Prof.Dr.Fejzulla BERISHA/
Gazeta “Dielli” ka luajtur një rol të rëndësishëm në sensibilizimin e çështjes shqiptare dhe në përhapjen e kulturës dhe diplomacisë shqiptare, veçanërisht për çështjen e Kosovës. Ky rol është shfaqur në disa aspekte kryesore:
1. Promovimi i Kulturës Shqiptare: Gazeta ka kontribuar në ruajtjen dhe promovimin e kulturës shqiptare, duke e shpërndarë atë përmes artikujve dhe veprimtarive që kanë ndihmuar shqiptarët jashtë atdheut të ruajnë lidhjet me identitetin e tyre kombëtar. Ky angazhim ka krijuar një platformë të rëndësishme për theksimin e vlerave kulturore dhe ka forcuar ndjenjën e komunitetit mes shqiptarëve të diasporës, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
2. Sensibilizimi i Çështjes Kombëtare Shqiptare: Gazeta ka pasur ndikim të madh në informimin e publikut ndërkombëtar mbi statusin e Kosovës dhe të drejtat e shqiptarëve në Ballkan. Përdorimi i saj si mjet për promovimin e informacionit ka ndihmuar në krijimin e një imazhi pozitiv të shqiptarëve dhe ka mbështetur çështjen e Kosovës në arenën ndërkombëtare.
3. Diplomacia Amerikane dhe Kosova: “Dielli” ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e marrëdhënieve diplomatike midis shqiptarëve dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Gazeta ka mbështetur procesin e njohjes ndërkombëtare të Kosovës dhe ka kontribuar në informimin e opinionit publik amerikan dhe ndërkombëtar për zhvillimet në Ballkan. Në këtë kuadër, “Dielli” ka qenë një faktor kyç për përhapjen e informacionit dhe për ndikimin në diplomacinë amerikane dhe ndërkombëtare në lidhje me çështjet shqiptare dhe statusin e Kosovës.
Gazeta “Dielli”, organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “Vatra,” ka luajtur një rol të jashtëzakonshëm në sensibilizimin e çështjes së Kosovës që nga fillimi i shekullit XX, duke ofruar një platformë për adresimin e çështjeve kombëtare shqiptare. Gjatë periudhave të ndryshme, përfshirë para dhe gjatë luftës së Kosovës, si dhe në periudhën pas shpalljes së pavarësisë, “Dielli” ka qenë një zë i fuqishëm për çështjen kosovare.
Para Luftës së Kosovës:
• Fokusi historik: Gazeta ka mbështetur kauzën kombëtare shqiptare dhe ka pasqyruar padrejtësitë ndaj shqiptarëve të Kosovës nën regjimin jugosllav, duke trajtuar politikat diskriminuese të Serbisë, përfshirë heqjen e autonomisë së Kosovës në vitin 1989.
• Informimi i diasporës: Në vitet ’90, “Dielli” ndihmoi në mobilizimin e diasporës shqiptare për të sensibilizuar opinionin publik ndërkombëtar mbi shtypjen e shqiptarëve nga regjimi i Slobodan Millosheviqit.
Gjatë Luftës së Kosovës (1998-1999):
• Lobim për ndërhyrje ndërkombëtare: Gazeta mbështeti fushatën për ndërhyrjen humanitare të NATO-s, duke bërë thirrje për ndërhyrje ndërkombëtare për të ndaluar gjenocidin dhe spastrimet etnike ndaj shqiptarëve të Kosovës.
• Bashkëpunimi me diasporën: “Dielli” mobilizoi diasporën shqiptare në SHBA për protesta dhe kontakte me zyrtarët amerikanë, duke kërkuar ndërhyrje ushtarake dhe diplomatike.
Pas Luftës dhe deri në ditët e sotme:
• Mbështetje për shtetësinë e Kosovës: Gazeta ka qenë një mbrojtës i fuqishëm i pavarësisë së Kosovës, duke pasqyruar shpalljen e pavarësisë në vitin 2008 dhe mbështetur diplomacinë kosovare për njohjet ndërkombëtare.
• Denoncimi i sfidave: “Dielli” ka trajtuar sfidat e Kosovës, përfshirë marrëdhëniet me Serbinë, sfidat politike dhe pengesat ndërkombëtare.
• Platformë për angazhimin e diasporës: Gazeta vazhdon të shërbejë si një urë lidhëse midis diasporës shqiptare dhe çështjeve kombëtare, duke mbajtur çështjen e Kosovës të gjallë në debatin ndërkombëtar dhe kombëtar.
Rëndësia sot:
• “Dielli” vazhdon të mbetet një zë i rëndësishëm i komunitetit shqiptar në SHBA dhe një platformë për trajtimin e çështjeve të rëndësishme për Kosovën, sidomos për integrimin euro-atlantik dhe forcimin e sovranitetit të Kosovës.
• Gazeta gjithashtu luan një rol edukues për brezat e rinj të diasporës shqiptare në ruajtjen e lidhjeve me çështjet kombëtare dhe historinë e Kosovës.
Historia dhe angazhimi i “Diellit” në periudha të ndryshme:
1. Para Luftës së Dytë Botërore dhe gjatë regjimit jugosllav: Aktivitetet e gazetës përqendroheshin në padrejtësitë ndaj shqiptarëve të Kosovës, pas Traktatit të Londrës (1913), kur ata u lanë nën sundimin serbo-jugosllav. Artikujt pasqyronin dhunën dhe spastrimet etnike të serbëve ndaj shqiptarëve.
2. Gjatë dekadës së ’90 dhe fillimit të luftës së Kosovës: “Dielli” intensifikoi raportimet dhe loboi për ngritjen e çështjes së Kosovës në arenën ndërkombëtare.
3. Pas luftës – nga shpallja e pavarësisë deri në ditët e sotme: Gazeta ka pasqyruar shpalljen e pavarësisë dhe ka mbështetur përpjekjet për njohjen ndërkombëtare të Kosovës.
Roli i “Diellit” në periudhat kyçe:
1. Raportimi mbi masakrat serbe në Kosovë (1930).
2. Denoncimi i heqjes së autonomisë së Kosovës (1989).
3. Reagimi ndaj masakrës së Prekazit (1998).
4. Mbështetje për ndërhyrjen e NATO-s (1999).
5. Mbështetje për shpalljen e pavarësisë (2008).
6. Denoncimi i Gjykatës Speciale (2020).
Gazeta “Dielli” vazhdon të mbetet një platformë e fuqishme për çështjen e Kosovës, promovimin e integrimit ndërkombëtar dhe forcimin e lidhjeve me SHBA-në dhe aleatët evropianë.