Derisa, për Betejën e Kosovës të vitit 1389, historiografia e sotme ende nuk ka mundur ta dallojë Kosovën historike nga Kosova e mitizuar, në anë tjetër Beteja e Kosovës së vitit 1448 sipas burimeve historike të kohës konsiderohet për njërën ndër betejat më të njohura të ndodhura në Europën Mesjetare. Së këtejmi, nga mesi i shek. XV, Kosova kishte tërhequr vëmendjen e inspiruesve të luftërave kundërosmane në krye me, Janosh Huniadin dhe Gjergj Kastriotit-Skënderbeun. Fushë Kosova, më 16-19 tetor 1448, u bë mejdan midis aleancës së Europës Juglindore të udhëhequr nga Huniadi dhe ushtrisë osmane në krye me sulltan Muratin II. Arbrit në krye me Skënderbeun qenë në anën e aleancës europiane.

Në verë të vitit 1448, pasi që kishte tubuar reparte hungareze, polake, rumune, çeke, etj., Huniadi kishte kaluar Danubin, doli në Krushevac. Që këtej, arriti në Kosovë. Në anë tjetër, Murati II, pasi që ishte informuar nga despoti Brankoviç, kishte ndërprerë ekspeditën e përgatitur kundër Arbërisë dhe, në Sofje kishte tubuar rreth vetës të gjitha repartet, të cilat numëronin 50.000-60.000 ushtarë; nga kronikat perëndimore numri tyre del i trefishuar. Repartet e aleancës së krishterë, sipas burimeve perëndimore arrinte 22-72.000 ushtarë, ndërsa sipas burimeve osmane 24.000. Lufta treditëshe mbaroi me disfatën e ushtrisë së aleancës.

Premtimet që i kishte dhënë Skënderbeu për tu angazhuar në anën e aleancës së krishterë, e kishin trimëruar Huniadin, që të nxitonte për tu ndeshur me osmanët. Përgatitja e Skënderbeut për ketë përplasje provohet sipas burimeve zyrtare dhe tregimtare. Përveç përgatitjeve të Skënderbeut, si dhe rrjedhave e pasojave të betejës, burimet e kohës, ofrojnë hollësi për vonimin e arbërve për tu bashkuar me trupat hungareze.

Shkak kryesor i vonimit të Skënderbeut ishin pengesat e despotit Brankoviç, aleat i dhëndrit Muratit II, që ia mbylli këtij të gjitha rrugët e shtigjet, nga mund të kalonte. Pjesa e madhe e burimeve, duke arsyetuar vonesën e Skënderbeut, nxorën në shesh dhe pa shkathtësinë e Huniadit, i cili nuk është dashur të pranonte betejën para ardhjes së Skënderbeut në Kosovë. Përveç të dhënave për epilogun, janë ruajtur hollësi dhe për fatin e ushtrisë së mbetur pas luftës; një pjesë e trupave, pasi që kishte marrë rrugë për në jug jo larg Fushë-Kosovës, u ndesh më Skënderbeun, që ishte nisur ti bëhej shok lufte Huniadit; pjesa tjetër në malet e Çiçavicës, në afërsi të Vushtrrisë, u përpoqë me duk Bogdanin, një stërgjysh i Pjetër Bogdanit.

Tërheqin vëmendjen sidomos burimet, që dolën pas betejës, të cilat së bashku me epikën popullore kanë ngatërruar personazhet e Betejë së Parë me ato të Betejës së Dytë të Kosovës. Si shembull, këtu, duhet shikuar veprën me përmasa evropiane të humanistit raguzan, Mauro Orbini (1601), e ndonjë tjetër pas tij…!

Jahja Drançolli

Meliza Haradinaj-Stublla/

Pas sulmit të 24 shtatorit në Banjskë, Vuçiqi dhe Lista kriminale Serbe ka humbur të drejtën dhe peshën e deklaratave në emër të serbëve të Kosovës, të cilët as nuk i përfaqësojnë më, e as nuk besoj se tash e tutje do të mund të certifikoheshin të marrin pjesë në zgjedhje. Institucionet zgjedhore të shtetit të Kosovës nuk do të duhej të certifikojnë asnjëherë më partinë Lista serbe e as lidershipin e saj në ndonjë parti me emër tjetër.

Për më tepër, në komunat veriore ende ekziston rreziku i përsëritjes së krimit të agresionit të 24 shtatorit të organizuar nga aparati shtetëror serb dhe të ekzekutuar nga Lista Serbe dhe bandat e saj kriminale në veri – andaj nuk ka kushte për zgjedhje ende.

Kosova tash e tutje do të duhej të insistojë në rendin kronologjik e logjik të veprimeve për të krijuar parakushtet për mbajtjen e zgjedhjeve në veriun e territorit të saj – së pari duke siguruar kufijtë e saj shtetërorë përmes funksionalizimit të 6 pikave kufitare me Serbinë (marrëveshja e IBM-it), pastaj sigurimi i lirisë së lëvizjes në pjesën veriore të Kosovës duke hapur për qarkullim të përgjithshëm Urën e Ibrit, dhe poashtu ç’armatosjen dhe shuarjen e bandave kriminale që veprojnë atje. Pa këto tri parakushte – nuk ka logjikë të mbahen zgjedhjet sa për sy e faqe – të cilat nuk do t’a përmirësonin gjendjen, por do t’i rilegjitimonin kriminelët në institucione dhe pozita vendimmarrëse.

Është poashtu shumë shqetësuese se ne ende nuk kemi parë bashkësinë ndërkombëtare dhe NATO-n duke dënuar dhe kategorizuar sulmin e 24 shtatorit si krim agresioni i Serbisë ndaj Kosovës – dhe dyshoj se i gjithë hetimi dhe klasifikimi ndërkombëtar i ngjarjes po bëhet nën trysninë e mosrrezikimit të dialogut (tashmë të dështuar). Institucionet tona do të duhej të punojnë pa rreshtur për të bindur SHBA-të të marrin lidershipin e dialogut Kosovë – Serbi, dhe të përmbyllin përfundimisht këtë çështje me një marrëveshje finale, gjithëpërfshirëse, ligjërisht të obligueshme me njohjen në qendër – siç ka qenë para planit franko-gjerman.

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti mirëpriti në zyrën e tij, dy senatorët amerikanë, Jeanne Shaheen nga New Hampshire dhe Peter Welch nga Vermont.

Fillimisht, kryeministri Kurti falënderoi dy senatorët për vizitën e tyre, të cilët po shoqëroheshin nga ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, dhe për solidaritetin e treguar me vendin dhe popullin tonë pas sulmit terrorist të 24 shtatorit, si dhe për mbështetjen e gjatë dhe të vazhdueshme ndaj Kosovës.

Ai nënvizoi dëshmitë e mbledhura deri më tani të cilat faktojnë në mënyrë të pamohueshme përfshirjen e shtetit të Serbisë në sulmit paramilitar të së dielës së 24 shtatorit, në mëngjesin e hershëm të së cilës ra në krye të detyrës, rreshteri i Policisë së Kosovës dhe Heroi i Kosovës, Afrim Bunjaku si dhe provat që dëshmojnë së sulmi ishte pjesë e një plani më të madh që synim kishte aneksimin e veriut të Kosovës.

Në deklarimin për media pas takimit, në lidhje me procesin e dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, Kryeministri Kurti u shpreh se ai nuk mund të vazhdojë sikurse të mos ketë ndodhur asgjë, dhe kapitulli i ardhshëm i dialogut për normalizim duhet ta ketë parasysh veprimin agresor të Serbisë dhe qëllimin e saj të ekspozuar për aneksimin e pjesës veriore të Kosovës. Që dialogu të ketë gjasa për ndonjë sukses, krahas sanksioneve ndaj Serbisë, shtoi kryeministri, është jashtëzakonisht e rëndësishme që qasja të jetë e balancuar, të respektohet dhe zbatohet Marrëveshja Bazike dhe aneksi i saj, dhe që Serbia të zbrapset nga refuzimi publik dhe faktik i pjesëve të Marrëveshjes Bazike të cilat kanë të bëjnë me njohjen de-facto të Kosovës dhe integritetit të saj territorial.

Senatorët falënderuan kryeministrin Kurti për bisedën konstruktive. Siç tha edhe në deklarimin për media pas takimit senatorja Shaheen, ata kishin plane që të vizitonin rajonin dhe kur dëgjuan për sulmin në Bansjkë të Zveçanit deshën që të vinin edhe në Kosovë për të shprehur ngushëllimet e tyre familjes së policit të vrarë. Ajo tha se është shumë e rëndësishme që ata të cilët ishin përgjegjës për sulmin të japin llogari para ligjit dhe se Serbia duhet të bashkëpunojnë në hetimet që po zhvillohen.

Senatorja Shaheen e vlerësoi si pozitive rritjen e numrin të trupave të KFOR-it dhe si të rëndësishëm në mbrojtën e kufijve të Kosovës. Ndër të tjerash, ajo tha se modeli dhe mbështetja e Qeverisë dhe Kryeministrit Kurti për të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit është shumë i rëndësishëm për të gjitha vendet në rajon dhe se Shtetet e Bashkuara të Amerikës i ndajnë po ato vlera.

Drejtor i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës Hoxha, Kryeshef ekzekutiv i Inspektoratit Policor të Kosovës Hodaj, oficerë dhe staf të Policisë së Kosovës dhe mysafirë të nderuar.

Më vjen mirë që jemi këtu bashkë në këtë ceremoni për zyrtarizimin e donacionit të qeverisë amerikane të shtatë sistemeve të fluturakeve pa pilot për Policisë së Kosovës dhe Inspektoratit Policor të Kosovës.

Duke marrë parasysh shkallën e veprimtarisë kriminale të grupeve të krimit të organizuar në rajon, këto sisteme të fluturakeve pa pilot do të bëhen burim jetik i organeve të zbatimit të ligjit në Kosovë për t’i luftuar veprimtaritë kriminale nga ajri dhe toka.

Këta dronë mundësojnë mbikëqyrje, ofrojnë mbështetje taktike dhe siguri të perimetrit për misionet policore;

Ata mund të monitorojnë zona të ndjeshme dhe të largëta që po përdoren për kontrabandë të emigrantëve, trafikim të fshehtë të lëndëve narkotike dhe aktivitete tjera të paligjshme të kontrabandës; dhe

Me to mund të mblidhen dëshmi përmes regjistrimit të pamjeve dhe videove, të cilat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e rasteve penale në gjykatat e Kosovës.

Donacioni amerikan i këtyre dronëve do të rrisë edhe sigurinë publike.

Këto pajisje do të ndihmojnë në reagim më të sigurt dhe më efikas ndaj incidenteve, në mbështetjen e operacioneve të kërkim-shpëtimit, do të ndihmojnë në menaxhimin e fatkeqësive dhe monitorimin e turmave dhe trafikut.

Meqenëse dronët mund të dislokohen më shpejt se mjetet konvencionale në rast emergjence dhe për këtë arsye, zyrtarët e organeve të zbatimit të ligjit në Shtetet e Bashkuara i konsiderojnë teknologji jetë-shpëtuese.

Në ShBA, autoritetet policore përdorin sisteme të ngjashme për menaxhimin e situatave të rrezikshme, si shpëtimin e pengjeve, gjatë ndjekjeve me vozitje të shpejtë, duke u mundësuar oficerëve të ndërhyjnë kundër kryesve të veprave nga distanca të sigurta.

Informatat më të mira mundësojnë vendimmarrje më të mirë, veçanërisht në situatat taktike në kohë reale.

Ky donacion dhe mbështetja jonë e vazhdueshme për zbatimin e ligjit në Kosovë pasqyron përkushtimin tonë afatgjatë për zhvillimin e Policisë së Kosovës dhe Inspektoratit Policor të Kosovës dhe është manifestim shtesë i besimit që Shtetet e Bashkuara kanë në Republikën e Kosovës për të kryer misione të pavarura kundër narkotikëve dhe të zbatimit të ligjit.

Mbështetja jonë për Inspektoratin Policor të Kosovës gjithashtu thekson sa i japim prioritet transparencës dhe llogaridhënies së oficerëve të zbatimit të ligjit gjatë aksioneve në përkrahje të zbatimit të ligjit.

Gjithashtu, do të vazhdojmë të punojmë me Policinë e Kosovës për të çuar përpara përkushtimin tonë të përbashkët për të ofruar shërbime transparente dhe të përgjegjshme të zbatimit të ligjit nga të cilat përfitojnë të gjithë qytetarët e Kosovës.

Gjatë pesë viteve të fundit, Shtetet e Bashkuara kanë ofruar më shumë se 20 milionë dollarë ndihmë, trajnim dhe donacione të pajisjeve për modernizimin dhe përmirësimin e organeve të zbatimit të ligjit në Kosovë.

Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time për Policinë e Kosovës dhe Inspektoratin Policor të Kosovës për partneritetin entuziast dhe të përgjegjshëm.

Gjithashtu, dëshiroj të përgëzoj Policinë e Kosovës për bashkërenditjen me KFOR-in për këtë projekt.

Në fund, gjithashtu dëshiroj të shpreh mirënjohjen për bashkëpunimin dhe mbështetjen e shkëlqyeshme ndërmjet agjencive, përfshirë Agjencinë për Informim dhe Privatësi që është përgjegjëse për mbrojtjen e të dhënave personale.

Në emër të tërë ekipit të Ambasadës së SHBA-së, dëshiroj të falënderoj Drejtorin e Përgjithshëm të Policisë së Kosovës Hoxha dhe Krye-shefin Ekzekutiv të Inspektoratit Policor të Kosovës Hodaj për përpjekjet e tyre për realizimin e këtij projekti. E çmojmë bashkëpunimin tuaj të vazhdueshëm dhe të ngushtë.

PK-ja dhe IPK-ja vazhdojnë të tregojnë lidership në reformën dhe modernizimin e organeve të zbatimit të ligjit jo vetëm në Kosovë, por në tërë rajonin.

I çmojmë shumë përpjekjet e Kosovës për të kontribuar në transparencën e policisë dhe forcimin e sigurisë civile të vendit tuaj.

Ju faleminderit!