Nga Sara GANDOLFI/
Përktheu Eugjen Merlika/
E quajnë “paradoksi kilian”. Vëndi amerikanojugor ka habitur botën me shpejtësinë e fushatës së tij të vaksinimit në masë kundër Kovidit – 19 : 4,6 milionë njerëz ndër 18 milion banorë kanë marrë dy doza, 7,2 milionë së paku të parën; vetëm Izraeli, Emiratet Arabe dhe Seychelles kanë bërë më shumë.
Megjithatë infektimi vazhdon të përhapet me ritme rekordi, veçanërisht ndërmjet të rinjve, dhe terapitë intensive të spitaleve janë të zëna mesatarisht në 95 %. “Buletini” i fundit flet për 1.076.499 raste të përgjithëshme të vërtetuara dhe 24.346 të vdekur. Kështu, nga fundi I marsit, një pjesë e mirë e Vëndit është kthyer në lockdown pothuajse të plotë.
Çfarë po ndodh në Kili?
“Paradoksi” ka më shumë se një shpjegim. I pari, më i drejtpërdrejti e për të cilin kishim folur këtu, është që me lehtësimin e kufizimeve për zhvendosjet dhe rihapjen e shkollave e dyqaneve popullsia ishte gënjyer se pandemia ishte vetëm një kujtim. Siç ka nënvizuar Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) imunizimi nuk zëvendëson parandalimin. “Ka nga ata që pushojnë së binduri masave si hapësira fizike, higjena vetiake, ajrimi i hapësirave dhe ndalimi i grumbullimeve” ka thënë Maria Van Kerkhove, përgjegjëse e bashkësisë teknike kundër – Kovid të OBSH. “Por vaksinat janë vetëm njëri nga mjetet për të ndaluar infektimet dhe nuk mund të flemë mbi dafina vetëm sepse jemi të vaksinuar”.
Efektshmëria e pakët e vaksinës kineze Sinovac
Një tjetër shpjegim më shqetësues i “paradoksit kilian” është efektshmëria e pakët e vaksinave të përdorura. Një studim i drejtuar nga kërkuesit e Universitetit të Kilit mbi rezultatet e fushatës së vaksinimeve, ka dalë në përfundimin se mbrojtja është mesatarisht në masën 56,5 % mbas dy javësh të injektimit të dy dozave të parashikuara dhe vetëm 3 % mbas dozës së parë. Duke mbajtur parasysh se në Kili përdoret kryesisht vaksina kineze Sinovac (93 %) e 7 % tjetër është Pfizer Bio NTech, që n’Izrael ka treguar një efektshmëri prej 94 %, kërkuesit përfundojnë se efektshmëria e vaksinës kineze është e ndalur në 54 %. Një vlerë pak më e lartë se ajo e regjistruar në Brazil ku, për të ndërlikuar kuadrin, është edhe qarkullimi i një varianti që duket se është në gjëndje t’i bishtnojë mbrojtjeve imunitare, natyrore e të panjohura: studimi i efektshmërisë nga Instituti Butantan regjistronte një të tillë prej 50,4 %.
Befas vërtetimi erdhi edhe nga Kina. Gao Fu, drejtori i Qendrës kineze për sëmundjet, Kontrollin e parandalimin, ka pranuar në një konferencë shtypi të shtunën e shkuar se vaksinat kineze që përdoren tani “nuk kanë tregues mbrojtjeje shumë të larta”. Në vazhdim, ka pohuar se komentet e tij ishin “keqkuptuar plotësisht”, por të dhënat e njoftuara tregojnë që në fakt vaksinat kineze janë më pak të efektëshme se sa Pfizer e Moderna, edhe se janë më të thjeshta për t’u ruajtur.
Jemi në rrugë të drejtë
Kili ka paguar 3,5 milion dollarë për të “strehuar” eksperimentimin klinik të vaksinës kineze dhe ka porositur më pas 60 milionë doza për të mbrojtur popullsinë e saj prej 18 milion banorë në tre vjet. Rëndësia e krizës shëndetësore në Kili është vërtetuar në fakt nga presidenti Sebastian Pinera dhe nga Kongresi që kanë vendosur të shtyjnë gjashtë javë zgjedhjet e Asamblesë kushtetuese që duhet të shkruajë një Kushtetutë të re. “Përparësia e jonë është të mbrojmë shëndetin e bashkëqytetarëve tanë” ka thënë kryetari I Shtetit.
Megjithatë, autoritetet kiliane të djelën mbrojtën përdorimin e vaksinës Sinovac dhe I hapën rrugën përdorimit të Corona Vac. Heriberto Garcia, drejtori I shëndetësisë publike kiliane ka thënë se njerëzit nuk duhet t’I kushtojnë shumë vëmëndje titujve të gazetave: “Numëri i njerëzve që sëmuren dhe shtrohen në spital është pakësuar, kjo do të thotë se jemi në rrugën e drejtë”, ka pohuar në një intervistë të së përditëshmes vendore La Tercera. Kili ka firmosur marrëveshje për furnizimin me vaksina Johnson & Johnson dhe AstraZeneca që nuk kanë arritur ende.
Ndërkaq shumë Vënde të zonës latinoamerikane shohin me shpresë tek vaksinat kubane Soberana II dhe Abdala, të hyra në fazën 3 të eksperimentimit dhe gjërësisht në përdorim mbi ishull (të tjera janë në faza më të prapambetura sprove). Havana ka premtuar se do t’u a shpërndajë Vëndeve “vëllezër” me çmime shumë më të ulta sa ato amerikane.
“Corriere della Sera”, 13 prill 2021 Përktheu Eugjen Merlika