Prof. Sylë Ukshini/

Plani ushtarak i koduar “Patkoi”, instrumenti kryesor i doktrinës serbe për doktrinën e Serbisë së Madhe. Intervistë me gazetaren e TV Dukagjini, Agnesa Hasanaj, për planin serb të koduar “Patkoi”, përmes të cilit regjimi i Milosheviqit provoi të realizonte projektin serbomadh të dëbimit të shqiptarëve jashtë Kosovës dhe serbizmit të saj. Ky plan, i hartuar në vjeshtën e vitit 1998 nga kreu ushtarak dhe politik i Beogradit, u bë i njohur në prill të vitit 1999. Në javën e Pashkëve, situata në Kosovë u ashpersua nè mènyrë dramatike. Vala e refugjatëve në Shqipëri, e nè veçanti ajo në Maqedoni, mori përmasa katastrofale, ngase ishte e qartë se forcat serbe tè sigurisè kishin filluar dëbimin sistematik te shiptarëve.

Në materialin në vazhdim do të sjellim një debat shumë interesant me ministrin e atëhershëm gjerman të Mbrojtjes, Rudol Scharping, në të cilin përfshihen edhe Ruprecht Eser, Thomas Deichman (“Novo”) dhe Dieter S. Lutz (Instituti i Kërkimeve për Paqe në Hamburg). Në këtë debat Scharping argumenton nevojën e intervenimit të NATO-s në luftën e Kosovës dhe si jep informacione për planet serbe për spastrimin etnike dhe këmbëngulë për ekzistimin e një plani të koduar serb “Patkoi”, i cili, siç shihet, filloi të jetësohen në shkallë të gjerë, sidomos në fillim të vitit muajit janar 1999, me masakrën e Reçakut dhe më pas me ritme edhe më dramatike pas dështimit të Konferencës së Rambujesë.

Ky debat, “Ditët e Maincit në kritikën televizive”, që ishte organizuar nga kanalet televizive ZDF, 3SAT dhe PHOENIX menjëherë pas luftës në Kosovë, nxjerr në pah domosdoshmërinë e intervenimit ushtarak të NATO-s në Kosovë, kur ishte bërë e qartë edhe nga vetë goja e Milosheviqit se “mund të shkel mbi kufoma (të shqiptarëve)!”. Ishte momenti kur shqiptarëve të Kosovës po i kanosej ekzistenca civile, kur vrasja dhe dëbimi kolektiv i shqiptarëve dhe trenat e stërmbushur me civilë shqiptar, i kujtonin botës demokratike skenat e filmit “Lista e Shindlerit”, të përndjekjes së hebrenjve nga regjimi i Hitlerit.

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë/

“Fol Shqip” – AMA organizon tryezë ndërgjegjësimi me gjuhëtarë e gazetarë për mbrojtjen e gjuhës shqipe nga fjalët e huaja, të panevojshme, në media. Drejtues të UGSH bëhen pjesë e diskutimit.

Autoriteti i Mediave Audiovizive ka organizuar sot tryezën me temë: “Fol Shqip – Të mbrojmë dhe të duam gjuhën shqipe”. Si pjesë e një nisme ndërgjegjësimi të filluar këtë vit, “Fol Shqip”, për mbrojtjen e gjuhës nga përdorimi i fjalëve të huaja, të panevojshme, në media, në këtë tryezë morën pjesë gjuhëtarë të shquar që i janë bashkuar kësaj nisme, gazetarë të medias audioviozive dhe të shkruar, pedagogë e studentë të gazetarisë.

“AMA e ka pasur vazhdimisht në objektiv të punës së saj, respektimin e standardit të gjuhës shqipe nga OSHMA-të dhe trajtimin herë pas here të fenomenit të përdorimit të fjalëve të huaja, të panevojshme, nga gazetarët. Por në fillim të këtij viti, menduam ta çonim më tej, të fillonim një nismë ndërgjegjësimi, duke publikuar çdo javë gjetjet e dala nga vëzhgimi i transmetimeve televizive, për fjalët e huaja të panevojshme, bashkë me gjegjëset e tyre në shqip”, ka thënë në filli të takimit, kryetarja e AMA-s, znj. Armela Krasniqi. “Ishte një surprizë shumë e madhe përkrahja e menjëhershme që iu bë nismës sonë, nga gjuhëtarë e gazetarë, çka na vërtetoi ndjeshmërinë që kemi të gjithë ne, për ruajten e gjuhës tonë. Kjo është arsyeja që jemi këtu, për të bashkëbiseduar, për të rritur ndërgjegjësimin që, me gjithë ngutin që përditshmëria dikton në punën e gazetarëve, kujdesi për gjuhën është i domosdoshëm”.

Tryezës i janë bashkuar edhe gjuhëtarë të njohur, të cilët kanë theksuar përvojat dhe hulumtimet e tyre mbi fenomenin.

“Kur më pyesin studentë dhe dashamirë të shqipes se çfarë qëndrimi duhet mbajtur ndaj fjalëve të huaja, që janë në shtim të vazhdueshëm, u përgjigjem me një figurë letrare e pikërisht: Sa më pak huazime “nga malli”, në pamundësi për t’u bërë ballë huazimeve “nga halli”, ka thënë në fjalën e tij gjuhëtari i njohur, Gjovalin Shkurtaj. “Gjuhësia shqiptare gjithmonë ka qenë dhe mbetet fort e shqetësuar për gjuhën e mjeteve të informimit, që nga akad. Idriz Ajeti, mitiku i madh i gjuhësisë shqiptare, i cili deri në moshën e tij 103-vjeçare që u nda së gjallësh (më 2020), vijoi të kërkojë që mediat të shkruajnë e të flasin bukur, të shqiptojnë qartë, t’u shmangen fjalëve të huaja, të mos bien në vulgarizma, të zbatojnë traditën e urtësisë shqiptare për të folur drejt, por pa sharje, ashpër, por pa fyerje etj. Gjuha shqipe është tipar themelor i kombit shqiptar, prandaj atë duhet ta ruajmë dhe ta mbrojmë, ta shkruajmë e ta flasim sa më thjeshtë e sa më bukur”.

Gjithashut gjuhëtarja e njohur, Linda Mëniku ka bërë një analizë të thelluar mbi prirjen e disa prej mediave kryesore në përzgjedhjen e titujve për emisionet e tyre. “Përdorimi i shprehjeve origjinale në anglisht mund të jetë një stilistike apo edhe një mënyrë e thjeshtë komunikimi, duke e përsëritur shprehjen, pa e menduar se si mund të thuhej më mirë në gjuhë një lehtësi për t’u përsëritur pa përkthyer në mënyrë dembele dhe të lehtë”, ka thënë ajo. “Anglicizmat shpesh vijnë aq shpejt sa nuk ka kohë për t’i përshtatur ato, sepse ato përdoren menjëherë pasi raportohen. Media televizive ndikon në gjuhën e përditshme edhe përmes shprehjeve që përdoren në emisione të ndryshme, por dhe përmes titujve të emisioneve më të suksesshme, të cilat përdoren në jetën e përditshme, edhe pse janë kryesisht kalimtare”.

Anila Omari, gjuhëtare, pjesë e Institutit të Gjuhësisë dhe Letërsisë, ka theksuar rëndësinë e mësimit të gjuhës standarde në shkolla. “Në qoftë se shkolla ua mëson nxënësve gabim gjuhën, ose nuk arrin t’u mësojë gjë sepse tekstet apo mësuesit nuk janë të efektshëm, atëhere do të kemi rezultatet që po shohim në kulturën e gjuhës. Kultura e gjuhës është pjesë e kulturës së përgjithshme dhe kur kjo çalon, atëhere çalon edhe kultura e gjuhës”.

Ndërsa gjuhëtarja Meleq Shopi, përveç analizës së fenomenit të përdorimit të fjalëve të huaja, por edhe të formave të gabuara gramatikore, ka propozuar organizimin edhe të takimeve të tjera të ngjashme, mbështetur në lëndën që vjen nga vëzhgimi i ligjërimit të mediave të shkruara e të folura. “Të bashkëpunohet me Institutin e Gjuhësisë e të Letërsisë të Akademisë së Shkencave dhe të bëhen të njohura për gazetarët e punonjësit e medias vërejtjet dhe kritikat e studiuesve të gjuhësisë. Mbi të gjitha të njihen nga gazetarët edhe botimet e reja të gjuhësisë shqiptare për kulturën e gjuhës dhe të pasqyrohen më gjerë në faqet e gazetave dhe në emisionet apo intervistat në radio e televizion”, ka thënë ajo.

Diskutime me pyetje dhe sugjerime janë bërë edhe nga gazetarët e pranishëm në takim, të cilët janë bërë pjesë aktive, qoftë me trajtimin e fenomenit të përdorimit të fjalëve të huaja të panevojshme në media, qoftë me propozime se si mund të frenohet ky fenomen.

Kryetari i UGSH Aleksandër Çipa duke folur në këtë takim kërkoi që institicionet dhe entet publike duhet të bëhen partnerë me kompanitë e mëdha globale si Googel për të pasur aplikime unifikuese për gjuhën shqipe në internet, duke bashkëpunuar edhe me institucionin e editorit shqiptar në krejt spektrin multimedial të vendit. Madje sipas gazetarit Çipa këto prwktika tashmë janë tejet funksionale në vende të ndryshme të Europës edhe në kuadër të higjienës etike të mediave online dhe hapësirave të rrjeteve sociale.

Në mbyllje, kryetarja e AMA-s, znj. Armela Krasniqi ka bërë me dije së gjatë këtij viti do të punohet me gjuhëtarët për hartimin e një udhëzuesi, me fjalët e huaja që ndeshen rëndom në media dhe gjegjëset e tyre në gjuhën shqipe. Gjithashtu ajo theksoi se kjo është vetëm tryeza e parë që organizohet për këtë qëllim dhe se AMA, jo vetëm do ta vazhdojë këtë nismë, por, në përgjigje të interesit të vetë gazetarëve, është e gatshme të organizojë herë pas here takime të tjëra gjuhëtarë-gazetarë në ambjentet e AMA-s, që i shërbejnë mbrojetjes së gjuhës shqipe nga përdorimi i fjalëve të huaja të panevojshme apo deformime të tjera gjuhësore që ndeshen rëndom në media dhe përditshmëri.

-Para çerek shekulli –  25 viteve, në Kështjellën e Rambujesë, afër Parisit, mbahej Konferenca ndërkombëtare, ku Kosova në kohë lufte për liri përfaqësohej nga i gjithë spektri politik e ushtarak/

-Në kohën e Konferencës së Rambujesë, pas takimit në Shkup në 5 Mars 1999 me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e  Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shtetetve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton, Presidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova  paralajmëronte lirinë – NATO-n në Kosovë/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, Shkurt 2024/  Para çerek shekulli – 25 viteve Kosova po bënte një hap të madh drejt lirisë. Pas intensifikimit të përgatitjeve për një konferencë ndërkombëtare për Kosovën, në Kështjellën e Rambujesë, afër Parisit – kryeqytetit të Francës, në 6 Shkurt 1999 nisi Konferenca e Rambujesë. Kosova përfaqësohej nga i gjithë spektri politik e ushtarak… 

Po para 25 viteve, në 5 Mars 1999, raportoja se Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova me anëtarë të delegacionit u nis nga Prishina për në Shkup – kryeqytetin e Maqedonisë për takim me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton. Takimi shumë i rëndësishëm mbahej në Shkup, pasi regjimi kriminal okupator serb e kishte pamundësuar në Prishtinë.

Takimi Rugova-Dole ishte edhe një paralajmërim lirie për Kosovën…

Ishte koha kur konferenca ndërkombëtare për Kosovën – Konferenca e Rambujesë, e nisur në 6 Shkurt 1999,  u ndërpre në 23 Shkurt pa rezultate përfundimtare, ndërsa vazhdimi i saj u thirr për datën 15 Mars në Paris.

Periudha në mes të dy takimeve të Rambujesë dhe Parisit u shfrytëzua nga regjimi i Beogradit për të dërguar në Kosovë trupa dhe pajisje të mëdha ushtarake shtesë. Numri i forcave serbe në Kosovë, në kulmin e luftës, sipas vlerësimeve të kohës, mund të ketë arritur në 130.000…

Ishte 5 Mars 1999, ditë e Premte…Presidenti historik, Dr. Ibrahim Rugova,  në Prishtinë i kthyer nga Rambujeja e para nisjes përsëri për atje drejt Parasit në një konferencë shtypi në 5 Mars 1999 paralajmëronte nënshkrimin  para 15 Marsit  të Marrëveshjes së Rambujesë, për të cilën një ditë më vonë dha miratimin edhe Kuvendi Republikës së Kosovës së Deklaratës së 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumit të 26 deri  30 Shtatorit 1991 me votim 99,87 për qind për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur. Në konferencën për shtyp ku ishte edhe korrespondenti tash i Gazetës DIELLI, Presidenti Rugova paralajmëronte edhe vendosjen e NATO-s në Kosovë…

Dhe, vetëm pas më pak se tre javësh, në 24 Mars 1999 filloi fushata ajrore e NATO-s kundër caqeve ushtarake serbe në Kosovë, Serbi dhe Mal të Zi, pas së cilës nga mëngjesi i  Ditës së Lirisë -12 Qershorit 1999 forcat paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s nisën të hynin në Kosovë,  në vendin që në 2024-tën feston 25 vjetorin e lirisë e 16 vjetorin e pavarësisë së shpallur në 17 Shkurtin historik 2008.

Ashtu si paralajmëronte Presidenti Rugova, në mes të Marsit përfaqësuesit e Kosovës nënshkruan Marrëveshjen e Rambujesë/Parisit për Kosovën. Ndërsa Beogradi – pala serbe refuzoi ta nënshkruajë marrëveshjen dhe kështu ishte hapur rruga për ndërhyrjen ushtarake për Kosovën të NATO-s, forcës ushtarake më të madhe planetare, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

 Në 29 Maj 1998, Presidenti Rugova në Uashington ishte takuar me Presidentin Amerikan Bill Clinton. “Ne ritheksuam se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte shteti i pavarur”, deklaronte Presidenti Rugova pas takimit. Ndërsa, Presidenti Clinton tha se Kosova është një nga shqetësimet amerikane dhe se SHBA-të do të intensifikojnë angazhimin për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në kuadër të Grupit të Kontaktit dhe të NATO-s…

Në mbrëmjen e 24 Marsit 1999, kur ndodhi ndërhyrja shpëtimtare e NATO-s me bombardimin e caqeve të forcave kriminale serbe, në terrin e natës dhe të okupimit të egër, drita e shpërthimeve të goditjeve nga qielli të aviacionit të forcës ushtarake më të madhe planetare shihej si një shpresë e besim për të ardhmen e ëndërrave për lirinë e paqen derisa në Kosovë kishte marrë përmasa gjenocidi terrori i spastrimit etnik kundër shqiptarëve.

“Tani, bindja jonë e fortë për gjithçka që po ndodhë në Kosovë është e vetmja shpresë e popullit të Kosovës”, theksone në atë ditë e orë historike, Presidenti i SHBA-ve, Bill Clinton,  derisa nga Shtëpia e Bardhë  i drejtohej kombit amerikan, duke folur për zhvillimet tragjike në Kosovë dhe ndërhyrjen shpëtimtare të  NATO-s…

 Njëmbëdhjet vite pas takimit në Uashington, në 1 Nëntor 2009 në Kosovën e lirë Presidenti Amerikan Bill Clinton, në fjalën e tij në Kuvendin e Republikës së Kosovës, por edhe në sheshin me emrin e shtatoren e tij në Prishtinë, ka përkujtuar Presidentin historik Ibrahim Rugova dhe një gurë kristali të cilin ai ia kishte dhuruar. 
“Ai gurë kristal të cilin ma dha Rugova i është dhuruar një universiteti, por për një kohë ai ishte i njohur edhe në SHBA me emrin ‘Guri i Rugovës’”, tha Presidenti amerikan Clinton. 
“Atëherë, ai (Rugova), më tha se duhet të na ndihmosh”,  ka përkujtuar ish-Presidenti i SHBA-ve, Clinton gjatë vizitës në Kosovë.

Presidenti Amerikan Clinton me rastin e shuarjes në 21 Janar 2006 të Presidentit Kosovar Rugova shprehej: “Kam pasur nderin ta mbështes luftën e tij për paqe dhe liri”…

 ***

NË ZYRËN E SENATORIT ROBERT DOLE  – PËRFAQËSUESI I KOSOVËS NË SHTETET E BASHKUARA TË AMERIKËS ELMI BERISHA

Presidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova kishte të emëruar Përfaqësues të Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës – në Zyrën e Senatorit Robert Dole, mikut të madh të tij e të gjithë shqiptarëve, të cilin edhe e ka dekoruar. I emëruari ishte Elmi Berisha, tani kryetar i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, i cili ishte edhe ceremoninë kur Senatorin Amerikan Robert Dole e dekoroi Presidenti i Kosovës  Ibrahim Rugova, ku ishin bashkë…

Në pranverën e vitit 2004 në vizitën në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në 27 Prill, në selinë e OKB-së në Nju Jork, Presidenti historik Ibrahim Rugova takohet me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Kofi Anan, kërkon njohjen e pavarësisë së Kosovës. Rugova gjatë kësaj vizite takon edhe guvernatorin e Nju Jorkut, Xhorxh Pataki dhe 20 ambasadorë të shteteve anëtare të OKB-së.

Nga raportimet e medias për vizitën e Presidentit Rugova në Nju Jork citohet edhe Elmi Berisha si person i veçantë kontaktues në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në arkivin tim nga ajo kohë kur isha kryeredaktor i gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja ruaj edhe këtë shkrim nga Nju Jorku të medias Amerikane të transmetuar nga Qendra për Informim e Kosovës:

29 Prill 2004: GAZETA “POUGHKEEPSIE JOURNAL” PËR VIZITËN E PRESIDENTIT RUGOVA NË NJU JORK

Nju Jork, 29 prill 2004 – Kur Elmi Berisha erdhi nga Kosova në Uapingers Falls, para 15 vjetësh, ai e filloi një luftë të gjatë për prosperitetin dhe pavarësinë e vendit të tij. Kjo luftë për paqe e bëri mbrëmjen e së martës të veçantë për Berishën, pasi që zyrtarët lokalë u përshëndetën miqësisht me kryetarin e Kosovës, Ibrahim Rugova, në Hajd Park.

“Ndihem shkëlqyeshëm”, tha Berisha, ‘sepse presidenti im… vendosi që të vijë në Shtetet e Bashkuara për t’i treguar qeverisë amerikane se sa mirënjohës janë ata për atë që Amerika ka bërë për ta pesë vjet më parë”.

Vizita e Rugovës në Qendrën e Vizitorëve dhe të Konferencës “Henry A.Wallace” dhe në vendin historik “ranklin D. Roosevelt” është hera e parë që një udhëheqës i huaj ka qenë në qendër, që nga hapja e saj në nëntor. Ajo poashtu shënon miqësinë e vazhdueshme nëpërmjet Uapingers Fallsit dhe Kosovës – vitin e kaluar fshati Datçes Kaunti u binjakëzua me Klinën.

Ndërkohë që Rugova e mori një stemë nga zyrtarët e fshatit Uapingers Falls, në shenjë nderimi për punën që ai e bëri për pavarësinë e vendit të tij, Rugova dhuroi një gur të vogël të çmueshëm nga mineralet e vendit të tij. Berisha tani shërben si person i veçantë kontaktues në Shtetet e Bashkuara.

Rugova është në mes të vizitës së tij në Shtetet e Bashkuara, gjatë së cilës është takuar edhe me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Kofi Anan. Të hënën, Rugova është takuar edhe me ushtarët e Gardës Kombëtare të Ushtrisë së Pensilvanisë, në luginën Suskuehana, për t’i falënderuar ata për shërbimin e tyre në Kosovë.

Udhëtimi në AWallace Centar@ ishte inspiruar nga admirimi i Rugovës për Frenklin Rusveltin dhe kjo ngjarje mblodhi një numër të zyrtarëve lokalë, të cilët patën një darkë me kryetarin. Kuvendari shtetëror Xhoel Miller, ishte i pranishëm, sikurse edhe prefekti i Bikonit, Klara Lu Gould dhe mbikëqyrësi i qytetit të Hajd Parkut, Jensi MekArthur.

“Ne jemi në shtëpinë e presidentit të njohur amerikan”, tha Rugova, përmes zëdhënësit dhe përkthyesit të tij, Muhamet Hamiti. Më herët, ai iu referua marrëdhënies ndërmjet Amerikës dhe Kosovës si një “miqësi e përhershme dhe e qëndrueshme”.

Miller tha se ishte nder që është përfshirë në mbrëmje dhe e shprehu admirimin për punën e Rugovës për pavarësinë e Kosovës.

“Është unike të kesh një udhëheqës ndërkombëtar në shtëpinë tënde, prandaj kjo është tejet ngazëllyese”, tha Miller, i cili poashtu e lavdëroi Rugovën për mbështetjen e Shteteve të Amerikës në luftën kundër terrorizmit.
Komuniteti i fuqishëm shqiptar në Bikon e nxiti pjesëmarrjen e Gouldit.

“Kjo është për të treguar respekt për ta”, tha ajo për vizitën e saj në “Wallace Center”.

PRISHTINA ME TRE SHTATORE TË PERSONALITETEVE TË SHTETEVE TË BASHKUARA TË AMERIKËS

Tani në Prishtinë Senatori Amerikan Bob Dole është edhe Shtatore, e përuruar në sheshin me emrin e tij në 30 Gusht  2020 në 30 vjetorin e vizitës historike në Kosovë të delegacionit të Senatit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Kjo është shtatorja e tretë e personaliteteve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kryeqytetin e Republikës së Kosovës.

Në Prishtinë në 1 Nëtor 2009 është përuruar  Shtatorja e Presidentit Amerikan Bill Clinton në bulevardin me emrin e tij, ndërsa  në 12 Qershor 2019 në festimet e 20 vjetorit të lirisë së Kosovës u bë edhe përurimi i Shtatores së Sekretares Amerikane të Shtetit, Madeline Albright në sheshin me emrin e saj.

Në Kryeqytetin e Kosovës është edhe Bulevardi me emrin e Presidentit Amerikan George Bush, te Katedralja Shën Nëna Terezë…

 ***

DISA NGA RAPORTIMET NGA KOSOVA QË KAM BËRË PARA 25 VITEVE – SHKURT 1999:

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-04.ata.html

[13] Names of 17 Kosova representatives who will take part in Paris Conference made public

PRISHTINE, Feb.4 (ata) – ATA correspondent Behlul Jashari reports: The press in Prishtine published today the names of 17 members of the Albanian delegation which will represent Kosove in the Rambouillet Conference.

Kosove Liberation Army (UÇK): Hashim Thaci, Jakup Krasniqi, Azem Syla, Xhavit Haliti and Rame Buja.

United Democratic Movement (LBD): Rexhep Qosja, Bakram Kosumi, Mehmet Hajrizi and Hydajet Hyseni.

Democratic League of Kosove (LDK): Bujar Bukoshi, Fehmi Agani, Edita Tahiri, Idriz Ajeti and Mark Krasniqi of the Albanian Christian Democratic Party (PSHD) represented in the Parliament.

Veton Surroi and Blerim Shala will also go to Paris, as representatives of the independent political opinion, while the student movement has not yet made public whether it will be represented and by whom.

A member of the Kosova delegation will also be the President of Kosove, Ibrahim Rugova, but no official report is made yet when will he leave for Paris. /p.ta/xh/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-05.ata.html

[11] KLA ready for a solution to Kosova issue

PRISHTINE, Feb 5 – ATA correspondent Behlul Jashari quoted one of the representatives of the Kosova Liberation Army (KLA) Rame Buja as saying that their participation in the Rambouillet conference near Paris showed their readiness for negotiation and agreement on a political solution to the Kosova issue.

The Kosova delegation, which will leave for France on Friday, also includes the president of Kosova Ibrahim Rugova.

Xhemail Mustafa, a spokesman of Rugova told a news conference in Prishtina on Friday that “the delegation of Kosova is leaving for Paris conference convinced that the independence of Kosova is the only right and stable political solution which will be accepted by all Albanians and stabilize the region.”

Mustafa added: “A temporary acceptable solution should include the establishment of the democratic institutions of Kosova, independence from Serbia in order that after three years the people of Kosova have the right to declare through an internationally guaranteed referendum the independence of Kosova.”

He also expressed concern over the fact that “the Serb violence can be intensified while the conference of Rambouillet is underway.”

Therefore, he stressed the “necessity of a quick and overall reaction of NATO. Only these forces can oblige Belgrade to accept a temporary solution for Kosova while their deployment in Kosova is a guarantee for such a solution.” pta/ak/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-08.ata.html

[07] Powerful explosion in Mitrovice

PRISHTINE, Feb.8 (ata) – ATA correspondent Behlul Jashari reports:

A powerful explosion shook the city of Mitrovice at about 8.30 p.m. on Sunday.

The explosion was near the vegetables market, but so far, there are no complete reports of the consequences, besides material damage, sources from Mitrovice say. /p.ta/xh/

Albanian Telegraphic Agency

[08] Albanian delegation in Rambouillet presents its demands

PRISHTINE, Feb 8 – ATA correspondent Behlul Jashari quoted sources of the daily Koha Ditore of Prishtina saying that the Albanian delegation in Rambouillet,

France, had urged later on Sunday that a popular referendum on the status of Kosova be held after a three-year interim period as well as NATO signed an expected agreement and a clear definition of the Kosova status.

The same sources said that the above proposals were not backed by the ambassadors of the Contact Group who wanted things started “from the insignificant to the significant” that is first to discuss the concrete points of the Contact Group plan and later consider other things.

Later in the day the Albanian delegation urged the ambassadors Hill, Petritsch and Mayorsky to sign an armistice between the warring sides but they were said that it was included in the draft of the Contact Group. /pta/ak/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-09.ata.html

[09] Ten people killed in Kosova as Rambouillet conference underway

PRISHTINE, Feb 9 – ATA correspondent Behlul Jashari said that at least six people were killed in the last 24 hours leading the number of those killed in Kosova to ten since the start of the peace conference in Rambouillet, near Paris.

Since the beginning, the Albanian delegation had asked for the signing of an agreement on armistice with the Serb side guaranteed by the Contact Group.

The start of the conference in Rambouillet was marked by an explosion which claimed the lives of three people in Prishtina followed by another one in Mitrovica whose targets were Albanians and their properties.

In a statement published in Prishtina on Tuesday, the Kosova Liberation Army (KLA) said that “the Yugoslav army has started its attacks against KLA backed positions in villages and regions of Suhareka and Malisheva as well as the area of Llapi and Mitrovica,” and considered this an “example of goodwill of the Serbian regime for negotiations in Rambouillet.”

Albanian sources said that new military and police forces had reached Kosova from Serbia on Monday, while villages of Sallabej, Majac and Konushevc of Podujeva region as well as Klina region were bombed and people had left the villages of Shtupel and Kernice.

Sources said that three out of six killed were found dead in suburbs of Gjakova, two Albanians kidnapped before were found dead near the town of Kacanik, while an unidentified person was found dead in Lipjan. /dast/ak/

Albanian Telegraphic Agency

[11] Two blind Albanians accused of terrorism

PRISHTINA, Feb. 9 – ATA correspondent in Prishtina, Blul Jashari, reports:

Two blind Albanians are accused of “shooting by automatic rifles against the Serb forces,” and faced trial yesterday in Prizeren as terrorists, together with 22 other Albanians, arrested last summer in Rahovec.

The charge against the two blind Albanians has been turned down by the defence, which has considered “as impossible the committment of such act.” Last week, 26 Albanians were sentenced with 287 years in jail in a political process without any evidence to prove the accusation for terrorism, as the advocates said. /dast/mt/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-11.ata.html

[21] Walker warns demilitarization of Malisheve

PRISHTINE, Feb. 11 – ATA correspondent, Behlul Jashari, reports: William Walker,

OSCE Chief of Verifying mission in Kosove, warned the demilitarization of Malisheve and return of normality in this small city, completely destroyed by the attacks of the Serb forces last year.

The OSCE Verifying Mission has placed labels all over the city on Wednesday to warn the population not to use arms, while the chief of this mission in Kosova, Walker, said in a meeting hold with representatives of Albania subjects in Malisheve, that the work for demilitarization of the city is under the way. The presence of the Serb forces has made impossible the return of the displaced population and normalization of life in the city of Malisheve, where the schools and other institutions continue to be closed down. /lh/A.A/

Albanian Telegraphic Agency

Maksim Kulla/

(35 VJET PA TË MADHIN HEKURAN ZHITI)

HEKURAN ZHITI – Mësues, aktor dhe dramaturg…..lindi nё fshatin Milovë, nё 13 prill të vitit 1911 në njё familje me tradita patriotike dhe arsimdashëse dhe me mirëqenie. Vjen nga Tomorica e Skraparit, janë me origjinë nga Gramshi, andej nga janë dhe vёllezёrit Frashërllinj. Mali i Tomorit shihej si Olimpi i shqiptarëve.

Nё qytetin e Beratit do tё fillonte shkollimin e tij dhe do tё kryente shkollën e famshme, Normalen e Elbasanit. për mësues në 1932.

Menjëherë do tё shquhej pёr talentin e tij në poezi, sidomos në satirë, dhe në lojë teatrore, në improvizime, por vendi s’kishte teatër.

Do të tёrhiqte vёmendjen e mësuesve të tij, figura patriotike e intelektuale si Karl Ljarja, babai i aktorit Rikard Ljarja, dhe Simon Shuteriqi, babai i shkrimtarit Dhimitër Shuteriqi, të Vasil Andoni, etj, shok klase do të kishte dhe shkrimtarin e ardhshëm, Sterjo Spasse. Po kështu do të tërhiqte vëmendjen dhe të shtypit tё kohёs.

Nё Normalen e Elbasanit do tё shkëlqente me grupin teatror, ku do tё jepnin shfaqje nё skena tё improvizuara e nё qytete të ndryshme të vendit. Rolet e tij do të ishin të shumta, gjithmonë kryesorë, nga vepra të autorëve shqiptarë, por dhe të huaj. Portretin e tij e shëtisnin rrugëve punëtorë, se kështu mund të bëheshin lajmërimet për shfaqje dhe dhe publiciteti i tyre.

Të gjithë pedagogët e shkollës “Normale” të Elbasanit dhe studentë të saj firmosën një letër dhe ia dërgonin Mbretit Zogu I, ku i kërkonin një burse për të studiuar jashtë shtetit për aktor Hekuran Zhiti, një student me talent të jashtzakonshëm. Por kjo nuk u dha, Shqipëria nuk kishte teatro….

Hekurani si një kulm të jetës së tij studentore do të quante takimin me At’ Gjergj Fishtën në Shkodër.

Do tё fillonte punё si mёsues nё Roskovec e mё pas nё Pogon tё Gjirokastrёs dhe do të kthehej nё qytetin e Beratit. Ndërkohë do të kishte një ndalesë, arrest nga xhandarmëria si antizogist, simpatizant i ideve noliste, por do të vazhdonte punën.

Shkruante dhe krijonte grupe teatrore, kudo ku e caktonin, Hekurani dallohej dhe si mësues, dhe si qytetar dhe intelektual. Vuri në skenë drama dhe komedi, që i shkruante vetë shumicën dhe interpretonte në të gjitha. Kujtojmë “Plagёt e Shqipёrisё”, “Nusja memece”, “Kryengritje shqiptare në parajsë”, etj. Shkon në Itali, në qytetet Brindisi e Bari. Për të parë Europën dhe teatër të saj. Nuk gjen mundësira studimi dhe kthehet.

Pushtimin fashist të vendit e priti duke iu bashkuar protestave të popullit dhe do të bëhej pjesë e lëvizjes nacionaliste, duke bashkëpunuar me figura te tilla si Mit’hat Frashëri, Abaz Ermenji dhe intelektualë si Vexhi Buharaja, Mustafa Greblleshi, etj.

Kur Italia fashiste kapitulloi, në shtëpinë e tyre në Milovë do të mbanin ushtarë italianë, do t’u shpëtonin jetën..

Mbas çlirimit të Shqipërisë ai vazhdoi të ushtronte veprimtarinё e vet në Berat, ku shkrimet e tij do tё dёgjoheshin nё qendrёn e zёrit “Radio-Shosha e Beratit”.

Do ta shkëpusnin nga teatri. Gjatë kohës që po shfaqej një komedi e tij në kinemanë e qytetit dhe publiku kërkonte që të dilte në skenë autori, ai dergjej pak më tutje, në një nga qelitë e burgut dhe torturohej. Fitimtarët e kishin arrestuar, por pas një viti burg u lirua si i pafajshëm. Vëllanë më të madh, Maksin, ia vranë, i përfolur si i lidhur me Grupin e Deputetëve. Përndjekja nuk do t’u ndahej familjes Zhiti.

Hekurani do tё largohej për nё Durrës bashkë me të shoqen dhe fëmijët, ku mendonte se nuk do ta njihnin. Aty kishte të vëllanë, më të voglin, Ahmetin, gjeometër, që kishte luftuar për çlirimin e vendit si partizan me armë në dorë.

Hekurani do tё punonte si hamall në port, por e heqin, se porti shihej si zonё kufitare, me vonё punëtor nё komunalen e kёtij qyteti. Çudia është se edhe aty ngriti një grup estrade. Teksa shtronte rrugët me pllaka e gjen miku i tij, ministër i arsimit, Kahreman Ylli, që ia njihte vlerat dhe talentin dhe e emëron mësues në fshatin Karbunarë në Lushnjë. Nevojat për në arsim ishin të mëdha

Hekuran Zhitin e mbajnë mend dhe si arsimtar të mrekullueshёm. Po dhe aty ai ngriti grupin artistik të shkollës. E kalojnë arsimtar në qytet në shkollën 7-vjeçare “Skënder Libohova”. Ëndërra e tij ishte skena dhe kur erdhi vendimi nga lart, që Lushnja do të kishte estradë profesioniste, në vitin 1962, ai do të ishte me themeluesit e saj, Avdyl Tufa-drejtor, me regjisorin Tahsin Demiraj, drejtuesin e orkestrës Niko Deda, përmendim këtu se këngëtarja Vaçe Zela ishte larguar në Tiranë para krijimit të estradës profesioniste. Krahas talenteve vendas, aktorëve si Dhimitraq Nushi, Zana Aliçka e Jovan Bizhyti e më pas Aneta Gjermëni, Bajram Çakalli, Petraq Dhimitri, Sulo Kosova, do të bashkëpunonte edhe me këngëtaret Liri Llazo, Vide Puka, Milika Prifti, e Athina Vogli, Adile Meçe, Rita Vako etj, ku më pas do të thirreshin dhe talente nga fshatrat e internimeve si parodisti i njohur Gjosho Vasia apo trompisti Franc Pali, në bateri Gëzim Peshkёpia, me baba të pushkatuar, U duheshin. Mungesat ishin të mëdha.

Hekurani e kishte filluar me prezencën e tij në estradën amatore të Shtëpisë së kulturës para viteteve 60-të, ku bashkëpunoi me Shefqet Karain-drejtor, Vaçe Zelën-shefe muzike dhe regjisorin Tahsin Demiraj. Gjatë viteve pas krijimit të Estradës Profesioniste do të bashkëpunonte me regjisorët Gëzim Libohova, Neim Nova e Myzejen Nepravishta dhe me dirigjentin Fotaq Filipeu.

Ja, si do ta kujtonte njëri nga kolegët, aktori Jovan Bizhyti:

Ishte më i madhi nga ne, jo vetëm në moshë por dhe shkëlqente me individualitetin e tij, nga mënyra si dialogonte, me mprehtësi duke vendosur komunikime me partnerin me plot humor e befasira. E tёrhiqte spektatorin si me magji duke e futur në realitete mbi të pёrditshёm, nё shqetësime e gaz, në probleme dhe në çlirimin prej tyre. Hekurani ishte njё talent i lindur, spontan, me bagazh intelektual e tё kompletur, me njё pёrvojё skenike nё normalen e Elbasanit dhe nё Berat. Shquhej si aktor humori shumёplanesh me tipat e karakteret qё krijonte, ishte tepёr origjinal pёr forcёn e batutёs humoristike dhe si aktor nga mё tё suksesёshmit për kohën, i njohur tashmё si njё artist në nivel kombëtar.

E harruan emrin e tij dhe e thërrsinin me të personazheve, xha Zequa, p.sh. nё skeçin famoz “Nga fshati nё qytet”. Ai shquhej për atë që e krijoi vetë dhe e quajti “Posta e fshatit”, ku derdhte vargje tё pafund, kujtoj një rast: 1170 vargje humoristike nё katёr premiera në turne, ku ai, pasi njihej me problematikat e zonës, thurte poemën e tyre, e shkruante dhe në mullarët e barit dhe kur jepej shfaqja, dilte dhe e interpretonte në fund, plus, duke shkaktuar tё papritura e ilaritet dhe njё atmosferё gazmore, ku spektatori koopperativistë shikonte si nё pasqyrё ato ç’ka atyre u ndodhte nё jetёn e përditëshme. Dhe kjo e bёnte shfaqjen mё tё arrirë dhe suksesin të sigurtë. Humori në batutat mjeshtërore të aktorit Hekuran Zhiti, e ngrinin lart estradën duke u bërë proverbial..

Persoanzhi tjetër i Hekuran Zhitit – dembeli klasik, që t’i bënin bisht punës, shkon në klinikat mjekësore për raport, s’e do punën, s’e ndiente të tijën, por pagën e do nga sigurimet shoqërore. Mjekja luhej nga aktorja Aneta Gjermёni. Priste pacientët një e nga një në vizitat mjekësore, shumica të shtirur si të sëmurë rëndë.

Hyn Hekurani marramendës.

– Ti xhaxha nga se ankohesh ? – e pyet mjekja.

– Çfarë s’kam, më thuaj, – u kollit ai. – Më dhëmb i gjithë trupi, madje vazhdon më tej?

– Ku?

– Prapë te trupi im kthehet, nga dje në nesër. (Këto s’ishin në tekst).

– Më thuaj konkretisht nga se vuan? – Ia kthen mjekja.

– Shoqja doktoreshë, më luan koka me gjithë veshë. Syri i djathtë më sheh majtas dhe i majti djathtas, të dy bashkë nuk shohin fare. Dhe e tundëte kokën si kau dhe i çakërdiste sytë sa spektatorët shpërthenin në të qeshura duke tunduar edhe ata kokat.

Edhe një dialog tjetër në një skeç tjetër: kalojnë dy të rinjë të dashuruar, të përqafuar me njëri-tjetrin. Një i moshuar, luajtur nga aktori Hekuran Zhiti, i vëzhgon me shumë kurreshtje. Djalit, që i bëri përshtypje vëzhgimi, e pyet:

– Çfarë ke, xhaxha, që na shikon ?

– Maçoku plak do minjë të njomë, – ia ktheu ai. Mënyra spërdredhëse si e tha, kantilena hokatare jo vetëm që shkaktoi të qeshura, por u bë dhe shprehje që e dëgjonim rrugëve.

Në një rast tjetër, mes një grupi që kishin dalë në rrugё për të pritur ndonjë makinё të rastit, ishin dhe dy të sapomartuar, të luajtur nga aktorët Aneta Gjermёni dhe Jovan Bizhyti. Babain e djalit e luante Hekurani. Dy qytetarë të tjerë, një këpucar dhe një rrobaqepës, role këto të luajtura nga Petraq Dhimitri dhe Dhimitraq Nushi. Të gjithë shohin çiftin e ri dhe u bën përshtypje veshja elegante e tyre. Elegancë e asaj kohe. Këpucari i afrohet çiftit dhe i vështron nga këpucët.

– Më falni, – u tha ai, – si iu duken këto këpucë ?

– Shumë të mira, – u përgjigj djali, – tamam të modës, siç i do rinia.

– Shumë faleminderit, janë prodhimet e mia, – u përgjigj gjithë mburrje këpucari. Pas tij afrohet rrobaqepësi dhe duke i vëzhguar i pyeti :

– Po këto kostume që keni veshur, si ju duken ?

– Të mrekullueshme, – u përgjigj vajza, – kështu të modës i pëlqen rinia.-

– E po shumë faleminderit, janë prodhimet e mia, – u tha ai gjithë mburrje dhe iu afrua shokut duke fërkuar duart gjithë gëzim. Kështu bëhej dhe propaganda për prodhimet vendase.

Babai që po i shikonte këto veprime, u afrua dy zanatçinjve dhe i pyeti :

– Po ky çifti i ri si iu duket juve?

– Shumë simpatik, janë si lulja e zambakut, – u përgjigjën ata një zëri.

– Epo shumë faleminderit, djali është prodhimi im, që ka marrë atë vajzë të bukur, – ia ktheu ai kusurin. Interpretimi dinak i Hekuranit donte të thoshte: njeriu së pari…

Duartrokitjet u ndezën dhe nuk pushonin në sallë.

I solla këto shembuj për të dhënë dhe mendësinë dhe shijen e kohës. Por Hekurani arriti role të mëdha dhe me komedi të huaja, franceze p.sh, me prefektin mashtrues, etj.

Në Olimpiadën e Estradave në Durrës, aty nga viti 67-68, kur njëherë ndodhej dhe Sekretari i Parë i PPSH, Enver Hoxha, udhëheqësi i diktaturës së proletariatit, i cili pas shfaqjeve do të ngjitej në skenë për të përgëzuar aktorët, te Hekuran Zhiti do të ndalte dhe do të thoshte: Ti luan mirë!

E megjithatë nё fillim tё viteve 70-të shekullit të kaluar, shohim njё tërheqje graduale tё aktorit Hekuran Zhiti, ndoshta ndjente njё trysni, nga shkaku i forcimit të “luftës së klasave” duhej të dukej sa më pak në skenë, kur spektatori e kërkonte më shumë e të shkruante sa më pak pёr estradёn, duke mos botuar dot asgjë nga vepra e tij e do tё vinte dita e largimit nga Estrada. Mezi ç’pritej dalja në pension e tij.

Gjithësesi ai mbetet një aktor profesionist me vlera, qё mund tё jepte edhe pёr shumё vite kontributin e tij nё estradё si aktor dhe autor. Në këto vite ai shkruan dramën “Të mblidhemi në Lushnjë”, me rastin e 50 vjetorit të Kongresit shpëtimtar të Lushnjës, i quajtur dhe si pavarësia e dytë e Shqipërisë. Por ajo dramë s’u vu në skenë asnjёherё atёhere, megjithëse autorit iu dha dhe “Dekorata e Punës”..

Burgosja e djalit të tij më të vogël, Visarit, me shkak poezitë kundër “Realizmit Socialist”, bënë që ai të mbyllet brenda në shtëpi dhe të mos dale më. Hekuran Zhiti ndërroi i jetë, i verbuar, në 15 mars 1989 në Lushnjë.

Shkrimtari i traditës Nonda Bulka e ka quajtur Hekuran Zhitin “Gjergj Fishta i Toskërisë” për satirat e tij, ndërsa kritiku letrar, i njohur në atë kohë, Razi Brahimi, që ka qenë dhe drejtor i Shtëpisë së Kulturës në Lushnjë, komedinë në dorëshkrim të Hekuranit, “Të falimentuarit”, do ta quante më të mirë se komeditë klasike të atëhershme “Prefekti” dhe “Karnevalet e Korçës’

Regjisori i Teatrit Kombëtar në Tiranë, Pirro Mani, ka thënë: “Më jepni Hekuran Zhitin dhe më merrni 5 aktorë nga të mitë, zgjidhini.”

Inçizime të “Estradës në mikrofon” me zërin e Hekuranit ka në arkivin e Radio Televisionit – Tiranë, por filmime mund të gjëndet vetëm një, se programet televizive nisën kur ai kishte ikur.

Ndërkaq janë botuar postume poezitë e tij, elegjitë dhe satirat në përmbledhjen “Kryengritje shqiptare në parajsë”, poezi të tij janë botuar dhe në Kosovë dhe në Maqedoninë e Veriut e në shtypin arbëresh në Itali. Kanë dalë “7 komedi” të zgjedhura të Hekuran Zhitit, “Nusja në thes” është vënë në skenë nga “Teatri “Metropol” në Tiranë dhe nga trupa tatrore e Podujevës në Kosovё, me regji të Elma Dorezit. Drama për Kongresin “Të mbidhemi në Lushnje” është botuar dy herë dhe është vënë në skenë nga gjimnazistë, pranë shkollës, ku ai ka qenë mësues.

Bashkia e Qytetit të Lushnjës Hekuran Zhitin e ka shpallur “Qytetar Nderi” dhe një rrugë pranë stacionit të trenit mban emrin e tij.

Rafael Floqi/

Ambiciet presidenciale të Robert Kennedy Jr. rezultuan në një dramë publike familjare pasi një komitet veprimi politik transmetoi një reklamë të Super Bowl-it që thirret në trashëgiminë e familjes demokrate për të krahasuar në mënyrë implicite kandidatin e pavarur me xhaxhain e tij të vrarë, Presidentin John F. Kennedy.

Spoti prej 30 sekondash, i financuar nga American Values 2024 Super PAC që po mbështet Kennedy, shfaqi një version të shkurtuar të një kënge të fushatës që presidenti i 35-të përdori në fushatën e tij të vitit 1960. Spoti gjithashtu imitoi efektet e filmave vizatimorë dhe lajmeve duke përdorur foto bardh e zi të Robert Kennedy Jr. të ngjashme me JFK. Por në një largim të dukshëm nga dinastia e kaluar e Partisë Demokratike të Kenedit, reklama u bëri thirrje amerikanëve të “Votojnë të pavarur”.

Pas lojës, Kennedy iu përgjigj kritikave në internet, përfshirë nga një kushëri i tij, duke theksuar se fushata e tij nuk prodhoi spotin, i cili kushtoi rreth 7 milionë dollarë.

“Më vjen shumë keq nëse reklama e Super Bowl i shkaktoi dhimbje dikujt në familjen time,” shkroi Kennedy mbrëma të dielën vonë në X, dikur Twitter. “Reklama u krijua dhe u transmetua nga American Values Super PAC pa asnjë përfshirje apo miratim nga fushata ime. … Ju dua të gjithëve. Zoti ju bekoftë.”

Megjithatë, që nga mëngjesi i së hënës, Kennedy e kishte ngjitur reklamën në krye të profilit të tij X. “Momenti ynë po rritet,” shkroi ai. “Është koha që një President i pavarur të shërojë ndarjen në vendin tonë.”

Bobby Shriver, nëna e të cilit, Eunice Kennedy Shriver, themeloi Olimpiadën Speciale, e goditi kushëririn e tij në vend për kundërshtimin e tij ndaj vaksinave për COVID-19 dhe sëmundje të tjera.

“Reklama e kushëririt tim në Super Bowl përdori fytyrat e xhaxhait tonë dhe të nënës sime”, shkroi Shriver. “Ajo do të tmerrohej nga pikëpamjet e tij vdekjeprurëse të kujdesit shëndetësor. Respekti për shkencën, vaksinat dhe barazinë e kujdesit shëndetësor ishin në ADN-në e saj.”

Shriver, babai i të cilit, Sargent Shriver, themeloi Korpusin e Paqes, gjithashtu aludoi për punën e tij në zgjerimin e aksesit të kujdesit shëndetësor në botën në zhvillim.

Robert Kennedy Jr iu përgjigj veçmas kushëririt të tij: “Bobby. Më vjen shumë keq nëse ajo reklamë ju ka shkaktuar dhimbje. … Ju dërgoj juve dhe familjes suaj faljen më të sinqertë. Zoti ju bekoftë.”

Kennedy po kandidon për president si i pavarur pavarësisht statusit të familjes së tij si fisnik i Partisë Demokratike. Nuk është ende e qartë nëse ai mund të fitojë akses në votime në shtete të mjaftueshme për të zhvilluar një fushatë të vërtetë kombëtare. Por përpjekja e tij vjen në një vit kur shumë votues nuk janë entuziastë për gjasat e një revanshi midis Presidentit Joe Biden, një demokrat, dhe ish-presidentit Donald Trump, një republikan. Çdo përpjekje e pavarur ose e palës së tretë në shtetet e fushëbetejës mund të formësojë rezultatin në mënyra të paparashikueshme.

“Është e përshtatshme që reklama e parë kombëtare që promovon kandidaturën e Robert F. Kennedy Jr. është blerë dhe paguar nga donatori më i madh i Donald Trump në këtë cikël”, tha zëdhënësi i Komitetit Kombëtar Demokrat, Alex Floyd. Ai i referohej Tim Mellon, një donator i madh i Trump, i cili gjithashtu i dha American Values 15 milionë dollarë vitin e kaluar, sipas dosjeve federale.

DNC tashmë kishte paraqitur një ankesë federale duke pretenduar se fushata e Kenedit po koordinohet në mënyrë të paligjshme me Vlerat Amerikane për të marrë mbështetjen nga ata që mbështesin Biden, një akuzë që PAC e mohon.

Një zëdhënës i fushatës së Biden e anashkaloi përplasjen, në vend të kësaj duke theksuar debutimin e presidentit në Super Bowl të dielën në platformën e mediave sociale TikTok.

Një buletin me email nga American Values e cilësoi reklamën si një sukses të pakualifikuar, duke vënë në dukje një rritje të kërkimeve në internet për Kennedy dhe një deklaratë nga zëdhënësja e fushatës së tij duke thënë se fushata ishte “i befasuar këndshëm dhe mirënjohëse” për reklamën, një ton ndryshe nga deklaratat e Kenedit për familja e tij.

Në një kohë, Kennedy ishte një aktivist kryesor mjedisor dhe ai ishte ndër anëtarët më të rinj të familjes Kennedy që do të fliste në konventat dhe ngjarjet e Partisë Demokratike. Vitet e fundit ai është futur në teori konspirative dhe është bërë një fytyrë e lëvizjes kundër vaksinave.

Përveç xhaxhait të tij president, i cili u vra në vitin 1963, prejardhja politike e Kenedit përfshin babanë e tij, i cili ishte prokuror i përgjithshëm i SHBA-së, një senator nga Nju Jorku dhe kandidati kryesor presidencial në kohën e vrasjes së tij në vitin 1968. Vëllai më jetëgjatë i babait të tij ishte senatori Ted Kennedy nga Massachusetts. Sargent Shriver, babai i Bobby Shriver, kandidoi për president në vitin 1976 si demokrat.

Një grup kundër vaksinave i drejtuar nga Kennedy ka një proces gjyqësor në pritje kundër një numri organizatash të lajmeve, mes tyre The Associated Press, duke i akuzuar ato për shkelje të ligjeve antitrust duke ndërmarrë veprime për të identifikuar dezinformatat, duke përfshirë vaksinat për COVID-19 dhe COVID-19. Kennedy u largua nga grupi kur shpalli kandidimin e tij për president, por renditet si një nga avokatët e tij në padi.