Rezolutë e Kuvendit të jashtëzakonshëm të Federatës Pan-Shqiptare “Vatra”, drejtuar qeverisë së SHBA, Anglisë, Francës, Italisë dhe Japonisë

Boston, më 4 janar 1919

Delegatët e Federatës Pan – Shqipëtare të Amerikës VATRA, të mbledhur në Kuvënt të Pazakontë në Winthrop Hall, Boston, vëndosnë me 4 Jenar (1919) t’u bëjnë një thirrje Guvernave t’Amerikës dhe të Fuqive Aliate për rivendosjen e independencës mbretërore të Shqipërisë. Për ndreqjen e kufive me një mënyrë që të hyjnë brenda krahinat fjesht e kryesisht shqipëtare të cilat u çkëputnë padrejtësisht prej Konferencës së Londrës më 1913; fjala vjen Malësit’ e Hotit, Grudës, Plavës, Jakovës, Prizrenit, Mitrovicës, Prishtinës, Shkupit, Tetovës, Dibrës, Strugës, Ohrisë, Manastirit, Kosturit, dhe Krahinën e Çamërisë me qytetet e Prevezës dhe Janinës. Për një Plebeshit në viset e përmendura më sipër, i cili të bëhet pas zaptimit të këtyre vendeve prej ushtrisë Amerikane që kështu të shigurohet çfaqja e lirë e dëshirave të ndenjësve. Për qasjen e delegatëve Shqipëtarë në Kongres të Paqes për të shtruar dëshirat dhe kërkimet e kombit shqipëtar para se të vendoset fati i Shqipërisë.”
Delegatët e atij kuvëndi me rëndësi, duke nisur nga Dega Nr. 1, Boston, Mass., dhe gjër të Dega Nr. 70, Barberton, Ohio, qenë këta:
Vasil Naso, Loni Kristo, Lazar Selenica, Kosta Issak, Ilo Pano, Pandi Vodica, Stathi Suli, Foqion Postoli, Paskal Aleksi, Arif Hiqmeti, Guri Filip, Muke Permeti, Vasil Bradvica, MIhal Kosmo, Kostaq Lepcishti, George Luarasi, Evan Elia, George Konda, Luka Trebicka, Xhevad Harxhi, Shaban Halil, Kosta Progri, Dhimitri Sido, Shefqet Frashëri, Thimi Hondro, Ligor Panajoti, Koço Grameno, Sulejman Hysen, Sotir Treska, Kost Hotova, Reis Asllan, Dr. Kondi, George Qafzezi, Ibrahim Bitincka, Kosta Pano, Qani Shehu, Luka Lasko, Hysen Leskoviku, Xhafer Starja, Isuf Malëshova, Anastas Pandeli, Nasi Aristidhi, Abas Kamneica, Sinan Lekdushi, Dennis J. Kambury dhe Isuf Vincani.

Refat Gurrazezi, Historia e Federatës “Vatra”, Globus R., Tiranë, 2006, f. 96-97.

Rafaela Prifti/

Vizioni i Fan Nolit, i frymëzuar nga idealet demokratike, ishte sprovuar gjatë më shumë se një dekade në rrafshin politik, diplomatik e kulturor për një Shqipëri të pavarur në Amerikë përpara se ai të dërgohej nga Vatra si deputet në Parlamentin Shqiptar. Vitet 1921-1924 kur Noli ishte në Shqipëri janë pjesë e një kapitull plot suksese që pasohen nga zhgënjime dhe disfata, të cilat në masë të madhe rrjedhin nga konflikti i ideve të tij me realitetin dhe botëkuptimin shqiptar të kohës. Ky është konteksti këndgjerë i qëndrimit të tij në Shqipëri. Për kuadrin kohor të një prej episodet e rrëfyera për Nolin në Vlorë, studiuesit shqiptarë kanë konfirmuar se më 6 dhjetor 1921, Fan Noli, i ftuar nga besimtarët ortodoksë të qytetit të Korçës, u nis nga Vlora, i shoqëruar nga Llambi Bimbli, i cili, kishte shkuar për ta marrë, në krye të një komisioni. Gjatë rrugës, Noli u ndal në Tepelenë, Këlcyrë, Përmet, Leskovik, Shalës, Borovë, Ersekë, Floq dhe fshatra të tjerë.

Episodi i rrëfyer nga profesor Bardhosh Gaçe flet si për natyrën dhe karakterin e vendasve lebër ashtu edhe për vendin e veçantë që ka Noli në kujtesën dhe historinë e Labërisë.

Në vitin 1921 Fan Noli dhe deputetët nga Gjirokastra Stavro Vinjau dhe Petro Harito udhëtonin me një automjet për disa takime në Tepelenë dhe Gjirokastër. Mirëpo, automobili i tyre pëson një avari aty tek rrapi në Sevastar dhe ata nuk mund të shkonin më tej. Deputeti thotë se në ato anë banon një mik i tij, kryeredaktor i gazetës Bujku, Gani Aliko. Pyesin për shtëpinë e tij dhe i nisin fjalë me një korrier, i cili gjen rrugës të atin e Ganisë, Ahmet Alikon. Ai i tregon se udhëtarët kanë mbetur në rrugë, dhe se njëri prej tyre është uratë. Ahmeti zbret poshtë lumit në Shkozë dhe merr një dash që e pret për nder të mysafirëve. Noli i shikon që hyjnë e dalin duke u kujdesur për të ngrënat dhe iu kërkon një biçak. Ai del në kopshin e shtëpisë plot me lakra të egra dhe e mbush një ‘strajse”. Me torbën në dorë, kthehet në shtëpi dhe thotë: Unë dua një byrek. Amvisat e bëjnë byrekun me lakra të egra dhe e shtrojnë tavolinën bashkë me mishin e pjekur. Për t’i bërë nder, Nolit i vunë përpara bishtin e dashit, por ai u tha: “Unë jam vegjetarian, nuk ha mish.” Me ta dëgjuar këtë, xha Ahmeti tha: “Miq si ky, m’i bini të rrinë këtu një vit! Pastaj, siç e kishte zakon, Noli ju foli për dobitë e dietës vegjetariane, ndërsa të ftuarit shijonin mishin e pjekur të dashit.

Këtë episod e rrëfen Profesori Bardhosh Gaçe, personalitet i shkencave humane, Drejtuesi i Qendrës së Studimeve Albanologjike e Ballkanike në Universitetin e Vlorës, autor dhe studiues shkencor që nga viti 1990 e në vazhdim. Përveç njohurive dhe kujtesës së hatashme, ai ka një gojëtari të rrallë. Duke kaluar në Sevastar, motra ime, Julika dhe unë e dëgjuam ngjarjen nga profesori dhe miku i babait tonë me shumë ëndje. Kur na u duk se historia kishte përfunduar, Profesor Gaçe thotë një detaj tjetër që vjen gati pesëdhjetë vjet pas ardhjes së parë të Nolit në Sevaster. Profesori shkoi në shtëpinë e xha Ahmetit për vizitë dhe aty gjeti në mur fotografinë e Fan Nolit! Ishte viti 1978, koha kur shumë familje shqiptare mbanin në orenditë e shtëpive portrete të drejtuesve komunistë dhe jo foton e një prifti që kishte tentuar të sillte revolucionin demokratik në Shqipërinë e viteve ‘20.

*QERIM PANARITI, IN MEMORIAM…

PANARITI, Qerim (1892–1976). Publicist, veprimtar i Federatës “Vatra”. Lindi në Panarit të Korçës. Qysh herët emigroi në SHBA, ku u aktivizua si korrespondent i gazetës “Dielli”. Me këtë detyrë ka shërbyer në Shqipëri gjatë qeverisjes së Princ Vidit (shih), kohë në të cilës shkruante me pseudonimin “Opinga”. Pas dështimit të Revolucionit të Qershorit (1924, shih) mori pjesë në grupin politik: Federata “Bijtë e Shqipërisë” dhe u bë bashkëthemelues e bashkëdrejtues i gazetës së përjavshme shqiptare “Immigranti” (Uorçester, SHBA, 1925–1926). Në v. 1926 u diplomua për gazetari në “College Clark” të Uorçesterit, me Medaljen e Nderit “Washington Franklin”. Punoi si redaktor në gazetën e përjavshme “Republika Shqiptare” (1926) dhe në të përkohshmen “Revista letrare” (1927) etj. Për disa vite është zgjedhur si sekretar i Federatës “Vatra” dhe ka bashkëpunuar ngushtë me Fan S. Nolin (shih). Kryesoi mitingun e Shqiptarëve të Bostonit kundër pushtimit fashist të Shqipërisë, mbajtur më 16 prill 1939. Bashkëpunoi me shoqëritë e organizatat antifashiste shqiptare dhe të huaja për krijimin e një fronti të bashkuar shqiptar antifashist në emigracion. Veprimtaria më e njohur e Q.P. është drejtimi prej tij i gazetës “Dielli” për rreth 20 vjet (1943–1963). Ka bashkëpunuar si analist i çështjeve të Shqipërisë dhe të Ballkanit në shtypin qendror amerikan. Është bashka-utor i studimit të intelektualëve shqiptarë dhe studiuesve amerikanë të Universitetit të Harvardit: “The Albanian Struggle in the Old World and New” (“Përpjekja shqiptare në botën e vjetër e të re”, Boston, 1939); ka përgatitur dhe botuar librin “Albania – The Rock Garden of Southe-astern Europe and other Essays” (“Shqipëria kopshti shkëmbor i Europës Juglindore dhe ese të tjera”, 1957) të F. Konicës dhe “Albumin II” (1966) të F. Nolit. Ai është gjithashtu i pari biograf i tyre. Ka lënë dorëshkrim një studim të vëllimshëm “The Albanian Historical Society of Massachusetts” (“Historiku i shoqërisë së Shqiptarëve të Masaçusetit”).
*Nasho Jorgaqi, Fatmira Rama – Marrë nga Fjalori Enciklopedik Shqiptar. Vëll. 3. ASHSh. 2009, faqe 1924.
Dërgoi për botim: Vilma Proko

Të Nderuar Zonja dhe Zotërinj,

Bashkombas dhe Bashkombase,

Vatra Tampa Bay është shumë e lumtur t’ju njoftojë se shkolla shqipe Vatra do të rihapet ditën e shtunë më datën 12 tetor 2024. Mësimi do të fillojë nga ora 02:00p.m. deri në orën 04:00p.m. nën drejtimin e mësuesve Lida Zaimi, Luan Goxhaj, Ana Kullaj, Haki Veliu, Ariana Poloska, and Aurora Deda. Pas mësimit të gjuhes shqipe, nxënësit do të vazhdojnë me mësimin e valleve shqiptare nën drejtimin e zonjave Linda Zaimi dhe Aurora Deda. Për aktivitetet artistike to të ndihmojë edhe profesori i nderuar i muzikës z. Armand Zaçelic.

Adresa e shkollës është: 1200 S. Keen Rd., Clearwater, FL 33756. Shkolla do të pranojë studentë nga mosha 6 deri në 14 vjec. Për të rregistruar fëmijët tuaj, ju lutemi të na kontaktoni me mesazh (sms) në numrat 727-647-2091 ose 727-512-4701. Në mesazh, jepni emrin tuaj dhe emrin dhe moshën e femijës (ose femijëve) që dëshironi të rregjistroni. Në shkollë, fëmija duhet të jetë i shoqëruar nga të paktën një nga të rriturit e familjes ose një i rritur i autorizuar nga prindërit e femijës.

Për më shumë informacion, ju lutemi të kontaktoni administratorin e shkollës, z. Tasim Ruko, drejtuesen, znj. Meri Kodra, dhe sekretarin, z. Bledar Prifti, respektivisht, në numrat 727-647-2091, 727-249-4207, dhe 727-512,4701. Si ndihmëse për problemet e përditshme të shkollës do të jetë znj. Jonida Selic. Gjithashtu, në bordin e shkollës do të marrin pjesë prindërit Klejdia Dhimo dhe Ilir Sako.

Sponsorët kryesor i shkollës shqipe do të jetë Vatra Tampa Bay, bizneset, dhe çdo individ i cili është i interesuar të mbështesë këtë iniciativë patriotike. Vatra do të sigurojë që çdo sponsor dhe kontribues të falenderohet dhe promovohet publikisht si në faqen tonë në Facebook ashtu edhe në eventet e organizuara. Dera e shkollës sonë është e hapur për të gjithë vullnetarët që duan të ndihmojnë.

Ju mirëpresim së shpejti!

Bordi i Vatra Tampa Bay

Veprimtari i çështjes kombëtare në mërgatën e Amerikës, historiani Gjon Frani Ivezaj dhuroi 500 usd për Federatën Pan-Shqiptare Vatra. Gjoni ka studiuar në Universitetin e Shkupit në degën Filozofi-Histori. Jeton në Shtetet e Bashkuara të Amerikës prej vitit 1983. Është autor i 10 librave me karakter historik, etnografik e kulturor. Ai është “Ambasador i Paqes” dhe hulumtues i vlerësuar nga qendrat kërkimore shkencore në Shqipëri e Maqedoni. Z.Ivezaj çmoi dhe vlerësoi lart punën historike e patriotike dhe ftoi bashkatdhetarët shqiptarë që ta mbështesin Federatën Vatra e gazetën Dielli si institucione patriotike me kontribut historik për çështjen shqiptare dhe komunitetin shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.