Dr. Valdet Nikçi, kirurg ortoped, shef i kirurgjisë së dorës në spitalin Montefiore New Rochelle, USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, situatën e pandemisë në USA, rëndësinë e bërjes së vaksinës anti covid dhe vazhdimin e mbajtjes së maskës nga secili person, disa nga arritjet më të fundit në teknologjinë e fushës së ortopedisë. Me Dr. Valdet Nikçi bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.
SITUATA E PANDEMISË DHE VAKSINIMI NË USA
Covid-19 përfaqëson një sfidë të paparë për të gjithë botën. Disa nga ekspertët më të mirë të botës në fushat e sëmundjeve infektive dhe shëndetit publik kanë pasur vështirësi në menaxhimin e kësaj sëmundje. Si kirurg ortoped, përfshirja ime në menaxhimin e pacientëve me covid-19 është shumë e kufizuar, për shembull në situata kur ata kërkojnë kujdes ortopedik. Për këtë arsye, përgjigjet e mia do të jenë të bazuara në përvojat e mia si një qytetar që ndodh të jetë mjek, dhe jo si ekspert në fushën e sëmundjeve infektive ose shëndetit publik. U bë një vit që Sh.B.A po përballet me covid-19 dhe aktualisht kemi numrin më të lartë të vdekjeve në botë. Për një vend kaq të zhvilluar, kjo është një statistikë mjaft shqetësuese. Ndoshta në fillimin e pandemisë gjërat duhet të ishin menaxhuar më mirë, por unë jam i besimit se shumica e mjekëve të ngarkuar me detyrën e shëndetit publik kanë bërë një punë të mirë për ta mbajtur numrin e vdekjeve sa më të ulët. Së fundmi inventimi i vaksinës kunder covid-19 ka dhënë një sasi të konsiderueshme shprese se kufizimet që janë shkaktuar nga pandemia janë një qëllim realist, por është e pamundur të parashikohet se kur këto kufizime do të kenë një fund final. Me identifikimin e varianteve të koronavirusit që duket se po shkaktojnë valë në të gjithë botën, mendoj se është e rëndësishme që politikat e zbatuara të kenë parasysh çdo mundësi.
SHPËTIMI QË VJEN PREJ VAKSINËS DHE MBAJTJES SË MASKËS
Shpesh më vijnë pyetje nga miqtë dhe familjarët në lidhje me vaksinën. Pyetja më e zakonshme është “A duhet ta marr vaksinën?” Përgjigja ime për të gjithë është se unë vetë jam vaksinuar. Unë do të inkurajoja të gjithë ata që janë në gjendje dhe që i plotësojnë kriteret për vaksinim në shtetin e tyre, ta bëjnë këtë sa më shpejt që ti jepet mundësia. Një nga problemet që hasim në lidhje me vaksinat është disponueshmëria. Shtetet e Bashkuara kanë një popullsi prej më shumë se 300 milionë banorësh e kjo e bën prodhimin dhe shpërndarjen e vaksinës sfiduese. Por, gjatë javëve të fundit ka patur një rritje në shpërndarje të vaksinës dhe mendoj se administrimi po përmirësohet. Shpresa ime është që shumica e njerëzve të vaksinohen kështu që ne mund të jemi në një situatë ku kushdo që e merr covid-19 do të ketë një rrezik të ulët për t’ia transmetuar atë dikujt tjetër. Që nga fillimi i epidemisë personalisht kam filluar të përdor dy maska, një N-95 dhe një maskë tjetër kirurgjikale mbi të. Tani jam mësuar me të, edhe pse është shumë e papërshtatshme, do vazhdoj ta bëj. E inkurajoj veten duke i thenë se nëse mbajtja e kësaj maske mund të shpëtojë një jetë të vetme personi, atëherë ja vlen për mua. Të paktën gjysmë milioni amerikanë kanë humbur një anëtar të familjes gjatë kësaj pandemie dhe jam i sigurtë se në qoftë se mbajtja e maskës do ta parandalonte humbjen e personit të tyre të dashur, ata do ta vinin me kënaqësi një maskë. Është e pamundur të dish se kur do të hiqen të gjitha kufizimet dhe përdorimi i maskave të fytyrës në publik. Por unë jam optimist për të ardhmen dhe vërtetë shpresoj se do të kemi një të ardhme ku do kem mundësinë t’i çoj fëmijët e mi në vende publike dhe ata të jenë në gjendje të takohen dhe të mblidhen me fëmijë të tjerë pa asnjë lloj kufizimi.
KOSOVA DHE SHQIPËRIA NË BETEJËN NDAJ COVID-19
E pranoj se njohuritë e mia për sistemet shqiptare dhe kosovare të kujdesit shëndetësor janë shumë të kufizuara. Nuk kam përvojë personale me situatën aktuale në spitalet e këtyre vendeve. Kam dëgjuar tregime nga familjarë dhe miq në këto vende dhe ato tingëllojnë të ngjashme me tregimet në vende të tjera në zhvillim. Pa burime për të marrë ilaçe dhe pajisje mjekësore është e vështirë të trajtohen gjendjet më të thjeshta. Kam dëgjuar gjithashtu histori se personeli mjekësor
kërkojnë punë në vende të tjera për shkak të mungesës së punës në trevat shqiptare. Sipas mendimit tim, shëndeti dhe mirëqënia e popullsisë së vendit duhet të bëhet një përparësi reale për qeverinë dhe burimet duhet të derdhen në strukturat e kujdesit shëndetësor, infrastrukturë, trainimin dhe mbajtjen e profesionistëve mjekësorë në trevat e tyre.
TRAJTIMI I KUSHTEVE TË KOCKAVE, MUSKUJVE, NERVAVE DHE TENDINEVE
Fusha e ortopedisë është një fushë emocionuese e mjekësisë për mua. Përparimet në aftësinë tonë për të diagnostikuar dhe trajtuar kushtet e kockave, muskujve, nervave dhe tendineve vazhdojnë të përmirësojnë cilësinë e jetës tek pacientët tanë. Nga arritjet më të fundit në teknologjinë e zëvendësimit të përbashkët deri në përmirësimin e vazhdueshëm në aftësinë tonë për të operuar brenda nyjeve të trupit duke përdorur kamera dhe instrumente të vogla, ne vazhdimisht përpiqemi të arrijmë lehtësim të vazhdueshëm të simptomave për pacientët. Unë personalisht përdor teknika invasive minimale për kirurgjitë e mia. Operacionet e mia përfshijnë lirimin e tunelit endoskopike në kyçet e duarve dhe arthroscopy kyçesh, që do të thotë unë bëj incisione shumë të vogla në dorë dhe kyçin e dorës. Kjo do të thotë që përdorimi i kamerave me lejon të kryej operacione të cilat janë bërë me incisione të mëdha në të kaluarën. Kjo e bën shërimin më të lehtë dhe më të shpejtë dhe rezulton në pacientë shumë më të lumtur.
KUSH ËSHTE DR. VALDET NIKÇI
Kur unë isha tre vjeç familja ime u transferua në Shtetet e Bashkuara. U rrita në Yonkers, NY dhe u diplomova në shkollën e mesme si valediktor i klasës. Bëra studimet e para universitare në Universitetin e Nju Jorkut dhe më pas shkollën e mjekësisë e përfundova në shkollën prestigjoze të mjekësisë të Universitetit të Pensilvanisë. Praktikova kirurgjinë ortopedike në Universitetin Rutgers-Robert Wood Johnson dhe vazhdova ‘fellowship’ për trajnimin e nën specialitetit në Kirurgjinë e Dorës dhe Ekstremit të Sipërm në Universitetin Columbia. Që nga ajo kohë kam qenë duke praktikuar kirurgjinë ortopedike të dorës. Aktualisht jam i punësuar në praktikë “Specialty Orthopaedics” në adresen: 600 Mamaroneck Avenue, Suite 101, Harrison, NY 10528. Shërbej edhe si shef i kirurgjisë së dorës në spitalin Montefiore Neë Rochelle, ku realizoj shumicën e operacioneve. Shumica e pacientëve të mi përbëhen nga persona me probleme nga shpatulla deri tek dora. Por kam një eksperiencë të gjerë në ortopedi të përgjithshme, kjo bën që shpesh gjithashtu të shoh pacientë me probleme në qafë, shpinë dhe këmbë. Disa nga kushtet e zakonshme që trajtoj janë: sindroma e tunelit karpal (kyçi i dorës), sindroma e tunelit kubital, artriti i dorës, kyçit të dorës dhe bërrylit, bërryli i tenisit dhe bërryli i golfistit, këputja e tendinit dhe ligamentit si dhe thyerjet në të gjithë trupin.