Revista letrare “Pena”, organi i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, del para lexuesit në numrin e saj të 10-të. Ashtu siç ka dalur zakonisht edhe në numrat paraardhës, revista vjen nën kujdesin e kryeredaktorit Adnan Mehmeti dhe redaktuesve Mëhill Velaj, Yllka Filipi dhe Arjeta Ferlushkaj Kotrri.
“Pena” hapet me gjininë e kritikës, e cila nis me një emër të nderuar të letrave shqipe, siç është Visar Zhiti. Në shkrimin “Robi i kohës dhe koha e robit, kur dosjet janë hapur përgjysmë…”, Zhiti i bën një analizë të shkurtër librit “Rob. Një biografi për dy kohë” të gazetarit Beqir Sina.
Frank Shkreli vjen në këtë numër të revistës me shkrimin “Gjekë Marinaj, poeti erudit malësor shqiptaro-amerikan që po pushton botën me poezinë e tij”, duke përmendur arritjet e njëpasnjëshme të poetit të suksesshëm ndërkombëtarisht, Gjekë Marinaj, themeluesit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë.
Raimonda Moisiu vjen tek lexuesi kësaj here me një vështrim mbi poezinë e autores Ermira Mitre Kokomani, konkretisht për librin e saj me poezi “Lotus”.
Pal Ndrecaj, me shkrimin e tij “Poezia si mozaik dhembjesh shumëngjyrëshe” trajton disa tipare të krijimtarisë së poetit Luigj Çekaj, me rastin e një-vjetorit të vdekjes së tij.
Eris Rusi me “Shtegu prej drite në poezinë e Julia Gjikës” i paraqet lexuesit njëfarë parathënieje për librin “Miku im është një zog” me autorësi të Julia Gjikës.
Bexhet Asani, me rastin e 50-vjetorit të Kongresit të Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe sjell hulumtimin me titull “Nga historiku i gjuhës letrare shqipe”.
Rubrika e kritikës mbyllet me shkrimin e Thanas Gjikës: “Konkurenca e lirë nxit cilësinë”. Z. Gjika bën disa vlerësime për punën 20-vjeçare të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë duke u përqëndruar tek botimin prej dy vëllimesh i librit “Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë 2001-2011” dhe “Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë 2012-2021”, me autorësi të Adnan Mehmetit.
Nga krijimtaria letrare, në revistë kemi mundësi të lexojmë nga zhanri i poezisë dhe i prozës. Poezia na vjen përmes autorëve si: Eli Rusto me: “Drejt qiejve”, “Me sy çelë” dhe “Ti”; Arjana Fetahu Gaba me: “Të lamë atdhe i dashur”, “Kulaçi” dhe “Kot dhe unë nuk di çfarë shkruaj”; Hamdi Alaj me: “Porosi për dallëndyshen”, “Jem të parë” dhe “Buzë detit”.
Ndërsa proza përfaqësohet në këtë numër nga tregimi “Pianisti” me autor Kostaq Duka.
Autorja Majlinda Pajaj shpalos botëkuptimin e saj dhe planet e ardhshme në krijimtari përmes një interviste të dhënë Eneida Jaçaj Lamçes, intervistë të cilën e ka titulluar “Shpirti artistik i Majlinda Pajajt nuk do të mbetet vetëm në poezi, së shpejti do të vijë me një roman”.
Kontributi i shkrimtarit të njohur Visar Zhiti në këtë numër të revistës, vjen edhe në rubrikën e eseve, ku kësaj radhe do të kemi mundësinë të lexojmë esenë me titull “Poezia në New York”. Në këtë ese, Zhiti i përcjell lexuesit përshtypjet e një eksperience unike personale siç është pjesëmarrja në “The Americas Poetry Festival of New York 2022”. Në këtë festival, shkrimtari Visar Zhiti ishte i vetmi shqiptar pjesëmarrës, mes shkrimtarëve nga e gjithë bota.
Ashtu siç është vepruar në thuajse çdo numër të revistës “Pena”, edhe këtë herë redaksia i ofron lexuesit informacion mbi fituesin e radhës për çmimin “Nobël” në letërsi: shkrimtarja franceze Annie Ernaux.
Kronika e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë është një rubrikë që i vlen shumë lexuesit serioz dhe atij dashamirës për kulturën shqiptare në diasporë sepse në këtë rubrikë janë përmbledhur një sërë aktivitetesh, kryesisht promovuese, ku kemi mundësinë të njihemi me jetën kulturore të komunitetit. Ndër këto aktivitete, radhisim: Mëhill Velaj vjen tek lexuesi me një shkrim për përurimin e librit të Bexhet Asanit “Zjarri arbëror i pashuar”; Besim Muhadri sjell një pasqyrim të promovimit të librave të Idriz Çelaj “Për ty dhe Arbanën” dhe “Arti i fjalës”.
Në këtë kronikë, gazetari dhe njëkohësisht editori i gazetës “Dielli”, Sokol Paja, vjen me dy shkrime: njëri për promovimin e librave “Një ardhje tjetër” të Jeton Kelmendit dhe “Heshtja” të Bora Balaj, ndërsa tjetri për ditët e alfabetit shqip, duke e quajtur një festë letrare në “Vatër”.
Ndërsa, Emrije Krosi vjen me një shkrim për Shtëpinë Botuese “Adriatic Press”, duke përmendur misionin dhe dashamirësinë e kësaj shtëpie botuese ndaj krijuesve shqiptarë në diasporë, e jo vetëm.
Abdullah Troshupa, përmes shkrimit “Poeti amerikan Bill Wolak boton librin e ri në shqip” na informon jo vetëm rreth botimit të librit “Çdo ëndërr ofron dy pasqyra” të Bill Wolak me përkthim të Jeton Kelmendit, por edhe për anëtarësimin e poetit Wolak në Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë.
Arjeta Ferlushkaj Kotrri me shkrimin “Jubileu i drejtshkrimit të shqipes” sjell një pasqyrim të akademisë solemne që Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë organizoi në “Vatër” me rastin e 50-vjetorit të Kongresit të Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe.
Nuk kishte si të mungontë në revistën “Pena” një hapësirë mirënjohjeje dhe nderimi për emra që i dhanë shumë kulturës shqiptare këtu në Amerikë. Në “In Memoriam” të këtij numri, lexuesi ka mundësi të shfletojë shkrime nga Keze Kozeta Zylo për poezinë e Luigj Çekaj: “Luigj Çekaj si shenjt i poezisë”. Ndërsa, Adnan Mehmeti e përkujton këtë poet përmes shkrimit “Kujtesa e pashlyer e anëtarit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë Luigj Çekaj”.
Redaksia e revistës ka njoftuar për humbjen e parakohshme dhe të papritur të gazetarit, ish-editorit të “Diellit”, z.Dalip Greca dhe bën një biografi të shkurtër të tij. Gazetari dhe editori aktual i “Diellit”, Sokol Paja vjen në këtë rubrikë me shkrimin “Lamtumirë Dalip Greca”, ndërsa Arjeta Ferlushkaj Kotrri me shkrimin “Ata u bënë tre”, kushtuar Gjon Buçajt, Zef Balës dhe Dalip Grecës.
Kryetari i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, z. Mëhil Velaj, bën një njoftim për ndarjen nga jeta të shkrimtarit Guri Stefani, shoqëruar edhe me një biografi të shkurtër të tij.
Besojmë se lexuesi i apasionuar pas librave, e pret me padurim rubrikën e dashur të pasqyrimit të botimeve të veprave të reja nga anëtarët e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë për vitin 2022. E sjellim këtu për lexuesin listën e plotë:
Revista “Pena” nga Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë
“Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë 2001-2011” dhe “Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë 2012-2021” nga Adnan Mehmeti
“Dritë nga letërsia kombëtare” nga Agim Xh. Dëshnica
“Rob. Një biografi në dy kohë” nga Beqir Sina
“Studies in Albanian Literature and Ethnology” nga Besim Muhadri
“Zjarri arbëror i pashuar” nga Bexhet Asani
“Çdo ëndërr ofron dy pasqyra” nga Bill Wolak.
“Nuk i them jetës lamtumirë” nga Fjorela Çela Forde
“Paradigma e parajsës” nga Gjekë Marinaj
“Në pikë të vapës së vatrës” nga Idriz Çelaj
“Kujto poetin” dhe “Mirënjohje për zërat që më ndjekin” nga Iliriana Sulkuqi
“Miku im është një zog” nga Julia Gjika
“Në kërkim të Mimozës” nga Mëhill Velaj
“Kur fjala bekon fjalën”, “O, ky malli për Gjakovën”, “Kujtesa e blertë”, “Mirëseardhje” dhe “Mbjellësi i diturisë” nga Namik Selmani
“Disa korigjime në shënimet sqaruese dhe hartat e Dhiatës së Re” nga Thanas Gjika
“Këpuca e aktorit” nga Visar Zhiti
“Rrugëtimi ynë në 20 vite” nga Vlashi Fili
Dhe në përmbyllje, le të mos harrojmë moton e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë: “Misioni i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë është t’i sjellim komunitetit tonë dhe të gjithë shqiptarëve kudo që janë, një krijimtari të cilësisë së lartë në përputhje me standardet bashkëkohore të botës ku jetojmë. Po kështu, do të bëjmë ç’të jetë e mundur që të zbulojmë dituri të reja e të krijojmë një art të ri letrar, për të pasuruar civilizimin shqiptar dhe për të kontribuar në mënyrë të ndjeshme edhe ndaj progresit letrar botëror”.
Arjeta Ferlushkaj Kotrri
New York-New Jersey
Dhjetor, 2022