• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SUPREME COURT LEAK LEADS THE HEADLINES

May 14, 2022 by s p

by Rafaela Prifti/

Since the first days of May, US headlines are heavily concerned with a draft opinion of the U.S. Supreme Court that was leaked to the press.

Here is a brief summary of what you need to know:

The opinion presents the legal argument for striking down the 1973 landmark decision that legalized abortion in the United States. Immediately, the media focused on the content of the opinion as well as the leak itself. An intense national debate has ensued over the identity of the leaker and whether it is illegal to leak such a document. The short answer is drafts of Supreme Court opinions are not classifies documents like national security and as such their disclosure does not automatically prompt a criminal investigation.

The other important element in considering prosecution is the question of how the document was obtained in other words whether any crimes were committed in obtaining it such as hacking into an unauthorized computer. Chief Justice John Roberts, who said the draft decision was authentic, has directed the court’s marshal to investigate the leak, calling it an “egregious breach.” It is important to note that the Supreme Court marshal is not part of the U.S. Marshals Service or the Justice Department, yet the office can make arrests and the findings of the probe can be referred to federal prosecutors.

In case the leaker is a law clerk, the range of potential sanctions include job termination and ethics violations measures. There have been a series of leaks in the 1970s which prompted the federal courts to adopt a law clerk code of conduct. The code prohibits clerks from disclosing “confidential information received in the course of official duties. It is unclear whether a law clerk had any involvement. Although leaking a draft opinion would be a violation of court confidentiality rules and could be grounds for disbarment, not every federal law clerk is a member of a bar.

If the leaker is identified as an attorney, it would fall to the bar to investigate, experts say. Washington’s Bar Association and others have rules that forbid lawyers to “engage in conduct involving dishonesty, fraud, deceit, or misrepresentation.” Attorney disciplinary officials can investigate matters on their own or respond to complaints. For the attorney conduct provisions to apply, the leak would need to involve a licensed member of a state bar. So, whether we shall see a prosecution or sanctions resulting from a probe into the Supreme Court leak, depends on who did it.

By all accounts, the leak of a draft Supreme Court ruling is unprecedented. Although there have been instances of shared information regarding internal court dynamics or justice’s deliberations after opinions were issued such as the Bush v. Gore case or a tell-all book by a former clerk, experts do not recall any high court leak resulting in prosecution or disciplinary action.

The code prohibits clerks from disclosing “confidential information received in the course of official duties” yet it does not go as far as to make it illegal.

Filed Under: Sociale Tagged With: Rafaela Prifti

PERKUJTOJME SHQIPTAREN E MADHE ZONJA LUME M. JUKA, E CILA U LARGUA NGA KJO JETE DY VJET ME PARE

April 28, 2022 by s p

Nga Eduard M. Dilo/


Ishte Zoja Lume M. Juka, profesoreshë e nderuar, dhe një shembëll patriotizmi, motër në shpirt dhe bashkëpunëtorja si dhe mike e afërt e Nanës Teresë, Shejtores që jetoi në kohën që jetojmë.Krejt bota shqiptare dhe Kombi ynë humbi një intelektuale, një grua të rrallë, aq sa të huajt këtu në N.Y. kur bisedonin me të, e pyesnin plot kureshtje, kuriozitet e habi : ” na duket sikur takuam e biseduam me Nanën Teresë; ju lutem kush jeni ju, si e keni emrin?”. Ajo me thjeshtësinë, qetësinë, butësine, miresinë dhe dritën që reflektonte në ata sytë e saj plot embëlsi, u pergjigjej:” Jam Shqipetare, ashtu si ishte dhe Nana Teresë, ngjaj si duket me të, se jemi nga një vend, e duke qenë për shumë kohë pranë Saj kam -si duket – diçka të marrur prej Saj!”Zoti e kish sjellë që unë të bisedoja e takohesha shpesh. Kur e takoja dëgjoja mrekullitë e dala nga goja dhe zemra e kesaj Zonje, që nuk nderon vetëm Shkodrën që e lindi, por krejt Kombin tonë. E kompletuar me një kulturë që do t’a kish zili gjithkush( zoteronte 7 gjuhë të huaja), por ishte aq e thjeshtë, e pervuajtur sa dhe e ditur; ishte vetë MIRESIA, si ka qenë motra e saj, Shkencetarja Shqiptare Prof. Dr. Safete S. Juka, apo vellezerit e saj, Burhan e Fiqiret. Gjithë keta intelektualë klasi! U nda nga jeta, duke lenë mbrapa vetëm shembëll e drite-dritësie. Gjithë jetën ja perkushtoi me zemër e shpirt vetëm Kombit,Ishte pjesmarrëse kudo dhe kurdoherë në gjithë aktivitetet veshur hijshëm me kostum Kombëtar, ( kostum i ruajtur në familje mbi 200 vjet) si dhe Flamur të mah në dorë. Ajo paraprinte parakalimet dhe përcillte e predikonte me urtësi e mirësi veç dashurinë e pa kufi që kish per Atdhenë. Ishte e thjeshtë dhe tepër modeste, kurrë nuk beri diçka për tu dukur e rënë në sy, por veç bente atë që ja thosh zemra e shpirti mbrujtur e edukuar në familje vetëm me ndjenje atdhetare. “ Patriotizmin dhe dashurinë për Kombin e quante detyrë , dhe nuk kerkoi kurrë shpërblim e përfitim prej tij”. Bota shqiptare ka humbur keshtu një nga intelektualet e pakta që ka patur në gjirin e vet, ka humbur një personalitet të lartë të kulturës, dijeve dhe patriotizmës.

Filed Under: Sociale Tagged With: Eduard dilo, Lume JUKA

COVID-19, RREZIKU I PËRHAPJES DHE NJË INTERPRETIM STATISTIKOR…

April 23, 2022 by s p

Dr. Pashko R. Camaj, Doktor i Shkencave të Shëndetit Publik/

Kohët e fundit, ndoshta si një ndryshim në politikë, këshilltari kryesor mjekësor i Presidentit Joe Biden, Dr. Anthony Fauci, duke reflektuar një virus qe eshte  më pak virulent dhe nje pakenaqesi publike me shumë kufizime, deklaroi: “Ky virus nuk do të çrrënjoset dhe nuk do të eliminohet…dhe ajo që do të ndodhë është që ne do të shohim se çdo individi do të duhet të bëjë llogaritjen e tij për sasinë e rrezikut që dëshiron të marrë.” Komentet e Fauci-t janë në kontrast me shumë paralajmërime të tjera rigoroze që ai kishte lëshuar gjatë fazave të mëparshme të pandemisë që nga fillimi në vitin 2020. Ndryshimi në qasjen e administratës së Biden ka të ngjarë të jetë edhe politik aq edhe shendetesor: amerikanët janë lodhur nga kufizimet – pothuajse të gjithë tani te shmangura – ndërsa në të njëjtën kohë, imuniteti i nxitur nga vaksina dhe trajtimet e përmirësuara mjekësore po ndihmojnë në mbajtjen e rasteve shumë më pak të rënda. Ndërsa në shkrimet e mia të shumta, jam përpjekur të marr vetem këndin e shëndetit publik dhe të mbaj politikën jashtë, megjithëse herë pas here, kam rënë dakord të mos pajtohem, me politikat e Dr. Fauci, por një gjë është e sigurt, ndërkohë që pandemia Covid-19 mund të jetë aferuar fundit, virusi SARS-CoV-2 është këtu për të qëndruar. Shkurtimisht, këto vendime duhet të bazohen në vlerësimet e rrezikut personal, rrezikut të komunitetit dhe rrezikut të ekspozimit – dhe hapave që mund të ndërmarrim për t’i zbutur ato. Rreziku personal i referohet rrezikut të infektimit me Covid nga një individ dhe anëtarët e familjes së tyre. Rreziku i komunitetit janë gjasat aktuale për të hasur Covid midis anëtarëve të komunitetit të dikujt. Dhe rreziku i ekspozimit përbën shanset e shtuara për të kapur Covid në një vend të caktuar bazuar në karakteristikat e rrjedhës së ajrit të vetë hapësirës dhe sjelljes së njerëzve të tjerë.

SI DUHET TË FAKTORIZOJMË RREZIKUN PERSONAL PËR ASHPËRSINË E INFEKSIONEVE COVID NË VENDIMET TONA?

Rreziku i vdekjes nga Covid-19 varet fuqishëm nga mosha dhe kushtet e mëparshme shëndetësore. Pacientët e moshuar dhe ata me sëmundje kronike shoqëruese, si sëmundjet kardiovaskulare, hipertensioni, diabeti dhe sëmundjet pulmonare, janë shumë më të prirur ndaj rezultateve kritike dhe fatale të sëmundjeve. Duke përdorur të dhënat nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve te SHBAs (CDC) edhe personat e rritur me vaksina të moshës 50 deri në 64 vjeç kanë më shumë se 10 herë më shumë gjasa të vdesin nga një rast i rëndë se sa moshat 18 deri në 49 vjeç me të njëjtin status vaksinimi. Hulumtimi i fundit tregon se, në familjet me një person që ishte i infektuar me variantin Omicron (BA-1) të virusit SARS-CoV-2, 43 deri në 64 përqind e njerëzve që jetonin në të njëjtën familje u infektuan gjithashtu, pavarësisht a i vaksinuar plotësisht apo i pavaksinuar. Ne gjithashtu duhet të llogarisim për rreziqet personale të njerëzve me të cilët jetojmë në vlerësimet tona të rrezikut. Në përgjithësi, njerëzit duhet të diskutojnë rrezikun personal të Covid me mjekun e tyre. Por për shkak të këtyre faktorëve, për disa njerëz, edhe çdo sasi e ekspozimit mund të konsiderohet një rrezik i papranueshëm.

SI DUHET VLERËSUAR RREZIKU I KOMUNITETIT?

Rreziku i komunitetit konsiderohet të jetë i lartë kur ka më shumë se 50 raste javore për 100,000 banorë. Të tjerë sugjerojnë një prag rreziku pak më të lartë prej 10 rastesh ditore (ose 70 javore) për 100,000 banorë. Një paralajmërim është se numërimi i përditshëm i rasteve të qyteteve ose qarkut është shpesh një nënnumërim sepse jo të gjithë po testohen dhe shumë rezultate të testeve në shtëpi nuk raportohen gjithmonë. Si zgjidhje, autoritetet përdorin “normën e pozitivitetit të testit” ose “përqindjen pozitive”. Nëse ky numër kalon 5 për qind, konsiderohet gjerësisht si rrezik i lartë për transmetimin në komunitet (me kusht që sasia e testimit në atë zonë të jetë adekuate). Por kampioni i komunitetit i përdorur për të matur pozitivitetin e testit ka të ngjarë të përfshijë shumë njerëz që kërkojnë testim sepse aktualisht po përjetojnë simptoma të Covid. Pra, pozitiviteti i testit është zakonisht më i lartë se shkalla e infeksionit në mesin e njerëzve që mund të hasni në një kafene apo dyqan ushqimore, shumica e të cilëve nuk kanë asnjë simptomë, por mund të jenë ende infektues.

ÇFARË DIHET PËR RREZIKUN E EKSPOZIMIT NË MJEDISE TË NDRYSHME, SI KAFENETË APO KINEMATË?

Rreziku nga Covid në hapësirat e brendshme ekziston në vazhdimësi. Besohet se zvogëlimi i sasisë së virusit të thithur (d.m.th., dozës së thithjes) i bën infeksionet më pak të mundshme ose sëmundjet më pak të mundshme për të qenë të rënda. Frymëmarrja e rëndë prodhon deri në 10 herë më shumë grimca aerosol që bartin viruse sesa frymëmarrja normale. Në kinema, ekziston rreziku i ekspozimit nga ata që ulen menjëherë përreth jush, por për shkak të të folurit të kufizuar dhe, zakonisht, të një tavani të lartë, ka shumë më shumë hollim të ajrit. Pra, një teatër i tillë mund të jetë më pak i rrezikshëm sesa ambientet e tjera të brendshme të mbushura me njerëz dhe të zhurmshëm. Sipas këtij arsyetimi, muzetë, shitësit me pakicë dhe dyqanet ushqimore me tavane të larta priren të jenë gjithashtu relativisht më të sigurt. Vendet me ritme të shpejta ajrimi dhe filtrimi – janë gjithashtu me rrezik shumë më të ulët. Hapësirat e brendshme të mbushura me njerëz, si klasat, zyrat dhe baret, duhet të ajrosen me ajër të pastër me ritme që i afrohen 12 shkëmbimeve të ajrit në orë për të reduktuar rreziqet deri në nivelin e një dhome izolimi në një spital tipik. Jo të gjitha vendet kanë burimet për ta bërë këtë, por përfitimet rriten me shkallë më të madhe filtrimi, kështu që sa më afër këtij ideali, aq më mirë. Në vendet me ventilim joadekuat, një pastrues portativ i ajrit të grimcave me efikasitet të lartë (HEPA) – mund të përdoret si mjet zbutës. 

SI TË KRAHASONI RREZIKUN E VDEKJES NGA COVID ME RREZIKUN E VDEKJES NGA SHKAQE TË TJERA TË LIDHURA ME AKTIVITETET E ZAKONSHME

Rreziku i Covid-it rritet ndjeshëm me moshën dhe me të qenit i pavaksinuar (përfshirë mungesën e vaksinave kundër virusit). Në pjesën më të madhe, falë vaksinave, imunitetit të shkaktuar nga infeksioni, terapisë, kujdesit më të mirë dhe faktorëve të tjerë, rreziku relativ për të vdekur nga Covid nëse e kapni tani, në përgjithësi, është i krahasueshëm me atë të gripit sezonal. I vetmi ndryshim i madh, sepse keni shumë më shumë gjasa të prekeni nga Covid sesa gripi, rreziku absolut dhe i përgjithshëm për Covid mbetet shumë më i madh. 

SI MUND TË ZVOGËLOHET MË TEJ RREZIKU I INFEKTIMIT ME COVID NGA AKTIVITETET E PËRDITSHME?

Vaksinimi dhe përforcimi i tyre ka treguar se mbron nga vdekja, shtrimi në spital dhe, në një farë mase, kapja dhe përhapja e virusit. Mbajtja e maskave, veçanërisht e tipit N-95, zvogëlon probabilitetin e një infeksioni. Për shembull, rreziku i punonjësve të kujdesit shëndetësor – të infektohen nga pacientët e tyre ndërsa mbajnë një N95 të përshtatshëm është jashtëzakonisht i ulët. Këta respiratorë i afrohen filtrimit të të gjithë virusit, por nuk filtrojnë 100 për qind. Dhe nëse një N95 nuk formon një vulë hermetike me fytyrën tuaj, ai mund të lejojë ajër të pafiltruar në mushkëritë tuaja. 

BALANCIMI I KËTYRE RREZIQEVE ME PËRFITIMET E SHOQËRIMIT DHE TË QENIT ME TË TJERËT

Një nga faktorët më të rëndësishëm në rrezikun e përgjithshëm të Covid-it është nëse personi pranë jush është i infektuar me virus. Nëse dikush është i vaksinuar dhe i përforcuar, nuk është e paarsyeshme që ai person të vendosë këtë: ndërsa rreziqet për t’u infektuar janë mjaft të larta – por rreziqet për t’u sëmurë ose për të vdekur nga Covid janë mjaft të ulëta – ai do të kthehet në normalitet dhe duke jetuar sikur të ishte para pandemise. Ndërsa inkurajojmë vaksinimin për ata që nuk janë vaksinuar dhe përforcues për rritjen e imunitetit tonë të përgjithshëm, veçanërisht ndaj varianteve më të reja të SARS-Cov-2, ne duhet të punojmë për t’i bërë mjediset tona të ndërtuara më të mira në ndalimin e transmetimit të aerosolit. Në fund duhet t’u lihet njerëzve që të bëjnë vlerësimet e tyre të rrezikut dhe të vendosin nëse do të vaksinohen apo do të mbajnë një maskë me cilësi të lartë. 

Filed Under: Sociale Tagged With: Pashko camaj

PASHKËT LE TË RINGJALLIN ZEMËRGJERËSINË, TOLERANCËN, DHE DASHURINË NË MES NJËRI-TJETRIT!

April 16, 2022 by s p

Në emër tim personal dhe në emër të ITSHKSH në Shkup uroj që festa e  Pashkëve të na sjell më shumë dashuri njerëzore dhe më pak plagë  shpirtërore.

Meqë Pashka është festa më e rëndësishme për të krishterët, që shënon Ringjalljen e Jezusit të Nazaretit….nga vdekja trupore dhe frymore në Jetën e Re të Amshuar, uroj që shqiptarët katolikë të Shkupit  dhe qyteteve tjera përfshi edhe Ipeshkvinë e Kosovës të  kalojnë çastet më të përshpirtshme gjatë kësaj feste.

Festa e  Pashkëve  na  kujton  ngadhnjimin e jetës  dhe  ringjalljen e shpresës, për ditë më të mira edhe për shqiptarët katolikë të Shkupit dhe qyteteve tjera. Këto Pashkë le të ringjallin zemërgjerësinë, tolerancën, respektin dhe dashurinë në mes njëri-tjetrit.

Për shumë mote, Gëzuar Pashkët!

Paçi gjithmonë, gëzime e mbarësi në familjet tuaja!

Prof.dr. Skender ASANI- drejtor i ITSHKSH, Shkup

Filed Under: Sociale

ISHEMIA E MIOKARDIT E SHKAKTUAR NGA PICKIMI MERIMANGE ZEZE

April 15, 2022 by s p

Prof .Asc.Dr EDMONT LAHO1  , Dok Shken Mjek EDMONT PUCA2 

1.Profesor ne  Fakulteti Shkenaceve Mjekosre “Albania University” Tirane

Klinika Pediatrike  Edmont Laho Elbasan 

2. Spitali Infektiv, Qendra Universitare Spitalore  “Nene Tereza” Tirane, Shqiperi.

Hyrje 

Ky raport paraqet rastin e një vajze dhjetë vjeçare, e cila pësoi ishemi të miokardit pas pickimit të merimangës “vejusha e zezë”. Helmi i “vejushës së zezë” qe njihet ndryshe Lactrodectus Mactans është toksik, duke rezultuar në shkallën e vdekshmërisë rreth 5-6%.  

Raport rasti 

Një vajzë 10-vjeçare ka qenë duke ecur gjatë mesditës kur papritur kafshohet në këmbën e djathtë nga një merimangë. Pak minuta pas pickimit, ajo u tha prindërve dhe u tregoi një insekt të vogël, të zi dhe me shkëlqim. Shenjat klinike filluan rreth 3-4 orë pas pickimit. Pacienti fillimisht kishte simptoma të përgjithshme dobësi, djersitje difuze dhe zbehje. Ajo gjithashtu kishte simptoma të edemës dhe dhimbje të forta në vendin e pickimit. Përafërsisht 14-15 orë pas pickimit filluan simptoma dhe shenja më serioze të të vjellave, dispnesë, të dridhura, dhimbje gjoksi dhe barku, veçanërisht dhimbje të forta gjoksi në anën e majtë. Ajo u shtrua në spital dhe ka filluar terapia me kortikosteroide, epinefrinë dhe lëngje. Frekuenca e saj e zemrës ishte 140-150/min; ajo u bë hipotensive me presion të gjakut 60/40 mmHg dhe u bë oligurike. 

Rezultatet laboratorike ishin: numërimi i WBC 18000/mm³, shkalla e sedimentimit të eritrociteve ishte 34 mm/orë, LDH ishte 890 UI (normale: 230-460) dhe CPK ishte 630 UI (normale: <300 UI). Në këtë kohë dyshohej për ishemi të miokardit bazuar në simptomat klinike. Kjo diagnozë u mbështet nga një rritje e CPK dhe LDH si dhe EKG. Ne u konsultuam me një kardiolog të rritur për konfirmim. Gjatë ditës së nesërme shtojmë në trajtimin Manitol, NaHCO3 dhe oksigjen suplementar. Ndërsa ajo zhvilloi hipotension, ne përdorëm më tej dopaminë 7-8 mcg/kg/min dhe lëngje intravenoze në vëllim të lartë për të stabilizuar gjendjen e saj. 

Diskutim 

Rasti i pickimit të merimangës së vejushës së zezë që rezulton në ishemi të miokardit është shumë i rrallë dhe nuk është përshkruar tek një fëmijë përpara këtij raporti. Në literaturë ka përshkrim të paralizës së përkohshme të lidhur me pickimin e merimangës së vejushës së zezë. Statistikat e sakta për pickimet e merimangave në Shqipërinë ku ka ndodhur ky rast nuk disponohen deri më tani.  

Fjalë kyçe: Merimanga, E veja e zezë, Ishemia,  

 HYRJE 

Edhe pse pickimet e merimangave janë të rralla, ato janë veçanërisht të rrezikshme për fëmijët për shkak të një doze të madhe helmi për peshë trupore. Merimangat janë insekte brenda gjinisë hymenoptera. Merimanga më toksike është Lactrodectus muctans, e ashtuquajtura merimanga “vejusha e zezë”. Veçoritë e tij janë ngjyra e zezë me shkëlqim me trup me diametër 1 cm deri në 5 cm me këmbë të hapura dhe ka një shenjë karakteristike të orës së rërës në bark. Ato mund të gjenden në grumbujt e drunjve dhe hasen shpesh kur pronarët e shtëpive bartin dru zjarri në shtëpi. Ato gjenden gjithashtu nën strehë, në kuti nën materiale ndërtimi të papërdorura, kuti me dru zjarri dhe tualete të jashtme… Helmi i merimangës së vejushës së zezë është 15 herë më toksik se helmi i gjarprit me zile.(8) Helmi i vejushës së zezë shkakton sindromën që quhet laktrodektizëm: në lëkurë zhvillohen dhimbjet lokale, djersitje, eritemi, dhe në sistemin kardiovaskular zhvillohet kolapsi qarkullues, shoku dhe ishemia: në sistemin nervor zhvillohet paraliza dhe konvulsione tonikoklinike. Helmi i Lactrodectus Mactans   (“vejusha e zezë”) është jashtëzakonisht toksik, duke rezultuar në shkallën e vdekshmërisë më pak se 5%.  

QËLLIMI : Ky raport paraqet rastin e një vajze dhjetëvjeçare, e cila pësoi ishemi të miokardit pas një pickimi të merimangës “të veja e zezë”. Ky raport përshkruan paraqitjen e rëndë klinike, komplikimin e rrallë dhe trajtimin e këtij pacienti. 

Raport rasti 

Një vajzë 10-vjeçare ka qenë duke ecur gjatë mesditës kur papritur kafshohet në këmbën e djathtë nga një merimangë. Pak minuta pas pickimit, ajo u tha prindërve dhe u tregoi një insekt të vogël, të zi dhe me shkëlqim. Shenjat klinike filluan rreth 3-4 orë pas pickimit. Pacientja fillimisht kishte simptoma të edemës dhe dhimbje të forta në vendin e pickimit dhe më pas kishte simptoma të përgjithshme dobësi, djersitje difuze dhe zbehje.  

Përafërsisht 14-15 orë pas pickimit filluan simptoma dhe shenja më serioze të të vjellave, dispnesë, të dridhura, dhimbje gjoksi dhe barku, veçanërisht dhimbje të forta gjoksi në anën e majtë. Ajo u shtrua në spital dhe terapia ka filluar me kortikosteroide, epinefrinë dhe lëngje, natri bikarbonate dhe terapi vitaminash, rrahjet e zemrës së saj ishin 140-150/min pa temperaturë. 

Pasi u shtrua ajo bëhet hipotensive me presion 60/40 mmHg dhe dhimbjet e kraharorit janë më intensive pasi disa orë u bënë oligurike në këtë kohë, kemi përdorur dopaminë 7-8mcg/kg/min dhe sol Manitoli, lëngje dhe terapi vitaminash etj. 

Rezultatet laboratorike treguan një hemoglobinë prej 10 gr, RBC 4’200’000, numërimin e WBC 18’000 në ditën e tretë që WBC  (diferenciale prej 43% neutrofile të segmentuara, 34% limfocitet, 12% eozinofile, dhe 12% eozinofile, % monociteve ) dhe numri i trombociteve prej 219’000. Shpejtësia e sedimentimit të eritrociteve të saj ishte 34 mm/orë.  

Bilirubinë 2,24 mgr% SGPT 16 UI. SGOT 55 UI. Kreatinemia 1,1mgr % azotemia 42,8 mgr%. 

Në ditën e dytë kur gjendja e pacientes u përkeqësua, ne kërkuam analiza shtesë pasi LDH ishte 890 UI (normale: 230-460 UI) dhe CPK ishte 630 UI normale: < 300 UI) dhe EKG, e cila doli në përfundimin se kishte një ishemi e dukshme e miokardit. 

Një kopje e elektrokardiogramit të saj është paraqitur në Figurën 2; kjo tregon ngritjen e segmentit në AVL, D2 dhe V6 si në klinikën e quajtur “Vala Parde”. Ekzaminimi radiologjik i këmbës dhe i gjoksit ishte normal. Gjithashtu ekoja e barkut ishte normale. 

Figura :1

Në këtë kohë dyshohej për ishemi miokardi bazuar në simptomat klinike si shenja dhimbjeje intensive në kraharorin e majtë, dispne, hipotension dhe takikardi. Kjo diagnozë u mbështet nga një rritje e CPK dhe LDH si dhe EKG. Ne u konsultuam me një kardiolog të Adulteve  për konfirmim e diagnoses  si dhe me riberjen e EKG dhe te analizave. 

DISKUTIM

Edhe pse pickimet e merimangave janë të rralla, ato janë veçanërisht të rrezikshme për fëmijët për shkak të një doze të madhe helmi për peshë trupore. Merimangat janë insekte brenda gjinisë hymenoptera. Merimanga më toksike është Lactrodectus muctans, e ashtuquajtura merimanga “vejusha e zezë”(7). 

Helmi i merimangës është kimikisht heterogjen. Ai përmban polipeptide neurotoksike, amina dhe aminoacide më të vogla biogjene, dhe nganjëherë enzima proteolitike (6). të cilat lidhin membranat neuronale pasinaptike, duke shkaktuar një fitore dramatike në lidhjet neuromuskulare të acetilkolinave dhe noradrenalinave. 

Nga ana tjetër, futja e këtij helmi në organizëm do të luajë rolin e antigjenit, i cili do të shkaktojë prodhimin e një titri të lartë të antitrupave IgE për të krijuar një sërë reaksionesh anafilaktike reaguese, të cilat do të formojnë një pamje të një simptome të pasur klinike. 

Tërësia e simptomave quhet sindroma klinike e Lactrodektizmit. Kjo sindromë karakterizohet nga: shenjat lokale klinike dhe ndryshimet në lëkurë kanë si eritemë, dhimbje lokale dhe ënjtje në pickim etj(5). Dhimbjet shtohen dhe zgjerojnë zonën në bark dhe gjoks. Jo rrallë dhimbjet e forta të barkut mund të simulojnë klinikën e apendicitit. 

Sipas literaturës, gjatë evolucionit klinik të pickimit të merimangës ka prekje të sistemit respitatore me laringospazem, edemë pulmonare, dhe shfaqim komplikime të traktit kardiovaskular me aritmi dhe kolaps të qarkullimit të miokardit të miokardit. Janë raportuar së fundmi në vendin tonë dhe raste prekjeje të sistemit nervor qendror dhe paralizës cerebrale. 

Ne paraqesim rastin tonë ku pacienti është një ishemi akute e dyshuar fillimisht dhimbje miokardi dhe në rritje në kraharorin e majtë, dispne dhe tacikardi dhe ndryshime laboratorike të lidhura me LDH dhe CFK shumë të larta pasi shoqëria e tyre me ndryshimet EKG ishemike, na bëri të konkludojmë për ishemi akute të miokardit. 

Mekanizmi fisiopatologjik i iskemises akute ndaj miokardit shpjegohet më shumë nga spazma e zgjatur e miokardit ndryshime iskemike vaskulare që kanë dhënë të zgjatura, të qëndrueshme dhe që shoqërohen me edemë dhe përgjigje perivazale të shkaktuara nga hiperalergjik(10).

KONKLUZION 

Rasti i pickimit të merimangës së vejushës së zezë që rezulton në ishemi të miokardit është shumë i rrallë dhe nuk është përshkruar tek një fëmijë përpara këtij raporti. Në literaturë ka përshkrim të paralizës së përkohshme të lidhur me pickimin e merimangës së vejushës së zezë. Statistikat e sakta për pickimet e merimangave në Shqipërinë ku ka ndodhur ky rast nuk disponohen deri më tani. 

REFERENCA 

1.Bebeci D Pediatria 2006 IV edition 414-416  

2.Rohou, A., Nield, J., and Ushkaryov, YA 2007. Toksina insekticide nga helmi i merimangës së vejushës së zezë. Toxicon 49:531-5. 

3.Reisman RR alergji ndaj insekteve thumbuese.Clin. allergy 76,883-894,1994 

4. Emerton, James H. 1961. The Common Spiders of the United States. Dover Publications, Inc, NY. 

5. Clark, Richard F. 2001. Siguria dhe efikasiteti i Antivenin Latrodectus mactans. Toksikologjia Klinike 39:125-127 

6. Foelix, Rainer. 1996. Biologjia e merimangave. Oxford University Press, Nju Jork. 

7 .Nicholson, Graham M. dhe Graudins, Andis. 2003. Antivenoms for the Treatment of Spider Envenomation. Journal of Toxicology 22:35-59.

 8.Preston-Mafham, Ken dhe Rob. 1996. Historia natyrore e merimangave. Crowood Press, Britania e Madhe.

9.Isbister, Geoffrey K., Graudins, Andis, White, Julian, Warrell, David. 2003. Trajtimi kundër helmit në Arachnidism. Toksikologjia Klinike 41:291- 300. 

10. Zavalani F,Luka. A Koja .A Urgjencat Pediatrik 2011 fq 202-203 

11. Daly, Frank FS, Hill, Robert E., Bogdan, Gregory M., and Dart, Richard C. 2001. Neutralizimi i Latrodectus mactans dhe L. hesperus Venom nga Redback Spider ( L. hasseltii) Antivenom. Toksikologjia Klinike 39:119-123. 

12.Isbister, Geoffrey K., Graudins, Andis, White, Julian, Warrell, David. 2003. Trajtimi kundër helmit në Arachnidism. Clinical Toxicology 41:291- 300. 

13.Rohou, A., Nield, J., and Ushkaryov, YA 2007. Toksinat insekticide nga helmi i merimangës së vejushës së zezë. Toxicon 49:531-549. 

14.Savory, Theodore. 1964. Arachnida. Academic Press, Londër. 

15. Singletary, Eunice M., Rochman, Adam S., Bodmer, Juan Camilo Arias dhe Holstege, Christopher P. 2005. Envenomations. Faqet 1195-1224 në Heather Cullen, Christophe 

16. Holstege dhe Daniel E. Rusyniak, redaktorë. Klinikat Mjekësore të Amerikës së Veriut. WB Saunders Company, Filadelfia, PA 

Filed Under: Sociale Tagged With: edmont laho

  • 1
  • 2
  • 3
  • …
  • 21
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Pritje spektakolare për Kryeministrin Albin Kurti në Vatër
  • ALBANOLOGU KROAT MILAN VON SUFFLAY SIPAS DOKUMENTEVE MË TË REJA NGA ARKIVI SHTETËROR HISTORIK I DUBROVNIKUT
  • UKRAINA 2022 : Fushë  beteje në  mes dy qytetnimesh : Demokraci liberale Europiane versus  Autokraci tradicionale Ruse
  • Heronjtë që na duhen, por që nuk i meritojmë
  • Shqipëria po qanë…
  • Lamtumirë Dr. Gjon Buçaj
  • LAMTUMIRË DR. GJON LEKË BUÇAJ
  • KANË FILLUAR PUNIMET PËR REHABILITIMIN E KISHËS SË KUVENDIT TË ARBËRIT AFËR LEZHËS 
  • BOSTONI, VIZITA E RRADHËS E KRYEMINISTRIT TË KOSOVËS ALBIN KURTI
  • Kombi shqiptar dhe politikat e sigurisë në ditët e sotme
  • Dalip Greca – Emër i Pashuar
  • Dalip Greca, një emër në kujtesën e gazetarisë shqiptare
  • Dalip Greca, një profesionist dhe patriot i madh
  • Kur vdekja merr krijues dhe atdhetarë të mirëfilltë
  • Lamtumirë kolegu ynë Dalip Greca

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari Albin Kurti alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla Astrit Lulushi Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fadil Lushi Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Tregim Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT