Rita Kalaj Shkurtaj/
Në botën shpirtërore të malsores nën petkun e xhubletës zinte vënd edhe kulti i perfeksionit i cili veshte me vlera mahnitëse dhe mistere vizuale gruan malësore, bartëse të saj duke i dhënë xhubletes dhe vetes një vënd nderi në logje e dasma që në t’folmen e saj thirrej “ m’shej shoqe” gjë që shkenca nuk do mundet ta përkthejë dhe përcaktojë dot kurrë këtë titull nderi kaq të lartë për kohën.
Një botë e brëndshme e koduar dhe përkthyer me punë dore të veshur me imagjinatë apo dëshmi të një realiteti sekret të cilën malsorja, për opinjonin publik, kritik dhe vlersues njëkohsisht, edhe pse e punonte me përkushtim të madh gjatë viteve të vajznisë, të fejesës e sidomos të rogut të saj, ajo e shpaloste vetëm ditën e dasmës.
Edhe pse me veçori të rralla përsëri ajo ndihej e barabartë në habitatin e saj, pasi vetëm aty merrte vlerë dhe kuptim përfeksioni i botës së saj enigmatike, e koduar në shkrola të veçanta dhe simbole vizuale që mishëronin ndjesitë dhe gjëndjen emocionale me të cilën kishte pasuruar petkun e saj hyjnor gjatë lundrimit në ëndrrat e bukura rinore.
Kjo është një nga arsyet përse dëshifrimi i saj shpesh bëhet i pamundur ose i pa qartë për ata që nuk kanë lidhje gjenetike me habitatin fiziologjik ku lindën dhe lulëzuan këto botë misteresh përrallore.
Xhubleta merr vlerë në shtatin e malësores, në mjedisin ku lindi, u rrit dhe përshtat për të jetuar, ndaj duhet ta respektojmë plotësinë e saj nëse duam ti ruajmë vlerat që mbart.
Nuk mund të crrolet madhështia e kësaj pasurie kulturore kur shpirti i gruas që e punoi edhe pse i shkëputur prej dekadash nga trupi, jeton akoma i mishëruar në petkun e saj, si një thesar i paçmuar, pasi vlera e xhubletës së vjetrume sa vjen dhe rritet.
Vlerë, jo e dhuruar por e fituar nga puna dhe investimi, koha e dashnia vajznore që veshën dalë nga dalë me identitet gjenetik këtë petk mbretnor, të mbrujtur nga duart e arta të profesionistes zanatli të mësuar nën hijet e KULLËS së ngurtë e të mirë edukuar nën frymën e NANË LOKES së saj.
Pikturë e Dafinë Vitija