Ese nga Rafael Floqi /

Cili është në thelb kuptimi i Krishtlindjes në kohët e sotme ? Cili është kuptimi i vërtetë i Krishtlindjes? 

Për shumicën e njerëzve, përbëhet nga një kohë për të dekoruar shtëpinë e tyre me drita të ndezura, duke vendosur një pemë të Krishtlindjes të mbushur me zbukurime sentimentale dhe së shpejt të mbushin me dhurata të dashurit e tyre. Për fëmijët është koha e parashikimit të asaj që Santa do të sjellë kur të zbresë nga  oxhakun me shpresën për të qenë në listën e bukur dhe të madhe. Dhe sigurisht për shumicën prej nesh, e kuptojmë Kuptimin e Krishtlindjes me  “arsyen e stinës” pasi lidhet me lindjen e Jezusit. Por doja të ndaja diçka me ju dhe shpresoj se do të zgjerojë pikëpamjen tuaj për këtë temë. Për mua personalisht, Kuptimi i Krishtlindjes përfaqëson shumë më tepër sesa thjesht lindjen e Jezusit.

A janë dhuratat, dritat, pema, apo koha e kaluar me miqtë e ngushtë dhe familjen kuptimi i saj?

 Gjatë kësaj kohe të krishterët festojnë lindjen e Jezu Krishtit. Pak më shumë se 2,000 vjet më parë, Perëndia dërgoi Birin e tij në botë për të siguruar shpëtimin për të gjithë ne; që është dhurata më e mirë e Krishtlindjeve e dhënë ndonjëherë. Ju mund ta merrni këtë dhuratë nëse besoni se Jezusi vdiq për mëkatet tuaja dhe e pyesni atë në jetën tuaj. E di, apo konsumizmi do thotë dikush! Prit, apo e di që edhe ka të bëjë me familjen! Bashkimin. Krishtlindja është kuptimplotë për shumë gjëra. Historia është kaq shumëplanëshe, saqë ia vlen të vështrojmë disa prej kuptimeve të Krishtlindjes, të cilave nuk u kushtojmë vëmendje – kuptime që mund të ndryshojnë jetët e njerëzve. Ja 12-të  prej tyre.

1. Biblike

Historia e Krishtlindjes ndodh në brendësi të një historie më të madhe, Biblës, e cila është një histori, pak a shumë për gjithçka – është fjalë për fjalë, historia e kozmosit dhe Zotit që e krijoi atë. Rrëfimi kryesor i Biblës është për Zotin, i cili krijon një univers në dobi të krijesave të tij, që ato të përjetojnë dritën e bashkësisë, katastrofën e ardhshme që e dëmton këtë krijesë, dhe më pas vendimin e Zotit për të shpëtuar dhe falur krijesën e Tij. Po si ia bën Zoti? Përmes besëlidhjes.

Në botën e lashtë, besëlidhja ishte forma më e fortë e aleancës. Kontratat janë rregulla për shkëmbimin e mallrave dhe shërbimeve, por besëlidhjet janë marrëveshjet për shkëmbimin e njerëzve dhe sjelljes së tyre – një besëlidhje krijon një lidhje familjare. Dhe besëlidhja më e rëndësishme në Bibël, kur lind Jezusi, është besëlidhja e Zotit me Abrahamin, përmes të cilës Zoti krijoi një popull, i mësoi atij rregullat e Tij, dhe përmes tyre, fali pjesën tjetër të krijesës. Kjo është historia e Izraelit.

Dhe pjesa më e madhe e Biblës ka të njëjtën temë: Izraeli nuk i bindet vazhdimisht Zotit, gjë që e çon në gjithfarësoj telashesh, por Zoti nuk heq asnjëherë dorë nga pjesa e tij e besëlidhjes. Historia e Krishtlindjes ka të bëjë me faktin që Zoti përmbush anën e tij të ujdisë, duke dërguar Mesian, përmes të cilit përmbushet besëlidhja. Krishtlindja nuk mund të kuptohet, pa kuptuar këtë sfond të pasur Biblik, të historisë së Universit dhe të Izraelit.

2. Politike

Krishtlindja është lindja e një mbreti. Ungjilli sipas Lukës, prej ku kemi mësuar pjesën më të madhe të rrëfimit të Krishtlindjes, është i qartë për këtë – autori vë theksin në lidhjet mes Jezusit foshnje dhe sundimtarëve të kohës. Historia fillon me Cezar Augustin dhe regjistrimin që ai i bën “të gjithë Tokës së banuar”. E megjithatë, një engjëll u shfaqet barinjve, për t’u dhënë atyre lajmin e lindjes së Jezusit “në qytetin e Davidit”, mbreti historik i Izraelit, “Mesia, Zoti”.

Dhe me këtë, “krejt papritur, me engjëllin u shfaq një turmë ushtrish qiellore”. Kuptimi politik i Krishtlindjes është se çdo sundimtar dhe çdo autoritet i përgjigjet Zotit – foshnja i vogël i mbështjellë me pelena në një djep, Zoti i përulësisë dhe mëshirës, i cili është Zoti i të shtypurve.

3. Sociale

Mbreti i ri nuk ka lindur në një pallat, lindja e tij nuk u brohorit dhe nuk u shpall në çdo qoshe të perandorisë. Familja e tij ishin refugjatë: Ata nuk mundën të gjejnë një dhomë në një han; Maria e lindi Jezusin në një ahur; dhe foshnjës iu desh të pushojë në një grazhd. Mesazhi i Krishtlindjeve është padyshim një mesazh për të varfrit, për vogëlushët, për ata që janë të shtyrë në skajet e shoqërisë. Ata janë njerëzit që Zoti i zgjedh, janë njerëzit ku ai sheh më së pari.

4. Metafizike

Për të Krishterët, Jezusi nuk është thjeshtë një figurë e rëndësishme dhe një udhëheqës apo mësues shpirtëror. Ai është Biri i Zotit – ai është Zoti i bërë njeri. Bashkë me Kryqin, Krishtlindja sjell në shtëpi, tek ne, misterin e kësaj marrëdhënieje. Siç e ka thënë G. K. Chesterton: “Duart që kanë bërë diellin dhe yjet, ishin shumë të vogla për të mbërritur tek kokat e mëdha të tufës”. Rimishërimi, siç njihet kjo doktrinë, ndryshoi kuptimin e Zotit dhe Universit. Zoti është një Zot i dashurisë, një dashuri që ai e shprehu duke bërë Birin e tij, njërin prej nesh, dhe duke ndarë eksperiencën tonë. Zoti na shpëton, jo thjeshtë përmes një transaksioni legalistik ku mëkatet tona falen, por duke bashkuar natyrën e tij me tonën. Siç e thotë një frazë e shenjtë e traditës së krishterë: “Biri i Zotit u bë njeri, me qëllim që ne të bëhemi Zot”. Vokacioni i Universit është që Zoti të jetë “gjithçka në gjithçka”. Kuptimi kozmik i Krishtlindjes na zbulon ne natyrën e Universit.

5. Personale

Nëse vërtetë lejojmë që kjo histori të mbërrijë brenda nesh, me siguri që do të na ndryshojë në një nivel të thellë, personal. “Shenja” që engjëlli u jep barinjve është se ata do të gjejnë një bebe në një grazhd – një referencë ndaj Eukaristit, ku Zoti na jepet ne si ushqim. Kjo është thellësia e dashurisë dhe përulësisë së Zotit: Ai dëshiron të bashkohet me ne në kuptimin më të thellë, të bëhet njësh me ju. Një kohë dëgjova një karol një Kënge Krishtlindje  Kjo këngë ka ndryshuar plotësisht këndvështrimin tim për Kuptimin e Krishtlindjes. Një nga vargjet  e këngës thotë “Dhe herën e parë që hapët sytë a e kuptuat që ai do të ishit Shpëtimtari im? Dhe fryma e parë që la buzët e tua, e dije se do ta ndryshonte këtë botë përgjithmonë? ” Ky varg i jep kaq shumë rëndësi lindjes së Jezuit! Mendoni përsëri për herë të parë që keni parë fëmijët tuaj në lindje dhe në atë moment ata së pari hapën sytë. Tani mendoni për momentin kur ata morën frymën e tyre të parë. Sa e pafajshme dhe e pastër ishte ai gëzim i jetës.  Sikur kjo të mos jetë mjaft e fuqishme, në fund të këngës vazhdon të thuhet: “Dhe unë, unë festoj ditën që Ti ke lindur për të vdekur, kështu që unë mund të lutem një ditë që Ti të shpëtosh jetën time”. Sapo dëgjova atë frazë, ajo vendosi kuptimin e Krishtlindjes dhe lindjes së Jezusit në një këndvështrim krejt tjetër për mua! Për të kuptuar që Jezusi ishte “lindur për të vdekur” fjalë për fjalë ndryshoi kuptimin tim për Kuptimin e Krishtlindjes dhe lindjen e Jezusit. Kur lindi Jezusi, Zoti na dha dhuratën përfundimtare të jetës. Ai jo vetëm që i dha jetë Jezusit, por Ai i dha mundësinë për jetë të përjetshme përmes Jezusit për ty dhe për mua. Pikërisht në atë moment, pati fitore mbi vdekjen!  Kështu që, unë inkurajoj secilin prej jush që të kaloni ca kohë duke festuar këtë sezon të Krishtlindjeve dhe të reflektoni mbi faktin që jo vetëm që lindi Jezusi, por se Ai “lindi për të vdekur”

6. Rituale

Krishtlindja është një festë e dashur, dhe për një arsye të mirë. Ashtë koha e festimeve, pijeve të shijshme sezonale, festave, dhuratave dhe për shumë njerëz, koha e kthimit në shtëpi, por nën sipërfaqen e festave, po ndodh mjaft, duke folur sociologjikisht. Çfarë është ajo që e bën Krishtlindjen një kohë kaq të mirë për kaq shumë njerëz  dhe thjesht një ditë pushimi për të tjerët?

Krishtlindja, natyrisht, është një festë e krishterë, e festuar nga shumë si një festë fetare me rituale fetare, vlera dhe marrëdhënie. Kjo skemë për të kuptuar se çfarë e mban shoqërinë të bashkuar vlen edhe për Krishtlindjet ka mjaft rite një festë laike. Pas Pashkëve Krishtlindja është festa më e rëndësishme për të krishterët. Rëndësia e ditës së Krishtlindjes nisi të rritet dalëngadalë pas kurorëzimit të Karlit të Madh në vitin 800, ditën e Krishtlindjes.

Sociologu klasik Émile Durkheim mund të na  ndihmojë në ndriçimin e këtyre pyetjeve. Durkheim, si një funksionalist, zhvilloi një teori ende mjaft e përdorur gjerësisht për të shpjeguar atë cka mban shoqërinë dhe grupet shoqërore së bashku kjo përmes studimit të tij të fesë. Durkheim identifikoi aspektet thelbësore të strukturës dhe pjesëmarrjes fetare që sociologët zbatojnë sot për shoqërinë në përgjithësi, përfshirë rolin e ritualeve në afrimin e njerëzve rreth praktikave dhe vlerave të përbashkëta; mënyra sesi pjesëmarrja në rituale riafirmon vlerat e përbashkëta, dhe kështu riafirmon dhe forcon lidhjet shoqërore midis njerëzve (ai e quajti këtë solidaritet); dhe përvojën e “gjallërisë kolektive”, në të cilën ne ndajmë ndjenjat e eksitimit dhe jemi të unifikuar në përvojën e pjesëmarrjes në këto rituale së bashku. Si rezultat i këtyre gjërave, ne ndihemi të lidhur me të tjerët, një ndjenjë e përkatësisë dhe rendi shoqëror siç ekziston ka kuptim edhe për ne. Ne ndihemi të qëndrueshëm, të rehatshëm dhe të sigurt.

7. Shekullare 

Le të fillojmë duke bërë një përmbledhje të ritualeve të përfshira në cilëndo formë festimit: duke filluar qysh nga dekorimi, shpesh së bashku me të dashurit tanë; duke përdorur sende sezonale dhe me temë për këtë feste; gatimi i vakteve dhe pjekja e ëmbëlsirave; organizimi dhe pjesëmarrja në mbrëmje muzikore; shkëmbimi i dhuratave; mbështjellja dhe hapja e atyre dhuratave; sjellja e fëmijëve për të vizituar Santa Claus-in ( Shën Nikollës ); shikimi i Santa-s në prag të Krishtlindjeve; lënia e qumështit dhe biskotave për të; këndimi këngëve të Krishtlindjes; çorapet të varura për dhurata; shikimi i filmave të Krishtlindjes dhe dëgjimi i muzikës së Krishtlindjes; performimi në konkurset e Krishtlindjeve; dhe marrë pjesë në shërbesat e ritet fetare te kishës. . Miti i Babagyshit të Krishtlindjeve vjen nga legjenda e Shën Nikollës, që jetoi në shekullin IV, dhe që tradicionalisht festohet më 6 dhjetor. Sipas traditës, Shën Nikolla i dha nga një pajë me rroba 3 vajzave të varfra, në mënyrë që ato të mund të martoheshin në vend se të prostituonin, dhe në një rast tjetër shpëtoi 3 fëmijë.

Në Mesjetë, zakoni i përkujtimit të këtij episodi me shkëmbimin e dhuratave në Ditën e Shenjtorit (6 dhjetor) u përhap në gjithë Evropën. Ky zakon është ende në modë në Holandë, Gjermani, Austri dhe Itali. Natën e 5 dhjetorit me slitën e tërhequr nga kali i tij apo renat, ai garon me Santa Klausin. Fëmijët e këqij, duhet të përballen me shërbëtorin e tij demoniak me shumë qime, ndërsa vendos dhurata, ëmbëlsira dhe fruta në këpucët e fëmijëve më të sjellshëm. Në vendet protestante, Shën Nikolla e humbi aspektin e peshkopit katolik, por ruajti rolin e mirëbërësit me emrin e Samiklaus, Sinterklaus ose Santa Klaus. Festimet u zhvendosën në festën më të rëndësishme më të afërt, Krishtlindjen. Por miti i njeriut zemërmirë me mjekër të bardhë dhe me thesin plot me dhurata, lindi në Amerikë nga pena e Klement Mur që në vitin 1822 shkroi një poezi, në të cilën foli për atë që tashmë e njohim që të gjithë. Ky Santa Klaus i ri ishte i suksesshëm, dhe që nga vitet 1950 fama e tij pushtoi edhe Evropën.

Pse kanë gjithë këto rëndësi? Pse i presim me kaq entuziazëm dhe ankth Krishtlindjet? Sepse ajo shkakton është se na sjell së bashku me njerëzit që i duam dhe na jep një mundësi për të riafirmuar vlerat tona të përbashkëta. Kur marrim pjesë në këto rituale së bashku, ne thërrasim në sipërfaqen e bashkëveprimeve tona vlerat që qëndrojnë në themel të tyre. Në këtë rast, ne mund të identifikojmë vlerat që qëndrojnë në themel të këtyre ritualeve si rëndësia e familjes dhe miqësisë, bashkimit, e mirësisë dhe bujarisë. Këto janë vlerat që janë subjekt edhe tek filmat dhe këngët më të dashura të Krishtlindjeve. Duke u bashkuar rreth këtyre vlerave përmes pjesëmarrjes në ritualet e Krishtlindjes, ne si grupe shoqërore riafirmojmë dhe forcojmë lidhjet tona shoqërore me ata që janë përfshirë në to.

08. Magjike

Kjo është magjia e Krishtlindjes: ajo kryen një funksion shoqëror shumë të rëndësishëm për ne. Kjo na bën të ndihemi sikur jemi pjesë e një kolektivi, qoftë me një familje të afërm apo të zgjedhur. Dhe, si qenie shoqërore, kjo është një nga nevojat tona themelore humane. Bërja e kësaj është ajo çka e bën atë një periudhë kaq të veçantë të vitit, dhe pse, për disa, nëse nuk e arrijmë këtë në Kohën e Krishtlindjes, nuk mund zbavitemi vërtet.

Është e lehtë të përfshihesh në gjetjen e dhuratave, me dëshirën për mallra të rinj dhe lançimin e ceremonive festive të mëdha gjatë kësaj periudhe të vitit. Pra, është e rëndësishme të mbajmë mend se Krishtlindjet janë më të këndshmet pasi ato janë krijuar për të nxitur bashkimin dhe ndarjen dhe riafirmimin e vlerave pozitive që na lidhin së bashku me njerëzit e tjerë. Sendet materiale janë vërtet mjaft të rastësishme para këtyre nevojave të rëndësishme shoqërore.

Amerikanët dhe shqiptarët e dinë se Krishtlindja nisi dhe është një festë fetare. Por shtrohet pyetja: a është feja ende baza drejtuese e Krishtlindjeve sot? Gjatë këtij sezoni, ne njohim edhe disa kremtime te tjera vjetore si Hanukkah, Kwanzaa, Omisoka. Por deri tani festa më e popullarizuar në të gjithë Amerikën ka qenë, dhe mbetet  aktualisht është Krishtlindja.

09. Festive

Megjithatë ende  përqindja e njerëzve që festojnë Krishtlindjet mbetet në një konstante 90% në të gjithë Amerikën. Sidoqoftë, kjo statistikë relativisht e lartë është shumë e çuditshme duke pasur parasysh që shoqëria amerikane ka filluar të largohet nga zakonet e fesë moderne. Përafërsisht tre përqind e adoleshentëve amerikanë identifikohen si “të paafilizuar tek feja” ose “ateistë” dhe kjo statistikë është rritur në mënyrë të vazhdueshme gjatë dekadës së fundit. Lufta që zhvillohet sot është që fëmijët po përpiqen të gjejnë kush janë, ata po dëshirojnë diçka dhe nuk po munden ta gjejnë atë në fenë tradicionale. “

Ndërsa një shumicë dërrmuese amerikanët dhe shqiptarët e krishterë ende festojnë Krishtlindjet, shumica gjejnë se elementet fetare të festës po theksohen më pak se në të kaluarën. Pesëdhjetë e gjashtë përqind e amerikanëve besojnë se elementet fetare të Krishtlindjeve theksohen më pak tani, sesa ishin në të kaluarën, por vetëm 32% e amerikanëve thonë se zhvillimi i shqetëson ata “shumë” ose “disi”, sipas rezultateve të një studimi. Në vitin 2017, 55% e amerikanëve thanë se ata festuan Krishtlindjet si një festë fetare, ndërsa 33% thanë se ata e festuan atë kryesisht si një festë kulturore, dhe nëntë përqind thanë se ishte edhe fetare edhe kulturore.

Megjithëse kjo festë është e rrënjosur thellë në nderimin fetar, duke pasur parasysh origjinën e saj të krishterë, ajo është bërë më shumë një festë kulturore sesa emërtimet e vërteta shpirtërore nga ka lindur. Në terma më të thjeshtë, Krishtlindja ka evoluar në më shumë një festë kulturore sesa një festë fetare.

Në përgjigje të këtij ndryshimi shoqëror, ka pasur një mosmarrëveshje të dukshme ne komunitete nëse festa duhet të festohet më shumë si një festë kulturore apo të mbetet vetëm si një përvjetor i traditave fetare. Nga njëra anë, të krishterët denoncojnë ata që nuk pranojnë të festojnë jo fetarisht, sepse mund ta shohin atë si një përvetësim të besimit të tyre. Për mua si një individ, feja dhe Krishtlindja janë të ndërthurura me njëra-tjetrën, Krishtlindja është me të vërtetë  një festë e rëndësishme për mua dhe familjen time dhe fenë time “

10. Tradicionale 

Tradita luan një rol të fuqishëm në zakonet që kulturat e ndryshme përqafojnë gjatë kohëve . Nëse merrni parasysh Krishtlindjet, për shembull. Enciklopedia Katolike shprehet qartë se «nuk ishte ndër festivalet më të hershme të Kishës». Përkundrazi, ky burim katolik e përmend festivalin si një shembull të një doktrine ose zakoni «të transmetuar nga një brez në tjetrin. . . . Është një traditë e vjetër që Jezu Krishti lindi në 25 Dhjetor ”(theksimi i pranuar nga të gjithë).

Shumë njerëz, përfshirë shkrimtarët e Enciklopedisë Katolike, pranojnë lehtësisht se festa që ne e njohim si Krishtlindje, së bashku me zakonet e saj, nuk rrjedh nga shkrimet e shenjta. Ata e pranojnë që Bibla nuk jep asnjë mbështetje për respektimin e saj, megjithatë ata e mbështesin plotësisht festimin e lindjes së Krishtit në datën 25 Dhjetor.

Në pamje të parë, Krishtlindjet duken si një traditë e mirë. Sezoni bashkon familjet dhe miqtë në festë. Dhe çfarë rëndësie ka nëse Krishti lindi atë ditë apo jo, për sa kohë që Ai nderohet? Pse duhet të bëjë ndonjë ndryshim që pemët, dritat, shenjta, veshtullat, xhingla, bredhat  dhe dhuratat e Krishtlindjeve të gjitha këto gjenezën e tyre e kane në paganizëm? A nuk i kalon fryma e Krishtlindjeve origjinën e traditave të ndryshme

Nga njëra anë, pra, ka tradita që duhet t’i përmbahemi, dhe nga ana tjetër, tradita që një pasues i Krishtit duhet të shmangë. Disa tradita bazohen në doktrinë të shëndoshë biblike, ndërsa të tjerat bazohen thjesht në zakonet njerëzore në kundërshtim me mësimet biblike. ”

Festivali i kremtuar më 25 dhjetor ishte një pjesë e kremtimeve fetare shumë përpara se të zbatohej termi Mesha e Krishtit. Shumë njerëz sot e mbajnë atë si një festë laike, tregtare, duke i kushtuar pak vëmendje faktit se simbolika qendrore e sezonit i ka rrënjë në fetë pagane të antikitetit. Të tjerët gjithashtu anashkalojnë çdo lidhje pagane, duke festuar ditën në bazë të zbatimit relativisht të fundit të saj për lindjen e Jezu Krishtit. Por, sipas mësimeve të Biblës, nuk e zhvlerëson natyrën pagane disi të kremtimit edhe nuk e bën atë të pranueshme atë. Bibla askund nuk identifikon saktësisht se kur lindi Krishti dhe as nuk jep ndonjë udhëzim për të festuar ditën e lindjes së Tij. Mesazhi themelor universal i Krishtlindjes është që Zoti na do dhe si na duan dhe pranohen si një komunitet, dhe si individë “

11. Kalendarike 

Krishtlindja (edhe “Kërshëndellat” apo shkurt “Kshnellat” ndër besimtarët katolikë) është një festë fetare Krishtere. Shumica dërrmuese e të krishterëve ortodoksë festojnë  Krishtlindjet, që ashtu si ato katolike, të mbajtura më 25 dhjetor, festojnë po njësoj lindjen e Krishtit në Betlehem. Dikur festohej në një ditë, por me urdhër të Papa Gregorit XIII, në vitin 1582, u vendos kalendari që sot përdoret në shumicën e botës, dhe sipas të cilit Krishtlindjet festohen më 25 dhjetor. Ndërsa të krishterët ortodoksë vazhduan të ruajnë kalendarin e Jul Çezarit, që u vendos në vitin 46 p.e.s nga perandori romak, dhe që është 13 ditë më vonë. 

Kisha ortodokse në Greqi, Shqipëri, Bullgari dhe Qipro e ndryshoi kalendarin dhe u përshtat me atë gregorian vetëm në vitin 1923. Po ashtu edhe ortodoksët e Jeruzalemit. Ndërsa në Rusi, Gjeorgji, Armeni, Bjellorusi, Serbi, Mal të Zi, Maqedoni, Egjipt, Etiopi dhe Kazakistan, Krishtlindjet festohen natën midis 6 dhe 7 janarit.

Por pse këto ndryshime? Për një jo-të-krishterë, ose edhe për një të krishterë që preferon ta ketë sa më të thjeshtë doktrinën e adhurimit, kishat katolike dhe ato ortodokse mund të duken shumë të ngjashme. Të dyja përdorin ndërtesa e ceremoni të njëllojta, me origjinë nga lashtësia; të dyja kanë rangje të ngjashme priftërinjsh me petk; të dyja duan të vazhdojnë epokën e krishterimit; të dyja kanë tradita teologjike të ngjashme, dhe institucione me kujtesë të gjatë. Ndryshimet që i ndajnë për besimin në trininë e shenjtë janë shumë të vogla. Atëherë, pse janë të veçuara?

Një pjesë e përgjigjes është sepse ndryshimet që nisën midis dy institucioneve, shekuj më parë, vazhdojnë të vlejnë edhe sot. Ndarja zyrtare midis të krishterëve të lindjes e të perëndimit ndodhi në vitin 1054, dhe në një farë mënyre pasqyronte rivalitetin kulturor dhe gjeopolitik midis anës lindore të perandorisë romake, me pak fjalë Bizantit, dhe Evropës Perëndimore që fliste latinisht, ku autoriteti i Romës kishte rënë që në shekullin e pestë, duke krijuar forca të reja pushteti.

12: Universale

Sot dita e Krishtlindjes kremtohet me shfaqjen e skenës të grazhdit të lindjes së Krishtit, pemën e Krishtlindjes, shkëmbimin e dhuratave dhe Kartolinave, familjen e bashkuar, dhe ardhjen e Shën Nikollës apo Plakut të Vitit të Ri,  a Baba Dimrit në prag të Krishtlindjes apo mëngjesin e Krishtlindjes. Krishtlindja është festa në të cilën të krishterët dëshirojnë më shumë se kurrë paqe e dashuri në botë. Regjimi komunist i Shqipërisë e shpalli fenë të paligjshme dhe zhvilloi një fushatë të gjatë shtypjeje kundër besimtarëve të krishterë dhe myslimanë, duke burgosur dhe ekzekutuar klerikë dhe duke përndjekur familjet e tyre, por disa vazhduan ta praktikonin besimin e tyre në fshehtësi. Një nga rastet më absurde të persekutimit e pësoi At Ernest Simon Troshani, tani 90 vjeç, dhe një nga figurat më të respektuara katolike në Shqipëri.

“Ishte mbrëmja e Krishtlindjes më 24 dhjetor 1963, kur kisha mbaruar meshën dhe katër persona erdhën tek unë. Dy prej tyre kishin uniforma ushtarake dhe dy të tjerët ishin veshur civilë,” kujton Troshani.“Ata më lidhën duart pas shpinës në një mënyrë brutale, sikur të isha një kriminel i rrezikshëm dhe më thanë se “po arrestohesh në emër të popullit” dhe shtuan:” Do të varesh sepse u ke thënë njerëzve dhe të rinjve se nëse është e nevojshme duhet të japim jetën për Jezus Krishtit.’ Ata më trajtuan me egërsi, para prindërve të mi të moshuar, sytë e të cilëve ishin mbushur me lot,” shtoi ai. Duke qenë se praktikimi i fesë ende nuk ishte i ndaluar me ligj në atë pikë, klerikët u akuzuan për shkelje të tjera në raste të ndryshme të fabrikuara. “Akuzat ishin të gjitha idiotësi, por në fund ato u formuluan si agjitacion, propagandë dhe përpjekje për arratisje dhe ata shtuan diçka tjetër në lidhje me një meshë që mbajta kur u vra John Kennedy, gjë që ishte e vërtetë sepse kur u vra presidenti amerikan, Papa i Romës këshilloi të gjithë priftërinjtë në botë të mbanin një meshë për shpirtin e tij,” shpjegoi Troshani. Por, përkundër angazhimit të shtetit për shkatërrimin e institucioneve fetare, djegies së librave të shenjtë, burgosjen dhe ekzekutimin e priftërinjve dhe imamëve, disa familje shqiptare vazhduan të praktikonin besimin e tyre në fshehtësi edhe pse, si të ashtuquajtur “armiq të popullit”, kjo vuri në rrezik jetën e tyre. Por sidoqoftë besimi jetoi  dhe pse komunizmi e theksonte me shumë festimin e vitit te ri, njerëzit me pretekstin e Vitit të ri vazhdonin të kremtonin Krishtlindjet. 

Krishtlindja është festa e lindjes së Jezusit, i cili besohet nga të krishterët si Biri i Perëndisë dhe Perëndia vetë e mishëruar, zbritur në tokë për të shlyer mëkatet e njerëzimit, dhe për ta kthyer atë në shtëpinë e Perëndisë. Sipas Ungjillit të Lukës dhe Mateut, Jezusi lindi nga Mëria në Betlehem, ku ajo dhe i shoqi i saj Jozefi po pushonin rrugës për në vendlindjen e tyre, Nazaret, për të marrë pjesë në numërimin e mbarë popullsisë urdhëruar nga perandori August.  Për nxënësit e tij, lindja e Krishtit është parathënë nga profeci të ndryshme sipas të cilave mesia do të lindte nga shtëpia e Davidit për të shpëtuar botën nga mëkati.  

Datëlindja e Jezusit sipas të krishterëve besohet të jetë 24-25 dhjetori edhe pse ka dyshime për datën e saktë të lindjes pasi që ajo nuk përmendet në Dhiatën e re. Kjo feste është ndër festat më të dashura dhe të preferuara nga mbar bota krishtere apo e thënë më ndryshe edhe si datë e paqes.

Kur ne lejojmë të gjithë këta kuptime që të bëhen njësh brenda nesh – kuptimin biblik, politik, social, metafizik, ritual, shekullar, magjik, festiv, tradicional, kalendarik dhe universal, – atëherë kuptojmë se jeta është e gjitha për dashurinë, një dashuri “që mbart gjithçka, beson çdo gjë, shpreson për gjithçka, duron çdo gjë”, një dashuri që jepet e tëra.

Gëzuar pra Krishtlindjet!