SHQIPERI: Censusi 2011, Popullsia 2.821.977 Banorë

Numri i popullsisë është 2.821.977 persona, nga këta janë numëruar si pjesëmarrës në census 2.800.138 persona; “83% ose 2.329.715 persona janë deklaruar shqiptarë. 14% nuk kanë preferuar të deklarohen. 99% e të pyeturve deklarojnë gjuhën shqipe si gjuhën e nënës, çka tregon se, për përbërjen etnike në Shqipëri nuk ka surpriza. Sipas censusit, 56.7% e popullsisë në Shqipëri është myslimane, 10.3% katolikë, 6.75% ortodoksë dhe 2.90% bektashinj./

Instituti i Statistikave (INSTAT) shpalli dje zyrtarisht rezultatet e censusit në lidhje me kombësinë dhe fenë. Ministri i Inovacionit, Genc Pollo, gjatë prezantimit të “Censusit 2011”, tha se realizimi me sukses i censusit ka qenë një ndër objektivat kryesorë të qeverisë, dhe se ajo ia arriti qëllimit. Sipas tij, të dhënat e censusit do të ndihmojnë vendimmarrësit në përcaktimin e politikave për komunitetin. 
“një rNumri i popullsisë është 2.821.977 persona, nga këta janë numëruar si pjesëmarrës në census 2.800.138 persona”, tha Pollo. Ai u shpreh se, ky nuk është ezultat surprizë, për shkak edhe të emigrimit. “83% ose 2.329.715 persona janë deklaruar shqiptarë. 14% nuk kanë preferuar të deklarohen. 99% e të pyeturve deklarojnë gjuhën shqipe si gjuhën e nënës, çka tregon se, për përbërjen etnike në Shqipëri nuk ka surpriza. 0.7% e të pyeturve refuzuan censusin”, tha ministri i Inovacionit, Genc Pollo. 
Ministri tha se, “Censusi 2021 do të ketë një taban të përgatitur dhe do të zhvillohet pa shumë tensione”. Gjithashtu, sipas censusit, 56.7% e popullsisë në Shqipëri është myslimane, 10.3% katolikë, 6.75% ortodoksë dhe 2.90% bektashinj. 
Procesi i regjistrimit të banesave dhe qytetarëve nisi më 1 tetor dhe u mbyll më 1 nëntor 2011. Censusi jep një përshkrim të detajuar të të gjitha aspekteve ekonomike, sociale dhe të jetës në Shqipëri, sa njerëz banojnë në Shqipëri sot dhe si jetojnë ata, për çfarë shërbimesh kanë nevojë ata dhe shumë aspekte të tjera të shoqërisë.

Censusi, një operacion statistikor mjaft kompleks

Duke prezantuar rezultatet finale të censusit të popullsisë dhe banesave 2011, Drejtoresha e Përgjithshme e INSTAT, Ines Nurja, tha se ky proces ka qenë i gjatë dhe angazhoi thuajse të gjithë stafin e INSTAT në Tiranë e Prefektura si dhe qeverinë shqiptare, shoqërinë civile, partnerët e INSTAT dhe komunitetin ndërkombëtar. 
“Ky census u krye, duke ndjekur rekomandimet dhe standardet europiane dhe INSTAT sot publikon të dhënat themelore statistikore socio-ekonomike për të ndërtuar politika të shëndosha për një jetë më të mirë të shqiptarëve. Madje këto të dhëna konform standardeve europiane do të japin kontributin e tyre në procesin e integrimit europian”, u shpreh Znj.Nurja. Ajo bëri të ditur se, Censusi i vitit 2011 është një operacion statistikor mjaft kompleks dhe ka kaluar në shtatë faza të ndryshme; përfshirjen e palëve të interesuara për përzgjedhjen e pyetjeve thelbësore dhe jo thelbësore, aktivitetet përgatitore, numërimin në terren, përpunimin e të dhënave, publikimin e rezultateve, vlerësimin e mbulimit dhe analizat e rezultateve. 
Të pestë fazat e para janë përfunduar, ndërsa publikimi i rezultateve finale do të kryhet sot me këtë publikim të parë, i cili do të ndiqet gjatë vitit që vjen me të tjera publikime të rëndësishme dhe së fundmi me analizat tematike deri në vitin 2014. 
Operacionet e censusit e kanë fillesën në vitin 2008 me përgatitjen e hartave dixhitale. Ndërsa në vitin 2009, INSTAT filloi një proces konsultativ me grupet e interesit, duke përcaktuar temat e regjistrimit ku qëllimi kryesor ishte për të rritur ndërgjegjësimin në lidhje me këtë proces si dhe për të patur përfshirjen e aktorëve të tjerë në këto aktivitete përgatitore. 
Gjatë këtij censusi u kryen disa testime të pyetësorit dhe në vitin 2010 u krye një census pilot në mënyrë që të testojë disa nga aspektet kryesore të funksionimit të plotë të Censusit në tetor të vitit 2011. 
Aktivitetet në terren për numërimin e popullsisë dhe banesave u organizuan dhe monitoruan me ndihmën e një mjeti mjaft efikas, atë të aplikacionit të menaxhimit Web GIS. 
Anketa e pas Censusit u krye për herë të parë në Shqipëri për të vlerësuar mbulimin e Censusit në terren si dhe cilësinë e disa variablave të përzgjedhur. 

Krahasuar me Censusin e vitit 2001 kemi një rënie të popullsisë banuese prej 8%

Sipas Census 2011 sot numërohen 722 262 familje

Sipas rezultateve të Census 2011 numri i familjeve ka pësuar një rënie krahasuar me shifrat e censusit të mëparshëm. Sot, numërohen 722 262 familje nga 726 895 që ishin në vitin 2001. Por, struktura brenda familjes (numri i anëtarëve) ka patur një ndryshim të rëndësishëm. Mesatarisht sot një familje shqiptare ka 3.9 anëtarë nga 4.2 që kishte në vitin 2001. 
Struktura demografike e Shqipërisë po ndryshon, duke patur parasysh që nga këto rezultate kemi rënie të koeficientit të fertilitetit, rritje të popullsisë urbane, ndryshim në strukturën e popullsisë, në karakteristikat etno-kulturore, në nivelin e arsimimit, në kushtet e jetesës dhe në strehim. 
Duke prezantuar disa nga rezultatet kryesore të këtij censusi, Drejtoresha e Përgjithshme e INSTAT, Ines Nurja deklaroi se, “Nga rezultatet përfundimtare të Censusit të Popullsisë dhe Banesave 2011, rezulton se popullsia rezidente është 2 821 977. Numri total i refuzimeve është 21 839 persona. Siç shihet nga kjo panoramë, krahasuar me Censusin e vitit 2001 kemi një rënie të popullsisë banuese prej 8%. Ndaj analizat paraprake na dëshmojnë se, emigracioni dhe lindshmëria janë dy faktorët kryesorë përgjegjës të rënies së numrit të popullsisë, të cilat kërkojnë analizë të hollësishme në të ardhmen. Numri i femrave krahasuar me vitin 2001 ka pësuar një rënie prej 9.2%, ndërsa ai i meshkujve me 8.3%. Raporti gjinor në Shqipëri kërkon një vëmendje të veçantë nga demografët dhe studiuesit. 
Për herë të parë në historinë e censuseve në Shqipëri, popullsia që jeton në zonën urbane e ka tejkaluar numrin e popullsisë që jeton në zonën rurale. Tashmë në zonën urbane jetojnë 53,5% e popullsisë, ndërsa 46,5% e saj jeton në zonën rurale. 

Rritet me 16.8% numri i banesave krahasuar me vitin 2001

Numri i ndërtesave për qëllime banimi në censusin e vitit 2011 është 598 267 dhe është rritur me 16.8% krahasuar me vitin 2001. Fondi i banesave rezulton në 1 012 400 banesa, ku përfshihen jo vetëm banesat e banuara, por edhe ato të pabanuar që përbëjnë 29.8% të totalit në krahasim me 11.3% në 2001. Jo vetëm fondi i banesave është rritur në krahasim me vitin 2001, por dhe kushtet e jetesës në to kanë ardhur duke u përmirësuar përsa i përket aksesit në shërbimet bazë si dhe zotërimit të pajisjeve afatgjatë. Në ndryshim nga censusi 2001, lidhur me karakteristikat e kushteve të banesës INSTAT disponon edhe të dhëna mbi telefoninë fikse dhe mobile, të cilat i gjeni në këtë publikim. 
Një tjetër risi e këtij censusi ishte përfshirja e pyetjeve mbi gjuhën amtare, fenë dhe grupet etno-kulturore. Këto të dhëna interesante do të japin një panoramë më të qartë të disa karakteristikave të popullsisë shqiptare, të cilat u mungonin studiuesve prej një periudhe të gjatë kohe. Po t’i hedhim një vështrim të shpejtë, shohim se 98.77% e popullsisë ka si gjuhë amtare shqipen. Më pas, vijnë gjuha greke me 0.54%, maqedonase 0.16%, rome 0.14 % dhe arumune me përkatësisht 0.14. 
Një tjetër e dhënë, e cila do të analizohet më tej nga studiuesit është dhe ajo mbi përkatësinë fetare. Sipas vetëdeklarimit mbi përkatësinë fetare në censusin 2011, në territorin e Shqipërisë janë 56.70% muslimanë, 10.03% katolikë, 6.75% ortodoksë, 2.09 bektashinj, 0.14 ungjillorë. Ndërkohë që 5.49 janë vetëdeklaruar si besimtarë të pacilësuar dhe 2.5% ateistë. Numri i atyre që kanë preferuar të mos përgjigjen kësaj pyetje është 13.79% të totalit të popullsisë. 
Përsa i përket përkatësisë etno-kulturore, 82.58% kanë deklaruar se janë shqiptarë të 0.87% grekë, 0.30% romë, 0.30% arumunë dhe 0.20% maqedonas. Numri i mospërgjigjeve në këtë pyetje përbën 13.96% e totalit të popullsisë. 
Një tjetër analizë me mjaft interes do të ishte shpërndarja e numrit të refuzimeve (13.96 %) dhe përgjigjeve të pavlefshme apo të papërcaktuara (1.58%) lidhur me përkatësinë etno-kulturore. Po t’u referohemi këtyre shifrave, rezulton se 99.6% e tyre kanë deklaruar gjuhë amtare shqipen, 0.15 % gjuhen greke, 0.04% rome, 0.04% arumune dhe 0.03% maqedonase. 
Një vend të rëndësishëm në këtë publikim, zë dhe niveli i arsimimit të popullsisë. Po t’u referohemi shifrave, vërejmë se në popullsinë 10 vjeç e lart, 96,2% tyre e kanë ndjekur ose janë, duke e ndjekur shkollën. Në censusin e vitit 2011, bën dallim ndjekja e sistemit universitar dhe pasuniversitar nga 10.7% të popullsisë 10 vjeç e lart, tregues i cili në vitin 2001 ishte 5.5%. 
Për herë të parë, në një census është pyetur edhe për aftësinë e kufizuar të popullsisë. Këto të dhëna do të shërbejnë në të ardhmen për të bërë vrojtime më të specifikuara si dhe për të ndërtuar politika mbështetëse në funksion të kësaj kategorie personash. 
Unë me të vërtetë shpresoj se, këto të dhëna do të jenë shumë të dobishme për të interpretuar ndryshimet e vendit tonë dhe do të shqërbejë si bazë për të ndërmarrë aksionet e duhura për një zhvillim të qëndrueshëm të Shqipërisë në të ardhmen. 
Në përfundim të prezantimit të rezultateve të Censusit 2011, drejtoresha e Përgjithshme e INSTAT, Ines Nurja falenderoi, Eurostat për mbështetjen e dhënë, qeverinë shqiptare, Komisionin Qendror të Censusit, Delegacionin Europian në Tiranë, Asistencën Teknike të BE-së si dhe stafin e INSTAT, i cili ka punuar me profesionalizëm dhe përkushtim maksimal për realizimin me sukses të Censusit të Popullsisë dhe Banesave 2011. (Kortezi:Halil RAMA)