(Melsen Kafilaj- Royal Institute of Philosophy Fellow)
Prof. Injac Zamputti (1910-1998)
Nuk ka Punëtorë të Intelektit në botën shqiptare e më gjerë që të mos i njoh veprat dhe kontributet mjaft të vyera të Prof. Injac Zamputtit. Një dijetar me Frymë Humaniste, Disiplinë Jezuite, Prejardhje Europiane dhe Burrni Shqiptare (të cilën e dëshmoi edhe gjatë kohës kur Sigurimi i Shtetit “e shtërngonte që të jepte Mikun,” dmth Prof. Eqrem Çabejn).Nëse do të përdornim një frazë të Shën Françesk Saverit (S.J), Shënjtit Mbrojtës të Kolegjit ku studioi dhe punoi (Kujto: Kolegji Saverian i Shkodrës (1887) jeta e Zamputtit do të ishte nga fillimi deri në fund veçse “Studim, Përulje dhe Shërbim!” Nuk do të ndalemi këtu që të numërojmë edhe njëherë nga e para morinë e artikujve publicistik, novelat, përkthimet dokumentore apo edhe studimet e panumërta të studiuesit, publicistit, shkrimtarit dhe historianit tonë erudit pasi akademikë dhe studiues të tjerë, më të mëdhenj në moshë e përvojë se ne e kanë ezauruar në mënyrë shteruese këtë çështje.
Ajo që do të ndalem sot është një detaj interesant, i panjohur më parë dhe në një farë kuptimi edhe personal të cilin do të doja ta ndaja për lexuesin në lidhje me Profesor Zamputtin.Para disa kohësh, në një dugajë antikuarësh më rastis që të blej midis të tjerash edhe një Antologji Poetike të Poetit Kombëtar të Italisë, Giosuè Carducci (1835-1907).Për fatin dhe habinë time kundroj në brëndësi të tij një emër të bukurshkruar kaligrafikisht, bashkëshoqëruar nga vula vetiake me inicialet “I.Z”. Ishte botimi i njëzetë i “Poesie di Giosue Carduci” (1850-1900) realizuar prej Shtëpisë Botuese prestigjioze Italiane “Zanichelli” (1942) dhe që dikur i përkiste bibliotekës personale të Profesor Injacit.
Si bibliofil u gëzova mjaft.Të ndieje mes shfletimit të fletëve energjinë e Zamputtit ishte një emocion i paçmueshëm! Befas gjatë shfletimit, një fletëz e zvjerdhur ra prej tij. Lexonte: “Për me u përkthye.” (I.Z) Kam kërkuar gjithëkund gjatë këtyre ditëve për ta gjetur atë copëz letër me njolla kohe në arkivin tim personal por si për dreq nuk e di se ku mund të ketë përfunduar.Do të ishte një humbje e madhe edhe në aspektin historik nëse do ta kem humbur…
Brendësia e librit poetik të G. Carducci-t me kaligrafinë dhe vulën e Prof. Zamputtit
Por cili është motivi i kësaj dëshire “të fshehtë” e të ndryrë në letër e Zamputtit 32 vjeçar për të sjellë në shqip Carduccin?! Mendoj që frymëzuesi dhe shtysa kryesore duhet të ketë qënë padyshim mësuesi dhe kolegu i tij dijetar Dom Ndre Mjeda i cili jo vetëm që e kishte studiuar me themel Carduccin por gjithashtu toni i tij poetiko-patriotik ndihej edhe në disa prej poezive Mjedjane. Mjeda i Madh, ky kryepoet ndahet nga jeta në vitin 1936 dhe ndoshta bisedat me të në lidhje me Letërsinë Italiane dhe vënia e theksit nga ana e Mjedës mbi Carduccin duhet ta ketë shtyrë Zamputtin që të çoj ndër mëndje edhe ndërmarrjen e një nisme të tillë…Nuk kam dijeni nëse në arkivin e familjes Zamputti ekziston ndonjë dorëshkrim poetik i Carduccit përkthyer prej Profesorit Injacit por do të isha i lumtur nëse biri i tij, Profesor Jozef Zamputti do të ma konfirmonte një gjë të tillë. Giosue Carducci, edhe pse kanë kaluar plot 81 vite nuk ka ardhur ende në Tokën e Shqipeve…
Teksa citon veprën e mësipërme në lidhje me mundësinë potenciale të përkthimit të saj prej Profesorit ekziston edhe një tjetër vepër dramatike Italiane e cila mban përsipër kaligrafinë e Injac Zamputit, të cilat autori i këtyre radhëve shpreh gatishmërinë dhe bujarinë për t’ia dhuruar ato të birit, Jozefit në shënjë vlerësimi dhe respekti ndaj Profesor Injacit por gjithashtu edhe për vlerën e trashëgimisë shpirtërore që ato mbartin.Një libër i Zamputtit duhet t’ju përkas Zamputtëve.Eshtë detyrimi ynë moral të lumturojmë ata që s’janë përmes atyre që janë!