– Libër nga Sejdo Harka, me analiza letrare, ese dhe portrete/
Nga: Bardhyl Xhama/
Mësuesi, gazetari dhe studiuesi Sejdo Harka, sapo ka botuar librin e titulluar ”Modernёt e kohёs” (Për autorë shqiptarë dhe të huaj). Në të, janë përmbledhur disa nga studimet dhe recensat e shkruara për autorë e vepra letrare, ese, skica e portrete figurash të kulturës dhe artit.
I diplomuar për gjuhë e letërsi shqipe, me përfundime të larta, autori i këtij libri ka një veprimtari të gjerë në fushën e arsimit, kulturës, gazetarisë e të kritikës, mësues e drejtues shkollash, në Përmet e Tiranë, korrespoendet i hershëm e bashkëkohor i shumë gazetave dhe i revistave dhe deri kryeredaktor i Gazetës “Mësuesi”, pranё Ministrisë sё Arsimit dhe Shkencës.
Kultura e gjerë letrare e gjuhësore, njohja e psikologjisë dhe e pedagogjisë, e ka bërë Sejdon të jetë vullnetfortë dhe gjurmues pasionant, në fushën e krijimtarisë letrare. Ai nuk ka rreshtur t’u pёrkushtohet krijimeve me vlerë, veçanërisht në fushën e studimeve letrare dhe të gazetarisë.
Fryt i një pune të tillë, të gjatë e krijuese, është dhe libri i tij i ri, ”Modernёt e kohёs”, që po e paraqesim shkurt pёr lexuesit. Ai ka vlera të shumëfishta. Në të, janë përmbledhur jo vetëm disa nga shkrimet më të bukur, të botuar në vite, në gazetat dhe revistat e kohës. por dhe shumë të tjerë, që janë shkruar kohët e fundit, posaçërisht për këtë libër. Pjesё e librit janё studime për shkrimtarë, nga më të shquarit e letërsisë sonë dhe të huaj, si dhe recensa për veprat e tyre. Përmendim, midis të tjerëve, shkrimin për Naim Frashërin, me titullin domethënës “Naim Shqipëria”; atë për Lasgush Poradecin si kolos i poezisë shqipe; për Ali Asllanin, me titullin “Koha është e maskarenjve”; për Sejfulla Maleshovën, poetin e dhimbjes së shpirtit etj.
Me mjaft interes dhe me këndvështrime të veçanta janë shkrimet për Dritëro Agollin (“Marrëzitë e kohës, në tehun e humorit të Dritëro Agollit”, “Dritëro Agolli i përdjekuri i dashurisë”); për Ismail Kadarenë (“Misteret e një darke”, “Mosmarrëveshjet e shqiptarëve me vetëveten, në këndvështrimin e I.Kadaresë, ”Monarku i letrave shqipe, në kujtesën e H.Kadaresë …); për Ben Blushin (“Historia në trillin krijues të Ben Blushit”, “Otello, që të mos vriste dashurinë, duhet ta kishte vrarë arapin” etj.).
Por vargu i shkrimeve është i gjatë. Ai vazhdon me shkrimet “Mallkimi i të mallkuarve”, për Enver Petrovskin; “Ëngjëj që mbyten nga djajtë”, për Diana Çulin; “Kur funeralet prihen nga arkimorte diktatorësh”, për Visar Zhitin dhe pastaj, me radhë, për Bashkim Hoxhën, Skënder Haskon, Bedri Dedjen, Koçi Petritin, Petraq Riston, Viron Konën, Niko Tyton, Thanas Dinon, Sokrat Habilajn, Rrapo Këlliçin, Kujtim Matelin, Ferdinand Dervishin, Haxhi Alinë e të tjerë.
Meritë e autorit është, gjithashtu, përfshirja në këtë libër e autorëve dhe veprave ndër më të mirat e letërisë botërore, të përkthyera në gjuhën shqipe. Përmendim këtu poezitë iraniane të Rumit, në shkrimin me titull “Rumi, shpirti i dashurisë njerëzore”; shkrimin për pozinë persiane, “Mesazhe universale, nga “Flladi i Orientit”; shkrimin “Esenini, gjeniu i lirikës ruse” ose shkrimet për librat “Lirika dashurie të sulltanëve” dhe “Gamorra”, të shkrimtarit italian, R.Savjano.
I përmendëm të gjitha këto, për të treguar se autori Sejdo Harka, me njohjen e gjerë dhe të thellë, që ka për letërsinë tonë dhe atë botërore, ka arritur të na japë një mozaik të vërtetë krijimesh, të përjetuara nga leximet e vëmendshme. Dhe, çka është e rendësishme, na i paraqet me një stil e gjuhë të qartë, të kuptueshme e të lidhur ngushtë me veçoritë e krijmtarisë të secilit, në prozë, në poezi, në dramë ose dhe në gjini të tjera.
Me interes lexohen dhe shkrimet: “Bedri Dedja, personalitet i madh i letrave shqipe”(për librin”Bedri Dedja, në kujtesën tonë”), “Një jetë për lirinё dhe arsimin” (për librin “Lame Xhama, ”Mësues i Popullit”), për librin “Pedagogji e zbatuar”” të Musa Krajës, për librin jetëshkrimor “Udhëtim nëpër vitet e jetës sime”, të Skender Haskos etj.
Një vend të vaçantë zënë punimet e këtij autori për shkrimtarë, krjijues e personalitete të rëndësishëm të shoqërisë dhe kulturës shqipare. Përmendim këtu shkrimet “Ministrja e parë shqiptare, që u persektua tërë jetën” (për Naxhije Dumen), “Thoma Deljana, ministri që guxoi të kundërshtonte Mehmt Shehun”, “I arti Bardhyl Xhama”,”Studuesi dhe publicisti i njohur Murat Gecaj”, “Legjenda e një jete, me emrin Skënder Hasko”, ”Viron Kona, njeriu që dhuron mirësjellje e kulturë”, etj.
Me mjaft interes lexohen, gjithashtu, shkrimet-ese: “A është çliruar Prometeu?!”, “Laokontët rrinë me yjet”, “Tej kufijve të legjendës”. Këto krijime, përveç se tregojnë njohuritë e thella të autorit dhe trajtim profesional, të gjerë dhe orgjinal, lidhen në mënyrë organike edhe me jetën e sotme, të vështirë e plot zikzake, të tranzicionit.
Sikurse e vëreni, në këtë paraqitje të shkurtër, nuk kishim si synim që të bënim vlerësimin kritik të këtij libri. Qëllimi është të parashtrojmë përmbajtjen e tij, autorët e problemet kryesore që janë bërë objekt i shkrimeve, aftësitë dhe dijet e gjera të autorit, shumllojshmërinë e ҫёshtjeve që trajtohen, gjithpërfshirjen e autorëve e veprave të tyre, kompetencën profesioale dhe shkencore, me të cilën ato analizohen, si dhe ndjenjat, emocionet dhe mesazhet, që Sejdo Harka kërkon dhe arrin që të përçojë te lexuesit, nëpërmjet këtij libri.
Sigurisht, lexuesit do të jenë të aftë ta gjykojnë e ta vlerësojnë vetë përmbajtjen e gjerë dhe mozaike të këtij libri, disi i veçantë në krijimet e viteve të findit.
Shpresoj se ky botim i ri do të pëlqehet dhe do të zërë vend në bibliotekat familjare e shkencore, por veçanërisht në bibliotekat e shkollave, ku nxënesit e të gjitha moshave dhe studentët e lendëve shoqërore, do të gjejnë materiale me vlerë për zgjerimin e njohurive të tyre , përmbi ato që marrin nga programet shkollore, veçanërisht për shkrimtarët e shquar shqiptarë. E, pse jo, mendojmë që ky libër paraqet interes edhe për mësues e pedagogë të profilit të letërsisë.

Gusht, 2015