Ç`më tha – Dielli

Me studjuesin e Skënderbeut , jetës dhe veprës se tij Gjon Kekën është një privilegj të bisedosh mu për atë se si e shpjegon kryetrimin legjendar . Nga studimet e tija të shumta nëpër arkivat e ndryshme e sheh kryetrimin legjendar të gjallë mu ashtu si e përshkruan Petruzi:

“Një hundë butësisht e lakuar si shqiponjë, një fytyrë të bardhë e përzier me pamje të skuqur dhe të shëndetshme, si rezultat i aktiviteteve te tij në diell, ballë të lartë të gjerë, sy të zi në të kaftë dhe mjekër të stilit të heronjve të vjetër me reputacion…Kastrioti është i madh më tepër se madhësia e zakonshme e njeriut, i fuqishëm, muskulor… me dhunti dhe fisnikëri që nga lindja e tij…Ai ka një trup të fuqishëm dhe të pazakontë fizik dhe unë e kam parë disa herë atë në beteja…I veshur me të gjelbër me një rrip shumë të mirë në mes… pantallona të gjera me shtrese tek këmbët të çorapeve ne të kuqe dhe çizme te verdha janë stolia e tij e zakonshme…
Natën, shpata e tij gjithmonë duhet të qëndrojë tek shtrati.
Në paqe ai shkon shpesh i veshur, në bazë të veshjes kombëtare (artit të veshjes se vendit)… Ai është jashtëzakonisht i masës në të ngrënë dhe në të pirë… ndërsa, për nga morali ai mund të shërbejë si shembull (model)…I pastër, i devotshëm, i butë, orator dhe bujar…Ai zotëron një kujtesë të paimagjinueshme, në mënyrë që ai si Pirro, paraardhësi i tij i madh, emrat e pothuajse të të gjithë luftëtarëve të tij i njeh…I urtë dhe i kujdesshëm në këshillat e tij, ai i shqyrton planet e sukseseve ose dështimeve të tij, por kur ai i dizajnon planet njëherë, ai i ekzekuton ato me vendosmëri dhe shpejtësi si rrufeja. Përveç gjuhës së tij amtare, ai flet plotësisht turqishten, tatarishten, sklavonishten, latinishten, persishten dhe Velshisten; po ashtu ai e njeh mirë historinë e lashtë greke dhe romake: librat më të preferuar të tij janë jetëshkrimet e Plutarkut dhe komentaret e Cezarit. Ai përdori historinë e vjetër të Livit dhe përshkrimet (direksionet) e tij duke i nxjerrë ato si rregulla për qeverinë e tij dhe mënyrën e jetës prej tyre…”!(Fjalët e një nga bashkëkohësit e tij i quajtur Petruzi, nga letra dërguar Senatit Venecian. )

Si ta kuptojmë Skënderbeun?

-“Tashmë ka ardhur koha e të kuptuarit dhe e bindjes akademike, nëpërmjet studiuesve dhe individëve, që me arsyetim të mirëfilltë shkencor dhe argumente serioze, nëpërmjet dokumenteve që ekzistojnë në arkivat e ndryshme europiane, të faktojnë se ai jo vetëm që ishte mbret i Shqipërisë, por edhe mbret i kurorëzuar europian (pas vdekjes në Ankona të Papa Piu II). Qëllimi i kurorëzimit mbret, siç flasin dokumentet që i referohen Papa Piu II, ishte dhënia e një kurore jo vetëm si mbret i Shqipërisë, por edhe si mbret europian, pasi ai e kishte marrë ligjërisht të drejtën e udhëheqjes apo të komandës së forcave të aleancës së ushtrive të kombeve europiane kundër perandorisë barbare osmane. Madje, duhet nënvizuar se, me të hyrë në Krujë, populli e përshëndeti Gjergj Kastriotin me fjalën Mbret, pra e pranoi si mbretin e vet. Ky legjitimitet demokratik i asaj kohe përbënte rinjohjen e autoritetit dhe të trashëgimisë së tij, siç edhe theksohet më së miri te “Georgius Scanderbegus Epirotarum Princeps, a suis Rex salutatur – 1443”.Megjithëkëtë, duhet bërë e qartë se janë autorë të shumtë dhe dokumente arkivore që dëshmojnë se Gjergj Kastrioti ishte mbret sovran dhe legjitim i Shqipërisë, si dhe mbret europian. Aftësitë e tij prej udhëheqësi dhe vizioni që ai zotëronte kërkuan aleancën e përbashkët me Europën e bashkuar, por, mbi të gjitha, kërkuan për një lidhje të ndërsjellë të kombeve për t’i dëbuar turqit barbarë nga kontinenti europian….Për ta përforcuar atë çka u përmend më lart, autorët Jean B. Ladvocat dhe Otto Ch. Von Lohenschiold kanë shkruan në veprën e tyre mbi mbretin e Shqipërisë kështu: “Skandereberg, ose më mirë Skënderbeu, që do të thotë zotëri Aleksandri me emrin Gjergj Kastrioti, Mbret në Shqipëri, një prej heronjve më të mëdhenj…”. Ose edhe sic potencohet kwtu nga kronikat e vitit 1826:”Scanderberg fut reconnu roi d’Albanie le jour même; ce fut le titre qu’il prit, et ‘ qu’il conserva jusques à’ sa mort, pendant un règne glorieux de vingt-quatre ans. Ce furent des fêtes continuelles dans tout le pays. On en conserve encore la mémoire par la haine insurmontable que l’on y porte aux Turcs.”

*E tërë historia e shkruar europiane për Skënderbeun atë e paraqet si atdhetar dhe se lufta e tij si ishte ?

-.“Po ashtu, duhet nënvizuar fort se çështja e tij – dhe për të cilën ai luftoi deri në vdekje – ishte më tepër nacionale sesa religjioze, sepse ai erdhi për ta shpëtuar popullin e tij, për t’ia këputur atij zinxhirët e skllavërisë, për të mos i lënë më të jetojnë në persekutim dhe të vdesin si skllevër, por të jetojnë e gëzojnë si arbërorë të lirë dhe me të ardhme të ndritur për brezat në vazhdim.”
*Sipas hulumtimeve tuaja ke gjetur se sa ishte pesha e vertete e Perkrenares dhe shpates se Gjergj Kastriotit Skënderbeut ?

-“Është shkruar dhe është folur mjafte rreth përkrenares dhe shpatës se Gjergj Kastriotit Skënderbeut, edhe pse ne disa versione qe janë dhëne mbi peshën e shpatës se tij ,ato nuk janë te gjitha te sakta, e vërteta ehte kjo: Ne muzeun historik te artit ne Vjene gjenden dy shpata te Gjergj Kastriotit dhe Përkrenarja, Përkrenarja ka mbishkrimin : * IN * PE * RA * TO * RE * BT *,dhe peshon 3 Kg.

Shpata e Gjergj Kastriotit e modelit italian ka gjatësi 89 cm, gjerësi 5,5 cm ,ndërsa hekuri i mesëm ka gjatësi 7,8 cm dhe peshon 1,9 Kg. II. Shpata tjetër e modelit turk, ka gjatesi 1,22 m

dhe peshon 3,2 Kg.

Ndërsa sipas një kronike hungareze të vitit 1733 Gjergj Kastrioti ka shkruar me dorë të majtë ashtu siç edhe ka luftuar me shpatë mu me dorën e majtë “

Testamenti i Gjergj Kastriotit gjendet ne librin „Skenderbeu,ideator i bashkimit europian, Botart 2012, Ndërsa shumica e letrave diplomatike gjenden ne librin „Roli politik dhe ushtarak i shtetit te arberit Qeverisja e urte e Gjergj Kastriotit ,Botart 2015.të autorit Gjon Keka

Fahri Xharra,04.03.16
Gjakovë

Nga Fahri XHARRA/
Ne Foto: Jusuf Buxhovi duke pershendetur ne Nju Jork ne ceremonine festive organizuar nga Federata Panshqiptare e Amerikes VATRA me rastin e pervjetorit te Pavaresise se Kosoves, Shkurt 2014./
Është kënaqësi kur e ke rastin të bisedosh me një figurë mendjendritur , larg pamës dhe kombëtarisht të orientuar. Sot , e ke pak si vështirë të gjesh të till; jo pse se komb nuk kemi ,por se janë strukur në sqetullat e heshtjes dhe të bëjnë të dyshosh në pikepamjet e tyre për të kaluarën , të tanishmen dhe t`ardhmen e kombit . Është shumë flagrante kur e lexon shtypin , shikon Tv-n apo lexon në rrjetet sociale se me sa admirim përcëllohet e kaluara duke dashur ta pjekin secili në mënyrën e vet , në këndvështrimin e imponuar dhe në thënën e pathënë kurrë vetëm sa të mbushet minuta , rreshti apo pakuptimsia të cilat më shumë ta humbin rrugën se sa të hapin shtigje të reja në jetën moderne e cila po na lë mbrapa përditë e më shumë.
“Shteti i Kosovës paraqet të arriturën më të madhe të shqiptarizmit. Kjo fitore e madhe historike, e cila thuajse përmbyll konceptin e Rilindjes Kombëtare për përkatësinë tonë perëndimore, nuk duhet lejuar të rrezikohet nga piromanët, anarkistët e të gjitha ngjyrave e as nga puçistët e shumtë, që sot, me detyra të shumta nga anë të ndryshme, po veprojnë bashkërisht. Kjo duhet të pengohet nga intelegjencia e Kosovës dhe patriotët e shumtë që nuk kursyen dije dhe gjak për të.. “ më tha Jusufi në pyetjen time plotë dyshim në mirëvajtje të së ardhmes sonë.
Pse e thuani këtë:” Turqia e sotme, pra kjo e Erdoganit, e cila prej kohësh, me perfiditet të madh po ia gërryen dheun kemalizmit, ekspansionizmin ekonomik ka filluar ta përcjellë me pretendimet kalifatiste si në raport me botën islame dhe neotomanizmin në hapësirën e Ballkanit, ku Perandoria Osmane për pesë shekuj ishte pushtuese “?
“Kjo më së miri u pa me rastin e ndërhyrjes së ministrit të jashtëm turk, Dautogllu, kur nga Shqipëria, Kosova, po edhe Bosnja dhe Hercegovina, kërkoi që “tekstet e historisë të lirohen nga urrejtja osmane”! Me këtë rast ai lansoi tezën se perandoria osmane nuk ishte pushtuese, por “administruese” e një perandorie që po e zëvendësonte Bizantin! Pra, diplomati turk kërkoi që faktet historike, siç ishte pushtimi osman, të zëvendësohen me realitetet historike të shpjeguara nga këndvështrimi otomanist, gjë që gjithë çështjen do ta përmbyste në një kah antihistorik.” – përgjegj ai .
Por ne ishim më këmbëngulës dhe , a arritëm te ballafaqohemi me këtë kërkesë ?
“- Për fat të keq, Tirana zyrtare, jo vetëm që nuk i dha përgjigje të duhur kësaj ndërhyrje, por pranoi që në tekste shkollore “në përputhje me klimën e mirëbesimit”, fjala “pushtim osman”, të zëvendësohet me “administrim osman”! Ngjashëm u kërkua edhe në Kosovë. Kjo nuk ndodhi, ngaqë u kundërshtua nga disa historianë të Kosovës, të cilët nuk pranuan kapitullimin e ministrit të atëhershëm Buja karshi Dautogllut, të cilit i kishte premtuar se do të veprohej njëjtë si në Tiranë. Por, edhe pse Dautogllu nuk ia doli që ta heq nga tekstet shkollore kualifikimin rreth perandorisë osmane si pushtuese, megjithatë, arriti që në kuadër të bashkëpunimi kulturor dhe arsimor Kosovë-Turqi, në disa projekte kulturore të financuar nga Turqia, “të përmirësojë” imazhin kulturor osmane në këto pjesë jashtë realiteteve historike, me ç’rast ata shfaqen më shumë “ndërtuese” se sa pushtues dhe rrënues të kulturës sonë antike!”
Mjerim i thash ,mjerim kombëtar që të nënshtrohemi dhe të pranojmë aspirimin turk në pëgatitjen turke të opinionit shqiptar për një kalifat islamik .
“Që të zëvendësohet koncepti i pushtimit osman me atë “të administrimit osman”, siç kërkoi Dautogllu, ishte e domosdoshme që të prekej Skënderbeu, heroi ynë kombëtar, por jo vetëm i yni, meqë si tillë, para katër shekuj më parë u njoh dhe u kremtua nga Europa. Është me interes të thuhet me këtë rast se fushata për “rrënimin” e Skënderbeut u parapri nga qarqet sllaviste evropiane vjeneze, të cilat gjetën përkrahje edhe nga disa publicistë dhe mediokër në Shqipëri, gjë që gjithë çështjes i jep dimensionin e një komploti të organizuar mirë nga qendra e ekspansionizmit sllavo-ortodoks, siç ishte ajo që veproi në kryeqytetin e monarkisë danubiane nga mesi i shekullit XIX e këndej, kur një pjesë e politikës vjeneze ishte marrë vesh me Rusinë për dominim fifti-fifti në Ballkan.
Po të tjerët?
“-Në vazhdën e kësaj politike janë të njohura insinuatat e historianit-sllavist Oliver Jens Shmitt, i cili lansoi “tezën” se Skënderbeu çoi krye kundër sulltanit për shkaqe hakmarrjeje, pra pse të atit nuk iu premtua feudi i të etë në Krujë! Shmitti hapi edhe disa thashetheme siç ishin ato se heroi ynë ishte me prejardhje serbe e të tjera dhe insinuata të ngjashme, të cilat, me të drejtë u kundërshtuan nga historianët shqiptarë, në radhë të parë K. Frashëri. Ai shkroi një libër, kundër shpifjeve të Shmittit dhe bashkëmendimtarëve dhe të sejmenëve të tij në Tiranë dhe pjesërisht në Prishtinë, që si u mor vesh, ai i kishte pajisur me disa tituj në Vjenë dhe favore të tjera! “ .Të gjithë ishim dëshmitar të kësaj fushate- thash.
-Çka po ndodhë me te kaluarën tonë më të largët ?
“Rishfaqja e diskursit të mohimit të historisë sonë dhe lidhjes së saj me antikitetin (lashtësinë pellazge), ka të bëjë me konceptin hegjemonist serbomadh dhe grekomadh të fillimeve të shekullit XIX, me të cilin shqiptarët duhej të privoheshin nga shteti i tyre kombëtar dhe përkatësia perëndimore, gjë që kjo mund të arrihej më së miri po qe se ata do të paraqiteshin jashtë kësaj rrjedhe, me ç’rast do të pinin ujë të gjitha gënjeshtrat e akademikëve serbë dhe grekë se shqiptarët janë mbetje e mjegulluar osmane, mbrojtës fanatik të perandorisë osmane dhe, si të tillë, ata shfaqen të rrezikshëm për qytetërimin perëndimor! “
Jusufi ishte shumë i vendosur kur tha : “Reagimi i orkestruar i Beogradit (i Akademisë Serbe të Shkencave dhe i Institutit të Historisë) ishte i pritshëm, ngaqë ata nuk ishin ballafaquar me një të vërtetë nga ana e historiografisë shqiptare, me të cilën rrënohej miti i tyre i fabrikuar në shekullin XIX për gjoja shtetin mesjetar serb në Kosovë si dhe gënjeshtrat tjera që historiografia e tyre kishte përhapur kundër Shqiptarëve dhe historisë së tyre, ku ata shfaqen pa histori (të mjegulluar në mesjetë), pa kulturë dhe veçmas pa traditë shtetndërtuese. “
Do me thënë që na jemi të orkestruar , dirigjuar dhe altoparlantë të Beogradit ?
– “Por, për fat të keq, fushatës së akademikëve serbë kundër “Kosovës” iu bashkuan disa historianë me mendësi ideologjike nga Kosova, të cilët nuk njohën tjetër pos versionin e shtrembëruar historisë së Beogradit me të cilët ata fituan edhe tituj akademikë dhe “shkencorë”, prej të cilëve zor që heqin dorë, meqë humbin privilegjet dhe titujt, e mbi të gjitha, edhe monopolin mbi tekstet shkollore, prej nga marrin honorare të majme, pale se me këto pikëpamje mbesin zëdhënës të fundit të historiografisë serbe! Të tillët, e dhe sot e gjithë ditën zhuganët dhe despotët sllavë i quajnë “mbretër” dhe “perandor” madje, siç ngjet me “Mbretin Millutin”, “Perandorin Dushan” e të tjerë, që si të tillë nuk i njeh kush pos Beogradit! Nuk është për t’u habitur pse disa nga këta “akademikë” dhe “historianë” morën pjesë edhe në hartimin e Pakos së Ahtisarit në Vjenë, ku Serbisë, duke iu dhuruar tapitë e krishterimit ortodoks në Kosovë, iu dha peshqesh edhe e drejta historike në Kosovë, prej nga rrjedhin të gjitha problemet me të cilat po ballafaqohet sot skena politike e Kosovës (Asociacioni i Komunave serbe e të tjerat që po heshtën, por do të dalin gjithnjë e më shumë në pah).”
Të falemnderit Jusuf Buxhovi !
( Biseda me Jusuf Buxhovin është e imagjinuar ,por thënjet janë të Jusufit , te nxjerra nga intervistat e tij)
Fahri Xharra,19.01.16
Gjakovë

Ç`më tha Gjon Keka për Skenderbeun ?

Ç`më tha Jusuf Buxhovi?