Nga Kristina Nano
Kandidate për Doktaturë, JMU, SHBA/
Ngjarja e fundit në Zyrën Ovale, ku bota ishte dëshmitare e një përplasjeje të hapur mes Presidentit Donald Trump dhe Presidentit të Ukrainës Volodymyr Zelenski, shënoi një kthesë dramatike në politikën globale. Ky moment nuk ishte thjesht një episod politik, por një sinjal i qartë se po hyjmë në një epokë të re të marrëdhënieve ndërkombëtare, ku rendi i vjetër po zhbëhet dhe një rend i ri po lind, shpeshherë në kaos dhe përplasje interesash.
Në këtë kontekst, lind pyetja thelbësore: A janë shqiptarët të përgatitur për këtë rend të ri?
A kemi ne lidershipin e duhur për të orientuar kombin në këtë peizazh gjeopolitik gjithnjë e më kompleks?
Një botë e re po formësohet, një botë ku nuk mund të flasim më për një rend unipolar të udhëhequr nga Perëndimi në mënyrë të padiskutueshme.
Po shohim përplasjen e modeleve të ndryshme të fuqisë, Amerika dhe Perëndimi tradicional, fuqitë në rritje si Kina dhe India, si dhe një Rusi e rizgjuar që kërkon të rindërtojë ndikimin e saj.
Lufta në Ukrainë, përplasjet ekonomike mes SHBA-së dhe Kinës, rikthimi i rivaliteteve energjetike, si dhe fragmentimi i aleancave tradicionale janë të gjitha shenja të një bote të paqëndrueshme, ku më shumë se kurrë, shtetet e vogla kanë nevojë për lidership të mençur dhe strategjik për të mbijetuar.
Në këtë realitet të ri, legjitimiteti i lidershipit global është në krizë.
Shumë liderë po shfaqin simptoma të autoritarizmit, ndërsa demokracitë po përballen me polarizim ekstrem dhe pakënaqësi të thella qytetare.
Shqipëria dhe shqiptarët nuk mund të jenë spektatorë pasivë në këtë lojë të madhe.
Ne duhet të kemi një Projekt Kombëtar që përfshin një lidership të ri të aftë të lundrojë në këto ujëra të trazuara.
Lidershipi i sotëm shqiptar është larg pritshmërive të një kombi që dëshiron të mbijetojë dhe të përparojë në shekullin XXI.
Ai vuan nga:
• Mungesa e një vizioni të qartë kombëtar
• Kapja nga interesat oligarkike dhe korrupsioni strukturor
• Mungesa e aftësisë për të negociuar fuqishëm në arenën ndërkombëtare
• Një qasje reaktive dhe jo proaktive ndaj zhvillimeve globale
Kjo situatë kërkon një model të ri të liderit shqiptar, i cili duhet të përmbushë disa kritere thelbësore:
Lidershipi shqiptar nuk mund të jetë më i përqendruar vetëm te zgjedhjet e radhës apo te administrimi rutinor i shtetit.
Duhet një vizion i qartë për dekadat që vijnë.
Ky lidership duhet të marrë mësim nga modelet historike të suksesit, siç janë:
• Lee Kuan Yew në Singapor, i cili e transformoi një shtet të vogël në një superfuqi ekonomike.
• David Ben-Gurion në Izrael, i cili ndërtoi një komb të fortë në një rajon armiqësor përmes strategjisë dhe lidershipit të fortë.
• Konrad Adenauer në Gjermani, i cili e riktheu Gjermaninë në majat e zhvillimit përmes një modeli lidershipi të urtë dhe vizionar.
Shqipërisë i duhet një lider i këtij kalibri, një njeri i pajisur me njohuri të thella, integritet moral dhe aftësi për të parë përtej kufizimeve të momentit.
Korrupsioni është kanceri i shtetit shqiptar. Për ta çliruar Shqipërinë nga ky mallkim, duhet një udhëheqës që nuk është i lidhur me oligarkinë, një lider që nuk ka asnjë lidhje me pazaret e errëta të politikës dhe ekonomisë.
Një lider i tillë nuk mund të dalë nga strukturat e vjetra të sistemit, por duhet të vijë si një forcë e re, me integritet të plotë dhe me mbështetje të sinqertë popullore.
Në një botë ku marrëdhëniet ndërkombëtare janë një shah i madh global, Shqipëria nuk mund të mbijetojë me një lidership që nuk di të negociojë.
Lideri shqiptar duhet të ketë:
• Aftësi diplomatike të nivelit të lartë
• Kapacitet për të ndërtuar aleanca strategjike
• Aftësi për të mbrojtur interesat kombëtare pa servilizëm ndaj të mëdhenjve
Duke pasur parasysh ndryshimet e thella globale, shqiptarët nuk mund të mbeten më thjesht konsumues të historisë, por duhet të bëhen arkitektë të saj.
Projekti Shqiptar për Epokën e Re duhet të përfshijë:
• Një koncept të qartë kombëtar për rolin e shqiptarëve në Ballkan dhe më gjerë
• Një strategji zhvillimi që fuqizon ekonominë dhe burimet tona njerëzore
• Një politikë të jashtme aktive dhe jo pasive
Kjo nuk mund të ndodhë pa një lidership të qartë, kombëtarist dhe të përgatitur.
Bota ka hyrë në një epokë të re.
Shqiptarët nuk mund të përballen me të me lidershipin e vjetër, të dobët dhe të korruptuar.
Kërkohet një udhëheqje e re, e pastër, vizionare dhe kombëtare.
Historia nuk pret.
Shqiptarët duhet të zgjedhin: Ose do të formësojnë fatin e tyre me një lidership të ri, ose do të mbeten të humbur në vorbullën e historisë.