokrat i përjetshëm dhe kur hyri në garë në prill 2023, ai u përpoq të sfidonte zotin Biden për nominimin e partisë. Gjashtë muaj më vonë, ai njoftoi se do të kandidonte si i pavarur, duke thënë se demokratët kishin bllokuar përpjekjet e tij në mënyrë të korruptuar.

Ai ka flirtuar me Partinë Libertariane, e cila është në fletëvotim në rreth tre duzina shtete. Nëse ai do të bashkohej me biletën e saj, përpjekjet e tij për të hyrë në fletëvotimet e shteteve do të bëheshin shumë më të thjeshta.

Mbështetësit e tij kanë krijuar një parti të re, “Ne njerëzit”, për ta ndihmuar atë të sigurojë akses në votime në disa shtete: Kaliforni, Delaware, Havai, Misisipi dhe Karolina e Veriut.

A R.F.K. Jr. përbën një kërcënim më të madh për Biden apo për Trump?

Fakti që kjo është një pyetje kaq e zakonshme – dhe se të dyja palët janë të shqetësuara për këtë – dhe kjo reflekton se çfarë enigme politike është bërë zoti Kennedy dhe gamën e njerëzve që janë tërhequr nga kandidatura e tij. Megjithatë, është e vështirë të dallohet nëse ai do të tërhiqte më shumë votues në zgjedhjet e përgjithshme nga zoti Trump apo nga zoti Biden.

Një sondazh kombëtar i Fox News në shkurt e vendosi mbështetjen e zotit Kennedy në rreth 13 për qind, duke tërhequr pothuajse njësoj nga të dy kandidatët. Në Gjeorgjia, i konsideruar si një shtet i lëkundur në zgjedhjet kombëtare, ai ka mesatarisht rreth 6 për qind në sondazhet e fundit, sipas mesatareve të sondazheve të FiveThirtyEight.

Z. Kennedy ka tërhequr mbështetje nga libertarianët dhe të pavarurit, të cilët janë gjerësisht mosbesues ndaj qeverisë federale, ndër të tjera.

Sa e shqetësuar është fushata e Bidenit për R.F.K. Jr.? Po Fushata e Trump?

Demokratët janë përhumbur nga kandidatët e partive të treta që nga viti 2000, kur Ralph Nader, i cili kandidoi me Partinë e Gjelbër, u fajësua pjesërisht se i kushtoi Al Gore zgjedhjet. Në vitin 2016, Jill Stein – gjithashtu me Partinë e Gjelbër – fitoi më shumë se 30,000 vota në Wisconsin, më shumë se diferenca e fitores së zotit Trump ndaj Hillary Clinton në atë shtet.

Frika mes demokratëve është veçanërisht e mprehtë këtë vit, me sondazhet që sugjerojnë se baza e mbështetjes entuziaste të zotit Trump është më e fortë se ajo e zotit Biden. Mençuria konvencionale brenda partisë është se çdo votë jo për zotin Biden është në dobi të zotit Trump, dhe ka shqetësime se dhënia e njerëzve më shumë zgjedhje në fletëvotim – veçanërisht një me mbiemrin Kennedy – ka më shumë gjasa të dëmtojë zotin Biden, veçanërisht. në gjendjet kritike të lëkundjes. Partia po merr masa agresive për të kundërshtuar kandidaturën e tij.

Ku është Kennedy në fletëvotim?

Që nga fillimi i prillit, zoti Kennedy është zyrtarisht në fletën e votimit në një shtet: Utah. Fushata e tij thotë se ai ka nënshkrime të mjaftueshme për t’u futur në fletën e votimit në Hawaii, Idaho, Nevada, New Hampshire dhe Karolina e Veriut, por ai ende duhet t’i dorëzojë ato nënshkrime në aplikimet tek zyrtarët shtetërorë.

Mësoni më shumë rreth procesit.

Fushata e tij po mbledh nënshkrime në shumicën e shteteve të tjera. Afati kohor për ta bërë këtë në disa vende, si Kolorado dhe Luiziana, është më i ngushtë dhe nuk ka filluar ende.

Çdo shtet ka rregulla të ndryshme për aksesin në fletëvotim dhe ato ndryshojnë në varësi të faktit nëse një kandidat është i pavarur apo me një pjesë të tretë. Pothuajse të gjitha rregullat sillen, në fund të fundit, rreth nënshkrimeve: Kandidatët dhe partitë kanë një kohë të caktuar për të mbledhur dhjetëra mijëra nënshkrime, të cilat duhet të dorëzohen për miratim nga autoritetet shtetërore. Dhe nënshkrimet kërkojnë kohë, punë dhe para – dhjetëra miliona dollarë, sipas shumicës së vlerësimeve, duke përfshirë koston e sfidave gjyqësore për aplikimet për fletëvotim.

Kush është zv.kandidati i tij?

Zoti Kennedy ka emëruar Nicole Shanahan, një avokate dhe investitore në Bay Area, si kandidate e tij pwr zv presidente. Zonja Shanahan, e cila dikur ishte e martuar me bashkëthemeluesin e Google, Sergey Brin, është një e re në politikë, e cila nuk ka kërkuar apo mbajtur kurrë poste publike.

Zonja Shanahan, 38, ka një histori të donacioneve politike – ajo i dha fushatës së zotit Biden në 2020. Dhe ajo ka treguar tashmë gatishmërinë e saj për të ofruar mbështetje financiare për fushatën e zotit Kennedy: Ajo ka dhënë më shumë se 4.5 milionë dollarë për super PAC-të që e mbështesin atë, duke përfshirë pjesën më të madhe të financimit për një reklamë të Super Bowl që bleu një nga PAC.

Zonja Shanahan është lidhur me çështjet dhe pozicionet që janë të rëndësishme për zotin Kennedy dhe që kanë animuar fushatën e tij dhe ndjekësit kryesorë të tij, duke përfshirë skepticizmin ndaj vaksinave, shqetësimet për sëmundjet kronike, pakënaqësinë me Partinë Demokratike dhe kujdesin ndaj mjedisit.

Kush janë mbështetësit e tij më të mëdhenj financiarë?

Mbështetësi më i madh financiar i zotit Kennedy deri më tani është Timothy Mellon, një trashëgimtar bankar dhe biznesmen i cili i ka dhënë 20 milionë dollarë një super PAC që mbështet Z. Kennedy, American Values 2024. Z. Mellon gjithashtu ka dhënë 15 milionë dollarë për një super PAC që mbështet z. Trump – të cilin Partia Demokratike e ka shfrytëzuar si dëshmi se zoti Kennedy po mbështetet nga mbështetësit e zotit Trump për të lënduar zotin Biden. (Donatorë të tjerë republikanë kanë kontribuar gjithashtu, në sasi më të vogla, për të mbështetur zotin Kennedy.)

Një tjetër burim i madh parash është Gavin de Becker, firma e sigurisë së të cilit ka punuar me fushatën e zotit Kennedy. Z. De Becker ka dhënë 14 milionë dollarë për American Values 2024 gjatë vitit të kaluar, por 10 milionë dollarë prej tyre janë kthyer, tregojnë të dhënat. PAC ka thënë se z. de Becker ka ofruar “financim urë” për grupin.

Shoku i zotit Kennedy ka dhënë gjithashtu para – 4 milionë dollarë për American Values që u përdorën për reklamën e Super Bowl, si dhe 500,000 dollarë për një tjetër PAC që mbështet zotin Kennedy.

Me kë është popullor R.F.K. Jr?

Mbështetësit e zotit Kennedy ndahen në disa kategori të mbivendosura. Së pari, ka njerëz që kanë mbështetur punën e tij me Children’s Health Defense – një grup aktivistësh i njohur kryesisht për përhapjen e dezinformatave kundër vaksinave.

Më gjerësisht, ai ka mbështetës të zjarrtë dhe prej kohësh në të ashtuquajturën lëvizje për lirinë mjekësore, e cila tërheq një pjesë të tërthortë të besimeve politike (përfshirë ato të libertarianëve dhe njerëzve që nuk kanë besim te mjekësia e zakonshme) përmes kundërshtimit të saj ndaj kërkesave të vaksinimit dhe masave të shëndetit publik. .

Kohët e fundit, kritika e tij e hapur për trajtimin e pandemisë nga qeveria – duke përfshirë skepticizmin në lidhje me vaksinat Covid, anët e gjera kundër zyrtarëve të lartë të shëndetit publik si Dr. Anthony S. Fauci, dhe protestat e tij për bllokimet dhe monitorimin e dezinformatave – ka tërhequr mbështetës të rinj nga në të gjithë spektri politik.

Disa nga mbështetësit e tij janë demokratë prej kohësh të tërhequr nga shkëlqimi i Kenedit – zoti Kennedy e ka ankoruar fushatën e tij në një nostalgji mitizuese për familjen e tij, edhe pse shumica e anëtarëve të familjes së tij e kanë mohuar publikisht kandidaturën e tij.

Zoti Kennedy ka tërhequr gjithashtu mbështetje nga libertarianët dhe të pavarurit, të cilët janë gjerësisht mosbesues ndaj qeverisë federale – ai shpreh pikëpamje që përputhen me ato të shumë mbështetësve të Trump, duke përfshirë një politikë të jashtme izoluese dhe zemërim mbi censurën e supozuar në mediat e lajmeve dhe në platformat teknologjike. . Ai është bërë i njohur për intervistat konfrontuese, provokuese në podkaste me prirje të djathtë dhe ka një lloj atmosfere ikonoklastike anti-establishment që u ka bërë thirrje demokratëve dhe republikanëve të pakënaqur.