Saimir Kadiu/
“Edukimi sentimental” i Gustave Floberit është një vepër që shquhet për vëzhgimin e mprehtë të shoqërisë dhe thellësinë psikologjike me të cilën portretizohen personazhet. I botuar në 1869, romani ndjek ngjarjet e Frédéric Moreau, një të riu, i cili, përmes dashurisë dhe përvojave të tij sociale, përballet me zhgënjimet dhe kompleksitetin e jetës së të rriturve. Romani hapet me Fréderic, i cili, ende i ri dhe plot ideale, niset për në Paris me synimin për të studiuar drejtësi. Megjithatë, jeta e tij merr një drejtim të papritur kur takon Madame Arnoux, një grua e martuar me të cilën ai bie në dashuri marrëzisht. Ky takim shënon fillimin e një rrugëtimi të gjatë të rritjes emocionale dhe intelektuale për Frédéric, i cili e gjen veten duke lundruar midis pritshmërive të shoqërisë borgjeze dhe dëshirave të tij më intime.
Floberi pikturon me mjeshtëri portretin e një epoke në të cilën borgjezia është në ngritje, por edhe në të cilën individualizmi dhe materializmi fillojnë të pushtojnë. Parisi i shekullit të 19-të përshkruhet si një vend i mundësive, por edhe i korrupsionit dhe dekadencës, ku vlerat tradicionale vihen në dyshim dhe shpesh hidhen poshtë në favor të cinizmit të shfrenuar.
Rrëfimi i Floberit karakterizohet nga një stil realist dhe i detajuar, i cili nuk i kursen kritikat ndaj shoqërisë së kohës. Nëpërmjet tregimit të Frédéric, autori eksploron tema të tilla si pakenaqesite e dashurise, ambicia, besnikëria dhe tradhtia, duke i ofruar lexuesit një reflektim mbi kuptimin e edukimit sentimental dhe vështirësitë për të gjetur një ekuilibër midis idealeve dhe realitetit.
Vetë titulli i romanit është emblematik: edukimi sentimental i Frédéric nuk është vetëm një rrugë e të mësuarit emocional, por edhe një keq-edukim që e çon atë të rishqyrtojë bindjet dhe vlerat e tij.
Eshtë një histori edukimi në të kundërt, në të cilën çdo hap përpara duket i shoqëruar me një humbje, me një shkëputje nga ëndrrat rinore drejt një vetëdijeje më të pjekur dhe më të zhgënjyer.
“Edukimi sentimental” është një vepër që vazhdon t’i flasë lexuesit modern për aftësinë e tij për të kapur thelbin e gjendjes njerëzore.
Floberi, me prozën e tij elegante dhe intuitën e tij psikologjike, ofron një rrëfim që është në të njëjtën kohë një afresk historik dhe një eksplorim intim i shpirtit njerëzor.
Është një roman që meriton të lexohet dhe të rilexohet, të kapet çdo nuancë dhe të reflektohet mbi fytyrat e shumta të edukimit sentimental.
Gustave Flaubert, i lindur më 12 dhjetor 1821 në Rouen, Francë, ishte një shkrimtar francez i njohur si një nga baballarët e realizmit letrar.
I biri i një kirurgu dhe i një trashëgimtareje te pasur, Floberi filloi të shkruante në moshë të re. Pasioni për letërsinë e çoi në Paris, ku frekuentonte rrethet letrare dhe artistike, pavarësisht se ishte regjistruar në Fakultetin e Drejtësisë.
I goditur nga epilepsia në 1844, ai braktisi studimet e tij juridike për t’iu përkushtuar plotësisht shkrimit në rezidencën e tij në Croisset. Këtu ai shkroi disa nga kryeveprat e tij, duke përfshirë “Madame Bovary” (1857), e cila shkaktoi skandal për përmbajtjen e saj dhe e bëri atë të gjykohej për përbuzje të moralit dhe fesë, megjithëse më vonë u shpall i pafajshëm.
Floberi udhëtoi në Lindjen e Mesme, Greqi dhe Itali, përvoja që ndikuan në vepra si “Salammbo” (1862).
Vepra e tij “Edukimi sentimental” (1869) konsiderohet si një nga romanet më të rëndësishëm në letërsinë franceze.
Floberi vdiq nga një hemorragji cerebrale më 8 maj 1880 në Croisset.