Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dibra e Madhe :’ Qendra për Diagnostifikimin e Kancerit “FLORINA RUSI – MARKE”

by

 E vetmja e këtij lloji në Maqedoni dhe në Ballkan që ofron të gjitha shërbimet falas dhe me një aparaturë të sofistikuar që familja Rusi e ka sjellë nga SHBA-të /
 Reportazh nga Beqir SINA /
 DIBER E MADHE : Më 15 nëntor të vitit 2003 z.Turhan Rusi, dhe tre djemtë e tij, Selimi, Ilirjani dhe Beniamin dhe z.Faton Marke, ishin ata që e përuruan në Dibër të Madhe, Qendrën për Diagnostifikimin e Kancerit “FLORINA RUSI – MARKE”, me financim të drejtpërdrejtë të familjes Rusi – nga Nju Jorku në SHBA.
Qëllimi dhe misjoni i kësaj qendre shëndetësore, ngritur në qytetin Dibër e Madhe, nga Amerika, ishte t’ju ndihmote grave në zbulimin e diagnostifikimin e hershëm të kancerit në gji, gjë, që është e vetmja mundësi për mjekim të suksesshëm, në këtë qendër e cila është më e madhja dhe e vetmja në Ballkan.
“Kjo Qendër për Diagnostifikimin e Kancerit, e para dhe vetmja klinikë në Ballkan, është e pajisur me personel të kualifikuar dhe me aparatet më të sofistikuara për zbulimin e kancerit në gji, sjellur këto nga familja jonë në SHBA”, thotë babai i katër fëmijëve, Turan Rusi, i cili këtë klinikë në mynyrë profetike, thotë se e bëri si dhurat “për shpirtin” e vajzës, së tij, që vdiq 10 vjetë më parë, nga kanceri në gji. Për , t’ua dhuruar dibranëve në qytetin e tij të lindjes, ngritur me kontributin e fëmijëve, për t’i shërbyer të gjitha grave si në Dibër e për rreth saj, Peshkopi, Bulqiz, Gostivar, Tetovë, Kërçovë, Strugë , Ohër, dhe të tjera viset shqiptare në Ballkan.
Familja Rusi, veç kësaj tregojnë dibranët ka një kontribut të madh edhe në strehimin dhe dhënjen e ndihmave  në luftën e Kosovës, me të larguarit, kohë kur qyteti i Dibrës, u bë streha dhe ndihma e tyre, aqsa për këtë është vendosur edhe një pllak mermeri në mes të qytetit, nga qytetarët e Kosovës, ku shkruhet” Qershor 1999 – Dibra, ishte Kosovë, dhe Kosova plagë e saj -” .
  Gjatë udhëtimit tim në trojet shqiptare, në një ndales në Dibër të Madhe, në këtë fillim qershori, takova në vilën e tij, e njohur në qytet si “Vila e Turhan Rusit”, pata rastin të bisedojë me zotin Rusi, i cili më spjegojë se :” Vizitat, kontrollet mjekësore dhe ndihma që ofron personeli i specializuar mjekësor në këtë klinikë, janë të gjitha falas, madje, shtoi ai kemi financuar edhe ndonjë operacion në gji – në spitalin e Shkupit, po me shpenzimet tona”.
 Ai e quan këtë qendër si një bërthamë e vogël e shërbimit onkologjik, model shembullor në botë. Nga ku ky lloj i bashkuar i asociacioneve të vogla kancerologjike edhe në SHBA-të, dhe ka gjetur aplikim të madh, ku femrat edukohen për vetëkontroll dhe kontroll të rregullt mjekësor, thotë Rusi.
Kurse, shtypi lokal ka shkruar se roli i kësaj klinike mbështetet në zbulimin dhe diagnostifikimin e hershëm të kancerit në gji tek femrat, si mundësi për ta parandaluar dhe mjekuar atë. Qendëra për diagnostifikimin në Dibër, është e pajisur me Eho dhe Manograf nga më të sofistikuarit, të sjellura aparaturat nga Shtetet e Bashkuara, dhe me personel mjekësor, të specializuar për këtë sëmundje, në Shkup e Dibër të Madhe .
Kures, një nga mjekët e kësaj klinike, i cili shërben në spitalin e Shkupi, nëpërmjet telefonit, sqaroi se kontrollet në ordinancën e tyre nuk kufizohen në paciente nga kurbeti dhe Dibra, por ka edhe të atilla që vijnë nga Tetova e Gostivari, ndërsa interesimi më i madh është te gratë nga Shqipëria, gjegjësisht nga viset kufitare.
“Gratë e viseve kufitare janë pacientet më të rregullta në ordinancën tonë. Çdo ditë numri i tyre rritet, përmend doktori i kësaj klinike duke vazhduar më tej  me sqarimet se përmes kontrolleve të tilla të grave, kanë zbuluar infeksione, tumore, kancer, ndërsa pacientet janë përcjellë në mjekim përkatës, ose sipas nevojës ka pasur edhe intervenime kirurgjike”.
Turan Rusi, i cili ka edhe rolin e Presidentit të Qendrës për Diagnostifikimin e Kancerit “FLORINA RUSI – MARKE” , na tha se në këtë klinikë, aktualisht punojnë 5 vetë – 2 doktora, sekretarët dhe tekniku, i cili bën incizimet dhe lan filmat e mamografive, të cilët punojnë në këtë klinikë që kur ajo është ndërtuar:  “Janë të njëjtët njerëz, që nuk kanë ndryshuar, dhe, ata janë Doktor Nikolla- i cili është drejtori  i sëmundjeve kanceroze të asesionit të Shkupit, për Maqedoninën, Dr. Bashkim Cami , sekretarja si edhe tekniku i mamografisë”, tregonë Rusi.
 Ndërkaqë, e pyesim atë se;”Ju thatë pak më përpara që keni përafërsisht 30 pacient në muaj – që i bie tek më shumë se 360 pacientë në vit, dhe se vit për vit është e njëjta situatë?”
Rusi, përgjigjet pa hezitim po, se “çdo vit është e njëjta gjë, këtu vijnë edhe emigrantet nga Italia, Zvicera, Gjermania, Franca, dhe SHBA, dhe bëjnë kontrolle pa para, mbasi në vendet ku jetojnë u kushton paksa më shumë, ose kan probleme burokratike dhe komunikimi”.
“Në muajt qershor dhe korrik, në Dibër dukshëm vijnë rritur kontrollet falas gjinekologjike, thotë ai dhe,, ajo që karakterizon këtë dukuri është fakti se thuajse gjitha gratë e kontrolluara janë ato që vijnë në këtë sesion nga mërgimi në shtetet e huaja.”
Më pas ai duke treguar mbi klinikën, na paraqiti edhe një raport botuar në një gazetë shqiptare, para disa vjetëve, ku thuhej se :”Deri tani në këtë ordinacë janë kryer me qindra vizita dhe kontrolle, që kanë rezultuar me zbulimin e hershëm të fibroadinomeve tumorbening tek me shumë se 100 femra, prej tyre afro gjysma janë diagnostifikuar me kancer në gji. Disa nga këto paciente, ka rezoltuar të jenë operuar me sukses dhe disa gjenden në terapi të rregullt me mundësi maksimale për tu shpëtuar jetën”.
Këtu vijnë të vizitohen pacientë nga Dibra, qytete e ndryshme nga Maqedonia, Shqipëria, Kosova dhe të gjitha zonat përreth, pa marë parasysh përkatësinë e tyre kombëtare e konfesionale, ku te gjithe sherbimet dhe vizita mjeksore janë falas për të gjithë pacientet. Kurse, ajo që është më e rëndësishme per këtë qendër që të arrihet, është që te femrat të flaket mentaliteti i gabuar dhe të zë vënd kultura për tu vizituar rregullisht sa herë që lind dyshimi për kancerin në gji” pohon doktori i saj Dr. Nikolla, nga Shkupi.
Në një korrnizë në murin e klinikës, mes shumë fotografive duket edhe një fotografi e Znj. Teuta Arfi-t, ish Ministre e Integrimit, nga BDI-ja, dhe aktulisht Kryetare e Komunës së Tetovës, e cila ka qenë vetë një paciente e kësaj klinike, e egazimuar dhe e trajtuar me shumë sukses.
Më kujtohen fjalët e përurimit, thotë Rusi, i cili tha “që akoma pa u mbyllur plagët e vdekjes së vajzës sonë, u hap një ambulancë, që të ndihmojmë një nënë që të rriste fëmijët. Pasi më vdiq vajza kujton ai në muajin Maj – u hap ambulanca në qytetin e Dibrës së Madhe.  Një herë u hap në Dibër e pastaj në Amerikë.  Orari i punës , shërbimet dhe stafii i Qendra për Diagnostifikimin e kancerit në gji “Florina Rusi – Marke, nuk ka ndryshuar dhe do të vazhdojë të punojë njëlloj siç ka punuar deri më tash dhe nuk do të ketë asnjë pengesë për të kryer misjonin dhe qëllimin tonë që i kemi vënë vetes” – theksojë  z.Rusi
Ndërsa, nuk nguron të shprehet hapur i pakënaqur, që Komuna e Dibrës, të “parët” e saj si i quan ai, nuk e kan vlerësuar asnjë her këtë kontribut të familjes Rusi nga Shtetet e Bashkuara, dhuratë e madhe kjo për mjekësinë në qytetin e Dibrës së Madhe.
Dhe shtonë, i “zëmëruar” “Jo ,asnjëhere, nuk na kan ardhur të na vizitojnë. Megjithëse, ata dinë vetëm të vijnë e të bëjnë ndonjë fotografi, kur vjen Ambasadori i SHBA, për çdo vit këtu, apo kur vjen ndonjë personalitet i lart nga Shkupi, të cilët kanë qenë personalitetet shqiptare të Maqedonisë, kur kanë ardhur të vizitojnë këtë qendër, sa her vijnë në Dibër të Madhe”.
Këtu, ai permend edhe faktin se kur u hap ambulanca, ka qenë Ali Ahmeti, deputeti i Peshkopisë z.Sali Shehu , kryetari i Peshkopisë Ilir Krosi, Ambasadori amerikan në Shkup, ish këshilltari i Presidentit Klintonit, edhe djali im Iliri, që ka qenë dhe kryetar i Këshillit Kombëtar Shqiptaro Amerikan dhe kryetar i Shoqatës Atdhetare Dibra në Nju Jork, spjegon Presidenti i klinikës, zoti Turan Rusi.
  Dhe kujton një thënje të ish- Ambasadorit amerikan, në Shkup, ambasdorit Volers, i cili ka thënë që më bën përshtypje që një qendër e tillë të ofrojë të gjitha shërbimet falas, duke pasur parasyshë koston e madhe të këtyre shërbimeve cilësore, të cilat kushtojnë shumë, dhe mos të ketë atë vlersimin e duhur nga komuniteti shqiptar “.
  A janë deri tani, kryesisht këtu grat e diagnistikuara, nga Dibra e Madhe, dhe zonat për rreth nga Shqipëria
    Po thotë Rusi,:”Shumicën e kemi nga Dibra, por edhe zonat kufitare nga Shqipëria. Dhe, ajo që më shqetëson,  këtu në Maqedoni, nuk mund t’i kuptoj disa hipokrit , mbasi si mundet të mos bëjnë diçka në lidhje me këtë klinikë, për të sjellur pacintetet, jo për neve se nuk kemi ndonjë interes, pasi për mua “sa me pak të vijn aq më mirë” i thonë një fjale, pasi unë paguaj , vetëm për një të ardhur të doktorit, nga Shkupi, për një vizitë më kushton 300 dollar, kurse tekniku merr 150 dollar në ditë”.
 Dhe, të gjitha shërbimet këtu janë falas?
“Po, po! çdo shërbim këtu është falas, si psh incizimet, madje kontribojmë edhe në operacione. Kemi pasur një rast të tillë, kur komunikova me një zonjë nga Buqliza, e cila më tha që e kishte probleme financiare në operacionin dhe sekretarja më informoi, dhe unë e telefonova duke paguar shpenzimet, e mija që të nisej për në Tiranë”, tregonë presidenti i Klinikës z. Turhan Rusi.
 Katër vjet më parë familja Rusi në Nju Jork ka themeluar edhe Fondacionin ” Florina Rusi-Marke Foundation”
  Fondacioni i Kancerit “Florina Rusi” është krijuar nga familja Rusi për të nderuar kujtimin e Florinës si një nje person me energji dhe optimizëm. Familja e saj, pas vdekjes së saj  në Nju Jork, themeloi Fondacionin e Kancerit që ka për qëllim grumbullimin e fondeve për mjekimin e kancerit nga klinikat e institute.
  Që nga viti 2003, çdo muaj gusht, në ditëlindjen e Florinës, ky fondacion çdo vit organizon në Nju Jork lojën e golfit, në të cilën marrin  pjesë personalitete të njohura që japin donacione për klinikat që luftojnë kancerin, në SHBA, dhe Dibër të Madhe dhe zonat për rreth saj në Maqedoni.

NEW YORK: PROTESTE SHQIPTARE PER KUMANOVEN PARA KOMBEVE TE BASHKUARA

by

Beqir SINA, nga OKB – Nju Jork/

–Meqënse shteti i Kosovës nuk është antar i OKB-së kërkojmë që Shqiperia të padisë Qeverinë e Maqedonisë tek Gjyqi Ndërkombëtar i Krimeve ‘ICC’. Mbasi, sipas ligjit internacional çdo shtet fqinjë apo mik i një shteti, që nuk është antar i OKB-së, mund të padis në emër të atij shteti “ON BEHALF”. “Kështuqë,  Shqipëria është më shumë se nji shtet mik apo fqinje, është shteti Amë dhe nuk duhet të toleroi Maqedoninë, të bëj terror mbi shqiptarët e me këtë edhe të nxit destabilitet në rajon./

 “Daghammarskjold  Plaza”- New York :  Dje, me datën 15 qershor 2015 ne New York para ndërtesës së OKB-së, komuniteti shqiptare organizoj një protestë ne përkrahje Iliridës dhe shqiptarëve në qytetin shqiptarë të Kumanovës. Në këtë protestë u ngrit zëri ndaj represionit të shtetit sllavo maqedonas qeverisë së kryeministrit Gruevski, dhe u dënua ashpër vrasja tinëzare e luftëtareve te lirisë, më 9 dhe 10 maj në Lagjen e Trimave në Kumanovë.
 Mbi dhjetra shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare të disaporës së bashku me disa anëtarë të familjeve të të rënëve, kanë protestuar dje, në sheshin e protestave”Daghammarskjold  Plaza”, në mbeshtetje të popullates civile shqiptare nga Kumanova.
 Protestuesit u mblodhën për të protestuar kundër pushtetit maqedonas me rastin e ngjarjeve të 9-10 majit, sulmit brutal të forcave të policisë ndaj një grupi shqiptarësh që rezultojë të jenë 9 shtetas të Kosovës të vrarë dhe 21 të arrestuar mes tyre edhe banorë civilë të Lagjes së Trimave në Kumanovë.
Protesta e Nju-Jorkut, tuboi shqiptarët nga disa shtete të SHBA-ve, të cilët kish udhëtuar nga Detroiti, Çikago, Uiskonsin, Nju Xhersi, Kenetktiket, Uashingtoni e tjer. Protestuesit mbanin në duar flamuj shqiptarë dhe amerikan, fotografi të viktimave të Kumanovës, dhe pankarta me simbolin “Jemi Kumanova”, “Liri për luftëtarët shqiptarë” – “Liri për luftëtarët – Burg për tradhëtarët” -“Politikan shqiptarë mos shkelini mbi gjakun e luftëtarëve të lirisë” – “Referndum për bashkim Kombëtar”.
 Gjatë protestave u dëgjuan edhe thirrje edhe kundër udhëheqësve politik shqiptarë në Maqedoni, duke kërkuar edhe deri në largimin e tyre nga politika.
 Kjo protestë në Nju-Jork, u mbështet me një mesazh të veçantë edhe nga kryebashkëjaku i qytetit të Waterburyt në Connecticut, Majori, Neil O’Leary edhe nga përfaqësues të komuniteteve të tjera në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
 Protesta u organizua nga Shoqata “Hasan Prishtina” në Waterbury, Organizata e Komunitetit Dibran, në Staten Island, dhe Fondi i Përbashkët i Patersonit në Nju Xhersi, me përkrahje të shoqatatve të tjera të komunitetit, ish luftëtarët e Batalionit Atlantiku, dhe Fondacionit Vendlindja Thërret, si dhe nga aktivistë dhe veprimtarë që veprojnë në zonën e Tri-Shteshit.
   Mizafer Sadiku – Hoxha, sekretar i qendrës kulturore Hasan Prishtina në Waterbury, udhëheqës teknik i programit të protestës, tha se qëllimi i kësaj proteste është që gjithë shqiptaret nga gjitha trojet shqiptare të bashkuar ta mbeshtesim popullatën civile, e të pa fajshme shqiptare në Kumanove. Njikohesishtë, tha ai t’u bëjmë thirrje autoriteteve maqedonase që ta ndalin dhunën ndaj popullatës së pa fajshme shqiptare, sepse, simbas tij, kjo nuk mund të tolerohet në asnji mënyrë, edhe është në kundërshtim në bazë të kushtetutës së shtetit Maqedonas”.
 Më pas folën edhe Rakip Etemi kryetar i komunitetit Hasan Prishtina, professor Esat Ahmeti për Fondin e Përbashkët të Patersonit, New Jersey. Profesor, Esat Ahmeti, i cili është nga Kumanova, veç të tjerash tha: “Jemi mbledhur sot këtu në mbeshtetje të popullatës civile në Kumanovë, dhe bëri thirrje për të qenë të gjithë shqiptarët, me Kumanovën”.
 Aktivisti i komunitetit zoti Naim Balidemaj , kujtojë se Maqedonia, është një shtet i cili krenohet me Nëna Terezen dhe Aleksadrin e Madh, ose me “fundërrinat” tartaro – bullgare, të ardhura në hapsirat shqiptare, të cilët nuk kan të bëjnë asgjë me nacionalitetin maqedonas.
  “Maqedonia, tha ai është një shtet mustruoz i krijuar nga ish- Jugosllavia e Titos, për të mos lejuar ekspasionin serb në rajon, i cili ne shqiptarëve po na kushton sot shumë, sepse edhe kasta politike shqiptare nuk është e përcaktuar për zgjedhjen e problemit gjithë shqiptar në Ballkan, i cili do të ketë qetësi vetëm atëhere, simbas Balidemajt, kur ky shtet Maqedonia të shpërbëhet dhe të gjitha trevat shqiptare t’i bashkohen shtetit tonë Shqipërisë. Dhe, kjo duhet të ndodh sa më parë, në një shtet “inegzistet” i dyzuar serbo – bullgar”, tha Balidemaj.
  Kurse, Hadije Jashari-Ukshini, kunata e Sami Ukshinit, Komandant Sokolit, gjatë fjalës se rastit, si përfaqesuese e familjes Ukshini nga Morina-Gjakovë, u shpreh se i madh është ai njeri që i shikon të gjithë njësoj, që vepron pa anuar e që mendon për të gjithë.. I tillë, tha ajo është edhe Sami Ukshini /Komandant Sokoli, kur është në pyetje çështja kombëtare.
  “Dëshmi e gjallë e vlerave të larta njerëzore, është komandant Sokoli e Sokolët tjerë, tha më tej kunata e Sami Ukshinit, të gjithë ata që ranë e u burgosën në Betejën e Kumanovë. “Ata i vrau e i burgosi tradhëtia. Tradhtia e përgatitur mjeshtërisht, për të vrarë trimat që sollën Lirinë. U vranë djemtë më të mirë të Kombit, shqiptar, u arrestuan e u torturuan deri në vdekje, çka nuk ndodh askund në shtetet demokratike”, tha ajo.
  Në emër të familjes së Komandant Sokolit, zonja Hadije Jashari-Ukshini, shpalosi disa kërkesa:
  -Meqënse shteti i Kosovës nuk është antar i OKB-së kërkojmë që Shqiperia të padisë Qeverinë e Maqedonisë tek Gjyqi Ndërkombëtar i Krimeve ‘ICC’. Mbasi, sipas ligjit internacional çdo shtet fqinjë apo mik i një shteti, që nuk është antar i OKB-së, mund të padis në emër të atij shteti “ON BEHALF”.
 “Kështuqë, tha ajo Shqipëria është më shumë se nji shtet mik apo fqinje, është shteti Amë dhe nuk duhet të toleroi Maqedoninë, të bëj terror mbi shqiptarët e me këtë edhe të nxit destabilitet në rajon.
Padinë në emër të Kosovës tek Gjyqi Ndërkombëtar për krime “ICC” mund ta bëjnë edhe shtetet tjera mike siq është, Kroacia apo SHBA, por i takon Shqipërisë si shtet Amë të bëj këtë” , tha zonja Hadije Jashari-Ukshini, kunata e Sami Ukshinit, Komandant Sokolit, gjatë fjalës se rastit, si përfaqesuese e familjes Ukshini nga Morina-Gjakovë.
 Myslim Rruci, i cili foli për shoqatën dibrane, tha se Shqiptarët janë autoktonë në këto troje, asnjëherë nuk kan luftuar ose sulmuar fqinjët e tyre, në këto treva etnike shqiptare, por kan dashur të jetojnë si fqinjë të mirë me këdo në këto rajon të trazuar nga luftërat e përgjakshme ” Në emër të paqes, demokracisë kërkojmë vetëm drejtësi për kauzën tonë” tha ai.
  Para protestuesve për përkrahjen e popullatës civile shqiptare në Kumanovë, folën edhe perfaqësues të ardhur nga shetet e tjera. Ata në fjalën e tyre bënë thirrje për bashkim kombëtar dhe solidarizim me Kumanovën, folën nga bina  veprimtari Gazmend Leshi nga Illinois, Gani Ahmeti nga Wisconsin, dhe Destan Aliu, nga Kërçova.
 Ndërkohë, nëpërmjet linjës telefonike, Avdyl Zeka, vëllai i njërit prej të burgosurve nga Peja, familjes Zeka, tregojë për keqtrajtimin e të burgosurve shqiptar, që mbahen në burgjet e tmershme të Maqedonisë. Gjithashtu, edhe vëllai i njërit prej të burgosurve të tjerë, foli nga bina dhe kërkojë që të gjithë të protestojmë deri në lirimin e tyre dhe të bëhet një hetim ndërkombëtar, për krimet e policisë maqedonase ndaj shqiptarëve.Musa Paçuku , kryetari i Shoqatës Atdhetare “Dibra” në Staten Island, tha se :”Mesazhi i kësaj proteste , pikërisht para selisë së OKB-së, është që bashkësija ndërkombëtare të bëjë trysni mbi Qeverin e Maqedonisë, për ta ndaluar dhunën mbi shqiptarët në Kumanovë e Maqedoni . Vetëm të bashkuar kështu siç jemi sot ne shqiptarët, do jemi më të fort në iedalet tona”, perfundoi z.Paçuku.
   Kryetari i Akedemisë Shqiptaro Amerikane të Shkencave, Skender Kodra, profesori i psikologjisë klinike që jeton në New York, kërkoi reagim për të ndihmuar banorët e kësaj lagje, dhe premtoi para masë së protestuesve, se ai dhe një staf i tij do të bëjnë kërkimet mbi traumat e pasluftës – terrorizimit të qytetarëve dhe keqtratimin e të burgosurve shqiptar.
 “Shteti duhet të mbajë përgjegjësi dhe të kompensojë çdo familje për këtë vuajtje nga PTSD (Post Traumatic Stress Disorder). Duhet të sigurohen mjekë të specializuar dhe avokatë që të hapin dosjen, sepse në gjithë ato pamje që kemi ndjekur, bëhet fjalë për tmerr të përjetuar, për dëme të mëdha dhe sulme me armë të rënda. Dikush duhet të mbajë përgjegjësi nga shteti për këtë vuajtje psikike dhe shpirtërore që kanë pësuar këta banorë”, tha profesor Kodra.
 “Në rast se kjo nuk bëhet brenda një kohe të shkurtër nga institucionet përgjegjëse, apeloj që të ndërmarrim diçka diaspora, që të përgatisin një staf profesional. Jam i gatshëm të jem në shërbim të këtij misioni së bashku me koegët e mi”, thekson ai, duke shtuar se dëmet materiale edhe mund të kompensohen, por jo dëmet shpirtërore, dhe mendore që janë krijuar si pasojë e terrorit policor.
  Ndërsa, z. Shefki Mexhuani, i cili ka të vrarë në këtë ngjarje, në Lagjen e Trimave, një nipin e tij,(djalin e motrës,  tha se :” Nipi i tij nuk është vetëm fatlumi i tij, por të gjithë ju jeni “dajat” e atyre që ranë për liri, si fatlumi, Valoni, Mirasadi,,Turgaj Begaj,, Samiti, Nusreti, Xhaferii dhe Arbeni këta janë djemtë ma të mirë të Shqiptarisë, përcjellsit e amanetit të Adem Jasharit. Por, shtoi Mexhuani, ne jemi të gatshëm së bashklu me bashkëluftëtarët, e mi të futemi në atë rrugë të vështirë, që po na e imponon vetë regjimi i Gruevskit “tha ai.
 Protesta u mbyll me leximin e mesazhit të përcjell nga kjo protestë paqësore, nga gazetari Qazim Doda, i cili tha se :” Kjo protestë u mbajtë në shenjë përkrahje dhe respekti për të burgosurit dhe dëshmorët e rënë në Betejën e Kumanovës, një protestë kjo gjithëshqiptare, për zgjidhjen e çështjes Shqiptare në Maqedoni dhe Lirimin e të burgosurbve Shqiptar”.
Në mesazh thuhej ndër të tjera se “ Faktori ndërkombëtar dështoi të reagojë në ngjarjet e Kumanovës, duke shkelur edhe Konventën e Gjenevës, për robërit e luftës mbasi disa prej tyre janë vrarë në qeli, tha ai duke shtuar :” Kemi, ardhur këtu të protestojmë kundra padrejtësisë  që po i bëhet popullit shqiptar në trojet e veta, dhe të pushtuar nga sllavo-maqedonasit. Mos implemntimi i Marrveshjes së Ohrit solli vetëm një “garanci”, se në Maqedoni, mun të filloi luftë e re për konfederalizimin e Maqedonisë, ose ndarjen në mes sllaveve dhe shqiptarëve,. Edhe pse faktori ndërkombëtar u bë grant në implemtnimin e asaj marrëveshje, deri tani ajo ka dështuar, për të sjell në jetë një marrëveshje të tillë, siç qe ajo e arritur në Ohër me ndërmjetësimin e faktorit ndërkombëtar”, tha mes të tjerave z. Doda.
 Protestuesit u shpërndan të qetë duke brohoritur Kumanovë jemi me ju, Shqiperi Etnike, Ndalni dhunës ndaj Shqiptarëve, Liri të burgosurve në Kumanovë.

 

Edi Rama aplikon politikën e Moskës, e njohur si “Putizmi”, dhe “frikën” ndaj çdo qytetari

by

Më 21 Qershor : “Për të votuar disavantazhet: të pastrehët, të varfrit, të papunët, qytetarët e rinj, grupe indigjene, dhe izoluarit”/
Nga Beqir SINA/
TIRANE : Në Shqipëri, këto ditë të dhënat nga disa media të pavarura, si dhe një numër i burimeve të tjera akademike dhe sondazhet, paraqesin një pamje krejtësisht kontradiktore mbi qeverisjen e së majtës koalicionit PS – LSI, që ka shumicën në qeveri, dhe, tani po lufton për një super pushtet – ose i thirrur ndryshe, kapjen me të gjitha mënyrat të pushtetit absolut , që mundohet të kriojë sot dyshja Rama – Meta.
Polarizimi i politikës duke filluar qysh nga parlamenti, dhe shtrirja e saj në këtë fushtë, është një nga karakteristikat definitive të kësaj maxhorance të majtë me ‘’brumë” të pastër social komunistë.
Tani, të majtët në Shqipëri, PS-LSI-ja ;”janë më të ndara përgjatë linjave ideologjike – dhe antipatia “partizane” , është më i thellë dhe më i gjerë – se në çdo pikë në dy dekadat e fundit”, pikërishtë nga njerëzit, këtu në të gjitha qytetet dhe zonat rurale, ku pritet të mbahen edhe zgjedhjet e 21 qershorit.
Duke biseduar me njerëz të ndryshëm nga veriu në jug, këto ditë të “nxehta” të një fushate elektorale kam parë deri tani se kësaj radhe rezultati është i parashikueshem – Mbasi të dhënat tregojnë sesi “hendeku partizanë” i cili fitojë zgjedhjet e 2013, ka rënë në mënyrë të ndjeshme të masa e gjerë e qytetarëve, qofshin ata majtas apo djathtas.
Në Shqipëri, votuesit po e kuptojnë se nuk mund të mashtrohen më kollaj, as me “miellin” dhe blerjen e shtijen e votës , por, as me Putizmin e Edi Ramës, duke ia kalluar frikën njerëzve.
Por – në këtë fushat ka edhe një dukuri të pa vrejtur ndonjëherë, në këto 25 vjet demokraci. Media e kontrolluar, nga dyshja Rama – Meta- ka injoruar në mënyrë flagrante dekleratat e Ambasadorit të SHBA në Tiranë , Donald Lu, sidomos kur ai bëri thirrje qytetarëve që të :” Mos shisnin votën, dhe të refuzonjnë kandidatët e inkriminuar”
Ndërkohë, që edhe pak ditë na ndajnë nga zgjedhjet e 21 qershorit, apeli për të mos shitur votën dhe për të mos votuar kandidatët e inkriminuar ka ardhur edhe nga ambasadori i SHBA në vendin tonë, Donald Lu, por që është inojruar nga kjo maxhorancë me Edi Ramën në krye të saj.
Ambasadori amerikan Donald Lu, duke iu drejtuar studentëve tha: Mos dëgjoni retorikën e inatosur politike, por të votoni, sepse nëse nuk votoni, mos u ankoni për ata që ju qeverisin. Dhe shtojë :” Në Amerika ka një shprehje: “Nëse nuk voton mos u anko”. Të gjithëve na pëlqen të ankohemi për udhëheqësit tanë. Ju keni fuqinë të zgjidhni udhëheqësit tuaj, mos e shisni votën tuaj, mos dëgjoni retorikën e inatosur politike, dhe ditën e votimit mos harroni të votoni”.
Marrja e pushtetit në 2013, nëpërmjet mashtrimit dhe blerjen e votës , duket, se i ka ikur koha në Shqipëri, dhe rreziku i saj nga marfiteçijtë e kësaj maxhorance të “gjithë pushtetshme” që frikësonçdo ditë qytetarët shqiptarë , është një makth, nga kjo maxhorancë dhe një shqetësim në Washingtonin dhe Bruksel.
Të cilat, në se deri dje bënin thirrje qytetarëve shqiptarë për zgjedhje të lira e transparente, tani jan duke bër thirrje për zgjedhjet e 21 qershorit,:” Për të mos shitur votën dhe për të mos votuar kandidatët e inkriminuar. Të mos dëgjojnë retorikën e inatosur politike, por të votojnë”, –
Sepse, ndodh kjo nga që edhe “ hendeku partizan” ka filluar të bjerë në elektoratin shqiptarë.
Nuk ka më mbivendosje të konsiderueshme në mes mes kanditatëve të majtë dhe atyre të djathtë të spektriti politikë në çdo zonë, duke përfshirë, edhe Tiranën . Pikërishtë, aty ku “lufta” për kryetarin e bashkisë, është me e “nxehta”.
Mbasi, këtu konkuronë një ish ministër i kësaj qeverie , Erjon Veliaj, që ngjiti shkallët e karrjerës së tij nëpërmjet mashtrimit dhe propogandës, dhe një kandidati serioz, si dr Halim Kosova që ka një alternativë të besueshme për zhvillimin e Tiranës, dhe ka dëshmuar se mund ti japi Tiranës më të mirën.
Por përmbledhja e deritanishme e polarizimit politik të elektoratit shqiptar, në një parlament “partizan”, duket se ka edhe një ngecje në mardhënjet e Tiranës me Uashingtonin dhe Brukselin . Tirana me këtë qeveri është larg nga një qeveri deri edhe me vlersim “mesatar” në lidhjet e saj me SHBA.
Dhe kështu, në vend të dëshmojnë se janë, pro asaj që kërkon Uashingtoni dhe Brukseli, pushtetarët e sotëm me Edi Ramën, po ndjekin nevojat e politikës e interesave moniede.
Duhet të theksohet se shkaqet e mosfunksionit “të demokracisë” si në të gjithë botën në Shqipëri, mbas 2013, janë të panumërta. Ndërsa, polarizimi nga kjo maxhorancë nuk është më për ta kuptuar se është produkt i fuqisë politike tu mbajtur nga elita ekonomike, dhe media e kontrolluar prej tyre, dhe tendencat të ndërthurura. Por, edhe nga ajo që Edi Rama aplikon tani politikën e Moskës, e njohur si “Putizmi”, dhe “frikën” ndaj çdo qytetari.
Në të tre skenarët, që propogandon kjo qeveri , që ka shkallën më të lart të propogandës në botë, edhe më të madhe se Koreja e Veriut,; duke u hequr si të mesëm – të moderuar, mesatarë – janë të përjashtuar nga perendimi dhe të dështuar në arenën ndërkombëtare.
Pavarësisht, nga fakti se është rritur polarizimi në të dy skajet e spektrit ideologjik të majtë, atij me mentalitet “eneverist” dhe atij të moderuar socialist, po ta shohësh tek besimi i njërëzve sot në Shqipëri, ai ka për tëshkaktuar një “turbolencë”, të madhe të votuesve në zgjedhjet e 21 qershorit.Për atë se ku do të qëndrojn kësaj rradhe, votuesit, nëse votojnë të majtët PS- LSI apo demokratët e PD .
Besimet e tyre janë të fragmentuara, çka dotë thotë se ata nuk kanë plotësisht për atë të përqafojnë ideologjinë e së majtës, çka ka për të treguar me votë se ata janë në kundërshtim me klimën e tanishme politike.
Fakti që shqiptarët kan votuar deri tani për ata që u “kontribuojn” atyre në atë pushtet, nuk do të thotë se do të jetë edhe më 21 qershor . Kjo gjithashtu do të thotë se qytetarët janë pjesërisht përgjegjës për “privimin” e të drejtave të tyre. Në Shqipëri, problemi nuk është vetëm se pjesëmarrja e votuesve është e ulët, por pjesëmarrja e votuesve është i njëanshëme dhe shoqërore .
Ata shqiptarë që dalin e votojnë më 21 qershor, kësaj radhe duhet ta dinë mirë se do të votojnë për veten e tyre të familjes dhe të ardhmes. Dhe,nuk duhet të shkojnë për të votuar siç kan votuar deri në 2013. Por, duhet t ë shkojnë për të votuar me 21 Qershor, për tashmën atë që kan pasur deri tani si disavantazh: të pastrehët, të varfrit, të papunët, qytetarët e rinj, grupe indigjene, dhe të izoluarit.

Speciale nga udhëtim nëpër trojet shqiptare Struga një kurorë e bukur plotë me fshatra shqiptare

by

Reportazh special nga Komuna e Strugës – Beqir SINA/
STRUGE : Struga si qytet është një nga destinacionet më i popullarizuar turistik, në Maqedoni, ai ndodhet në jug-perëndim të zonave të Republikës së Maqedonisë , të shtrirë prej bregut të liqenit të Ohrit. Banorët e tij rrefejnë se turistët nga Hollanda e kan pasur Strugën, si Amsetrdamin ose si qytetin turistik më të preferuarin në botë.
Qyteti i Strugës, ka tre pjesët kryesore të qytetit, ndërtuar këto në një stil karakteristik të qyteteve shqiptare , në këtë shtrirje në pjesën veri lindore të Illiridës . Ajo ka , bregun e liqenit dhe dy anët e bukura të lumit Drin si dhe “Tregun e madh”. Por, ka edhe korsin e famshme, e cila çdo mbrëmje, sidomos, ato verore – janë përplot me njerëz, sepse vijnë edhe kurbetqarët, dhe, qyteti gumëzhinë si ” bletët në koshere “.
Struga, ka edhe qendrën e saj administrative , e cila ndodhet në qendër të saj me selinë e Komunës së Strugës, ku kryetar është një figurë politike, mjaft e njohur, Zijadin Sela. I cili, na tregoi se Struga, ka pasur edhe një “dekovil” tren të vogël të asaj kohe, që punonte me avull, me dy tre vagona që lidhte Strugën me Kërçovën.
Në ndërtesat e rëndësishme administrative të qytetit është e përfshirë edhe posta qendrore, komisariati i policisë, dhe elketrana . Struga ka shumë buste dhe shtatore kushtuar figurave të ndritura të këtij qyteti dhe në qendër , të saj ka edhe shtatoren e Nana Terezes, dhurat kjo e vëllezërve shqiptarë nga Amerika, vëllezërve Gojçaj.
Pika më e preferuar sidomos për turistët e huaj dhe shqiptar është natyrisht bregu i liqenit dhe dy anët e Drinit, ku ky lumë i gjatë “gjarpërosh” i cili nga Struga, nisë “ turra- vrapin” e gjatë , duke përshkruar 149 kilometra, duke kaluar me dy të treta e tij nëpër Shqipëri, Dibër, Kukës, Tropojë, dhe deri në grykëderdhjen e tij në Shkodër.
Urat e shumta që lidhin dy brigjet e Drinit të Zi i japin Strugës epitetin “Qyteti i Urave”. Lumi rrjedh në veri në drejtim të qytetit të Dibrës në një zonë malore, ku pastaj e shënon një pjesë të kufirit Maqedoni – Shqipëri, për të kaluar pastaj në territorin e Shqipërisë. Në pjesën e Maqedonisë rrjedha e lumit është e ndërprerë nga dy liqene artificiale, të cilat shërbejnë për përfitimin e rrymës elektrike. Në ujërat e Drinit të Zi rriten një numër i madh peshqish si krapi, trofta, ngjala etj.
Liqeni i Ohrit është pika më pikëtoreske e këtij qyteti liqenor me një bukuri përrallore, sidomos natën këtu mund të mahnitesh me pamjet e tij, dhe nga ku shikohet edhe Lini i Shqipërisë.
Nga etimologjia origjina e emrit të Strugës, thuhet se vjen në gjuhën e vjetër maqedonase. Për të cilën qyteti k a tre teoritë e saj në lidhje me emrin Strugë, ku secila perj tyre thuhet se ka “përqafuar” nga banorët lokalë emrin që e thërrasin sot e kësaj dite : Strugë -Struga .
Ndërkaq, për mua ky qytet të cilin e kam vizituar më shumë se çdo vendbanim shqiptar, mbas Prishtinës, gjatë vizit ës së këtyre ditëve ” ditëve strugane ” (maj 2015) , të qëndrimit tim pesë ditor në Strugë , do t ‘a veçoja për shoqërinë dhe bujarinë e treguar strugane njohjen dhe takimet mbresalënëse, me çdo njerin prej atyre, që u takova dhe u përshendeta në çdo lokal, apo edhe ambient familjar e rrugë të saj.
Ku me një dashuri dhe respekt më shoqërojë si një ciceronë – miku im nga Waterbury – që kishte ardhur e famljen e tij, të kalojë pushimet verore, Hamdi Sadiku – Volina.
Për shumë arsye të cilat do t’i shpjegojë gjat këtij reportazhi të gjatë, nga ky udhtim dhe qëndrim në Strugë kësaj rradhe ka qenë paksa i vecantë . Mbasi ,ky jo vetëm se ishte qëndrimi më i gjatë (5 ditë) , por edhe përjetova – një bujari, dashuri dhe respekt të veçantë, të këtyre njerëzve të mrekullueshem.
E nisa vizitën time me miqt e mi , të parë, djemtë e Kaim Murtishit, dhe Nadiren sekretaren sharmante , me shume edukat dhe e zgjuar, të biznesit të tyre të suksesshëm në qendrër të Strugës. Etnomuzikologu i shquar strugan, Kaim Murtishi, studiues, hulumtues, dhe shkrimtar i tre librave.
Kaim Murtishi, është një këngëtar i njohur. Pensionist, dinamik, gjithmonë i angazhuar në aktivitetet që asnjëherë nuk i ndahet jo vetëm aktiviteve dhe veprimtarive në Strugë e Tetovë, por dhe në të gjitha viset shqiptare, që gjithë kohën ja ka përkushtuar kombit shqiptar, traditave, kulturës, muzikës dhe botimeve në shqip.

Kai, si i thërrasin struganët, atij, është, një shqiptar nga Ladorishti i Strugës, një muzikolog, folklorist, shkrimtar dhe botues i disa librave të ndryshme. Ai shtëpinë e tij a ka kthyer në një muze etnografik, ku gjen gjithçka që as edhe një muze nuk e ka.

Kaim Murtishi shpjegon se si ka mbledhur instrumentet muzikore që tek çiftelia, mandolina, ku këtë të fundit ja ka mësuar profesori nga Elbasani, Gani Jahja, i cili e ndihmoi dhe krijoi grupin e parë të mandolinave, ku më pas Kaimi e ngriti grupin e mandolinave në fshatin e Ladorishtit si fillim në vitet 1957, i cili i ka dhënë mësimet e para në Shkup, kur ishte normalist. Ka incizuar këngë të zonës së Prespës, Ohrit, Tetovës, Kërçovës, Dibrës dhe gjithë trevave shqiptare. Të gjitha i ka regjistruar më një magnetofon, në shtëpinë e tij, të cilen e ruan si një reike së bashku me makinat e shkrimit.
Rajoni i Strugës perfshin një siperfaqe prej 50703 ha. Në këtë siperfaqe janë të vedosur 50 fshatra dhe qyteti i Strugës, ku sipas regjistrimit të fundit të popullsis(2013) jetojnë 63367 banorë. Në bregun e Liqenit të Ohrit janë ngritur fshatrat Radozhdë dhe Kalishtë . Në cepin perëndimor të fushës së Strugës ngjitur me masivin malor ndodhen fshatrat Ladorishtë , Shum , Zagraçan , Belicë e Poshtme , Veleshtë , Oktis , Vevçan , Podgorc dhe Llabunishtë .
Në masivin malor të Jabllanicës shtrihen fshatrat Mali Vllaj , Frëngovë , Vishnja dhe Belica e Sipërme .Rajonit të Strugës i përkasin edhe fshatrat Jabllanicë , Borovec, Piskupshtin , Lukovë , Bezevë, Nerezi, Lakajce, Modriç dhe Drenok . Në malësi shtrihen fshatrat Prisovjan , Zbazhdë , Rzhan dhe Llokov si dhe dy fshatrat Burinec dhe Sellce .Në pjsën jugore të masivit të malit Karaorman shtrihen fshatrat Misllodezhdë , Bërçeve , Tashmurunisht , Toskë dhe Poum , ndërsa pak më poshtë tyre fshatrat Dobovjan , Tatesh i poshtem dhe Tateshi i sipërm , Koroshishtë dhe Dollogozhdë . Ndërsa nga ana tjetë për rreth rrugës për në Dibër shtrihet fshati Glloboçicë . Në thellësi të fushës së Strugës ndërkaq , ndoshen fshatrat Vranishtë , Moroishtë , Mislleshovë , Drasllajcë , Llozhan , Novo Sellë , Bixhovë dhe Livadhi .

Frëngova, fshati parë sapo kalon pikën kufitare të Qafë Thanës

Sapo kalon pikën kufitare të del përpara rrëzë një mali Frëngova e cila gjendet në pjesën jugperëndimore të Strugës. Territori i këtij vendbanimi ngrihet deri në malin Jabllanicë në kufi me Shqipërinë. Fshati është kodrinor, me një lartësi mbidetare prej 810 metra. Fshati ka shkollë fillore, një xhami, disa puntori të vogla dhe shitore. Nga qyteti i Strugës është larg 6 kilometra. Territori është pyjor me pak fushë bujqësore, për këtë arsye një pjesë e banorëve të këtij lokaliteti merren me pylltari, bujqësi dhe blegtori, një pjesë e banorëve punojnë në punë të ndryshme në qytetin e Strugës.
Nuk është i vogël numri i banorëve që punojnë dhe jetojnë përkohësisht jasht vendit nga ky fshatë, të cilët kan bërë emër në këto anë dhe në emigrm (kurbetë) janë histori suksesi me shpjegon një fshatarë i kësaj ane, ulur në një lokal të bukur rrëzë kodrës .
“Një nga ata më tha ai është në Amerikë, i shpërngulur prej këtej në qytet me gjithë familje. I njohur për këngët e tija aq të buka për “Strugën time” siç e quan ai me shumë mall e dashuri. Ai është njëri prej aty qindra struganëve të suksesshëm – që e njofin dhe e kan mik pothuajse të gjithë shqiptarët, e Amerikës, është Rrok Stari Strugan, Haxhi Dauti, i cili me notat e muzikës dhe këngës së tij për këtë qytet magjik, sikur e ka hymnizuar Strugën , duke i dhën këtij qyteti historik dhe piktoresk më shumë dashuri – muzikëalitet dhe ngjyra të bukura Strugës.
Ladorishta: Bazilika Ilire, Masakra e Ladorishtit dhe Beteja e Petrinjës
Ladorishti, është një ndër fshatrat më të mëdhenj të rajonit të Strugës me rreth 700 shtëpi dhe rreth 4000 banorë. Në fshat është e organizuar jeta kulturore dhe sportive nëpërmjet aktiviteteve te klubit futbollistik “Flamurtari” dhe SHKA “Valët e Liqenit” të cilët janë përfaqësuar nëpër shumë festivale si brenda vendit ashtu edhe jashtë duke u nderuar me shumë çmime dhe lëvdata.
Ladorishtin gjatë kësaj vizite do t’a quaja “Zvicrën” shqiptare,një fshatë ky me shtëpitë -vila, që të mahënitin me bukurinë dhe stilin e tyre alpinë, shtëpitë e stilit zvicerane,ndërtuar me djerësën e kurbetqarve ladorishtas në Zvicër
Ladorishti, është një vendbanim i vjetër, dhe këtë e dëshmon Bazilika, ka qënë një popull trim, trimëri të cilën e dëshmon me pjesmarrjen e banorëve në disa luftra, ka qënë gjithmon mikpritës dhe mbajtës i fjalës, ka ngritur flamurin atëherë, kur ka qënë i kërcënuar, dhe ka hapur shkolla atëherë kur ka qënë e ndaluar, e sot Ladorishti është krenar për të gjitha këto.
Në qendër të fshatit ngrihet lavdishëm një monument i madh që kujton 71 vjetorin nga masakra e forcave nazifashiste mbi fshatin Ladorisht, ku u vranë thuhet më shumë se 84 fshatarë të pafajshëm, u plagosën qindra të tjerë dhe u dogj e u shkrumua i tërë fshati… Ishte kjo hera e tretë e djegies së fshatit, pas forcave bullgare dhe forcave serbe gjate lufterave ballkanike… Herën e katërt thonë ladorishtarët e provoi Gligorovi me 1992, por nuk ia doli mban ë, të nënshtrojë dhe të gjunjëzojë këtë fshat i cili historiksht është i dalluar për trimëri, patriotizëm, mënçuri dhe pena të forta kombëtare.
Në periudhën komuniste janë bërë disa hulumtime në Bazilikë nga disa arkeolog të ndryshëm. Nga ajo periudhë e deri tash studiues të ndryshëm dhe Albanolog të njohur kanë theksuar për vjetërsinë, dhe vlerat që ka Bazilika, qe daton nga shekulli IV-VI e.s. Albanologu kroat, Aleksandër Stipçeviq i cili ka deklaruar se ka preardhje ilire, gjithashtu para ca kohësh ka bërë një vizitë në Bazilikën e Ladorishtit, në librin e tij “ Ilirët: historia, jeta, kultura- simbolet e kultit” i botuar në vitin 1990, në hartën e vendbanimeve më të rëndësime arkeologjike nga periudha parahistorike, bën pjese edhe Ladorishti.
Nga ana tjetër e Dibrës së Madhe vjen Veleshta
Veleshtë, është fshat në Komunën e Strugës, Maqedoni shtrihet në një rrafshnalt për gjatë rrugës kur vjen nga Dibra e Madhe. Mbi prejardhjen e emrit të Veleshtës ka shumë hipoteza, por sipas konsultimeve të shumta me historianë, albanologë, shkencëtarë dhe etimologë, ajo është e lidhur para së gjithash me kultivimin e rrushit.
Veleshta sipas regjistrimit të vitit 2002 ka 8156 banorë, mirëpo në fshat jetojnë jo më pak se 6200 banorë. Një përqindje e madhe nga popullata jetojnë dhe veprojnë në Perëndim. Shqiptarët e Amerikës sidomos ata të zonës së Tri Shtetshit – NY-NJ-CT,njofin policin e e uniformës së Nju Xhersit, në qytetin e Patersonit, Lirim Kaba , atdhetar e patriot i flakët, i cili ka dhënë së bashku me fmljen e tij një kontribut të madh për luftën e UÇK-ës, atë të 2001 dhe çdo veprimtar kombëtare në SHBA
Mirepo ne vitet e sotme Veleshta eshte zgjeruar edhe me teper prandaj ka arritur ne 11.000 banore ku 30% jetojne ne vendet e huaja.

Një nga vendbanimet më të vjetra në fushëgropën e Strugës është edhe fshati Dollogozhdë
Një nga vendbanimet më të vjetra në fushëgropën e Strugës është edhe fshati Dollogozhdë i cili ndodhet në pjesën veriore rrezë malit Karaorman në një lartësi mbidetare prej 720 metra. Burimi i emrit Dollogozhdë edhe sot e kësaj dita ka teza të cilat sipas gojëdhënave shpjegohen në këtë mënyrë. Pasiqë në veri ka malin Karaorman, në lindje Krasten dhe në jug fushën ndodhet në lugë, thuhet se dikur është quajtur Luguoshtë, varianti i dytë është Guri i Bardhë sepse shkëmbinjtë janë gëlqeror dhe kanë ngjyrë të bardhë, dhe varianti i tretë është kur fshatarët e Poumit kanë zbritur poshtë kanë thënë “dola poshtë” që kur i bashkojmë këto fjalë fitohet emri Dolloposhtë.
Popullata në Dollogozhdë është shqiptare dhe i përket besimit Islam. Që në kohët e lashta popullata e Dollogozhdës vërehej si arsimdashëse, bujare dhe punëtor.
Në këtë fshat është shumë i theksuar edhe migracioni dhe sidomos i rinisë, e cila për shkaqe fillimisht politike dhe më pas ekonomike kanë migruar në SHBA, Zvicër, Austri Gjermani por edhe në Australi.
Por edhe sot e kësaj dite edhe pse mërgimtarët Dollogozhdarë janë në mërgim zemrën dhe shpirtin i kanë në vendlindje, ku vazhdimisht kontribuojnë në çdo aspekt për rindërtimin e fshatit.
Sot në Dollogozhdë veprojnë edhe Klubi Futbollistik dhe Shoqëria kulturoro-artistike, të cilët permes punës së tyre të pandërprerë dhe aktiviteteve edhe jashtë vendit mbajnë gjallë dhe shfaqin kudo traditat dhe kulturën e Dollogozhdës.
Dollogozhda kujtohet dhe mbahet mend edhe për kontributin e saj madhor në luftërat e fundit për liri të shqiptarëve ku djemtë e këtij fshati ishin aktivë po edhe në radhët udhëheqëse të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, por edhe të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, e cila luftoi në vitin 2001 për të drejta të barabarta të shqiptarëve në Maqedoni. Shumë djem të rinj në mënyra të ndryshme ndihmuan të dy këto lëvizje me rëndësi të madhe kombëtare ku mjaft mirë mbahet mend dhe përmendet Nuri Mazari i cili mbante nofkën “Komandant Struga”.
Radozhda është një fshat në komunën e Strugës në rajon jugperëndimore të Republikës së Maqedonisë.
Radozhda është vendosur në bregun perëndimor të liqenit të Ohrit. Është 10 km në jug të qytetit të Strugës. Ky vendbanim është 2 km nga kufirin shqiptaro-maqedonas. Fshati më i afërt është fshatit Lin i cili ndodhet në Shqipëri. Lartësia mbidetare e këtij vendbanimi është 725 metra. Fshati është themeluar në skajin perëndimor të liqenit të Ohrit mbi dhjetë shekuj më parë. Ësht ë themeluar në një tokë pjellore me kushte për zhvillimin e bujqësisë. Zonat përreth kanë qenë të përshtatshme për bujqësi në shkallë të vogël. Fshati u themelua rreth 1 km në perëndim të pozitës së sotme.
Kur vizitojë Strugën tonë, në mendje më vjenë gjithmonë një fjalë e kryetarit të komunës së saj , Dr. Ziadin Sela në fjalimin e tij – përmbyllës elektoral para qytetarëve të shumtë, më 23 Mars 2013, teksa, ai theksoi se:” Strugën, e fali perëndia të bukur, e fali që këtu të jetojnë shqiptar, të lindin të rriten, të plaken dhe të vdesin këtu si shqiptarë|”.
Në kurorën e fshatrave për rreth Strugës,dhe në qytetin e Strugës gati çdo shtëpi dhe rrugë mban flamrin kuq e zi me shkabën dy krenare. “Shumë bukur ngjan Struga kuq e zi. Këtu ka vetëm flamuj me Shqiponjë, këtu ka vetëm shqiponja edhe të Skënderbeut, por edhe të Ismail Qemalit , një nipi tij është varrosur në këtë qytet . Kjo është dëshmia më e mirë që ne jemi këtu, kemi qenë këtu dhe do të të jemi këtu. E thotë edhe himni ynë, se Zoti vetë e la me gojë, që kombet shuhen përmbi dhe, por shqiptarët do të rrojnë, për to dhe vetëm për to punojmë të gjithë ne.Këtë vend ne do ta trashëgojmë në emër të gjyshërve dhe stërgjyshërve tanë, ashtu siç do ta trashëgojnë nipërit dhe stërnipërit tanë, besat dhe stërmbesat tanë ” ka thënë kryetari Sela , i cili tani është duke udhëhequr një lëvizje poliitike në Maqedoni me ndjenja dhe frymëzim të thellë kombëtar .
Mirëp o , sa her të vizitosh Strugën mënjëher e ndjen atë “erën” shqiptare ngado që shikon e vizitonë çdo pëllëmbë, të kësaj toke Arbërore . Aty ku si në Tetovë, Gostivarë, Kumanovë, Dibër, Kërçovë, e të gjitha viset shqiptare më shumë se kurrë çdo gjë frymon shqip. Vetë qyteti i Strugës ka më shumë shqiptarë se sa maqedonas , dhe ngaqë rrethinat e saj përbëjnë edhe pjesën më të madhë të popullsisë shqiptarët, aty të duket vetja shumë shqiptarë.
Kryetari i Komunës së Strugës është zoti Ziadin Sela, i cili ka fituar admirimn dhe mbështetjen e të gjithë komunës,duke bërë një nga kryetarët e komunav më të suksesshëm – duke ja ndrruara faqen qytetit të Strugës, i cili duke punuar për qytetin e ka bërë atë si një kantier ndërtimi – qysh nga infrastruktura dhe objeketet e tjera të ndërtimit

Struga qyteti i “Ditëve të Poezisë”

Sipas burimeve të databasit observues të quajtur Wikipedia, thuhet se Struga, është qytet dhe qendër e komunës me të njëjtin emër që shtrihet në pjesën jugperëndimore të Maqedonisë. Qyteti shtrihet në brigjet veriore të Liqenit të Ohrit. Përmes qytetit kalon lumi Drini i Zi, i cili buron nga liqeni. Struga përmendet që nga antika, aty pranë kalonte rruga romake Via Egnatia, emri i vjetër ilir i Strugës ishte Enhallon.
Qyteti i Strugës gjatë shekujve ka formuar fizionominë e tij në aspektin historik, kulturor dhe arkitektonik. Qyteti i Liqenit, ka histori të pasur. Gjatë zhvillimit qyteti kalon nëpër periudha zhvillimi të traditave, ekonomisë dhe kulturës. Historia e Strugës fillon nga neoliti. Buzë Drini i zi dhe në afërsi të tij janë zbuluar figura arti që padyshim tregon se prej neolitit e këtej Struga ka qenë vend i banuar. Sipas asaj që është e njohur prej epokës greko-romake mund të thuhet se Struga ka qenë vendbanim i rëndësishëm peshkimi në afërsi të vendbanimeve Lyhnida (Ohri i sotëm) dhe Patra (vendbanim antik mbeturinat e të cilit janë gjetur ne fshatin Ladorishti 2 kilometra larg Strugës). Në epokën greko-romake, para ardhjes së sllavëve në Ballkan, Struga ka qenë territor ku intensivisht është zhvilluar jeta kulturore. Prej asaj koha është e rëndësishme nekropola në fshatin Trebenisht e cila ka dhënë material të shkëlqyer për shkencën greke dhe ballkanike si dhe për bazilikat e mëvonshme romake dhe bizantine “në Ladorishti, Oktisi dhe Dollogozhda.
Për historinë kulturore të Strugës dhe rrethinës me një rendësi të veçantë janë bazilikat në Oktisi dhe në Ladorishti. Për bazilikën në Ladorishti dihet se ka pasur atrium, bazilika të tilla ka në të gjithë Ballkanin mirëpo rrallë gjenden bazilika me mozaik në podium. Në një terren kaq të pasur në shekullin e VII erdhën sllavët, në atë periudhë Ohri ishte shkatërruar nga një tërmet, gjithashtu edhe bazilikat në Oktisi dhe Ladorishti.

Kultura
Struga është një nga qytetet më të rëndësishëme kulturore në Republikën e Maqedonisë , ajo është vendlindja e poetëve Konstantin аnd Dimitar Milladinov . Ngjarja kryesore nga jeta kulturore në Strugë është taikimi më i madh i poezisë në botë i njohur përndryshe si :” Struga Mbrëmjet Poetike”.Ngjarje poetike, kjo në të cilën kan marrë pjesë edhe laureatë nga bota, përfshirë edhe disa fitues të Çmimit Nobel për Letërsi, si fituesit të këtill si Joseph Brodsky , Eugenio Montale , Pablo Neruda , Seamus Heaney , Fazil Hüsnü Dağlarca dhe shumë të tjerë që nga viti 1966 .
Qyteti ka edhe disa monumente kulturore në afërsi të saj të tilla si Manastiri оf Kalista , pak kilometra larg me qendrën e qytetit , të shtrirë në bregun e liqenit të Ohrit. Struga ka disa objekte artitoteknike që besohet se datonjnë nga shekulli i 16të, afreske prej Shekullit të 14 dhe 15 .
Pjesa më e madhe e qytetit është e ardhur sidoms përmes turizmit të brendshëm dhe të huajve . Vendndodhja e Liqenit të Ohrit e bën ajo jetën turistike më qetë dhe më paqësore që vizitorët të përjetojnë një pushim më aktiv . Kur vizitonë Strugën qyteti i Republikës së Maqedonisë , ka jo pak vende që tregojnë kulturën e bukurisë , shtëpi karakteristike balte, shtëpia e vëllezërve Milladinovci , pazari i vjetër i Strugës , kishat e vjetëra dhe xhamit madhështore .
Çdo verë іnkultura e ka qendrën e saj në Strugë – Struga, edhe më shumë se Miami ndoshta është qyteti që ka më shumë edhe sot e kësaj dite, skenën e hapur verore , ku ajo organizon festivalin Cinemania dhe Music Festival “Ejani” përfshirë , rock metalike , elektro , hip hop , r’n bаnd dhe shumë më tepër nga grupe në të gjithë vendin . Struga shquhet edhe për “korsat” e mbrëmjes ose shetitjet e mbrëmjes, në dy anët e lumit Dirni i Zi, ose natë shëtitje nga liqeni , nga lumi , оr gо аtmоst popullor disko Oaza , Glamour , Alibia , Empire dhe të tjerët.

Flet kryetari i Bashkësisë Lokale dhe Këshillit emergjent të Lagjes së Trimave

by

Intervistë e posaçme me Shaban Demiri, kryetar i Bashkësisë Lokale të Lagjes dhe Këshillit emergjent,në Lagjen e Trimave/
Demiri :” Ende nuk jemi të qetë, ajri është i ndotur dhe i kontaminuar emiri – se janë të prekura diku 69 shtëpi me në përbërje 125 familje ku në total përbëjnë afërshisht 450 banor./
Interviste nga Beqir Sina- Kumanovë/
Si është situata tani pas sulmit në Kumanovë?/
Demiri : Situata akoma është dramatike. Njerëzit janë shpërndarë e shpërngulur , disa nëpër qytete e disa nëpër fshatra përrreth. Gjithë ditën vijnë ,sillen , ndërsa në mbrëmje para se të erresohet të gjithë vijnë e marrin anëtarët e vetë të familjes edhe shkojnë ku ka gjetur ndonjë vend strehim apo farefis.
Demiri : Sa po ndjehet këto ditë ngrohtësia e bashkëvendasve tuaj dhe të bashkombasve?
Unë mendoj se shqiptarët gjithkund ku janë menjëherë na kanë dalë në ndihmë me gjërat me elementare , ushqime higjenike , ditën e dytë ka patur edhe vesh mbathje , më vonë edhe orendi shtëpiake në sasi shumë të vogël në krahasim me nevojat ,që janë paraqitur pas intervenimit ushtarak këtu në lagje. Ju do t’i shihni edhe vetë se janë të prekura diku 69 shtëpi me në përbërje 125 familje ku në total përbëjnë afërshisht 450 banor. Më tepër se gjysma e shtëpive janë të shkatërruara totalisht . Pjesa tjetër e shtëpive janë të dëmtuar disa me përqindje më të madhe ,disa më te vogël , mirpo nuk janë as 5 a 6 që dikush të mundet të fleje aty , mirpo për shkak të gazrave ,ngaqë jane hedhur sasi e madhe e armatimeve e barutit, aty edhe po të ishin të mira shtëpite nuk do mundej të banohej.Unë banoj vetëm 30 m mbi lagjen , ende nuk jemi të qetë, ajri është i ndotur dhe i kontaminuar.
Kur ndodhi ngjarja ,ku ishit ju dhe si e mësuat se cfarë po ndodhte ?
Demiri : Ne i dëgjuam krismat e para në orët me të para të mëngjesit , diku nga ora 5 e 5 në mëngjes . Unë sic ju thash për skaj të rrugës kryesore, dritaren e kam 1 m prej rruge. Ne nuk kemi mundur të lëvizim unë bashkëshortja dhe 2 djemtë. Deri nga ora 8 në mbrëmje nuk kemi pasur shanse që të lëvizim në asnjë vend. Kemi patur 3 makina të rënda shoqeruar nga dhjetra me blinda nga xhamia e deri poshtë lagjes. Ka pas te shtëna te njëpasnjëshme pothuaj 45 -46 orë . Dikur nga fundi me itensitet më të vogël ,por ka pas të shtëna edhe ditën e dyte
A kishte shenja më përpara se do të ndodhte dicka e tillë?.
Demiri : Po ne nuk kishim parë asnjë shenjë paralajmërim se mund të ndodhë një gjë e tillë , vetëm kur dëgjuam krismat kuptuam se këtu dicka po ndodh .
Po forcat e policisë ishin të shtuara ato ditë ?
Demiri : Fillimisht ka pas me pak , mirpo brenda ditës deri nga ora 10 ka pas më shumë perplot forca special dhe mjete policore, blinda etj.
Po qytetarët si u mbrojtën , si u larguan apo strehuan në ato momente?
Demiri : Ata janë bërë në mënyra individuale.Sic ju thash unë në 20 e 5 min kam dalë nga shtëpia , deri atëherë pata tentuar të dal në rrugë , mirpo më dhanë shenjë që të kthehem në shtëpi. E diku nga ora 8 ,meqë bashkëshorten e kam me probleme zemre , e keshtu dola ë i thashë policit se kjo nuk përballohet më, polici më tha kthehu brenda se do të lajmërojmë më vonë, pas 1 ore na thanë që nëse doni të dilni , duhet ta beni per 1 minutë . Pasi dola komunikova me telefon me njerëz , mjetet e policies ishin ende , krismat dëgjoheshin aty këtu edhe pse pak më vonë u shpall një lloj armëpushimi ,aksioni vazhdoi natën edhe të nesërmen , deri diku nga ora 7 e mëngjesit.
Të arrestuarit janë të gjithë fshatar ? apo ka edhe nga vendbanimet e tjera ?
Demiri : Ka edhe njerëz të cilet kan qene me uniforma te kamufllazhit, me simbole, mirpo ne nuk i kemi parë asnjëherë, mirëpo nga kjo lagje janë të arrestuar 4 persona.
Cfarë thonë familjaret e tyre , I kanë takuar?
Demiri : Diku pas orës 7 -8 javën e dytë,i kanë lejuar t’i takojnë me ndërhyrje të OSBE. Unë jam kryetari i këshillit të emergjencës dhe kryetari i lagjes. Dhe kam pasur takime të ndryshme e një nga këta edhe me OSBE. Me të cilët kam pasur bashkëpunim. Gjithmonë kërkesat tona janë munduar t’i plotësojnë, na kanë sjellë përgjigje për ata gjëra që jemi interesuar. Pyetjet tona i kanë cuar deri në instancat përkatëse.
Sa ju kanë ndihmuar faktori politik?
Demiri : Faktori politik na ka ndihmuar zero. Fakorin politik unë e mënjanoj edhe ne takimet tjera.Asnjë politikan shqiptarë pozitë apo opozitë nuk janë prononcuar se cfarë ka ndodhur. Vetëm kryetari I Strugës , Sela na erdhi qysh ditën e parë, tentativen e deputeteve te BDI per te na takuar ,banoret e priten me proteste
Edhe qytetarët mendon se ndajnë të njëjtin mendim me ju ?
Demiri : Edhe qytetarët mendojnë të njëjtën gjë. Ka qenë një rast ku dy deputet të pozitës kanë ardhur vetëm për sehir , ku pati edhe reagim nga qyetarët.Kanë ardhur edhe politikanë të tjerë,por pa funksione.
Cfarë prisni nga politikanët ?
Demiri : Ne presim gjithcka nga politkanët. Po të ishin ata aktiv nuk do të kishte ndodhur kjo. Edhe nese dikush ka patur mundi të sillen njerëz të dëgjojnë kërkesa që kanë qytetarët.
Politika e ka ditur më përpara se dicka do ndodhe ?
Demiri : Unë për politikanët nuk flas në emër tyre . Unë flas atë c’ka është bërë , cfarë ka ndodhë dhe se c’po ndodh pas ngjarjeve .
Në rast se do të bëjë një thirrje, cfarë thirrjeje do t’u bëje bashkëatdhetarëve sidomos atyre në SHBA?
Demiri : Për bashkëatdharët kudo që janë ,por vecanërisht aty në SHBA , do t’u shprehja për angazhimin e tyre, përkujdesjen e përkrahjen ,edhe për ndihma edhe pse akoma skanë arritur për këtë rast, edhe pse ata janë gjetur gjithmonë pranë nesh , ishlla në të ardhmen edhe në të ardhmen të jenë pranë nesh.
Demiri : M ë lejo të bëjë një ndërhyrje , javën e fundit të Qershorit do bëhet një manifestim në qender të New York, me moton “Kumanovë jemi me Ty” në përkrahje dhe solidarizim me Kumanovë ,e cila eshte per e terhequr vemendjen dhe organizamave nderkombetar -, OKB-se.
Demiri : Ajo do të ishte ndihmesa më e madhe për ne, biles po të kishim mundësi do të vinim edhe ne për t’ju bashkangjitur protestës, mirpo në mungesë të anës materiale , të mundësive dhe distancë e madhe që sna e mundëson një gjë të tillë, mirpo ne jemi mirënjohës për cdo aktivitet që do të ndërmarrin. Si ndihmë për ne do të jemi mirënjohes. Po edhe sikur ata të rrezikoheshin për dicka , edhe ne do të bënim të njëjtën gjë për ata . Ju lutem percillja një mesazh nga ne edhe ish kongresitit Xhozef DioGuardi kryetarit te lobit shqiptar ne SHBA- ta ngreje zërin për ne në Uashington presim shumë nga ai ashtu siç ka bër për Kosovën, çështjen shqiptare dhe Çamërinë.
Ju faleminderit!
Demiri: Edhe një her me lejo t’ju falenderoj në emër të gjithë këtyre banorëve që ke ardhur nga Amerika për të na vizituar dhe dhënë kurajo
– Shumë Ju faleminderit! Zoti u bekoftë!