At’ dr. Paulin Margjokaj dhe libri i tij: “Si râ murtaja komuniste e muer dhenë-Liri prendimore apo despoti orjentale?”
Shkruan: Lekë Mrijaj-
Botimi i librit studimor në shqip: “Si râ murtaja komuniste e muer dhenë – Liri prendimore apo despoti orjentale?” i At’ dr. Paulin Margjokaj, është një libër shkencor ku përfshihen të dhëna të ndryshme faktike të një periudhë të idhët të historisë sonë dhe të mbeshtetësve të tyre servil komunist, padyshim që është edhe një libër i bazuar me dëshmi të fuqishme bazike të viteve të komunizmit, komunizëm i cili për shumë dekada e sundoi dheun.
Ky artikull shkrimi rreth botimit të këtij libri bëhët në kuadër të 45 vjetorit të përkujtimit të kalimit në amshim të At’ dr. Paulin Margjokajt. Ndaj nxitimthi pa humbur kohë dhe me një përkushtim të plotë nisa ta shfletoj, lexoj dhe t’i prezantoj disa nga të dhënat e këtij libri-kapitujt dhe nënkapitujt, për të cilin libër po e them me plot përgjegjësi se është një libër me vlera qe vërtetë ia vlen të lexohet, jo vetëm nga studiuesit por edhe nga politikanët, intelektualët e lexuesit e tjerë sepse shikuar hollë e hollë, ky libër pasqyron një lloj enciklopedie shumë të vlefshme, me të dhëna të nevojshme për rrjedhën e mortajës së komunizmit në Shqipëri e vendet tjera.
Një ndër burimet e tilla apo të gjeturat faktike veq librave të tjerë të At’ dr. Paulin Margjokaj është edhe ky libër studimor qe sjell fakte, dokumente, dëshmi, kujtime të ndryshme rreth të kaluarës moniste diktatoriale enveriane e rusoserbe, i cili libër u botua nga Provinca Françeskane në Shkodër, pikërisht nga At’ Aurel Gjerkaj OFM., Ministër Provincial, i cili edhe mbanë të drejtën e botimit të librave të botuara të françeskanëve.
Ky vëllim i këtij libri studimor është vëllimi i dytë i librit: “Kush janë anmiqtë e Shqipnisë” i botuar nga Botimet françeskane në vitin 2012 ndërsa si shtesë e librit është edhe pjesëza tjetër e librit: “Liri prendimore apo despoti orjetale?”, e që në total perfshin gjithsejt 241 faqe, me ISBN – 9789995697853. Libri në fjalë është nxjerrë në dritë disa muaj me parë apo në fund të vitit 2019. Pikërisht është botuar në 800 vjetorin e Shën Françeskut në Shqipëri 1219-2019, nën mbështetjen të plotë financiare të veprimtarit, studiuesit e publicistit të mirënjohur shqiptar, z. Tomë Mrijaj nga Nju Jorku.
Autori i këtij libri, At’ dr. Paulini edhe pse ishte françeskan, ai, ishte edhe një doktorant gjeograf dhe historian tejet i spikatur i cili e zotëronte shumë mirë edhe gjeografinë dhe historinë mbarëshqiptare dhe atë globale. Ai, u mor me studime rreth historisë së përgjithshme të Shqipërisë që me ilirët, epokën mesjetare, periudhën barbare të pushtimit osman e deri te historia e kohës sonë përfshirë edhe ideologjin komuniste gjë qe e njeh shumë mirë çështjen e Shqipërisë, problemet, shkaqet si dhe mbrapaskenat e saj.
Lënda studimore tematike e veprës së At’ dr. Paulin Margjokaj veç fjalës hyrëse dhe parathënies së autorit është ndarë edhe në tre pjesë tjera përbërëse tejet koncize me këtë përmbajtje të kapitujve.
Ndaj paraprakisht që nē fillim të librit gjejmë Diftojsi:
• Bleni II
• Pjesa II
• Si ra murtaja komuniste e muer dhenë. Vjenë 1967,
• Nuk mund të heshtojmë (Parathënie e Blenit I- Kush janë anmiqtë e Shqipnisë,
• Dy fjalë për emrat e mesiperm,
• Parathanje e autorit.
Në kapitullin e parë gjejmë nentitujt kje rrena:
1. Kerkojm vizën e kufinit mes rrenës dhe çmendjës,
2. Mjeshtrat e rrenës,
3. Rrenë – jerm – andërr.
Kapitulli i dytë i librit shperfaq tejët qartë dhe natyrshem qe i solli lufta e dytë ndihmuen fort qi të përhapej komunizmi rus me nentitujt siq vijon:
1. Anglezët dhe Amerikanët mish e shpirt me Rusë kundra Gjermanëve,
2. Nder sy të Rusve janë edhe Anglo-Amerikanët anmiq njini sikurse Gjermanët,
3. Huj i mad hi pat kap krent e ksaj lufte.
Ndërkaq në kapitullin e tretë mund të mësojmë për komunizmin si një shpirt sllav me nentitujt:
1. Popujt sllav e ndryshimet e tyne,
2. Shumica e krenPopujt sllav e ndryshimet e tyne,
3. Shumica e krenëve bolshevikë të Rusisë,
4. Shpirti sllav në komunizëm,
5. Gja e rrezikshme.
Ndersa në kapitullin e fundit apo të katërtin verejmë qartasi se kush shkoi me komunizëm me këta nentitujt:
1. Skamnori, pasaniku,
2. Puna e mungesa e dishirës me punue,
3. Uniforma e kadillëku,
4. Shfrytëzimi i njeriut,
5. Të tanë do të jemi barabar: nuk do të ketë ma zotni,
6. A asht gja ma lehtë me kenë komunist a kristian,
7. Rrnoftë liria!
8. Kur u ba magjupi pashë vrau t’anë,
9. Budallajt e dobishëm,
10. Si kje intelegjenca shqiptare e kohes mjes dy luftave,
11. Inatet fetare,
12. Toskë e Gegë.
Në kuadër të këtij libri pas kapitujve është përmbledhur edhe një shtojcë plotësuese me emrin: Liri prendimore apo despoti orjentale? – Pjesa e tretë – Perëndim/Lindje – Romak/Kristian me nentitujt e meposhtëm:
1. Qysh kur perdorët fjala Prendim,
2. Kufijt,
3. C’rrugë ndoq qytetrimi,
4. Koha e bushtit,
5. Si e kuptojm Oksidentin?
6. E Romakët a i duhen gja kujt?
7. Prendim-Kristijanizëm,
8. Pse asht a qi perparuem Prendimi?
9. Nji permbledhje e shkurtë.
Po i referohem në mënyrë konkrete pakëz librit: “Si râ murtaja komuniste e muer dhenë-Liri prendimore apo despoti orjentale?”, në të cilin autori i librit e analizon fije për fije mortajën komuniste e cila kishte ardhë në pushtet me parimet mesjetare otomane, marksiste e leniniste të sojit mashtrues satanik e qe epiqendrën të saj e kishte në Moskën sovjetike staliniste dhe vëndeve tjera perçafuese të komunizmit ( si jugosllavia, Polonia, Rumania etj.)e cila ideologji kishte një mbeshtetje të fuqishme nga Anglo-Amerikanët, Kina etj., shtete të cilat ishin kundrejt Gjermanisë hitleriane. Njëkohësisht autori në librin e tij përmend edhe shkaqet e ardhjes në pushtet të diktaturës komuniste, pikërisht flet per krimet e Enver Hoxhës e të Mehmet Shehut (siq i quan autori kanibalët e Ali Pashës, armiq mizor të kombit shqiptar) e arsyet që quan në shfarosjen me dhunë të intelektualve e klerikëve shqiptarë (ishte baza e shenjestrës së komunsitëve ) të cilët i arrestuan, diskriminuan, persekutuan lirinë e pergjithshme.
Vlen të potencohët në pjesën e këtijlibri shtesë: Pjesa e tretë – Perëndim/Lindje – Romak/Kristian autori jep mendimet e tija se çfarë do të thotë orjental? E çfarë prendimor? Ndaj e permend se nga e ka prejardhjen Europa? Cili është roli i krishtërimit në formimin e identitetit europian? Ku i ka burimet kultura e përgjithshme në fjalë madje i spjegon edhe mentalitetet, orijentale e prendimore si dhe orientin dhe oksidentin nga këndveshtrimet e tija.
Biografia e At’ dr. Paulin Margjokaj:
Është lindur në Kçirë të Pukës në vitin më 26 shtator të vitit 1908. Në pagëzim prindërit i vëndosën emrin Bibë. ishte i biri i Dedës dhe i Lules së Gjin Gegës. Shkollën fillore dhe unike e kreu në Kolegjin Françeskan e më pas në liceun “ILLYRICUM”. Pas përfundimit të studimeve, ai caktohet mësues i ciklit fillor, po në kolegjin ku u diplomua. Me 26 mars 1932 u shugurua meshtar. Prej vitit 1938 deri më 1941 shërbeu si sekretar i Provincës shqiptare dhe si profesor i historisë dhe gjeografisë në liceun Illyricum. Arsimin e lartë për teologji e kryen gjatë viteve 1937-1940 në Siena, Firence. Në vitin 1941 u dërgua për studime të larta në Torino, ku më 9 dhjetor 1943 u bë doktorant në histori e letërsi. Pas përfundimit të studimeve, ai qëndron në Austri, ku jep mësim në seminare françeskane. At Paulin Margjoka vdiq në vitin 1975 dhe prej asaj kohë eshtrat e tij prehen në Vjenë të Austrisë, në pritje të plotësimit të amanetit të tij për t’u varrosur në Kçirën e vëndlindjës së tij.
At’ dr. Paulin Margjokaj numëron një sërë botimesh të ndryshme ndër të cilat po i përmend disa prej tyre:
Át Paulin Margjokaj, Njerzimi midis liris e tiranis.
Át Paulin Margjokaj, Si ra murtaja komuniste e muer dhen, Bleni II.
Át Paulin Margjokaj, Liri prendimore apo despotí orjentale.
Át Paulin Margjokaj, Kundrim i shkurt i historis ruse.
Át Paulin Margjokaj, Historia e shqipnis: a) Albanien in Altertum; b) Das Mittelalterliche Albanien; c) Albanien unter Tűkischer Herrcschaft.
Át Paulin Margjokaj, Dromca historike. Ditar kujtimesh.
Át Paulin Margjokaj, Studime historike rreth personalietit te Gjergj Kastriotit.
Át Paulin Margjokaj, Studime rreth personalietit të Át Bernardin Palaj, OFM.
Át Paulin Margjokaj, Tue shfletue shtypin e mërgatës.
Át Paulin Margjokaj, Studime të ndryshme rreth Lahutës s Malcìs e Át Gjergj Fishtës, OFM.
Át Paulin Margjokaj, Lugati i Legalitetit.
Át Paulin Margjokaj, Pro-memoria (1946)
Át Paulin Margjokaj, Pro-memoria (1948)
Episode Historike nga jeta e Ali Pash Tepelenës në Romë,
At ‘Paulin Margjokaj, “Epizode historike”
Kush janë armiqtë e vërtetë të Shqipërisë etj…
Françeskani At’ dr. Paulin Margjokaj ka edhe qindra e qindra leterkëmbime nga me të ndryshme e dorëshkrime të birit kçiras të cilat gjenden dhe sot e kësaj dite në arkivat e seminareve françeskane të Austrisë të shkruara edhe në gjuhën gjermane etj.
Siq njoftohemi nga disa burime tjera thuhet se shumë shpejt do të dal në dritë edhe botimi tjetër më i ri libriti librit i cili do të titullohët “Ditari”, i At’ dr. Paulin Margjokaj.
Në bazë të një verdikti edhe Bashkia e Pukës më 26/08/2016 mori një vendim unanim në emërtim të segmentit të rrugës nacionale që shpie drejt për tek Kisha në Luf, që rruga e permendur në fjalë të emërtohet: “At Paulin Margjokaj”.
Ps: Libri: “Si râ murtaja komuniste e muer dhenë-Liri prendimore apo despoti orjentale?” i At’ dr. Paulin Margjokaj është shkruar në gegnishte ndaj artikulli në fjalë është realizuar në gjuhë standarde shqipe njëkohësisht është realizuar si homazh-në kuadër të përkujtimit të 45 vjetorit të kalimit në amshim të këtij françeskani shqiptar.