Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kush po qëndron prapa asgjesimit të armëve kimike të Sirisë në Shqipëri?

by

A ka “dorë” Moska ? dhe pse asnjëherë deri tani s’u zbardh tema e bisedimeve të shtatorit në Nju Jork, mes kryeministrit Rama dhe ministrit të jashtëm rus Sergei Lavrov!/

Nga BEQIR SINA, New York/

 BENSONHURST BROOKLYN NY : Në rastin e arsenalit sirian, megjithatë, se sasia është madhe e stoqeve kimike për të asgjësuar dhe kushtet e sigurisë në Shqipëri, nga të gjithë përbëjnë një sfidë edhe më të madhe, sa qe mendohet. Por, kjo nuk po e pengon fare qeverinë klienteliste dhe servile të Edi Ramës, të pranojë edhe “koston” tjetër, që do ti kushtojë rëndë vendit tonë me një “Recetë për një katastrofë” .

Rama i vendosur “me shpatulla pas murit” si i themi ne shqiptarët, mes marrëveshjes së shtatorit në mes Moskës dhe Uashtingonit, ka pranuar “në mësheftësi ” që t’i marrë ai për ti asgjesuar këto armë në tokën shqiptare. Ashtu si dikur kur Tirana i hapte( ose i shqyente) dyert ndaj servilizimit dhe “dashurisë” ndaj Moskës dhe Kinës, për “miqësin vëllazërore” për të marrë armët kimike(helmuese) dhe si deklarojnë sot ish specialistët e kohës së monizimit, :”mbasi ato nuk u përdorën kurrë, përveçse si po thonë ish ekspertët e ushtrisë së kuqe, ” U provuan në terren me eleminimin e kafëshve, deleve, lopëve, kuajve dhe gomarëve”.

Mbas kësaj marrveshje dyshimet janë pse Moska ka pranuar Shqipërinë, në mesin e pesh shteteve, çfarë kushtesh ofron Shqipëria, për Moskën. Dhe se :”A po përmbush kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama një kërkesë të Rusisë, me pranimin e armëve kimike në Shqipëri? A dyshon Uashingtoni në se kush qendron pas kësaj …..? Pse Beogradi, Shkupi dhe Athina heshtin …..për shkatërimin e këtyre armëve në Shqipëri? si fqinjë dhe çfarë garancie kan marr ata, nga vizita e fundit të Venezelios në Tiranë…..?

Përderisa, asnjëherë deri tani s’u zbardh tema e bisedimeve të shtatorit në Nju Jork, mes kryeministrit Rama dhe ministrit të jashtëm rus Sergei Lavrov, dyshimet shtohet edhe mës hsumë. Pas këtij takimi, Rusia zyrtarizoi kërkesën e saj që armët kimike të zhvendosen në Shqipëri, bile publikoi edhe shifrën e turpshme të 2 milionë dollarëve, si ndihmë për procesin i cili do të kushtoi OKB 15 milion Euro.

Këto janë një serë pyetjesh që lindin pasi qeveria shqiptare hesht, bile tani në mënyrë të turpshme kur Rama dje e justifikojë atë me ” mos ndërhyrjen me trupa në Siri nga SHBA ” sikur Shqipëria të kishte përgjegjësinë e Ushingtonit për Sirinë .

Mirëpo, pavarësisht deklaratave nga Tirana, dhe dekelratës së Edi Ramës, se ende nuk është marrë një vendim për të pranuar që armët kimike të Sirisë të shkatërrohen në Shqipëri, në mediat ndërkombëtare flitet krejt e kundërta.

Televizioni “Al Jazera  në emisioni ” The Stream” i kushtoi sot një hapësirë të veçantë shkatërrimit të arsenalit kimit të Sirisë.  Drejtori i programit, të Green Cros Internacional, Pol Walker i ftuar në emision ka theksuar se vendimi për ti asgjesuar armët kimike siriane në Shqipëri, është marrë dhe ai do të bëhet i ditur të premten.

I pyetur se përse është përzgjedhur Shqipëria si vend për të shkatërruar këto armë kimike, Walker thotë :

“Këtë pyetje bëra edhe unë para pak javësh. Kush e kishte menduar Shqipërinë? Ky vend ka pasur një proces të mëparshëm të shkatërrimit të armëve kimike. Në 2007 ata kanë shkatërruar për 6 muaj, 16 ton mbetje kimike, gaz mustard  që i ishte dhënë nga Kina. Shkatërrimi i lëndëve kimike do të ndodhë në 2-3 muajt e ardhshëm”, ka theksuar Walker duke shtuar se gjëja më e rëndësishme është që kudo që të bëhet ky proces të jetë i sigurtë.

Sipas drejtorit të Green Cros Internacional, Paul Walker, Shqipëria gjithashtu është treguar e gatshme dhe ka sjellë përgjigje pozitive kur SHBA dhe Rusia pyetën se kush është gati të mirëpresë këto kimikate për asgjësim.

“Ata ngritën një bazë të vogël, një godinë e vogël industriale dhe besoj se procesi do të fillojë në Shqipëri në 2-3 muajt e ardhshëm” ka theksuar ai.

Por ajo që Mustafa Kibarog , Professor në universitetin Okan Tuzla i frikësohet është se nxjerrja e arsenalit kimik nga Siria në një kohë që luftimet nuk kanë  të ndalur si dhe aftësinë e Shqipërisë për të përballuar këtë kapacitet, rreth 1000 tonë lëndë kmike, gaz sarin dhe mustard.

Megjithëse, për momentin, qeveria shqiptare taktikisht po shfaqet shumë e kujdesshme në deklarimin e saj dhe po e fsheh të vërtetën e “prapaskenës”, ndjeshëmëria e popullit po vjen duke u rritur. Edi Rama i pa “eksperiencë” për të manaxhuar situata të tilla, veçse tre muaj që kur erdhi në krye të shtetit si Kryeministër, po përballet me një ekuacion kompleks, dhe ndoshta që as e kishte mendur si i dilte kaq prapështë,”revoltën popullore – kundra asgjësimit të këtyre armëve në Shqipëri”.

I zgjedhur Kryeministër më 15 shtator, pasi partia e tij fitoi zgjedhjet parlamentare të qershorit, socialisti Edi Rama , çështjen e armëve të Sirisë e justifikon me ” NATO-n dhe SHBA, pra që Shqipëria të ruajë orientimin atlantik dhe pro-europian të vendit”, por se sa vlen kjo me këtë rast, askush nuk mund t’a besojë dhe t’a kuptojë .

Shumë analistë pro qeverisë Edi Rama, dhe ish shërbëtorë të regjimit komunist, specialistë dhe gazetar e ish ushtarak – ngritjen e shqiptarëve kudra asgjesmit të këtyre armëve në Shqipëri, e lidhin “me pro amerikanizmin e shqiptarëve, me mikun tonë të përjetëshëm SHBA,”. A thua se ne jetojmë në një botë tjetër, dhe ne që jemi kundra asgjesimit të armëve jemi kundra Amerikës”. Njësojë si në kohën e propogandës komuniste, kur dënoheshin shqiptarët me burg politik, agjitacion e propogandë “neni 55” për Begoradin , Moskën dhe Kinën.

 

 

Por këta qyqar, dhe servil e hipokritë, në gjak, që u shkoi gjithë jeta të këtillë kështu kan folur për Beogradin, deri në 1949, Moskën deri në 1960, dhe Kinën deri në1979, dhe tani flasin për SHBA…!? pra “je me SHBA apo jo!” thotë Rama

Harrojnë dhe bëjnë sikur nuk e dinë se edhe në Washington D.C, New York City, dhe Los Angelo’s me mijëra protestues, ishin kundër luftës në Siri, dhe i thanë Jo Amerikës!. Ata kan shprehur kundërshtimin ndaj çdo veprimi ushtarak nga ana e Shteteve të Bashkuara në Siri. Protestuesit dolën menjëherë pas fjalimit të presidentit Barack Obama, mbajtur në Shtëpinë e Bardhë, ku ai i bëri thirrje Kongresit të miratojë ndëshkimin ushtarak të regjimit të Asadit për shkak të vrasjes me gaz sarin të qindra fëmijëve dhe grave në Siri.

Pra, a mos vallë edhe këta amerikanët janë “kundra SHBA” kur përmendën një sërë arsyesh për të mos ndërhyrë në Siri?…….

Çdo shqiptarë atij që i dhembset me të vërtet Shqipëria , e di fort mirë se si një prej shteteve më të varfra në Europë, Shqipëria ka nevojë për mbështetje perëndimore, dhe SHBA, si një mik të madh, por “Jo me servilizëm – dhe në këtë mënyrë” si vepron partia Socialiste dhe Edi Rama. Janë gjëra të tjera dhe arsye që janë për t’u gjykuar dhe të shpjegojnë mungesën e përgjigjes ndaj kërkesës amerikane, në qoftëse kjo është e vërtet perderisa edhe vetë Ambasadori i SHBA, në Tiranë Alexandër Arvizu, ende nuk është deklaruar hapur por po përdor gjuhën diplomatike.

Në fakt, duhet theksuar se dy ditë pas marrjes zyrtarisht të detyrës, Edi Rama vendosi të ndalojë importin e mbetjeve toksike, të rrezikshme ose jo, sipas tij dhe Socialistëve, duke mbajtur në këtë mënyrë një premtim elektoral për një çështje shumë të ndjeshme në Shqipëri, atë të mbetjeve kimike. Ambasadori Arvizu, qe ai që e “nxiti” një lëvizje, të udhëhequr nga opozita e athershme me Edi Ramën, kryeopozitar  kundra qeverisë së qendrës së djathtë e Sali Berishës, e cila kishte autorizuar importin e 55 produkteve toksike, duke shkaktuar zemërimin e organizatave për mbrojtjen e mjedisit me sollaganin “Recetë për një katastrofë”, kjo dihet dhe nuk fshihet.

Pra a nuk është e gabuar për të thënë PO sot, pas ndalimit të bërë nga qeveria Rama që “vendosi të ndalojë importin e mbetjeve toksike, të rrezikshme ose JO,”. Mbasi kjo që bënë Rama sot, do të krijonte një çoroditje në mesin e vet shqiptarërve. Tani mbasi kemi qeverinë Rama me “dy fytyra”.

Në Shqipëri, qeveria “Rama” dhe komunistët ose ish bijtë e tyre tashmë në qeveri kan një tendencë të “pështirë” që të jenë sa më shumë servile përballë aleatëve perëndimorë, dhe sidomos amerikanëve dhe europianëve. Ata kërkojnë “legjitimitetin” e tyre jashtë kufijve, në dëmë të Shqipërisë dhe sigurisë kombëtare. Kur vjen në pyetje se ” kush merr në konsideratë në këtë rast interesat e shqiptarëve?” Duke parë kapacitetet e dobëta administrative të shtetit tonë dhe rrezikun e lartë të arsenalit sirian, kjo do të ishte një “Recetë për Katastrofë” . Në një kohë që edhe vetë kryeparlamentari Meta pjesë dërmuese e kësaj qeverie e pranoi se “Shqipëria, duhet të mbaj aq sa ka mundësi të mbajë përgjegjësi”

Organizata për Ndalimin e Armëve Kimike , e cila fitoi Çmimin Nobel për Paqe muajin e kaluar , tha se është caktuar nën mbikqyrjen e shkatërrimit të stoqeve të Sirisë, sidomos atyre armëve me efktet nervore, sipas një marrëveshjeje amerikano – ruse arritur në muajin shtator.

Organizmi ndërkombëtar i ngarkuar me eleminimin e armëve kimike të Sirisë ka ngritur shumën e parave të mjaftueshme për të financuar deri tani misionin e saj për shkatërimin e armëve kimike të Sirisë. Ka shumë gjasa që në fund të këtij muaji, të mblidhen më shumë para që do të duhet të gjenden së shpejti të paguajnë për shkatërrimin e rezervave të gazit helmues, të cilat do të nisin gjatë vitit të ardhshëm, shkruajnë autoritativet amerikane duke iu referuar burimeve zyrtare nga Uashingtoni dhe kryqendrat e botës. .
Televizionet dhe gazetat më të mëdha amerikane njoftuan se shuma e ngritur deri tani për shkatërrimin të stoqeve të Sirisë, sidomos atyre armëve me efktet nervore rreth 10 milionë euro (  13.500.000 dollar ) për detyrën.
“Është vlerësim i Sekretariatit se saj ekzistuese burimeve të personelit janë të mjaftueshme për operacione të kryera në tetor dhe nëntor 2013, ” tha një dokument 25 tetor ONAK shihet nga Reuters . Në atë kohë, llogaria e saj të mbajtur vetëm 4 milionë euro.
Presidenti sirian Bashar al- Assad thotë se kostoja totale mund të jetë 1 miliard dollarë, edhe pse ekspertët thonë se ka të ngjarë të jetë më e ulët , drejtimin në dhjetëra ose qindra miliona dollarë, në varësi se ku dhe si janë shkatërruar armët kimike .
Shtetet e Bashkuara ka qenëkontribuesi më i madh deri më tani në fondin ONAK për misionin Siri , me Britaninë , Kanada , Gjermania , Holanda dhe Zvicra kontribuon gjithashtu .
Uashingtoni ka kontribuar  6 dollar milionë pajisjeve , trajnimit dhe të holla , ndarë ndërmjet fondeve me ONAK dhe Kombet e Bashkuara ,dokumenti ONAK tha .
Sipas propozimit të përbashkët ruso- amerikan , Siria ra dakord në shtator për të shkatërruar tërë programin e saj të armëve kimike nga mesi i 2014. Veprim shmangu sulmet raketore kërcënuar nga Uashingtoni pas një sulmi me gaz 21 gusht sarin në periferi të Damaskut që vranë qindra njerëz .

Rritja e kostove

Deri në shtator , Siria ishte një nga një pjesë të vogël të vendeve që nuk kanë qenë palë në një traktat global të nxjerrjes jashtë ligjit magazinimin e armëve kimike.
Konventa e Armëve Kimike krijon problemin unik të sigurtë për shkatërrimin e rezervave të mëdha të helmeve në mes të një lufte civile që ka vrarë 100.000 njerëz dhe i shtyrë deri në një të tretën e Sirëianve lënjen e shtëpitë e tyre .
Kostot e personelit do të mbulohet kryesisht nga buxheti i rregullt ONAK -së , me më pak se një të ardhur vjetore 100 milionë dollar, por organizata me bazë në Hagë thotë se do të kenë nevojë për burime të konsiderueshme shtesë.
Deri në fund të javës së ardhshme ,OPCW dhe Siria duhet të bien dakord për një plan të detajuar të shkatërrimit , duke shpjeguar në detaje se si dhe ku për të shkatërruar helmet , duke përfshirë gazin Sarin sinapit, dhe ndoshta VX .
ONAK tha javën e kaluar se ekipet e saj kishn inspektuar 21 nga 23 faqet e armëve kimike në të gjithë vendin , duke u takuar në një kyç afat deri në 15 nëntor . Dy faqet e tjera ishin shumë të rrezikshme për të arritur për inspektim , por pajisjet kritike tashmë ishin lëvizur në vende të tjera që ekspertët kishin vizituar .
Siria shpalli tek ONAK se prodhimit 30 faqeve , e kishn bërë me mbushjen dhe objektet ishin  magazinuar , në tetë njësitë mobile me mbushje dhe tre armë kimike të lidhura me objektet .
Magazinimi përmbante afërsisht 1,000 tonë metrikë e armëve kimike , kryesisht në formën e prekursorëve të para, 290 tonë metrikë e municioneve ngarkuar dhe municioneve të 1230 të paplotësuara , dokumentet i vertetoi edhe ONAK .
Katër vende të tjera kanë premtuar për të kontribuar një shtesë prej 2.700.000 Euro për fondin OPCW ,thoshte dokumenti .Gjermania , Italia dhe Hollanda kan marrë transportin ajror të fluturojë anëtarët e ekipit ONAK në Siri , ndërsa vendet e tjera evropiane dhe Shtetet e Bashkuara me kusht automjete të blinduara që janë dërguar nga Kanadaja , thoshte dokumenti .

Anijeve për në Shqipëri?

Mbretëria e Bashkuar ka premtuar për të dhënë 3.000.000 dollar , ndërsa Rusia 2.000.000 dollar, Franca dhe Kina thanë se do të dhurojë ekspertët dhe stafin teknik, të cilët kanë nevojë për të dëshmuar tërë procesin , kohën – dhe çfarë do të konsumojnë shkatërrimet .
Një kosto e madhe ende që do të vijë do të jenë ato me anijet të transportit të kimikateve të para jashtë e Sirisë për shkatërrim të sigurt larg nga zona e luftës. Diskutimet janë në vazhdim me vendet gatshëm të presë objektet për djegien ose kimikisht të neutralizuar helmet , përfshirë Shqipërinë , Belgjikën dhe një vend të papërcaktuar skandinave,  thanë burimet .
Kompanitë në Shtetet e Bashkuara , Gjermania dhe Franca janë duke konkurruar për kontratën për të siguruar objektet shkatërrim, thanë burimet .
Që pas Konventës 1997 të Armëve Kimike,OPCW ka mbikëqyrur shkatërrimin e më shumë se 50.000 ton municione toksike, ose më shumë se 80 përqind e arsenalit deklaruar në botë .
Shtetet e Bashkuara dhe Rusia, poseduesit më të mëdhenj të armëve kimike , janë vite pas afatit në shkatërrimin e arsenaleve të tyre .

Festivali i XXIII-të Shqiptar bashkoi trojet shqiptare ne New York

by

Festivali i Këngës e Valles Shqiptare në Amerikë – një urë e fortë lidhëse midis vendlindjes dhe diasporës/

Nga BEQIR SINA, Bronx – New York/

 BRONX NY: Festivali i 23 vjetor shqiptar! Mbrëmja me këngët, vallet, kostumet dhe traditat nga të gjitha trevat shqiptare, në Amerikë, nën kujdesin shembullor të Kishës Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës, konsiderohet si festa më e madhe shqiptare e kulturës tonë në diasporë. Festivali gjithëshqiptar! është dita kur shqiptarët e Amerikës, festojnë së bashku kulturën tonë, festojnë trashëgiminë tonë, festojnë atë që na sjell dhe na bënë së bashku ne si një popull edhe në mërgim.

Shqipëria, Kosova, shqiptarët nga Mali i Zi, nga Maqedonia, Presheva, Bujanovci, Medvegja, Çamëria, Arbëreshët dhe Diaspora – këto ishin ngjyrat e pikturës folklorike, që pamë mbrëmjen e 10 nentorit gjatë Festivalit të XXIII Artistik i Këngës e Valles Shqiptare në Amerikë. Festivali organizohet për të njëzetënetretë herë nën patronazhin e Kishës Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës – Qendrës Kulturore “Nëna Tereze”.

Kështu në kulmin e aktiviteteve që po zhvillohen në kuadrin 28 Nëntorit 1912 – Ditës së Flamurit – Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, New Yorku, mbrëm për tre orë u zhvillua edhe festival që u bë vendtakimi i kulturave të të gjitha trevave shqiptare – brenda dhe jashtë trojeve etnike.

Këngëtarë, muzikantë dhe valltarë “pikturuan” ngjyrat e kulturës së tyre para syve të mërgimtarve shqiptarë në Amerikë, në  Festivalin e XXIII-të Shqiptar, që u zhvillua të djelën në mbrëmje në” Lehman Center for the Performing Arts” në Bedford Park Boulevrad, Bronx, New York, dhe e ndoqën më shumë se 3000 vetë, nga zona e “Tre Shtetshit”.

Përveç këngëve dhe valleve, kostumeve plot ngjyra, programi i festivalit përfshinte dhe shkollën e këngëve dhe valleve shqiptare, nga Bostoni, Detroiti, Nju Jorku, Nju Xhersi e tjer.. Me valle dhe veshje popullore u prezantuan traditat dhe anët folklorike nga të gjitha trevat prej Grupit “Rozafati”, Kisha Katolike Zoja e Shkodrës,Grupi “Gjergj Kastrioti”, Rochester Hills, Michigan, Grupi “Bashkimi” Boston, Massachusetts, Shoqëria kulturore “Mërgimi”, nga Patersoni, i Nju Jerseyt .

Ndër pjesëmarrësit ishin edhe kongresisti demokrat i Nju Jorkut, Eliot Engel, asambleisiti i Nju Jorkut, Mark Gjonaj, kryetari i Vartës dr. Gjon Buçaj, dhe famullitari Dom Fran Kola, Konsulli i Përgjithëshëm i Kosovës në New York, ambasadori Bekim Sejdiu, Presidenti i KKSHA, zoti Martin Shkreli e të tjer. Në festivalin e XXIII morën pjesë edhe shumë presonalitete, veprimtar dhe lider të komunitetit, afaristë, gazetar, artistë, muzikantë dhe studnetë e stduente. Festivali XXIII Shqiptarë, prezantoi folklorin e bukur shqiptarë, duke u bërë një urë lidhje e fortë me Shqipërinë e të gjitha trevat dhe që në diasporë, që të ruhet muzika, vallja dhe kënga shqiptare në Amerikë.

Në skenë dolën grupe vallëtarësh, këngëtarësh e instrumentistësh nga të gjitha trevat, duke interpretuar sipas programit më se 30 pika të ndryeshme. Festivali, ishte i pasur me këngë e valle, humor e pjes instrumentale, skeçe e parodi, valle e melodi të zgjedhura shqiptare, të të gjitha krahinave dhe trevave shqiptare.

Hapjen e Festivalit të XXIII-të, Shqiptar, në Nju Jork, e bën konferencierët Etrita Ibroçi dhe Kreshnik Zhabjaku.

Ndërsa përshëndetja tradicionale, dhe bekimi i festivalit u krye nga famullitari i Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” Dom Pjetër Popaj, i cili ndër të tjera tha se :” Ju sigurojmë se sonte keni për tu ndar shumë të kënaqur me programin e pasur përgaditur për ju. Këngët e vallet tha Popaj në fjalën përshëndetëse, prej trevave të ndryshme shqiptare nga veriu e deri në jug kan për t’ju sjellur shmallim në shijen e këndëshme të arttit tonë muzikor shqiptarë. Çka e bën festivalin edhe më të vlefëshëm dhe domëthënëse dhe është më shumë prej këtyre argëtuese nga të rinj që kanë lindur këtu në Amerikë”

Duke folur për qëllimin e festivalit shqiptar në Amerikë, famullitari dom Pjetër Popaj, theksojë se qëllimi i festivalit nuk është vetëm argëtimi por edhe bashkimi me njëritjetrin. “Ne gjithmonë, tha ai theksojmë gjërat që na bashkojnë e jo gjërat që na ndajnë, pra të bashkuar ruajmë gjuhën, kulturën, traditat e lashta e mbi të gjitha ruajmë veten tonë” tha Popaj.

Më pas ai bëri një lutje duke iu faleminderuar Zotit që ne shqiptarët kemi këtë bashkim me njeri tjetrin, duke ruajtur këtë dhurat njëkohësisht, sipas famullitarit Popaj, ne japim një shembull të mirë, dhe sigurojmë një të ardhme për të rinjt e të rejat e komunitetit tonë, u shpreh Dom Pjetër Popaj.

“Me këtë ne tregojmë se jemi krenar që jemi shqiptarë, vazhdoi Popoaj, duke shtuar se Zoti na ka pasuruar me virtyte të larta sikur janë ; besnikëria, ndershmëria e bujaria,, që gjenden rrall në popujt e tjerë të botës. Në këngët e lavdishme kujtojm edhe etërit tanë që besnikërisht kan ruajtur këto thesare me dinjitet” thekësojë  famullitari i Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” Dom Pjetër Popaj,

Festivali i XXIII-të Shqiptar, nderoi me një çertifakt të veçantë asambleistin e parë shqiptarë në Asamblen e Nju Jorkut, nga Distrikti 80-të, në Bronx, zotin Mark Gjonaj.

Festivalin e hapi fragmenti poetik; “Sofra shqiptare”, recituar nga Sebastian Tinaj, shoqëruar me një valle festive e titulluar “Lulet e Festivalit”, lujtur nga Grupi “Rozafati”, i Qëndrës Kulturore “Nëna Tereze’, me udhëheqëse artistike koreografen e njohur Agelina Nika.

Ky festival ishte i ndarë në tre pjesë, ku në pjesa e parë, dolën në skenë e festivalit Grupi “Rozafati”, Hartsdale, New York, me valle me motive mirditore, koreografia nga Angelina Nika, dhe një kolazh me motive nga Kosova, kënduar nga Besim Muriqi .

Të mos harrojmë dhe një ansamabël tjetër shqiptarë në Amerikë –  Shoqata kulturore artistike Grupi “Gjergj Kastrioti”, Rochester Hills, Michigan, i cili  është një ndër mysafirët e dëshiruar dhe pjesëmarrëse e rregullt e çdo festivali.  Grupi “Gjergj Kastrioti”, Rochester Hills, Michigan, pranë Kishës Katolike Shqiptare Shën Pali,”, erdhi në skenën e festivalit me potpurinë “Vallëzojmë dhe gëzojmë në log”  muzika nga Beko Gjelaj dhe Safet Beqaj, koreografia nga Joli Paparisto.

“Delja Rude” dhe kënga e “Imja Shota” kënduar nga Dea Elezaj, shoqëruar në piano Nikollë Tinaj ishte kënga që korri një shumë durtrokitje , kënduar nga talenti Elezaj e cila edhe kësaj rradhe demostroi një vokal të shkëlqyer.

Ansambli “Bashkimi” nga Bostoni prezantoi magjinë e folklorit të Çamërisë

Grupi “Bashkimi” Boston, Massachusetts, edhe kësaj radhe erdhi në këtë festival me “Valle me motive Çame” koreografia nga Bashkim Braho., teksa Grupi “Rozafati”, vazhdoi programin me nje “Valle me motive permetare”, koreografia Angelina Nika

Në pjesën e dytë nga Nju Xhersi fqinjë në festival mbërriti ansambli i shoqatës Patersonit,  Shoqëria kulturore “Mërgimi”, nga Paterson, Nju Jersey , me “Valle me motive të Drenicës” koreografia nga Xhemal Bekteshi , dhe kënga “Të pandarë Jug e Veri” kënduar nga Adem Kaliqi, të cilat entusiasmuan jashtëzakonisht të tre mijët pjesëmarrësit me mgjyrat floklorike dhe patriotike dhe krjiuan një atmosferë mjat emocionante.

Ndërkohë, që më pasë ata u ndoqën në skenë nga një kolazh me motive nga Malësia, kënduar nga Ylli Sufaj, Liza Nikprelaj dhe Fran Vulaj. Grupi “Gjergj Kastrioti”, nga Rochester Hills – Michigan,  me koreografi të Joli Paparistos, luajti dy pjesë një “Valle me motive të Shqipërisë së Mesme” dhe vallen “Tirana ime”

Këngën e bukur nga treva me veriore e Shqipërisë, me një kolazh me motive nga Shkodra dhe Ulqini e sollën në këtë festival këngëtarët Haxhi Zeneli, Lab Logu dhe Viktor Hila. Sikurse, me valle nga të gjitha krahinat, ku banojnë shqiptarët erdhi në këtë festival Grupi “Rozafati”, Hartsdale, Nju Jork, i cili vijojë daljen në skenë me “Valle me motive Kosovare”, me koreografi nga Angelina Nika

Pjesa e tretë dhe e fundit ka vazhduar me Shoqërin kulturore artistike Kelmendi, Nju Jork, me drejtues Sokol Smajlaj, me një tuf interpretimesh të cilët dolën në skenën e festivalit mes një “breshërie” duarttrokitjesh dhe thirrjesh entusiaste të spektatorëve.

Ky grup i dalluar për repertorin e tyre të pasur burimor nga kjo krahinë ishte grupi që mori më shumë duartroktitje, duke interpretuar  pjesë të tilla si :  “Babgjysh merr Lahutën”, me lahutë Martin Smajlaj, – shoqëruar nga fëmijët Nikoll Tinaj dhe Antoneta Nitaj, “Shqipërinë e dua”, kënduar nga Pëllumb Naçaj dhe Bashkim Vushaj, “Shqipe fluturoni” kënduar nga Klaudja Hysaj dhe Grupi, “Një Bylbyl këndon n’mërgim” kënduar nga Ylli Sufaj, Luigj Tinaj, Antonio Vuktilaj dhe grupi.

Në pjesën e tretë Grupi “Rozafa” në fund solli në skenë “Valle me motive nga Malësia” me koreografi të Angelina Nikës, Me këtë rast Festivali i XXII-të Shqiptarë, rezervoi edhe pak humor nga humoristët Tom Smajlaj dhe Luigj Tinaj, me autor teksti të Gjovalin Lumës, me pjesën humoristike “Largëpamësia politike sma do këngën folklorike”.

Kurse, këngëtarët Amarda Arkaxhiu, Edi Duro dhe Indrit Mlika, i “ranë” mes përmes Shqipërisë me këngë popullore, me një kolazh me motive nga Kosova, Mal i Zi, Maqedonia, Shqipëria e Mesme dhe e Jugut”

Kurse e mbylli Festivalin e XXIII-të Shqiptarë, Grupi i Valleve “Bashkimi” nga Bostoni me udhëheqës Bashkim Brahon, me një valle të titulluar”Në një flamur të pandarë” me koreografi nga Donald Braho.

Festivali  XXIII krijoi një urë të fortë midis shqiptarëve të Amerikës, Shqipërisë , Kosovës dhe të gjitha trevave shqiptare.  Kështu edhe sivjet Festivali Shqiptarë në Nju Jork, dha kontributin e vet për ruajtjen e shumëllojshmërisë së kulturës shqiptare në Amerikë.

Festivali i XXIII-të Artistik i Këngës Shqiptare, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, është një festival madhështor kulturor mbarëkombëtar, në rang komunitar. Festivali Artistik i Këngës e Valles Shqiptare në Amerikë, është manifestimi më i madh kulturorë i botës shqiptare, i organizuar për çdo vit, nga Qendra ” “Nënë Tereza” e Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës”. Qysh nga edicioni i tij i parë në vitin 1990 e deri tani janë organizuar 23 edicione. Duke ushtruar një ndikim të madh si brenda dhe jashtë Amerikës, tek shqiptarët. Krahas përhapjes së emrit të këtij festivali në botën shqiptare, në këtë festival janë tërhequr çdo vit më shumë trupa të njohura vallëtarësh, muzikanësh, këngëtarësh e recituesish, edhe nga më të njohurit në bashkësinë shqiptare në Amerikë, por edhe në vendlindjen e tyre.

 

New York : Ka nisë udhë festivali i II-të i Filmit Shqiptar

by

Java e filmit, me 30 filma shqiptarë, “Agon” i Budinës hap Javën e Filmit Shqiptar në Nju Jork/

Shkruan: Nga BEQIR SINA, New York/

CHELSA NEW YORK CITY : Të premten në mbrëmje në qytetin e New Yorkut, nisë udhën e tij Festivali i II-të i Filmit Shqiptar në SHBA, një aktivitet që realizohet nga artistët shqiptarë në Amerikë, dhe që synon të sjell në bashku për një javë disa nga regjizorët dhe aktorët më në zë të kinematografisë mbarë shqiptare, me qëllim të promovimit të kinematografisë shqiptare dhe autorve shqiptarë nga Shqipëria, Kosova dhe trojet shqiptare dhe atyre në diasporë.

Ky festival sjell në kryeqendrën e filamagrofisë botërore New York, kulturën dhe artin shqiptar, gjatë javës së festivalit AFW “Albanian Film Week” (Java e Filmit Shqiptar), me 30 filma të cilat do të shfaqen edhe në kinemat e tjera të New Yorkut, : The Producers Club, e të tjerë. Festivali do zhvillohet në datat 8 – 14 nëntor 2013.

Ky është edicioni i dytë i Javës së Filmit Shqiptar me përzgjedhje artistike nga filmat e realizuar nga autor nga SHBA, Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Anglia, Kanadaja, etj me synim që të bëhet tradicional dhe mbahet në muajin nëntor, në kuadrin e aktiviteteve për nder të 28 Nëntorit , Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.

Ceremonia e hapjes së Javës së Filmit Shqiptar u zhvillua mbrëmë te premten, 8 nëntor 2013, në orën 7:00, në teatrin prestigjioz të New Yorkut “SVA Theatres” dhe morën pjesë dhjetra veprimtarë të njohur të komunitetit, kritikë, artistë shqiptarë e amerikan, gazetar, afaristë, dhe stundentë shqiptarë e amerikan. Ndërsa e përshëndeti duke i uruar sukses të plotë, Konsulli i Përgjithshëm e Kosovës në New York, ambasadori Bekim Sejdiu.

“Në Red Carpet Gala, tha Ariot Myrtaj do jenë pranishëm yje të kulturës kinematografike shqiptare nga e gjithë bota, falë partnerit dhe sponsorit general Liberty Blue Group, e cila i ka mbeshtetur në çdo hap, së bashku me sponzoret e tejrë :  Qeveria e Kosovës Ministria e Diasporës, Famiglia Famous Pizza, EM Windsor, T&K Elite Construction, AMT, energy drink Black Eagel, e shumë miq të tjerë” tha Myrtaj njëri prej organizatorëve të këtij festivali për gazetën tonë.

“Ngaqë ne artistët nuk dëshorijmë të mbajmë fjalime, por ne jemi artistë, dhe artistët flasin nëpërmjet veprave, nata e parë e festivalit do të hapet me filmin e suksesshëm “Agon” me regji nga Robert Budina, një përzgjedhje zyrtare e Oscar-it 2013, kjo sipas producentes nga Kosova Mrika Krasniqi, e cila shtoi se në këtë edicion do të shfaqen 30 filma të kinematografisë shqiptare: 24 filma janë prodhime të reja të vitit 2012-13 në tre kategori: filmi i gjatë, filmi i shkurtër si dhe ai dokumentar, “White & Black”, me një retrospektivë në kinematografinë shqiptare”.

Krasniqi, theksoi se risi e këtij festivali do të jetë se kësaj rradhe do të ndahen tre çmime të auidiencës për filmin më të gjatë, filmin më të mirë të shkurtër dhe filmimin më të mirë dokumentar.

“Me Javën e Filmit Shqiptar ne dëshirojmë që të paraqesim një dimenzion të ri mbi artin shqiptar dhe mënyrën se si të reflektojë sa më pozitivisht në botë. Perzgjedhja e 30 filmave për AFW është bërë përmes aplikimeve online, dhe formave të tjera. Në përgjithësi të gjithë filmat kanë qenë korrekt, edhe ata që nuk kemi pasur mundesi t’ i përzgjedhim, sepse iu kemi përmbajtur disa kritereve që t’i pranojmë vetëm projektet që janë realizuar këto dy viteve të fundit. Unë besoj fuqishëm që AFW do të arrijë që të krijojë ura bashkëpunimi në mes të artistëve shqiptar kudo në botë dhe të ndikoj në mirëqenjen e komunitetit shqiptar në Amerikë dhe të komuniteteve të tjera që për synim kanë paqen dhe tolerancën,” tha Mrika Krasniqi, organizatore e AFW-së.

Kurse, Ariot Myrtaj, organizatori i AFW-së thotë se :“Me paraqitjen e projekteve filmike në New York, kemi për qëllim që të sjellim një imazh krejt ndryshe nga vitet e tjera, ku nëpërmes gjuhës universale të kinematografisë publiku ndërkombëtarë të njoh realitetin kulturor, historik e politik, në Shqipëri, Kosovë, e në çdo vend ku jetojnë shqiptarët. Kjo njohje do të hapë një dialog për kulturën aktuale të filmit shqiptar dhe t’ia ofrojë kinemanë shqiptare audiencës së SHBA-së, duke hapur një përspektivë të mirë për ruajtjen dhe vazhdimesinë e kulturës tonë,

Kultura dhe arti shqiptar prezantohen në Nju Jork gjatë Festivalit AFW “Albanian Film Week” (Java e Filmit Shqiptar) :

Albanian Film Week u themelua në muajin gusht të vitit 2012. Ideatorët dhe themeluesit janë: Mrika Krasniqi, producente, regjisore & skenariste e filmit, dhe Ariot Myrtaj, producent, aktor & skenarist i filmit, nën udhëheqjen e Nil Production dhe të Albanian Artists Associations.

Nga Shqipëria në këtë javë filmi  janë filmat “Agon” dhe “Pharmakon”. Skenaristi dhe regjisori i “Agon”, Robert Budina, e cilësoi shumë të rëndësishëm këtë pjesëmarrje të filmit shqiptar në New York. duke shtuar se java e filmit shqiptar ka për qëllim të mbledhë filmin shqiptar, më shumë se sa një garë dhe do të jetë fytyra e kinemasë shqiptare, në Amerikë.

Për medien shqiptare, regjisori i filmit “Agon” zoti Budina ka thënë se :” më shumë se sa çmimi, shumë e rëndësishme është prezantimi i filmit shqiptar në Amerikë, i cili sipas tij i shërben distribuimit të filmit, por dhe kritika sipas tij është shumë e rëndësishme”, pohon regjisori Robert Budina. Portali “Kosova News Network, thekson se me të njëjtin mendim me Budinën, është dhe producenti i filmit “Pharmakon”, Mevlan Shanaj, për këtë festival.  “Këto aktivitete duhen përshëndetur, thotë Shanaj,  sepse sjellin filmin shqiptar tek publiku. Kjo javë konsiderohet shumë  e rëndësishme, ku do të jetë kinemaja shqiptare që do të prezantohet para publikut në New York, kjo gëzon aktorët dhe regjisorët. Një mundësi më shumë dhe për distribuimin e filmit shqiptar”, pohon Mevlan Shanaj, producent i “Pharmakon”.

Java e filmit, me 30 filma shqiptarë

Në këtë edicion do të shfaqen 30 filma të kinematografisë shqiptare: 24 filma janë prodhime të reja të vitit 2012-13 në tre kategori: filmi i gjatë, filmi i shkurtër si dhe ai dokumentar. Sa i takon filmit artistik me metrazh të gjatë në garë janë “Agon” regjia Robert Budina, Shqipëri, “Agnus Dei” regjia Agim Sopi, Kosovë, “Pharmakon” regjia Joni Shanaj, Shqipëri dhe “Right to Love” regjia Paul Kurti, SHBA. Si pjesë e programit “White & Black” do të shfaqen edhe 6 filma të tjerë, të cilët janë retrospektivë në kinematografinë shqiptare. Në këtë festival do të ketë konkurrim edhe për filmat më të mirë shqiptarë prodhuar nëpër botë me metrazh të shkurtër, të gjatë dhe dokumentare. Fituesi do të shpallet natën e fundit të festivalit më 14 nëntor 2013, jo nga një Juri por nga audienca.

Simbas www.albanianfilmweek.com edicioni i II-të I AFW-se është përgaditë nga të njejtët organizatorë Mrika Krasniqi, producente, regjisore & skenariste e filmit, dhe Ariot Myrtaj(themelues), producent, aktor & skenarist i filmit, që të dy nga Kosova me banim në SHBA. me drejtoreshë martketingu Theodora Rexhepi, Këshilltar Programi, Bajram Shala dhe Promovuese Kulturore Ermira Babamusta. AFW është mbështetur nga disa institutione duke përfshirë Konsullata e Kosovës në New York, ambasadori Bekim Sejdiu, Ministria e Kulturës në Kosovë, me sponsorizim nga LibertyBlue Group, Pizza Famiglia, AMT, Black Eagel etj.
Bashkëpunëtorët për projektin e AFW-së janë Praq Rado, Blerim Arifi, Eriola Kasemi, Faton Krasniqi, Festim Rexhepi, Arben Meta, Valmire Thaqi, Arnisa Myrtaj, Blerta Alikaj, Astrit Bytyqi, etj. 
Përzgjedhjet zyrtare të Javës së Filmit Shqiptar 2013

Filmat me metrazh të gjatë

“Agon” regjia Robert Budina, Shqipëri

“Agnus Dei” regjia Agim Sopi, Kosovë
“Pharmakon” regjia Joni Shanaj, Shqipëri
“Right to Love” regjia Paul Kurti, Sh.B.A.

Filmat me metrazh të shkurtër

“Rrefimi i fundit” regjia Ibrahim Deari, Maqedoni

“Rrobaqepësja” regjia Arlinda Morina, Kosovë
“Heshtje” regjia Bekim Guri – Kosova
“The Superintendent” regjia Roland Oruqi, Sh.B.A.
“Made in Amerika” regjia Orges Bakalli, Sh.B.A.
“Në Mes të Parajsës dhe Ferrit” regjia Ibrahim Deari, Maqedoni
“Para të Përgjakura” regjia Erman Memedi, Maqedoni
“Burri” regjia Ben Apolloni, Kosovë
“Jona” regjia Eneida Koreshi, Shqipëri
“Kravata” regjia Ekrem Xani, Kosovë
“Tuneli i Parë” regjia Fatos Hoti, Angli
“Toka e Zotit” regjia Mentor Spahiu, Kosovë
“Rrota” regjia Fisnik Muji, Kosovë

Dokumentarë

“S’është Lavazh” regjia Gentian Koçi, Shqipëri

“Çmimi i të Qenit Grua” regjia Ilir Kabashi, Kosovë
“Kartolinë nga Londra” regjia Naser Shillova, Angli
“Out of Sight” regjia Paul Kurti, Shqipëri
“Lindja Nuk Pret” regjia Parta Kelmendi, Kosovë
“E vërteta Mbi Tragjedinë e Urës së Lluzhanit” regjia BDEF, Kosovë
“Toka e Kelmendit” regjia M. Krasniqi, Kosovë

 

 

Greqia në Marrëdhëniet me Shqipërinë – Minoriteti Grekë në Shqipëri Ligji i Luftës dhe Çështja Çame

by

Nga Beqir SINA, New York*/

NEW YORK : Gjatë shumicës së periudhës komuniste në Shqipëri, sundimin e Enver Hoxhës, kohës së Luftës së Ftohtë , marrëdhëniet midis Greqisë dhe Shqipërisë fiqnjit tonë veriperëndimore ishin të tensionuara , kryesisht për shkak se popullsia e pakicës greke ( vlerësuar në mes të 250,000 ) në Shqipëri qe e privuar nga të drejtat themelore të njeriut nga regjimi stalinist shqiptar të Enver Hoxhës. Marrëdhëniet me Shqipërinë patën bërë përparime të mëdha në mes të viteve 1980 , megjithatë , edhe pse të dy vendeve ato ishin ende teknikisht në luftë nën një dekret mbretëror grek të lëshuar në vitin 1940 .Pas 1978, kur Shqipëria filloi të “hedhë” disa propozime miqësore në Greqi , në bashkëpunimin mes dy vendeve pati një tregti të zgjeruar në mënyrë të qëndrueshme . Në janar të vitit 1985, kufiri mes dy vendeve u rihap për herë të parë mbyllyr qyshh në vitet e 45′ (fortyfive) ; kjo ngjarje u përshëndet nga të dyja palët si heralding pra një epokë të re në marrëdhëniet e tyre , edhe pse normalizimi i plotë i këtyre marrëdhënieve kërkoi edhe dy vjet të tjera.     Rënia e regjimit të kaluar komunist shqiptar në vitin 1990 u pasua nga kolapsi total ekonomik , megjithatë, pas një periudhe të shkurtër të liberalizimit, tensionet u rritën përsëri midis dy vendeve. Çështja kryesore ishte mbrritja në Greqi si vend fqinjë me kufi tokësorë për mijërat e refugjatëve shqiptarë dhe atyre greko- shqiptar, që filluan të vinin në Greqi dikur kufiri shqiptar i mbyllyr hermetikisht u hap plotësisht. Greqia, e zënë “galif” nuk ishte në gjendje për të frenuar këtë rrjedhë të të larguarve nga Shqipëria nëpërmjet kufirit , e cila në atë kohë e tejkaloi 900 persona deri në 1000 në ditë dhe thuhet se ky largim masivë përfshinte natyrishtë si në raste të tilla edhe disa elemente kriminale.
    Në vitin 1991 , në një përpjekje për të kufizuar fluksin e refugjatëve nga përmirësimi i kushteve ekonomike në Shqipëri , qeveria nënshkroi një marrëveshje, ku ish kryministri i Greqisë në atë periudhë Micotaqis nëshkroi me “dorën” e tij – një marrëdhënie ndërbankare për dhënien Shqipërisë 20 milion dollar amerikan në kredi të “butë” . Këto fonde u “tretën” në masë të madhe , megjithatë, dhe pesë muaj më vonë , pasi Shqipëria kishte hyrë  KSBE-së , disa organizata ndërkombëtare, bënë thirrje për dhënien fund të ndihmave deri sa bota të mund të sigurohej se Shqipëria ishte në zbatimin e duhur të këtyre parave.

 Qeveria e atëhereshme i pas izolimit ishte i akuzuar për korrupsion dhe përvetësim të kredive nga Banka Botërore. Pas këtyre akuzave, si dhe akuzat e përtërirë të shkeljeve të të drejtave të njeriut, Greqia si president i BE-së, e mbështeti pezullimin e disa ndihmave duke kushtëzuar një ndihmë prej 35 milionë dollarve të asaj kohe – njësisë të monedhës që përdorej në tregjet evropiane para se të dilte Euro. Këto ishin para ndihmash ndërkombëtare për mëkëmbjen e Shqipërisë, që kishin qenë të rezervuar për ndihmë popullit shqiptar nga Komuniteti Europian dhe Organizata Financave ( ECOFIN ) .

    Mbas bllokimit të këtyre 35 milion dollarëve nga Greqia, kushtet ekonomike në Shqipëri u përkeqësuan , mbasi Athina akuzoi ish Presidentin e parë demokrat Berisha, i cili sipas Athinës u përpoq për të devijuar opinionin publik, duke u “bërë ngacmues” ndaj të drejtave të njeriut, provokuar aktivistët e saj , në mesin e të cilëve ishin krerët e Omonia , një parti opozitare politike që përfaqëson pakicën greke në jug të Shqipërisë (referuar në Greqi si Vorioepirit ) e cila në atë kohë kishte zgjedhur pesë deputetë në zgjedhjet parlamentare të viti 1991 .
Ndërkohë, trafiku i refugjatëve në kufijtë e Greqisë u rrit derisa minoriteti grek në Shqipëri u reduktua si pasojë e largimeve masive sidomos nëpërmjet kufirit tokësorë në rreth 35 për qind të madhësisë së tij ish në fund të vitit 1993 . Incidente të ndryshme ndërshterore ndodhën në atë periudhë në kufirin greko-shqiptar, të cilat u bën dukuri e përditshme, si pakënaqësi të ndërtuara në të dyja anët . Në prill 1994, dy shqiptarë u vranë në një kamp ushtarak në afërsi të kufirit grek. Edhe pse vrasësit nuk u kapën ,ngjarja ndodhi në zonat kufitare greko- shqiptare . Në maj pot të këtij viti gjashtë anëtarë kryesorë të organizatës Omonia u arrestuan për krime kundër shtetit . Ndaj tyre u zhvillua një “gjyqë i stilit Stalinistë” që filloi në gusht për të tërhequr vëmendjen dhe shqetësimin e juristëve Evropian dhe presidentit Klinton. Ndërkohë, në pergjigje të kësaj ngjarje qeveria greke kishte filluar dëbimet e mëdha të përditshme ndaj emigrantëve ilegalë shqiptarë në Greqi .
Megjithëse kryeministri i asaj kohe Papandreu ofroi të liroj kufizimet e ndihmës , dhe sepse gjykimi  i të gjashtëve përfundoi , udhëheqësit Omonia u dënuan dhe u burgosën . Ndërsa Greqia u zotua të kërkojë dëmshpërblim , për të gjashtët ndaj Presidentit Berisha, marrëdhëniet greko-shqiptare patë arritur një tjetër pikë të ulët , dhe e ardhmja e tyre u “fut” në “hulli” dhe në pasiguri .
Duhet sqaruar se të dhënat e këtij informacioni janë marrë deri në dhjetor të vitit 1994

SHËNIM :Informacioni në lidhje me Greqinë në këtë sqarim është ri -publikuar nga biblioteka e SHBA, Bibloteka e Studimeve të Kongresit dhe CIA World Factbook . Deri këtu thuhet se asnjë pretendim nuk është bërë në lidhje me saktësinë e Marrëdhënieve me Greqinë me Shqipërinë, nga informacionet të përmbajtura këtu . Të gjitha sugjerimet për korrigjime të gabimeve rreth marrëdhënieve të Shqipërisë me Greqinë duhet të adresohen në Bibliotekën e Kongresit dhe CIA, mbasi ajo është përgjegjëse për këtë informacion .

 Materialet e që janë të përmbledhura më poshtë janë disa nga axhensitë më prestigjoze të botës

 Prill 1984 : Një grup politikanësh grek bën presion , në Komisionin për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut, duke pretenduar ndaj minoritetit grek në atë që ata e quajnë Epirin e Veriut , duke deklaruar se mbi 25.000 grekët etnikë ishin duke vuajtur dënimin në burgjet politike në Shqipëri . Grupi gjithashtu kishte vënë edhe madhësinë e minoritetit grek në Shqipëri, kua ata pretendonin në dekleratë se ata ishin sipas tyre në mbi 400.000 vetë.

 3-6 dhjetor , 1985 Z. Karolos Papulias ,ish Ministri grek i Punëve të Jashtme , u takua me homologët e tij shqiptarë për të diskutuar përmirësimin e marrëdhënieve midis dy vendeve . Diskutimet ishin të parat e këtij lloji që nga viti 1940 , ku Partia Socialiste Panhelenike ( PASOK) e Andreas Papandreut, duket kishte marrë një ton pajtues në lidhje me Shqipërinë . Z. Papulias , pas vizitës së tij në Shqipëri , dhe pas takimit me përfaqësues të komunitetit etnik grek , kishte “nxjerr” numrin e grekëve etnikë në 200,000. Ai gjithashtu besonte se gjuha greke kishte qenë kultivuar siç duhet në Shqipëri , dhe se mohimi i të drejtës së tyre për të praktikuar besimin ortodoks grek ishte një e drejtë e mohuar në të gjithë shqiptarët , pasi Shqipëria në atë kohë ishte zyrtarisht ateiste . 

1986 : Bashkëpunimi ekonomik dhe politik midis Shqipërisë dhe Greqisë, pas kësaj vizite vazhdoi të rritet , qeveria PASOK njoftoi synimet e saj për t’i dhënë fund gjendjes teknike të Greqisë me Ligjin e Luftës me Shqipërinë më 23 gusht. Gjendja e Luftës ka ekzistuar që nga viti 1940 , kur forcat italiane filluan pushtimin e Greqisë nga Shqipëria e jugut . Pas Luftës së Dytë Botërore , marrëdhëniet nuk kanë qenë të normalizuar për shkak të pretendimeve territoriale të Greqisë në jug të Shqipërisë.

Një tentative për permisimin e marrëdhënive në atë kohë u sulmua rëndë nga Demokracia e Re ( ND) dhe udhëheqësi I saj Konstandin Micotaqis . Ai pretendonte se grekët etnikë në Shqipëri jetonin nën kushte të patolerueshme ” çnjerëzore “, dhe se fundi me gjendjen e Luftës ishte ” e papranueshme në kohën e tanishme nga pikëpamja kombëtare … dhe …se Shqipëria nuk arriti të mbrojë të drejtat themelore të të drejtave të grekëve të Vorioepirit . ” (mars 1986 Keesing e 34.249 ) .

1987 Më 28 shtator,qeveria greke e udhëhequr nga  PASOK-ut Andreas Papandreu, liderit zyrtar i cili shpalli fundin e gjendjes teknike të luftës që ekzistonte midis Shqipërisë dhe Greqisë . Masa pasoi përmirësime të vazhdueshme në marrëdhëniet dypalëshe midis qeverive të të dy vendeve.

1989. Axhensia e lajmeve zyrtare Tanjung e ish Jugosllavisë, raportoi në dhjetor se katër vëllezërit që i përkasin minoritetit etnik grek të Shqipërisë ishin torturuar dhe vrarë në tetor për përpjekjet e tyre të arratisjes nga Shqipëria . Raporti I Tanjugut thuhet se pati krijuar ca tensione mes qeverive greke dhe shqiptare , mbasi Ministria e Jashtme greke kishte sfiduar autoritetet shqiptare për të provuar se individët në fjalë ishin ende gjallë .

1990 Në përgjigje të trazirave në rritje në Shqipëri , dhe erozionit të strukturës së centralizuar politik dhe ekonomik , shumë shqiptarë filluan të emigrojnë në mënyrë të qëndrueshme nga vendi i tyre . Gjatë 1990, grupe të mëdha të shqiptarëve u përpoqën të hynë nëpërmjet kufirit tokësorë në ish Jugosllavi dhe Greqinë . Rojet e kufirit shqiptar janë raportuar se kanë hapur zjarr dhe kan varë në disa prej atyre që përpiqeshin për t’u arratisur mes tyre ka pasur edhe prej refugjatëve , një numër prej të cilave i përkiste minoritetit etnik grek në Shqipërinë jugore . 

11-26 janar , 1990 : ” Disa mijëra ” grekë demonstruan në Athinë për të protestuar trajtimin e pakicës shqiptare etnike greke . Demonstrata në Athinë dhe Selamikë u parapri pra morën shkas nga raportet e vrasjeve kufitare të refugjatëve grekë etnikë nga rojet kufitare shqiptare.

1991 : Fluksi i arratisurve shqiptare të përtej kufirit jugor me Greqinë u rrit në janar. Emigrantët shumica deklaroheshin se “ishin grekë etnikë në masë të madhe dhe punëtorë të pakualifikuar” . Më pas rojet kufitare shqiptare, me vendim të qeverisë kalimtare ndërprerën “hapjen e zjarrit”, numrat e daljes nga Shqipëria në Greqi arriti në 600 persona në ditë , dhe u shkallëzua në 3500 në ditë mes zërave se kufijtë do të jenë të mbyllura, përsëri. Në zgjedhjet e para dhe të dyta shumëpartiake të mbajtura më 31 mars dhe 7 prill, Omonia-s , një organizatë që përfaqëson minoritetin grek në Shqipëri , arritën të marrin pesë ulëse në Kuvendin Popullor me 250 anëtar atëhere. Partia shqiptare e Punës , nën Ramiz Alia , u ngjit e para pas arriti të fitojë zgjedhjet simbas elektoratit tradicional saj sidomos në zonat rurale që ishin mbizotëruese edhe në mbështetjen e Partisë Socialistë e cila vetëm se ndryshoi emrin nga Partia e Punës në Parti Socialliste. Në zonat urbane u duk një ngritje për Partinë Demokratike. 

Në dhjetor 1991 :,Qeveria greke duke zbatuar “Operacionin Scoopa ” në të cilën janë raportuar mijëra shqiptarë 100.000 emigrantë ilegalë shqiptarë janë riatdhesuar me forcë . Deportimet krijuan tensione në mes shqiptarëve dhe grekëve, mbasi poliicia greke nisi duke mbushur furgona kapaciteteve “ off ” me emigrantë shqiptarë “të rroptuar” dhe fukarenjë duke i “hedhur” ata në pikën kufitare të Kakavisë . Tensionet u përshkallëzua më tej , kur u hodhën dhe harta që ilustronin krahinën e juugut të Shqipërisë, si pjesë veriore greke e Epirit që shtrihen edhe në jug të Shqipërisë harta qarkulluan në Shqipërinë jugore . Qeveria greke dhe Omonia të dyja patën mohuar çdo përgjegjësi për qarkullimin e këtyre hartave .

1992 : Në rritjen e protestave të vazhdueshme nga Brenda Shqipërisë dhe pamundësisë së Partisë Shqiptare të Punës (sot Partia Socialiste e Shqipërisë me kryetar Edi Ramën ) për të qeverisur , Presidenti Ramiz Alia, shpërndau parlamentin më 11 shkurt dhe bëri thirrje për zgjedhje të riplanifikuar në fund të marsit. Ligjet e ri elektoral I miratuar në shkurt e pat reduktuar madhësinë e Kuvendit Popullor në 140 , dhe pat vendosur përkufizime të reja për organizatat e kualifikuara për të marrë pjesë në zgjedhje. Në një përpjekje për të minimizuar pakënaqësit në rritje sidomos të  ndaj grekëve etnikë , parlamenti votoi për nenin 13 në ligjin e ri zgjedhor, i cili ndaloi efektivisht Omonia nga pjesëmarrja si organizat . Por në një përgjigje mbrapa kritikëve të ligjit, Ramiz Alia deklaroi se grekët etnikë mund të kandidojë për poste si të pavarur ose si deputetë të partive të tjera politike . Ky veprim u kritikua rëndë nga Komuniteti Europian si një shkelje të mundshme të të drejtave të njeriut.
17 Shkurt 1992 : KE shprehu shqetësim rreth sulmeve të raportuara mbi disa dyqaneve etnike greke dhe zyrat e Omonia në qytetin e Sarandës . Sulmet u shfaq kryesisht të jetë në shenjë hakmarrjeje për ngacmime të  supozuar, keqtrajtimin dhe dëbimin e refugjatëve shqiptarë nga Greqia .

Mars 10, 1992 Ambasadori grek në Shqipëri u thirr në Ministrinë e Jashtme për të marrë një ankesë formale në lidhje me pamflete që qarkullojnë në jug të Shqipërisë të konsideruara inkurajuese të atyre sentimenteve nacionaliste greke . Ankesat shqiptarë përfshinte akuzën e përpjekjeve greke për të ndikuar në mënyrë eksplicite në votimin etnik grek . Qeveria greke pati mohuar çdo ndërhyrje në punët e brendshme shqiptare .

22 Mars 1992 : Zgjedhjet rezultuan për here të parë me fitoren e Partisë Demokratike të kryesuar nga Sali Berisha . PD arriti në të parat votime të lira dhe demokratike  92 nga 140 vende, në Parlament kundrejt Partisë Socialiste të Shqipërisë (ish PPSH), e cila mori një total prej 38 vendesh. Organizata Omonia nuk ishte në gjendje për të marrë pjesë , por partia që përfaqësonte minoritetin grek në Shqipëri, ajo e të Drejtat e Njeriut, një Bashkimi efektivisht që përfaqësonte minoritetin grek , mori vetëm dy vende në Kuvendin Popullor të Ri .

10 Shtator 1992 : Deputetët Partisë Demokratike të kryesuar nga Sali Berish, PD, partite e vogla në Parlament të Shqipërisë shprehen kritika formale në emërimin e Januallatos si eksark të Patriarkut të Kishës Ortodokse Shqiptare Autocephalice . Deputetët bën thirrje gjithashtu për gjetjen nga Paralemanti në formën e tij të nisjes Shqipëri në krye të Kishës Ortodokse.

25 Qershor 1993: Një klerik grek Arkimandrit Chrystostomos Maidhonis u deportua nga autoritetet shqiptare për shpërndarjen e një literature fetare me pretendime pro- helene greqizimin e Shqipërisë jugore e drejtë sipas trakteve që i përkasite Greqisë . Kryeministri Micotaqis u kundërpërgjigj Shqipërisë, Presidentit Berisha me dëbimin e klerikut grek, duke zbatuar spastrim e refeugjatve shqiptarë me Operacionin ” fshesë “, me objektivin e dëbuar si shumë prej 200,000 emigrantëve të paligjshëm  shqiptarë nga Greqia. Autoritetet greke arrestuan dhe u transportuan 12,600 shqiptarët e paligjshme në kufirin shqiptar në mes të 28 dhe 29 qershor.

30 Qershor 1993 :  Rreth 300 grekë etnikë u përleshën me policinë shqiptare pranë qytetit jugor të Gjirokastrës për të protestuar dëbimin e klerikut grek Chrystostomos Arkimandrit . Protestuesit e përfshirë në përleshjen , përbëhej nga grekët etnikë nga fshati Derviçan , të cilët bllokuan rrugën për të marrë pjesë në demonstratat e mbajtura nga anëtarë të Kishës Ortodokse Greke në Gjirokastër . Asnjë plagosje serioze nuk qe raportuar , dhe qeveria shqiptare e mohoi ekzistencën e incidentit .

20 Shkurt 1994 : Kryepeshkopi Metropolitan Serapheim ,udhëheqësi shpirtëror për të krishterët ortodoksë të Greqisë , përfundoi predikimin e tij me një apel për kongregacionin e tij për të bashkuar Epirin e Veriut ( Shqipëria jugore ) me Greqinë . Ceremonia përfshinte anëtarët e kishës veshur në kostume tradicionale epirotë për të festuar 80 vjetorin e çlirimit e ” humbur” të Vorio Epirit, sipas tyre .
10 Prill 1994 : Një grup  armatosur doli publikisht duke brohoritur parulla separatiste dhe sulmuar një njësi kufitare shqiptare në afërsi të kufirit grek. Ai ishte një grup i ri që e quante veten “Northern Epirus Fronti Çlirimtar ( MAVI ) i cili mori përgjegjësinë për sulmin . MAVI dënoi në atë kohë edhe Greqinë për “indiferencën kriminale” me fatin e grekëve etnikë në Shqipëri. MAVI ishte fillimisht një grup gueril djathtist themeluar në vitin 1943 për të luftuar kundër fashistëve italianë të cilët e pushtuan Shqipërinë në kohë dhe luftoi edhe kundër krahut të majtë të forcave greke para se të shpërbëhej në vitin 1945 . Sulmi rezulton në një rresht të zgjeruar diplomatik midis Greqisë dhe Shqipërisë, e cila përfshin dëbimet reciprok të diplomatëve .

20 Prill 1994 : Greqia akuzon Shqipërinë, Presidentin Berisha për persekutimin ” të paparë dhe të vazhdueshëm ” të minoritetit etnik grek sipas saj . Kjo ndodh pas raporteve se 15 anëtarët e Omonias, grek etnik të shoqatës politike dhe kulturor qenë arrestuar gjatë ngjarjeve të fundit.

24 Prill 1994 : Shqipëria njofton se ka arrestuar 11 grekë etnikë për posedimin e armëve të paligjshme dhe përdorimin e materialeve propogandistike ” anti – kushtetues ” material separatist .

29 Prill-1 Maj , 1994 : Autoritetet shqiptare u than se kan ndaluar grekë ortodoksë nga mbajtja e një procesioni të Pashkëve të premten (më 29 prill ) . Megjithatë festimet shkuanë siç ishte planifikuar për pjesën tjetër të fundjavës .

20 Maj 1994 : Autoritetet shqiptare vendosën lirimin e 6 grekëve etnikë të cilët isihin të gjithë drejtuesit e Omonia, të akuzuar e dënuar për spiunazh , nxitur separatizmin dhe posedim të armëve pa leje . 2 anëtarë etnike greke të Parlamentit denoncojë arrestimet si ” një shkelje flagrante e të drejtave të njeriut. ”
26 Maj 1994: Greqia akuzon Shqipërinë për të bërë arrestime të reja në mesin e komunitetit etnik grek e saj në mënyrë që të të trembë Grekët në largoheshin nga Shqipëria. Shqipëria mohon se arrestimet ndonjëherë u zhvillua. Burime të tjera thonë se grekët etnikë kishin qenë sjellë në pyetje , por nuk e arrestuan .

30 Maj 1994 : Lideri i  Omonias Sotir Qiriazati thoshte se tensionet midis Greqisë dhe Shqipërisë kanë qenë të vështira sidomos për grekët etnikë të Shqipërisë . Qiriazati pretendonte se ai ishte në mesin e më shumë se 50 grekëve etnikë iI marr në pyetje nga policia shqiptare rreth aktiviteteve të Omonia .

1 Korrik 1994 : Greqia njofton planet për të krijuar një forcë të veçantë në kufirin e saj verior me Shqipërinë për të ndaluar hyrjen në territorin e saj të mijëra emigrantëve të paligjshëm të hyjnë në vend . Këtu duhet pranuar se :”Çështja e emigrantëve shqiptarë në Greqi është një shkak i madh i tensionit midis Shqipërisë dhe Greqisë gjatë periudhës së mbuluar nga këto ngjarje”. Ky tension shpesh ndikon negativisht në situatën e grekëve etnikë në Shqipëri. Këto tensione nuk do të tejkalohen më tej  nëse nuk tratohen ndryshe .

11 Gusht 1994 : Komiteti Iniciativa për Epirin e Veriut , një koalicion prej më shumë se 30 shoqatave politike greke etnike , kulturore , dhe ‘ punëtorët, akuzoin Shqipërinë për torturimin e 5 grekëve etnikë të akuzuar për tradhëti dhe spiunazh. Këto akuza janë konfirmuar më vonë nga të gjitha 5 të pandehurve gjatë gjyqit të tyre .

15 Gusht 1994 : Protesta në Greqi pasi  22 gazetarë grekë dhe avokatët janë sulmuar dhe arrestuar nga policia shqiptare duke mosrespektuar gjyqin e 5 anëtarëve të OMONIA-s të akuzuar për tradhti. Policia gjithashtu ndaloi një demonstratë jashtë gjykatës nga 100 grekë etnikë që kërkonin lirinë fetare dhe etnike . Prokurorët hodhën poshtë akuzat e tradhëtisë , të cilat bartin një dënim me vdekje , duke thënë se ato janë të bazuara në kodin e vjetër staliniste penal. Akuzat e tjera të spiunazhit dhe posedim të paligjshëm të armëve të mbetet në vend .

15 Gusht – 20 Shtator 1994: Greqia përzë rreth 70.000 emigrantë shqiptarë për pesë ditë .

17 Gusht 1994 :  Greqia akuzon Shqipërinë për arrestimin e 7 grekëve etnikë .

21 gusht 1994 : Një aeroplan luftarak grek me pilotë fluturon mbi Shqipërinë jugore duke hedhur fletëpalosje separatiste .

6 Shtator 1994 :  Greqia akuzon Shqipërinë se po sulmon gazetarët dhe vëzhguesit ndërkombëtarë në gjyqin e 5 udhëheqësve të OMONIA-s të akuzuar për spiunazh. Gazetarët dhe vëzhguesit janë arrestuar dhe ndaluar nga Brenda gjyqit pasi ai filloi.

7 Shtator 1994 : 5 anëtarët e Omonias  të akuzuar për spiunazh, janë gjetur fajtorë dhe u dënuan me 6 deri në 8 vjet burg . Aktgjykimi ndez protesta ndërkombëtare. Greqia tërheq ambasadorin e saj dhe pjesërisht vulat kufirit të saj me Shqipërinë mbas aktgjykimit.

17 Shtator 1994:  Një udhëheqës nga 6 të Omonias është dënuar me një vit në burg, në shkelje të ligjit të mbajtjes së armëve pa leje .

6 Tetor 1994 : Një gjykatë e apelit mbështet vendimin e 5 anëtarëve të OMONIA-s të dënuar për spiunazh , por redukton dënimet e tyre nga 1 deri në 2 vjet, për arsye të faljes .

21 Tetor 1994 : Komiteti shqiptare e Helsinki Watch (nje grup i të drejtave të njeriut ) bën thirrje për rigjykimin e 5 anëtarëve të OMONIA-s të dënuar për spiunazh duke  thënë se autoritetet shqiptare kane kryer parregullsi në gjykim.

8 Nëntor 1994 : Minoritarët Grekë në Shqipëri, gati njëzëri kundërshtojnë një projekt-kushtetutë  në Shqipëri në një referendum . Ata thonë se projekt-kushtetuta nuk arrin të mbrojë të drejtat etnike dhe fetare .

24 dhjetor 1994 : Preisdenti shqiptar, Sali Berisha me “ndërhyrjen “ e SHBA, liron një prej 5 anëtarëve të OMONIA-s të dënuar për spiunazh dhe redukton dënimet e 4 tjerve nga 1 deri në 2 vjet. Ky veprim në Greqi u pa si pozotiv për heqjen e kundërshtimeve greke që Shqipëria të marrin ndihmat e Bashkimit Evropian .

8 Shkurt 1995 : Gjykata e Lartë e Shqipërisë mbështet vendimin e 4 anëtarëve të OMONIA-s të dënuar për spiunazh që të lirohen nga burgu , por me një dënim me kusht . Të 4 të burgosur janë liruar me kusht.

20 Mars 1995 : Greqia arreston 7 anëtarë të armatosur të cilët dyshohet se janë anëtarë të organizatës MAVI. Ata u akuzuan se kishin planifikuar për t’u angazhuar në një sulm ndërkufitar në Shqipëri. 4 prej tyre isihin shqiptaro grekë etnikë dhe 3 të tjera janë shtetas grekë . Armët e tyre isihin identifikuar më vonë si armë të vjedhur nga MAVI-a, në bastisje e saj në Shqipëri prillin e kaluar , në të cilën 2 ushtarë shqiptarë u vranë .

21 Mars 1995 : Greqia thërret një diplomat të saj në Shqipëria pas gjetjes të disa pamfleteve të tij , ku bëhej fjalë nxitja e separatizmit në mesin e komunitetit etnik grek të Shqipërisë.

25 Mars 1995 : Greqia arreston përsëri 2 a më shumë anëtarë të dyshuar të organizatës MAVI .

13 Korrik 1995 : Prokurorët grekë dënuan një anëtar të organizatës Mavi me akuza për vrasjen e 2 prillit 1994 të ushtarëve shqiptarë, në pikën kufitare Peshkëpi .

1 Shtator 1995:  Bisedimet midis Greqisë dhe Shqipërisë “goditen” përsëri dhe bëhet një pengesë në lidhje me çështjen e arsimimit të grekëve etnikë në Shqipëri. Greqia dëshiron që 3 shkolla të pavarura të krijuara në jug të Shqipërisë, të jenë zyrtarizuar .

10 Janar 1996:  Qarqet diplomatike greke tregojnë pakënaqësi në fushatën para- zgjedhore mbi ambiciet e socialistëve shqiptarë që të ndërtojnë suksesin e tyre në zonat e pakicave të banuara me minoritar duke I përfaqësuar ata grekërit në Shqipëri. Athina beson se ” vetëm përfaqësuesit të zgjedhur nga vetë minoriteti mund të mbrojë të drejtën e minoritetit . ” Ndërkohë,socialistët janë duke shfrytëzuar në atë kohë thashethemet për një ndarje të mundshme mes Omonia dhe parties së Melo -së (Bashkimi për të Drejtat e Partisë Demokratike ) pretendonin se qëllimet e votimit të pakicës greke në Shqipëri, sipas tyre kanë “ pjerrësi” në drejtim të majtë . ( sipas BBC )

Mars 1996: Media greke publikon një raport ku thuhet se , shërbimet kishtare dhe shkollimi në gjuhën amtare janë çështjet për të cilat Departamenti amerikan i Shtetit në Raportin e saj jep një pamje të gjendjes së mbrojtjes së të drejtave kulturore të ​​grekëve etnikë në Shqipëri për vitin 1995. Raporti i Departamentit të Shtetit thoshte se , ka tre gazeta të dalë në gjuhën greke në Shqipërinë jugore , ndërsa disa radio lokale transmetojn programe në gjuhën greke . Priftërinj nga Greqia , thoshte më tej raporti , ka klerin indigjene të kishës ortodokse shqiptare për të shërbyer në gjuhën greke -besimtarëve. Shqetësim themelor për minoritetin etnik grek megjithatë, mbetet arsimi në gjuhën greke . Gjuhën amtare arsimi ka qenë i integruar në shkollat ​​fillore dygjuhësore në zonat ku një përqindje e konsiderueshme e popullsisë që i takon një minoriteti . Raporti i Departamentit të Shtetit njoftonte se , duke filluar nga 1995 në gjuhën greke klasa janë bërë gjithashtu në dispozicion në disa shkolla të mesme . ( Departamenti Amerikan i Shtetit)

27 Maj 1996 Partia në pushtet Partia Demokratike pretendon fitoren në zgjedhjet parlamentare të vendit , pa përmendur bojkotin nga partitë opozitare më të madhe. Partitë opozitare thanë se , ata do të tërheqin deputete e tyre nga zgjedhjet , duke pretenduar manipulim dhe dhunë kundër përkrahësve të tyre . Partia për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut , që përfaqëson minoritetin etnik grek në Shqipëri, edhe ajo me Partinë Socialiste tërhiqet nga zgjedhjet . (Deutsche Presse Agentur )

30 Maj 1996:  Demonstruesit shqiptarë protestojnë për ditën e tretë kundër zgjedhjeve të përgjithshme në të cilat Partia Demokratike e presidentit Sali Berishës ka pretenduar fitoren dërrmuese . Partia kryesore e opozitës Socialiste dhe tetë parti tjera më të vogla nga të dyja anët e spektrit politik të denoncojë votimin si mashtruese dhe të thonë , ata nuk do të marrë pjesë në raundin e dytë të votimit më 2 qershor . Partia e të Drejtave të Njeriut , e cila përfaqëson kryesisht grekët etnikë , shfuqizon qëndrimin e saj dhe njofton , ajo do të marrë pjesë në raundin e dytë të zgjedhjeve . Lideri i Partisë Vasil Melo thoshte se ky ,ndryshim pasqyron dëshirën e partisë për të luajtur një rol të moderuar në politikën shqiptare . ( United Press International)

3 Gusht 1996 : Thoma Miço ,numri dy në Bashkimin Drejtat e Njeriut hedh një stuhi me kritika, kundër partisë së Vasil Melo , kryetar i të cilit pranoi hyrjen në parlament duke e çuar çuar në krizën më të madhe ndonjëherë në historinë e partisë greke në Shqipëri . (BBC )

8 Gusht 1996 : Qeveria shqiptare vendos që të fillojnë mësimin në gjuhën e tyre amtare për fëmijët e pakicës greke që jetojnë në qytetet Gjirokastër, Sarandë dhe Delvinë . (BBC )

5 Tetor 1996 : Omonia ,organizata e pakicës greke , zgjedh një udhëheqje të re , diskuton dallimet që kanë qenë të fshehura në organizatë që nga kohë të gjatë , dhe vendos për ndryshimet në statutin dhe programin . (BBC )

22 Tetor 1996 :  Shqiptarët votoin zgjedhëjet për qeverinë lokale. (BBC )

Shkurt 1997:  Duke iu referuar vlerësimit  të KShH-së të gjendjes së të drejtave kulturore , sociale dhe njerëzore të grekëve etnikë në Shqipëri i Departamentit Amerikan të Shtetit për vitin 1996 thotë se ,minoriteti grek është “një pjesë integrale ” e shoqërisë shqiptare dhe të drejtat e saj kanë arritur një dimension të ri (pozitiv ) . Raporti i Departamentit të Shtetit vëren gjithashtu se marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë janë përmirësuar në mënyrë të konsiderueshme pasi të dy vendet e nënshkruar në mars një traktat të bashkëpunimit dhe miqësisë që çoi në një marrëveshje mbi çështjen e arsimit në gjuhën greke në Shqipëri. ( Departamenti Amerikan i Shtetit)

4 Mars 1997 : Autoritetet shqiptare  zbatojë një gjendjen e jashtëzakonshme për të shuar trazirat civile , në të gjithë vendin mbas rënjes së priramidave Presidenti Sali Berisha pa kundërshtarë zgjidhet nga parlamenti për një mandat të dytë pesë- vjeçar. ( Financial Times )

5 Mars 1997:  Ushtria thuhet se kontrollon qytetin jugor të Gjirokastrës dhe fshatrat përreth. Nuk ka asnjë konfirmim zyrtar për raportet për një sulm policor në qytetin jugperëndimor të Vlorës, e cila ka qenë në duart e protestuesve anti-qeveritare . Megjithatë , kriza politike në vend kërcënon të shpërthejë në luftë civile. Vendet fqinje të bëjë përgatitjet për dhunën në rritje në rajon. (Deutsche Presse Agentur )

10 Mars 1997 : Anëtarët e minoritetit etnik grek në jug të Shqipërisë, dhe ish të burgosur në burgjet greke hyjnë nëpërmjet trageteve të lirë portin e Sarandës dhe Vlorës të kontrolluar nga  rebelet grupe të tjera mbrrijnë në Shqipëri, nëpërmjet  në postës kufitar Kakavisë , shpesh pa viza apo pasaporta . Fluksi i frikësuar grave dhe fëmijëve shkojnë për në Greqi mbasi nuk besojnë se çdo përpjekje nga ana e ushtrisë shqiptare për të rimarrë rajonin jugor kufitar nga rebelët e armatosura do të shkaktonte një eksod masiv të refugjatëve në Greqinë e veriut . ( Financial Times )

15 Mars1997: Një zbulim i madh politik vjen pas një fundjavë të dhunës , anarkisë dhe tensioni në jug , ku rebelët kanë përfituar nga një armëpushim prej 48 orësh për të kapur dy qytete më shumë , duke përfshirë bastionin kryesor të qeverisë, Gjirokastrën, Sarandën dhe Vlorën. . ( Agence France Presse )

18 Mars, 1997:  Qeveria greke thotë , ajo do të bëjë përfaqësime duke folur për gjendjen me Presidentin Sali Berisha, nëpërmjet kanaleve diplomatike , duke kërkuar lirimin nga burgu të liderit të Partisë Socialiste Fatos Nano . Zëdhënësi i qeverisë Dhimitrios Repas thotë , “Nëse qeverisë greke do ti kërkohet  që të ndërmjetësojë në mes të Sali Berishës dhe kryengritësve , atëherë vendi ynë do të përgjigjet dhe të pranojë një kërkesë të tillë . ” (BBC )

 

20 Mars  1997 :  Anarkia në Shqipërin e jugut mbrrinë në  kryeqytetin Tiranë dhe vendi bie në izolim të plotë me kufijtë e saj tokësore , aeroporti dhe portet janë të  gjitha të mbyllura. Ambasadat e huaja fillojnë evakuimin e shtetasve të tyre. Presidenti Berisha dhe opozita pranojnë se vendi është jashtë kontrollit të tyre dhe të bëjnë një lutje të bashkuar në Bashkimin Evropian për një forcë të ndërhyrjes. Në afat të shkurtër , dorëheqja e presidentit duket e vetmja masë që mund të arrihet të qetë . ( The Times )

Mars 1997 : Presidenti Berisha betohet në qeverinë e re . ( The Times )

Mars 1997 : Zëdhënësi qeveritar i Greqisë, Dhimitrios Repas thotë se ,qeveria greke është në kontakt me të gjitha palët në Shqipëri dhe beson se rebelët kanë një rol në zhvillimet politike . Zëdhënësi i qeverisë e përshkruan si të pavërteta pretendimet se Athina mbështet kryeministri shqiptar, Sali Berisha . Ai gjithashtu përshkruan se raportet e pabazuara në shtypin italian se minoriteti grek është prapa rebelimit . Më në fund ai e përshkruan si pozitiv lajmet se Partia për të  Drejtat e Njeriut Partia Omonia , – Bashkimi Demokratik i Minoritetit Grek , – është e përfaqësuar në qeverinë e re… (BBC )

22 Mars 1997 : Rebelët shpallin një republikë të pavarur . Burime të afërta me kreun e rebelëve , Agim Gozhita , thonë se një takim i udhëheqësve jugore ka përsëritur kërkesën për dorëheqjen e presidentit Berishës. Ata gjithashtu thonë se posti i Presidentit duhet të zëvendësohet nga një këshill presidencial . Këshilli rebel thotë se e njeh qeverinë e Bashkim Finos ,Kryeministrin , me kusht që ai formalisht t♪7 distancohet nga Presidenti. ( The Times )

Mars1997 :  Liderii Qendrës Shqiptare për Kërkime Ekonomike thotë se rreziku i një republike pakicës greke -frymëzuar separatist është shumë i gjallë . ( The Times )

16 Prill 1997 : Vala e parë e një force shumëkombëshe modeste , e përbërë nga 6.000 ushtarë nga tetë vende evropiane, mbërrin në Shqipëri . (International Herald Tribune )

18 Prill 1997:  Partitë politike bien dakort të mbajnë zgjedhjet parlamentare më 29 qershor . Marrëveshja vjen si rezultat i bisedimeve të kryera nga Franz Vranitzky e Austrisë , i dërguari i posaçëm i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, i cili pat njoftuar marrëveshjen. Jugu I Shqipërisë mbetet nën kontrollin e rebelëve . Qeveria e ngritur në mars ranë dakord se zgjedhjet e parakohëshme ishin vendimtare për rivendosjen e rendit . Por partitë rivale nuk kishin bërë pothuajse asnjë përparim në hartimin e një ligji zgjedhor . ( The New York Times )

29 Prill 1997 : Komisioni Europian miraton paketën e parë të ndihmës humanitare , me vlerë 2 milione ECU , për viktimat e krizës në Shqipëri . Ndërkohë,Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë miraton dërgimin e një force të mbrojtjes në Shqipëri nga disa prej 54 vendeve anëtare të saj , dhe ekspedita është miratuar nga Këshilli i Sigurimit të OKB-së . (Euro -Lindje )

5 Qershor 1997: Kryeministri Shqiptar i qeverisë së pajtimit kombëtar , Bashkim Fino, takohet me një delegacion grek i kryesuar nga Ministri i Jashtëm Theodhoros Pangalos . (BBC )

19 Qershor 1997 : Këshilli i Sigurimit i OKB miraton një rezolutë duke zgjatur mandatin e forcës shumëkombëshe në Shqipëri deri në mes të gushtit . ( Agence France Presse )

26 Qershor 1997 : Është raportuar se dy udhëheqësit e minoritetit grek kanë qenë të kidnapuar. Një prej tyre është babai i kandidatit të opozitës shqiptare, Costandina Beziani , i cili ka qenë i kërkuar për të tërhequr kandidaturën e saj nga zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme ” nëse ajo donte të shihte të atin përsëri ” . Partia greke e pakicës është i njohur për lidhjet e saj të zgjedhjeve me socialistët e opozitës . kreun grek i pakicës  Kremmydas Bassilis . Dy prej tyre janë anëtarë të Omonia-s, një organizatë e cila përfaqëson pakicën greke në Shqipëri . ( Agence France Presse )

28 Qershor 1997 : Një rrëmbim i dytë i motivuar politikisht është raportuar . Viktima, Vasilios Kremidhas , është djali një ligjëvënsi i një ish- kryetarit të Omonia . Rrëmbyesit kërkojnë 40 milion dhrahmi për lirimin e tij . (BBC )

29 Qershor 1997: Zgjedhjet e përgjithshme të zhvillohen në Shqipëri. ( The Guardian )

1 Korrik 1997: Presidenti shqiptar Sali Berisha pranon se partia e tij Demokratike në pushtet ka humbur në raundin e parë të zgjedhjeve , të cilat vëzhguesit ndërkombëtarë I patën përshkruar si ” adekuate dhe të pranueshëme ” . ( Xinhua News Agency )

16 Korrik 1997 :  Në përgjigje të akuzave të kryetarit të Partisë Socialiste që pretendon ,Presidenti është duke e mbajtur grekët në getot ,zyra e shtypit e Presidentit Sali Berisha thotë se shqiptarët e trajtojnë minoritetin grek e tyre mirë dhe se kjo ka qenë e njohur ndërkombëtarisht . (BBC )

7 Gusht 1997 : Presidenti i Shqipërisë, Prof Dr Rexhep Mejdani , takon delegacionin grek të kryesuar nga ministri i Jashtëm Theodhoros Pangalos , i cili ka mbërritur në një vizitë një-ditore – në Shqipëri . Ai thekson se me presidentin Mejdani me kënaqës ka gjetur vullnetin e qeverisë greke dhe popullit që të jenë pranë Shqipërisë në këto ditë të vështira të rindërtimit të saj institucionale dhe ekonomike.

8 Shtator 1997:  Kryetari i Parlamentit grek Apostolos Kaklamanis diskuton me homologun e tij shqiptar , Skënder Gjinushi , rrugët e zgjerimit të bashkëpunimit në mes të dy legjislaturave . Ata gjithashtu flasin për rindërtimin e sistemit politik të Tiranës , situatën ekonomike dhe situata e minoritetit etnik grek në Shqipëri. ( Xinhua News Agency )

7 Tetor 1997 :  Autoritetet shqiptare refuzojnë të marrin bisedime me të dërguarit e Bartolomeos, patriark, në tre mitropolitët me kombësi greke, të cilët ishin drejtuar për qytetet shqiptare të jugut në Korçë, Gjirokastër dhe Berat . Burime qeveritare konfirmoj që një zyrtar i Ministrisë së Jashtme pritet të njoftojë se tre mitropolitët do të mbeten ” persona non grata ” në Shqipëri . Nga frika  në rritje se “ në Shqipëri sipas tyre grekët po përpiqen të realizojnë ambiciet e tyre etnike me ndihmën e kishës” . (BBC )

14 Tetor 1997 : Bashkimi I grekëve etnikë Partisë për të Drejtat e Njeriut kërkon një fushë më të gjerë veprimi në pushtetin lokal në zonat ku përfaqësuesit e saj kanë fituar shumicën e votave . Kryetari i partisë kërkon për një përfaqësim më të gjerë në zonat jugore , ku jeton minoriteti grek . Melo thekson gjithashtu se partia e tij insiston në respektimin e platformës politike për të nënshkruar unanimisht në një koalicion politik me partitë e tjera . (BBC )

17 Tetor 1997 : Kryeministri Konstandinos Simitis i Greqisë viziton Tiranën të zhvillojë bisedime me udhëheqjen politike shqiptare. Kryeministri shqiptar Fatos Nano thotë se ,qëllimi i vendit të tij është të arrijë kthimin e atyre grekëve shqiptarë të cilët kishin braktisur vendin e tyre dhe u kthyen në shtëpinë e tyre stërgjyshore . U tha se pala greke ishte e kënaqur sidomos me këtë deklaratë . (BBC )

18 Tetor 1997 : Në një bisedë me homologun e tij grek Kostas Simitis , gjatë vizitës së tij në Tiranë , kryeministri i Shqipërisë Fatos Nano thekson gatishmërinë e qeverisë së tij për të krijuar për grekët etnikë në Shqipëri ” të gjitha mundësitë për t’u arsimuar në gjuhën e tyre kombëtare “dhe” të lëvizin lirshëm kudo që ajo është e mirë për ta ” . (BBC )

10 Mars 1998 : Presidenti i Shqipërisë, Rexhep Mejdani arrin në një vizitë zyrtare tre ditore në Greqi. Pas takimit me Apostolos Kaklamanis ,Kryetar I Parlamentit grek , Mejdani thotë se midis Shqipërisë dhe Greqisë duhet të ketë bisedime më të shpeshta në mënyrë që të promovojë institucioneve demokratike në një shoqëri civile. ( Xinhua News Agency )

4 Prill 1998 : Azem Hajdari , një eksponent i Partisë Demokratike Shqiptare , ngre në parlament kundërshtimin e partisë së tij në praninë e ushtarëve grekë në Shqipëri. Thirrja Hajdarit kundër një prani grek në Shqipëri është kaluar me heshtje nga ana e partive të koalicionit qeveritarë. Kushtetuta shqiptare nuk e pengon as nuk lejon praninë e joshqiptare forcave ushtarake në territorin shqiptar . Ardhja e ushtarëve grekë një vit më pare, kësaj deklerate u realizua nëpërmjet një formule emergjente, që do të krijojnte mundësinë për të kompensuar mungesën e shtetit . (BBC )

12 Maj 1998 : Unioni Evropian Perëndimor ( BEP) vendos për të ndihmuar Shqipërinë në mbrojtjen e kufijve të saj në një përpjekje për të parandaluar eskalimin e konfliktit në Kosovë . Ajo është e vendosur q ëroli i misionit policor të WEU- së në Shqipëri do të zgjatet. Rreth 100 këshilltarë nga BEP-it do të ndihmonin në trajnime policëve shqiptarë kufitare. (Deutsche Presse Agentur )

1 Shtator 1998 : Marrëdhëniet midis qeverisë dhe opozitës socialiste do të merrnin moment të tensionuara që prej shpalljes së arrestimin e gjashtë ish udhëheqësve të Partisë Demokratike në lidhje me rebelimin e Pranverës 1997 . ( Agence France Presse )

15 Shtator 1998 : Shkëndija dhune në Shqipëri me njoftimin mbi vrasjen e liderit opozitar Azem Hajdari . ( Xinhua News Agency )

15 Shtator 1998 : Presidenti i Parlamentit grek Apostolos Kaklamanis thotë se kriza aktuale në Shqipëri fqinje është një zhvillim jashtëzakonisht për të ardhur keq për të gjithë rajonin , dhe veçanërisht për Greqinë . Ai thotë se , Greqia është duke bërë çmos për të siguruar se nuk ka efekte negative mbi minoritetin grek në Shqipëri ose mbi popullin grek që jetojnë në afërsi të kufirit shqiptar . ( Xinhua News Agency )

19 Shtator 1998 : Mbështetësit e partisë Demokratike të Shqipërisë vazhdojnë protestat e tyre në Tiranë , ndërsa një delegacioni evropian ishte duke u përpjekur për të negociuar një zgjidhje për krizën me udhëheqësit politikë shqiptarë . Delegacioni përbëhej nga ministri alternativ grek i punëve të jashtme George Papandreu , sekretari i përgjithshëm CE Daniel Tarchys , dhe Ministri i Jashtëm polak , Borislav Geremek . Delegacioni Evropian tregon skepticizëm rreth mundësisë për të gjetur një zgjidhje të shpejtë të krizës për shkak të refuzimit të Berishës për të pranuar opsionet e ofruara nga delegacioni evropian. CE kërcënon për të izoluar liderin e Partisë Demokratike , Sali Berishën nëse ai e vazhdon me taktikat e tij të minuar institucionet qeveritare. Mbështetësit e opozitës kërkesën e tyre e lidhnin me dorëheqjen e Kryeministrit Fatos Nano( Xinhua News Agency )

19 Shtator 1998 : Ministri i jashtëm alternativ grek Jorgos Papandreu iu drejtua udhëheqësit të opozitës, Sali Berisha mbasi ai e  akuzoi Greqinë me përfshirjen në politikën shqiptare . (BBC )

23 Shtator 1998 : Demokratike e Berishës çështjet Party një manifest duke i bërë thirrje popullit shqiptar për të përmbysur qeverinë e Fatos NATO. Berisha dhe partia e tij kontrollojnë këshillat vendorë në pothuajse të gjitha qytetet shqiptare dhe ata mund të shkaktojnë kaos në të gjithë vendin , nëse ata vendosin për të vazhduar politikën e tyre papajtueshme . (BBC )

1 tetor 1998 : Kryeministri shqiptar i emëruar Pandeli Majko ishte duke u përpjekur për të vënë një kontakt përfundimtar për një kabinet të ri që do të tërheqë vendin nga prag të kaosit. Majko u emërua kryeministër pas dorëheqjes surprizë të Nanos një tjetër socialistë . Kreu i Partisë Demokratike Sali Berisha vazhdon të pretendojë , Majko nuk I është përgjigjur për problemet e Shqipërisë dhe në vend të kësaj është duke kërkuar një qeveri të përkohshme dhe zgjedhjet e reja .

 Zbardhja nga shtypi e bisedës Moisiu-Papulias

Papulias: Takimin ta bëjmë në Gjirokastër. Moisiu: Jo, hajde në Sarandë
“TA NEA”
ATHINE – “Nuk mund të zhvillojmë takim nën këtë trysni”.
Deri në fund Presidenti Papulias ndërmori përpjekje për të mos e ndërprerë vizitën dhe turin e tij në Shqipëri dhe arriti në pikën që ta vendosë përpara një dileme homologun e tij shqiptar, por pa arritur përfundimisht në një përfundim pozitiv Zoti Papulias, – siç e shpjegoi në “kafenë e mëngjesit” dje dhe që e bën të ditur për “Ta Nea” një bashkëpunëtor i tij i afërt, – duke pasur parasysh se në këtë fazë zhvillohen bashkëpunime të ndryshme ballkanike dhe duke dashur të mbajë një nivel shumë të mirë të marrëdhën.

*Burimet: Biblioteka e Studimeve të Kongresit CIA Factbook dhe mbas 1990 janë të përmbledhura axhensitë më prestigoze të botës.

…

 

MITROVICA, QYTETI I NDARE, BASHKIMI DUKET I LARGET

by

Nga  Beqir SINA-Reportazh nga Trojet Shqiptare/

 MITROVICË : Në ballafaqimin politik mes Prishtinës e Beogradit se kush e kontrollon dhe qeveris Kosovën në veri të lumit Ibër, qytetarët e Mitrovicës harrohen lehtë. Deri më sot debati mbi Mitrovicën është përqendruar në çdo gjë përveç se në nevojat dhe brengat e përditshme të qytetarëve. Shumë pak dihet për nevojat e përditshme të njerëzve atje dhe sesi realitetet në veri dhe jug të lumit Ibër dallojnë dhe përngjajnë.Për këtë arsye asnjeri deri më tani ka marrë përsipër të identifikojë ‘realitetin’ në terren nëpërmjet analizave skenuese, dhe atyre çfarë ka ndodhur dhe ndodh thuajse në jetën e përditëshme atje.. Ekzistojnë shumë nevoja të përbashkëta që mund të shërbejnë si bazë për një lloj tjetër dialogu mes dy komuniteteve – një dialog që bashkon e jo të jetë ndarës, si ky që është realitet, pavarësishtë asaj “vellos” së propogandës politike, që përdoret e sidomos kur vjen koha e fushatave zgjedhore..Sipas një studimi të një instituti të pavarur thuhet se në Mitrovicë të diplomuarit nga universiteti, të rinjët në përgjethësi duke u ndeshë me papunësinë dhe pakënaqësinë, politike , shoqërore dhe sociale, “nuk gjejnë rrugë tjetër përveçse të ikin nga qyteti i ndarë. Shqiptarët ikin në më së shumti në kurbet – emigrim por edhe zbresin edhe më poshtë në metropolin e Kosovës në Prishtinë në kërkim të një pune dhe një jete më të mirë. Pra në cilindo këndëvështrim, mund të thuhet me “plot gojë” se “Mitrovica po braktiset nga njerëzit që pretendojnë se janë të gatshëm ta mbrojnë atë me jetën e tyre”.Si duket, “armiku” më i madh i Mitrovicës tani për tani është ndarja etnike por edhe papunësia, varfëria, mungesa e perspektivës ekonomike dhe shërbimet e varfëra publike, mes të tjerash. Të gjitha këto së bashku e bëjnë jetën të padurueshme në këtë qytet, dikur qyteti më i industrializuari në Kosovë.  Por, megjithë problemet e sipërpërmendura, qëllimi nuk është të dëshmohet sesi jeta në Mitrovicë është e zymtë dhe e pashpresë…..! Sepse, aty ka jetë dhe gjallëronë, shqiptarët janë të vendosur dhe besojnë tek politkanët, dhe sidomos se qeveria do ta zgjidhë shumë shpejt edhe këtë çështje dhe problem që ka Mitrovica. 

   Dhe që ajo do të frymojë e do të jetë pjesë e gjithë Kosovës, pa asnjë kurr farë ndarje, as me bllokada dhe as me ngritjen e institucioneve paralele qofshin ato legale apo ilegale, as që vihet në dyshim tek qytetarët e saj për ketej lumit Ibër.  Përkundrazi, qëllimi është që të tregohet se për problemet që ekzistojnë, ka edhe zgjidhje përtej politikës dhe retorikës së përditshme sidomos sa herë që ka zgjedhje.Qeveria e Kosovës megjithëse se ka bërë shumë për aq sa ka pasur edhe “kufirin” për të bërë, duhet të jetë më kategorike në trajtimin e nevojave të qytetarëve të Mitrovicës, dhe problemeve të ndarjes së këtej dhe përtej lumit Ibër. BE-ja duhet të tregojë lidership të vendosur dhe të rrisë dukshmërinë e saj në veri.Shqiptarët dhe serbët vazhdojnë të jetojnë të ndarë në këtë qytet që nga tërheqja e forcave serbe nga Kosova dhe vendosja e misionit të OKB-së e forcës paqëruajtëse të NATO-s më 1999.”Kjo për faktin se serbët ende jenë të motivuar, të shtyrë dhe të nxitur nga Beogradi, për arsye se ata besojnë se kanë një përkrahje të fuqishme nga udhëheqësit politik në Beograd, por edhe nga vet Rusia,një shtet slllavo ortodoks që nuk e njeh ende Kosovën për shkak të interesave të saj strategjik me Serbinë”    Simbas të dhënave thuhet se mbi 15 mijë shqiptarë qenë zhvendosur pas luftës nga pjesa veriore e Mitrovicës dhe pronat e tyre janë uzurpuar nga qytetarët serbë, të cilët ishin zhvendosur nga pjesë të ndryshme të Kosovës, përfshirë edhe pjesën jugore të Mitrovicës me shumicë shqiptare.Vitet e fundit shumë pak prej tyre janë kthyer në shtëpitë e tyre. 

     Një qytetar shqiptar, që nuk deshi t’i përmendet emri, thotë se ” ika humbur shpresat se një ditë do të mund të kthehet për të jetuar në pronën e tij në veri të Mitrovicës, të dominuar nga serbët.”Sipas të gjitha gjasave është vështirë të organizohet kthimi jonë në veri, sepse kemi dështuar qe 8 vjet,” thotë ky qytetar i Mitrovicës.

 Situata e sigurisë në Mitrovicë paraqitet e qetë, por ajo që shihet qartë është se si shqiptarët, ashtu edhe serbët, kanë një dozë frike dhe shqetësimi pas disa ngjarjeve që kan ndodhur sidomos ato me vendosjen e ekspolzivit në shtpitë e shqiptarëve në veri, ose si ato të vënjes së zjarrit të pikave doganore dhe bllokadave të viteve të kaluara.

Ndërkohë, Qeveria e Kosovës dhe Misioni i Kombeve të Bashkuara në Kosovë kanë pranuar se në veri të Mitrovicës vazhdojnë të funksionojnë strukturat paralele, por autoritetet thonë se nuk do të lejojnë askend ta marrë ligjin në duart e veta dhe se edhe zgjedhjet lokale do të mbahen simbas ligjeve të përcaktuarar nga Prishtina.

Për të ditur se sa e thellë është ndarja ende në Kosovë, mes serbëve që janë pakicë(minoritet) dhe shqiptarëve që janë shumicë ( diku aty 96 %) ju duhet patjetër të vizitoni dhe të shikoni me syt e tu, vetëm në qytetin e Mitrovicës. Një qytet, ky, karakteristik i Kosovës, qytet, që të paktën sipas regjistrimeve më të fundit i ka 71,601 të banorve, të cilët megjithëse serbët sa “një grusht” i kanë “prerë” në dy pjesë. Ndarje, kjo që nisë në mes të urës ku vendkalimi, aty, është i bllokuar nga një masivë dheu, i përzijerë me zhavorr e gurë, që qëndron si dhe vorri në mes të urës..

  “Heshtje Varri”,

 “Heshtja është vdekja” nënkupton veprim, veprim i rezistencës dhe veprimit të daljes nga kjo situatë. Nga ana tjetër, demokracia institucionale, thuhet se krijon një barasvlerën mes heshtjes dhe vdekjes që siguron se ne jemi vazhdimisht, të gjitha, i heshtur dhe i vdekur. Pushteti nuk duhet të jetë i ndarë dhe mëdyshes për t’u mbrojtur nga efektet e fjalës dhe veprimit. Megjithse, ajo “Heshtja” është e shurdhër, dhe gjithnjë e tjetërsuar nga “fjalimi” dhe se nuk është “veprimi”. Çfarë i paraprin çdo gjëje, për të vepruar dhe që është domosdoshmëri për të gjetur të vërtetën, dhe bashkuar pjesën e ndarë, të veriut të Kosovës në kufi me Sërbinë, bllokuar me barrikadat, ngritur me objekte inerte, drunjë, masivë dheu, të përzijerë me zhavorr e gurë .

 Para Luftës së Kosovës të vitit 1999, Mitrovica, megjithë zonat për rreth saj kishte një popullsi të vlerësuar nga OSBE-ja, me 116.500 njerëz. E cila, do të përbëhej nga 81% prej tyre shqiptarë të Kosovës, serbët 10% dhe pjesa tjetër etnive të tjera (kryesisht Roma dhe Boshnjak). Shumica shqiptarëve jetonin brenda në qytetin e Mitrovicës, e cila, ishte atëhere e pandarë, kur vetëm qyteti kishte një popullsi prej 68.000 banorë – 71%, e tyre, ishin shqiptarë të Kosovës, dhe rreth 9.000 njerëz ishin jo shqiptarë, serbë që së bashku me Roma dhe kombësive të tjera, thuhet se përbënin 10,141 njerëz.

Sipas, një qytetari që banonte aty afër urës, i cili nisi të na tregojë, tha se “Shqiptarët e Kosovës kanë jetuar në të gjithë qytetin, ndërkohë, që shumica e serbëve jetonte në anën veriore, të ndarë nga pala shqiptare, kryesisht në jug nga ana e lumit Ibër. Por, theksoi ai mbas luftës aty janë vendosur edhe Sërbet që erdhën nga qytetet e tjera të Kosovës, duke ozurpuar pronat dhe disa shtëpitë e shqiptarëve, të cilët u përzunë me forcë gjatë luftës(mars – qershor 1999)”.

Tani, që Sërbët e Kosovës, kanë marrë tërë kontrollin në anën veriore të lumit Ibër, pjesës së tjetër të qytetit, kur afrohesh aty, sidomos, natën, të “futë – frikën”, ajo të duket si në filmat “Ghost”. Mbasi, në anën tjetër të qytetit, vetëm disa metra larg zhurmës dhe jetës plot frymë të shqiptarëve, mbizotronte një “Heshtje Varri”, në terrin e anës tjetër. Vetëm disa metra larg barrikadës, nuk “pëptinte” asgjë!. Një patrullë policie që qëndronte në anën e shqiptarëve, na tha se “shqiptarët, janë të refuzuar për të u lejuar, për të kaluar urën mbi lumin Ibër”, andaj as ne s’mund të kalonim barrikadat, e ngritura nga Sërbët e anës tjetër.

Mirëpo, Mitrovica, ku më shumë se 99% e tyre janë shqiptarë të Kosovës – të cilët mbas luftës u shpërgulën me forcë dhe dhunë nga policia, dhe ushtria serbe, jeta vazhdon me shqiptarët. Ata janë nga ata shqiptarë, që janë kthyer nga kampet e refugjatëve të Maqedonisë dhe Shqipërisë – dhe janë duke bërë një jetë më se normale. Aty vjen “era” Kosovë …mbasi janë Shqiptarët, ata të cilët i japin jetë qytetit të ndarë, i japin frymë dhe e vitalizojnë atë si gjithë qytetet e tjera të Kosovës.

Një djalë i ri shqiptarë, që na shoqëronte me makinën e tij – na tha se “ana tjetër e qytetit një pjesë e tij është nën kontrollin e K-FOR-it, francez, trupave të cilat vetëm sa bëjnë sehir dhe e pranojnë situatën. Aqsa tha djaloshi nga Kosova, që jetonte së bashku me familjen e tij aty pranë në një fshat përbri qytetiti të ndarë tani, sa “Serbët, kur u kthyen shqiptarët (1999)pasi mbaroi lufta, nuk do të lejonin shqiptarët e Kosovës, edhe për të vizituar, edhe ndonjë të afërmin e tyre në spital, spital ky i cili është në pjesën e tyre të qytetit” tha ai duke treguar me gishtë ndërtesën në anën tjetër.

Mitrovica, e ndarë duket dhe e pa shpresë, ajo është një simbol i pas-luftës në Kosovë., ku Shqiptarët që janë shumicë dhe Sërbët pakicë(minoritet) janë dy komunitetet, në të dyja anët e lumit, që akoma jetojnë të ndarë në frikë të njëri-tjetrit. Ndërkohë, që komuniteti ndërkombëtar, K-FOR-i, dhe EULEX-i, të cilët kan marrë përsipër të vendosin paqen dhe sigurinë, duket të jenë, të paktën deri tani “të dështuar”, në zgjidhjen e këtij problemi. Megjithse, qeveria e Kosovës, është duke punuar, dhe ka bërë disa përpjekje për të bashkuar ato pjesë që Sërbët e ndihmuar nga Beogradi po i mbajnë të ndara.

Por, realiteti është se kurrë nuk mund të jetë e mundur që të qëndrojnë kështu. Po, të kujtojmë edhe ngjarjet e 25 korrikut 2011, kur Kryeministri Thaqi, mori aksionin policorë, për të zhbllokuar veriun e Kosovës dhe ia arriti për momentin. Por, serbët e ndihmuar nga Beogradi, dhe “neglizhenca” e disa trupave ndërkombëtare, e ri-morën kontrollin në pjesën veriore. Duke ngritë menjëherë ato “njollat e zeza” barrikadat, që i ndesh kudo në Veri të Kosovës, ashtu si ajo në urë mbi lumin Ibër, bash në mes të qytetit tashmë të ndarë të Mitrovicës. 

Megjithëse, duhet theksuar se “Qeveria e Kosovës, është këmbëngulëse, dhe nuk po tërhiqet aspak nga qëndrimet dhe vendimet e saj që ka marrë për zgjidhjen e këtij problemi, megjithë marrveshjen e dialogut të fundit. Kjo mbasi Qeveria e Kryeministrit Thaqi, e ka më se të qartë se ky rrezik ende nuk është i evituar”.

Kosova, është përkujtuese e gjallë e shpërbërjes së egër post-komuniste, të asaj që quhej dikur Jugosllavi, e cila, nuk egziston më. Mbasi, dihet që edhe shkërrmoqja e saj e ka pikënisjen e saj pikërishtë nga Kosova. Ishte Kosova, që ajo e cila luftoj dhe sakrifikojë e para për ndarje, nga Jugosllavia, qysh në kohën e Titos. Madje edhe kur ato republika, si Sllovenia, Kroacia, Maqedonia, Bosnja dhe Mali i Zi, që u ndanë më pasë, në domino njëra pastjetrës, “bënin pallë”, dhe ishin të përveligjurat dhe të përkedheluart e Beogradit, ato luanin apo “qeshin” me fatin e shqiptarëve të Kosovës. 

Shqiptarët, dhe ndonjë kombësi tjetër shumë pak, por, absolutisht – jo si shqiptarët, kanë vuajtur më shumë nga diskriminimi i egër, i sundimit të Sërbisë, ndaj Kosovës. Ndaj, atyre vrasjeve, burgosjeve, dhunimeve dhe përdhunimeve, djegëjeve dhe palçkitjve të shtëpive e pronave, dëbimit masive të luftës, dhe tani edhe të “ndërhyrjes” së huaj, pra administratës ndërkombëtare (K-FOR-i, dhe EULEX-i,), të cilat, duket se e kan “pranuar” në heshtje, ndarjen e plotë të veriut dhe polarizimin e Kosovës.

Në mes të bisedimeve për statusin e Kosovës, që nisën 12 vjet më parë në saj të një marrëveshje, në Kosovë, shqiptarët që janë shumicë u dakorduan, me komunitetin ndërkombëtar që Kosova të mos të mbetej e ndarë dhe polarizuar si kurrë më parë, në kohën e të ashtuquajturës që tani po thirret ish Jugosllavi. Shqiptarët, që arritën të bëjnë realitet ëndrrën e tyre, të drejtën e tyre për të jetuar në një shtet të lirë, sovran, e të pavarur të Kosovës, nuk e besonin se serbët e Kosovës, do të mbaheshin “gjallë” me idenë e ashpër të tyre, për t’u bashkuar me Sërbinë, megjithse, ata në bazë të ligjeve ndërkombëtare dhe Kushtetutës së Kosovës, i konsiderojnë, edhe ata si gjithë qytetarët e Kosovës.

 Sërbët ende janë me trup në Kosovë dhe me zëmër e mendje në Sërbi

 Mbas trembëdhjetë viteve të administrimit të drejtpërdrejtë ndërkombëtar, Serbia, e sheh marrëveshjen aktuale me Kosovën, të arritur në mes dialogut mes Beogradit dhe Prishtinës si” të qëndrueshme”, por, edhe si një “mrekulli” nëse Serbia, pas kësaj do të marrë kandidaturën e BE-s. Megjithse, shkruan sot gazeta gjermane ‘Der Tagespiegel ‘ Serbia, nuk duhet që pa plotësimin e kushteve të pranohet në shtëpinë evropiane. Serbia, shkruan kjo gazetë nuk duhet të sjellë në BE, pa u “larë” nga mekatetet dhe kusuret nga e kaluara e saj me Kosovën, shkruan gazeta gjermane ‘Der Tagespiegel ‘. Autorja e komentit mendon se Serbia, nuk duhet që të pranohet në shtëpinë evropiane pa plotësimin e kushteve.Serbia, është e keq-përcaktuar dhe keq-i përgatitur, me Kosovën, përderisa, megjithse ajo po e luan lojën – por nuk pranon rregullat e lojës, teksa ende nuk e njehë Kosovën si shtet të pavarur. Ndërsa, çdo zgjidhje tjetër pavarësisht, si po komentohet dhe shihet nga opozita në Kosovë, Vetë – Vendosja, duhet të dihen, dhe shikuar para së gjithash, se ato janë vetëm si rezultat i një marrëveshje me komponent ndërdërkombëtar, mes serbëve dhe shqiptarëve, që është e vështirë për t’a parë si kompromisë, mbasi kemi dy pamje diametralisht të kundërta, që kurrë nuk mund të pajtohen.

Mirëpo, që në këtë kontekst tensionuar politik, kur Mitrovica, duket dhe sikur” është një qytet i humbur” një qytet simbol i pasluftës që mbetet ende i ndarë; “me një veri serb dhe një pjesë, njëqind për qind shqiptare në jug nga kufiri natyror të lumit Ibër, “lëngon” për t’u bashkuar. Dhe njerëzit duan që të lëvizin lirisht të hiqen “ato grumbuj dheu – që janë si varre të heshtur, edhe në mes të qytetit. Për t’a këthyer sërish atë në një qendër ku jetojnë së bashku shqiptarët dhe sërbët në Kosovë, një qytet model mes serbëve dhe shqiptarëve, popullsisë rome dhe asaj boshnjake.

Mitrovica, dhe ajo pjesë e vogël e veriut të Kosovës, kufiri me Sërbinë, është ende e ndarë, vetem e vetem nga efektet e statusit përfundimtar, të asaj rezolutës 12-44. Qëllimi i Beogradit, tashmë është i dukshëm dhe më se i qartë : mbasi ata i ndihmojnë dhe qëndrojnë pas serbëve të Kosovës, të cilët e shohin atë, pjesë të Kosovës, si bastion të tyre të fundit përkundër shumicës shqiptare.

 Sikurse, edhe komuniteti ndërkombëtar, megjithse e di se shqiptarët janë mbi 96 përqind e popullsisë, së Kosovës, e sheh atë si sfidë, për të bërë sipas tyre “një Kosovë multi-etnike dhe multi-kulturore”, edhe në kurrizë të shqiptarëve. Ashtu si për shqiptarët, Kosova, do të jetë një test nëse komuniteti ndërkombëtar(BE- K-FOR-i, dhe EULEX-i,), mund të kapërcejnë pakënaqësit që sa vijnë e rriten të shqiptarve, që nuk pajtohen me qëndrimet “pro-Sërbe”, të fundit, prej vetë komunitetit ndërkombëtar. Shqiptarët, mund të respektojnë dhe të bashkë-ekzistojnë me serbët, në atë pjesë të Kosovës në veri, por pa përdorur dhunë ose diskriminimin që kan vendosur Sërbët. 

Në ndërkohë, që të gjithë shqiptarët në Kosovë, janë të shqetësuar tmerrësisht dhe të përgatitur për më të keqen … Kosova, s’ka më kthim prapa, pavarësishtë “fusnotave dhe notave” që janë të përgatitura dhe të përcaktuara nga Beogradi