• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHUHET DALIP GRECA, IKONA E DIELLIT, VATRËS E MEDIAS SHQIPTARE NË AMERIKË, VATRA MESAZH NGUSHËLLIMI

May 16, 2022 by s p

E nderuar familja Greca

I shtrenjtë dhe i paharruar miku ynë i përjetësisë Dalip

Sot për familjen Greca, Vatrën, Vatranët, Shqiptaro-Amerikanët është një ditë zie dhe trishtimi.

Sot, më datë 16 Maj 2022, në orën 4.23 PM në New York, zemra e mikut tonë të çmuar Dalip Greca ndaloi përgjithmonë.Ikja e befasishme na ka shkatërruar të gjithëve në shpirt. Ky largim i shpejtë dhe i padrejtë na ka vrarë fort e mërzitur pafundësisht.Një largim fizik që lë pas shumë trishtim, keqardhje e dhimbje të thellë te familja, miqtë e bashkëpunëtorët.Ne do ta kujtojmë e respektojmë përjetë kontributin tënd të shquar, dedikimin dhe përkushtimin në punët që bëje, korrektësinë e detyrave, besnikërinë e premtimeve e miqësive, përkushtimin e devotshmërinë ndaj komunitetit, miqve, medias dhe kombit shqiptar.Ikja e Dalip Grecës largon brenda nesh një copë të rëndësishme jete të kthyer në përkujtim të përjetshëm.Sot, të gjithë kemi humbur shumë. Miqtë një mik special, shok, vatran, patriot, familjar e veprimtar të pa zëvendësueshëm në kauzat ku Dalip Greca bëhej pjesë. Në emër të Federatës Pan- Shqiptare të Amerikës VATRA, në emër të të gjithë vatranëve, të Shqiptaro-Amerikanëve e të familjes sime ju përcjell ngushëllimet tona më të ndjera, më të sinqerta e më të dhimbshme familjes Greca për humbjen e pakthyeshme të mikut tonë Dalip.Lutjet dhe përshpirtjet tona si vatranë e komunitet janë më të afërta e më të ndjera se kurrë pranë familjes Greca, familjarëve e miqve në këto momente trishtimi, lamtumire, humbje e zie.Mirënjohje për jetë të jetëve o Dalip Greca për gjithçka që po na lë pas ikjes sate në përjetësi.Pushofsh në paqen e amshuar, në mbretërinë e qiellit miku ynë i paharruar.

I pikëlluar thellë

Pranë familjes e miqve, me nderime të veçanta

Kryetari i VATRËS

Elmi BERISHA

Shënim: Në gazetën Dielli, në vazhdim do të jepen detaje rreth organizimit të ceremonisë së lamtumirës dhe nderimeve.

Filed Under: Politike Tagged With: dalip greca

MITINGU I MADH I 13 MAJIT 1910 NË BOSTON NË PËRKRAHJE TË KRYENGRITSËVE TË KOSOVËS DHE KRYEKOMANDANTIT ISA BOLETINI

May 13, 2022 by s p

Me rastin e 112 Vjetorit të Mitingut të Bostonit në Përkrahje të Kryengritjes së Kosovës.

Mitingu i 13 Majit 1910 në Boston miratoi Rezolutën e hartuar Nga Faik Konica dhe përkrahur nga Imzot Noli, e cila dënonte krimet e ushtrisë turke ndaj grave dhe fëmijëve.

  • Rezoluta kërkoi Autonominë e Shqipërisë të drejtuar prej Kryekapedanit Isa Boletini- 
  • Përveç shqiptarëve në mitingun-portestë morën pjesë amerikanë, armenë, sirianë, grekë, arumunë etj…

NGA DALIP GRECA

Gazeta”Dielli” mbetet regjistri më i vjetër dhe më i saktë që ka regjistruar dhe regjistron historinë e shqiptarëve të Amerikës. Brezi i sotëm i shqiptaro-amerikanëve, e ka për detyrë të njohë historinë e paraardhësve të vet, për t’u bërë i vetëdijshëm për detyrimet ndaj Atdheut dhe Kombit. 

 Përmes Diellit shqiptarët e parë që shkelën Tokën e Lirisë, mësuan jo vetëm të shkruanin e të lexonin, por edhe të mësonin ABC-në e patriotizmit. Si organ i Shoqërisë Kombëtare Besa-Besë nga 15 Shkurti i vitit 1909 e deri me 28 Prill 1912, kur u bë organ dhe zë i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës”VATRA” e në vijim, gazeta i edukoi dhe vazhdon t’i edukojë lexuesit e saj me dashurinë dhe detyrimet ndaj Kombit.

Ishte fat për gazetën dhe lexuesit që në krye të saj ishin drejtues të kalibrit të Fan S. Nolit dhe Faik Konicës, që për kohën ishin intelektualisht më të zëshmit. Noli vijoi traditën që krijoi tek KOMBI së bashku me themeluesin Sotir Peci, ndërsa Faik Konica, e ngriti më lart nivelin e gazetës duke u diktuar shqiptarëve të Amerikës një ritëm të ri në luftën për çështjen Kombëtare.

      Ai u diktoi shqiptarëve idënë e bashkimit.Shembullin e dha në  Shkurt të vitit 1910, ku nxiti dhe u bë dëshmitar i bashkimit të dy shoqatave të fshatit Dardhë ” Mirëbërse” dhe”Patriotike” të cilat u shkrinë në një dhe në këtë shembull, krijuan Lidhjen e Përbashkët. Konica ishte i pranishëm të Dielën e 24 Prillit 1910, kur të dyja shoqëritë votuan bashkimin në Vëllazërinë Dardhare. 

Ishte kjo ide që dy vjet më vonë, me 28 Prill 1912 çoi në krijimin e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “VATRA”.

KRYENGRITJA E KOSOVËS E VITIT 1910 NË FAQET E GAZETËS “DIELLI”

Gazeta Dielli, përmes informacioneve nga atdheu,përmes përkthimeve të gazetave angleze, amerikane, franceze,  i mbante shqiptarët e Amerikës të lidhur me zhvillimet në hapsirat etnike dhe u apelonte atyre për detyrat që u dilnin. Kështu ndodhi edhe gjatë vitit 1909-1910, ku Xhon turqit kishin zhgënjyer me mosmbajtjen e premtimeve dhe shqiptarët ishin hedhur në Kryengritje, veçanërisht në Kosovë. Dielli sillte në faqet e veta informacione, botonte artikuj, kryeartikuj nga shtypi i huaj që i referoheshin ngjarjeve, por edhe publikonte informacione të drejtëpërdrejta që vinin nga fronti i kryengritjeve.

Masakrat e ushtrisë turke, veçanërisht ndaj fëmijëve dhe grave, i mbushnin me urrejtje shqiptarët e Amerikës. Dielli përkthente në shqip artikujt pozitiv të gazetës”Times” të Londrës dhe përgënjeshtronte gazetat që mbanin anën e turqëve që kryenin masakra siç ishte rasti i TEMPES-it të Parisit apo të tjera gazetave, që mbanin anën e Turqisë.

Dielli duartrokiste Times-in tek shkruante” Sipas mendjes tonë, s’ka gjykim më të lajthitur se sa dëshirë e turqëve për të shtruar Shqipërinë me masa të rrepta….Veç në u shofshin fare malsorët, mund të arrijë ushtria turke ta shtrojë Shqipërinë…Malet e Gegërisë nuk mund të qetohen me udhën që ka zënë Turqia…”

Në faqet e Diellit botoheshin korrespondenca nga Stambolli të 30 Prillit 1910, ku raportohej se ushtria turke ende nuk po e merrte dot Kaçanikun edhe pse numri i të vrarëve dhe të plagosurve nga të dy palët ishte i madh, ndërsa spitalet e Shkupit dhe të Selanikut të mbushur me ushtarë të plagosur. 

Dielli raportonte se: Kryengritsit shqiptar ishin të organizuarë në tri formacione të mëdha; Një në afërsi të Prishtinës, një i dytë ndohej në grykën e Kaçanikut-e cila është 12 milje e gjatë me shkëmbinj në të dy anët, – dhe një e tretë ruan udhën nga Prizreni në Ferizaj.

   Dielli informonte se gazeta më e madhe e Bostonit për atë Kohë TRANSCRIPT, botoi me 4 maj shkrimin”Shqiptarët fitojnë prapë”, ku raportohet për marrjen e Gjakovës nga kryengritsit.

Dielli informonte në shqip dhe anglisht, përmes Times-it, Daly Telegraph, SECOLO për zhvillimet më të fundit nga fronti i luftës… Kryengritja është e organizuar mirë, shkruante Secolo. Kur shkoi gazetari i Secolo(gazetë që dilte në Milano) tek kryengritësit në Kaçanik u çudit me organizimin, mikpritjen, dhe çiltërinë e tyre. Një nga krerët e kryengritjes, Idris Seferi(të cilin turqit e vranë pas shpine pas disa ditësh me të pabesë, kur krerët ishin thirrë në kampin turk për bisedime), kur e pyeti korrespondenti i Secolo-s se përse luftonin shqiptarët, Idirz Seferi u përgjigj: -Luftojmë për Autonomi, jo për të sjellë përsëri Sulltan Hamidin!U lodhëm nga Turqia. Duam Liri!

Korrespondenti raportonte se muslimanë dhe të krishterë luftonin vëllazërisht, krah për krah. Katolikët kishin për udhëheqës dom Angelon.

TIMES-I raportonte se sipas llogarisë të qeverisë turke, në Gegëri ndodheshin rreth 50 mijë armë të mira dhe shumë xhebhane. Malsorët me gjithë varfërinë e madhe kishin paguar nga 8 lira për një dyfek, dhe s’kishte të ngjarë t’i dorzonin armët, kurrë.

TIMES-I, i përkthyer në gazetën Dielli, denoconte pabesinë e turqëve, të cilët i ftuan 11 krerët shqiptarë për bisedime, por mbajtën peng 5 prej tyre. Gazeta e përgënjështron propagandën e gënjeshtër turke që pretendonte se kryengritësit ishin në shërbimin e të huajëve. Po ashtu denoncohej vrasja pas shpine e Idriz Efendisë, që ishte një nga krerët e ftuar për bisedime.

Gazeta”Levante” që botohej në Stamboll, shkruante se kryengritësve u printe Isa Boletini. 

Agjensia prestigjioze “Reuter”, e përkthyer në gazetën “Dielli” raportonte se topat e ushtrisë turke kishin rrafshuar një fshat të tërë.

Secolo i përshkruante çnjerzore masakrat ndaj fëmijëve.

Sipas gazetës Dielli të datës 13 Maj 1910, shtypi amerikan raportonte se me 12 maj, pas pesë ditësh të përgjakshme lufte, pasi humbi më shumë se 200 ushtarë dhe shumë të tjerë të plagosur, ushtria turke e mori grykën e Cernalevës, që e mbanin 4 mijë shqiptarë, por kryengritsit mbajnë ende Pejën dhe Gjakovën. Turgut Shevqet Pasha kërkon ushtarë të tjerë.

Dielli ekspozonte me detaje krimet e ushtrisë turke dhe viktimat e pafajshme shqiptare, veçanërisht fëmijtë dhe gratë, e pambrojtura, të cilat pasi përdhunoheshin thereshin shtazërisht.

THIRRJA E GAZETËS DIELLI PËR PROTESTË TË MADHE

“Dielli” duke përcjellë masakrat e ushtrisë turke apelonte tek shqiptarët e Amerikës, duke bërë thirrje për të ngritur zërin e protestës. Çdo faqe e gazetës është e mbushur me lajme nga kryengritja. Në fund të prillit dhe në fillim të majit 1910 botohet thirrja për miting të madh të protestës të shqiptarëve të Amerikës.

Dielli shkruante: Të Dielën, me 13 Maj kemi miting të madh në Boston për të protestuar kundër vrasjes së grave dhe fëmijëve! Gjithë shqiptarët duhet të vijnë dhe të protestojnë. Kemi ftuar amerikanë, armenë, grekë, sirianë dhe arumunë….

Dielli njoftonte se mitingu ishte shumë i rëndësishëm dhe se në fund të mitingut do të miratohej një Rezolutë që ishte hartuar dhe e firmosur nga Faik Konica, drejtor i Diellit dhe nga Imzot Fan S. Noli, që e përkrahte rezolutën. Përmes saj do t’u bëhej thirrje shqiptarëve të Amerikës që të mblidheshin dhe të ngrinin zërin e protestës kundër krimeve të ushtrisë turke në Kosovë.

  Përmes Thirrjes që u drejtohej shqiptarëve, hartuesi i saj Faik Konica, konstatonte se gjithë bota e shihte me çudi dhe simpati kryengritjen e shqiptarëve në Kosovë.

           Konica shkruante: Një e katërta e Shqipërisë(Kosova) u rrëfye e zonja  t’i bëjë ballë Perandorisë Ottoman.

Veçojmë nga Thirrja: Është gënjeshtër se kryengritësit janë reaksionarë; është gënjeshtër që janë vegla guvernash të huaja….Gegët luftëjonë për autonominë e tyre, një autonomi e konsakruar në praktikë prej 450 vitesh.Vetëdia se luftojnë për një qëllim të drejtë ua shtojë kryengritësve trimërinë. Lufta e Kaçanikut dhe e Cernalevës i provuan botës se shqiptarët janë më të zotë se turqit. Spitalet e Shkupit dhe të Selanikut të mbushur plot me ushtarë turq të plagosur, dëshmojnë se ç’mësim u dhanë shqiptarët turqve, të cilët, të tërbuar nga turpi, dhe të pazotë të çfryjnë mërinë e tyre mbi burrat, nisën të vrasin gratë dhe fëmijët e shqiptarëve. Mijëra gra shqiptare u turpëruan dhe u therën prej ushtarëve të Turqisë….Mijëra çilimi u munduan dhe u therën prej këtyre egërsirave me fytyrë njeriu.

 Ushtarët turq i vunë fëmijët në sungji posi në një hell, dhe me këto viktima të pafajshme, të ngritura si flamuj, turqit nxitnin njeri-tjetrin për të bërë të këqia më të tmerruara ndër shqiptarët e pambrojtur.

Bota e tërë i sheh me tmerr dhe ndot këto ndyrësira të gjakshme.

Po neve, a do të flemë?

Neve, a do t’durojmë të derdhet gjaku i vëllezërve tanë pa protestuar?

Shqiptarë;

Të dielën që vjen, të mblidhemi me shumicë në Boston dhe të protestojmë. Mitingu që gatitëm për të Dielën që vjen , me ndihmën dhe në hijen e  Shoqërisë Besa-Besë, do të jetë më i madhi dhe më i rëndësishmi që është bërë ndonjëherë prej shqiptarëve të Amerikës.

  Do të vijnë në miting amerikanë, armenë, grekë, sirianë, vlleh etj… Mos u tregoni të ftohtë me gjakun tuaj!

 Thirrja ftonte çdo koloni shqiptare, çdo qytezë, çdo fshat që të dërgonte delegatët e vet dhe oratorë të zot për të folë në miting. Le të vijnë me qindra nga çdo anë!

 O burrani, që të dalim faqebardhë!

                MITINGU I MADH, E DIELË 13 Maj 1910

Mitingu u organizua të Dielën me 13 Maj 1910. Ja si e përshkruan gazeta Dielli situatën e krijuar: Që në orën 12 të drekës bashkatdhetarët nga Bostoni me rrethina, por dhe nga fshatrat e qytetet e largët, nga shumë shtete të Amerikës nisën të mblidhen në Knights of Honor Hall, në 730 Washington Street. Flamuri i kuq me shqiponjën e zezë me dy krerë valonte përkrah flamurit amerikan, brenda dhe jasht sallës.

   Pak nga pak salla nisi të mbushet. Bashkatdhetarët bisedojnë me njeri-tjetrin. Fokusi i bisedave përqëndrohej tek kryengritsit shqiptar dhe krimet e turqëve, veçanërisht ndaj fëmijëve dhe grave të pambrojtura.

Në orën 12 e 30 hyri në sallë drejtori i Dielli, hartuesi i Rezolutës z.Faik Konica i shoqëruar nga nënkryetarin i Besa-Besë Sotir Lezi.

   Djelmëria dardhare kishte zënë një tram dhe kishte vendosë aty flamurin e Skënderbeut dhe të Amerikës.Kur të rinjtë hynë në sallë të gjithë u ngritën në këmbë dhe duartrokisnin.

Delegatët e dërguar nga çdo anë, veçan nga Natick, Chochituate, Marlboro, Attleboro, Southbridge etj. zunë vend në sallan e zbukuruar. I flakti atdhetar Misto Gorguzi kishte ardhë nga Nju Jorku, por kishte dhe shumë të tjerë të ardhur së largu. Ndër delegatët zyrtarë ishin dhe këta: Filip Kristoforidhi, i biri atdhetarit dhe prozatorit të njohur Kostandin Kristoforidhit Elbasansit. Filip Kristoforidhi ishte delegat i Shoqërisë “Dallëndyshe” të Nju Jork-ut,  Dhimitraq N. Negovani, delegat i Manchesterit, N.H,  Z.  George Kozma i Southbridgit, Z. Vangjel Gurla i Worcesterit etj.etj.

Nisën të vinin edhe të ftuarit amerikanë si i përndershmi   Dr. Turku nga Natick, një grupim prej komunitetit grek, komuniteti armenë, arumunë dhe komunitet e tjerë. Ishin të pranishëm shumë gazetarë amerikanë. 

         Pak para orës 2 pasdite, të gjithë u ngritën në këmbë dhe pritën me duartrokitje hyrjen në sallë të Përndershimt Atë Fan S Noli, i cili kishte nxituar të mbërrinte në kohë pas një meshe të dhënë për të parën herë në Taunton. 

Ra në sy mungesa e Kryetarit të Shoqërisë Besa-Besë të ndershmit patriot Josif Pani i cili sapo i ishte nënshtruar një operacioni. Barra e kryetarit të miutingut i ra nënkryetarit të Shoqërisë më të madhe, nikoqire e mitingut, Besa-Besë. Z. Sotir Lezi. Ai u prit me duartokitje të zjarrta.

Z. Lezi tregoi shkurtazi qëllimin e mitingut dhe pasi falenderoi pjesmarrsit, delegatët dhe të ftuarit, prezantoi Faik Konicën.

FAIK KONICA: DUAM VETËQEVERIM NËN DREJTIMIN E  ISA BOLETINIT

Faik Konica, duke iu drejtuar kryetarit të mitingut, delegatëve dhe të ftuarëve, paraqiti Rezolutën e hartuar prej Tij, dhe e përkrahur nga i Përndershmi At’ Fan Noli.

Ai tha se Rezoluta do të votohej në fund të mitingut.

     Më pas Konica mbajt një fjalim, ku prezantoi situatën e kryengritësve në Shqipëri dhe krimet e ushtrisë turke. Duke qenë se ky fjalim është pak i njohur, po e risjellim për interes të lexuesve dhe studiuesve.

Zotërinj;

Dy vjet më parë, Xhon turqit na ftuan në tryezë për të diskutuar Kushtetutën dhe për të gëzuar lirinë dhe vëllazërinë. Dhe ne, si të verbër, shkuam në ziafetet e tyre. Por një këngë popullore e Toskërisë thotë:

Ziafe’ i Osmanllisë

Është helm i Shqipërisë…

Vërtetësia e kësaj thënie u provua në këtë rast. Gëzimi u bë hidhërim; të vetëthënurit vëllezër i nxuarën maskat, dhe llokumet e tyre na dualën nga hunda. Sot, xhon turqit në vend të llokumeve na qëllojnë me gjyle topash…E çpuan Gegërinë dhe …Gegëria lëvizi….Më në fund turbullimi u bë një Kryengritje e vërtetë…Kryengritja e tanishme nuk është një kryengritje lokale. Nuk është një mëri kundër xhelepeve, nuk është mëri kundër ndonjë kajmekami, a ndonjë yzbashi, është e përgjithshme. Turbullime të tilla kanë ngjarë shumë herë në Shqipëri.Në s’mori pjesë në të Toskëria dhe Shkodra, kjo nuk është faj i Gegërisë së Sipërme(Kosovës), se gegët e kuptojnë aq mirë karakterin e përgjithshëm të kësaj kryengritjeje sa dërguan përfaqësues edhe në Shkodër, edhe në Dibër, edhe gjetkë. Tani që ne jemi mbledhur këtu, janë mbledhur edhe ata në malet e Dibrës për të marrë vendimin nëse do ta ngrenë apo jo flamurin e kryengritjes. Në Malësi të Shkodrës, në Dibër, në Mat, kryetari Isa Boletini ka dërguar kudo njerëz që të këshillojnë bashkim dhe të kërkojnë ndihma në armë. Ata kanë depërtuar edhe në radhët e ushtrisë së Shefqet Pashës që të bëjnë propagandë shqiptarëve toskë të bashkohen me kryengritsit. Kjo Kryengritje ka karakter të përgjithshëm edhe për faktin se të krishterë e muslimanë luftojnë krah për krah me njeri tjetrin kundër ushtrisë turke. Një nga krerët e Malësisë Marko Fonda së bashku me 300 luftëtarë malsorë iu bashkua ushtrisë që komandon Isa Boletini. Kjo kryengritje ka karakter gjithëshqiptar edhe për faktin se nga përfundimi i saj, Shqipëria do të fitojë Lirinë apo do të vdesë!(Në fakt ishte prologu i Pavarësisë-dg)

…Po të shtypen Gegët, Turqia do të shtyp edhe Toskërinë, do të mbyll shkollat,do t’na shtojë vergjitë, do të na dërgojë me mijëra të shuhemi në Jemen, do t’na mundojë dhe do t’na shtërngojë të shpërndahemi dhe të arratisemi nëpër botë…Në qoftë se gegët fitojnë, nëse Kosova bëhet një principatë e vogël autonome, ambicja, sedra e vëllezërve tanë do të rritet, dhe do të përpiqen të shpëtojnë edhe toskët…

        Zotërinj, kur krisi Kryengritja e tanishme(më e madhja që në kohën e Ali Pashë Tepelenës) disa nga ne besonin se turqit, si njerëz që lëvdohen se janë të qytetruar, do të harronin të vjetrat dhe se do të silleshin në fushën e luftës si i ka hije një shteti të qytetruar. Po më të shumtët nga ne(jam dhe unë një ndër ta-F.K) i kishin kuptuar më mirë Xhon turqit dhe kishin dyshime.Kujtojin fjalën popullore të Plakës Shqipëri,- Ujku qimen e ndërron por zakonin nuk e harron!

         Më vjen keq që dyshimet tona u vërtetuan.Një nga parimet themelore të qytetarisë së sotme është që lufta të bëhet vetëm me ata që kanë armët në duar, jo kundër grave dhe fëmijëve.Por turqit s’qenka të zot ta kuptojnë këtë parim, ose nëse e kuptojnë, le ta vënë në praktikë… Fakte dhe jo fjalë, fakte të thata të tmerruara në thatsinë e tyre, na provojnë se si e kuptojnë Xhon turqit detyrën e një shteti të qytetruar…

Motin e shkuar, famë ndyeri Xhavit Pasha, i cili ishte në krye të ushtrisë turke në Gegëri, dogji dhe shkatërroi krejt një qytet të vogël, Bizzin, kryevendin e Lumës dhe pesë fshatra: Namgi, Galvica,Mamzi, Pebregi dhe Golecioni. Këto emra fatzeza, që ndodhen edhe në hartat gjeografike të botës botuar para vitit 1909, do të përpiqeni më kot t’i gjeni në hartat e mëvonshme, ato nuk do të egzistojnë…Pse u shkatërruan ato. Sepse andej kishin dalë shumë prej kryengritësve. Bizzi dhe pesë fshatrat e tjerë të zhdukur, s’kishin kala, s’kishin burra të armatosur, s’kishin përveçse gra dhe foshnja…

O vise të mjera, kush do t’këndojë dëshprimin tuaj? 

Dje të gjalla, dje plot jetë dhe këngë-dhe sot? Ah vëllezër!

-Sot gërmadha të veshura me mallëngjim!

…Nuk po flasim për turpet që iu bënë grave. Lista e krimeve është e gjatë, subjekti për të vajtuar e për të vjell’. Do t’ju përmend vetëm dy fakte: Të ngjarën e Bllacit dhe të Strelacit. Turqit për të ndëshkuar  Bllacin, fshat afër Ferizofiqit(Ferizaj)dhe Prizrenit, hyjnë në fshat  dhe këto kafshë me fytyrë njeriu, turpërojnë të gjitha gratë, të reja apo plaka. Në Strelatz, tjetër fshat afër Pejës, kafshët ushtarake të Turqisë, përdhunuan tri vajza 14 vjeçare, të cilat pasi i turpëruan, fatkeqet varën vehten.

        E dini vëllezër se këto fakte i bëmë botërisht të njohura në gazetën “Dielli” të Vjeshtës së tretë 1909, dhe 7 Janarit 1910. Guverna turke u ndje ligsht nga këto të vërteta por nuk mundi t’i përgënjeshtrojë, përveçse ndaloi Diellin të hynte në Shqipëri. Menjëherë nxuarëm “FLAMURIN” dhe i ribotuam faktet, këshilli Ministror, ndaloi dhe Flamurin, por ne nuk u ndalëm.

Zotërinj, nëse ushtria u suall me poshtërsi në kryengritjet e vitit që shkoi(1909), në ato të këtij viti po sillet më poshtërsisht. Sipas Daily Telegraph të Londonit, ushtria turke shkatërroi fare 10 fshatra,  kemi arsye që të besojmë se dëmi është shumë herë më i rëndë….Dimë se në Goden 500 gra dhe fëmijë ranë viktima të ushtrisë turke. Ushtarët turq të mundur në fushën e betejës, të turpëruar nga luftëtarët trima shqiptar, u kthyen pas dhe u derdhën nëpër fshatra të pambrojtur dhe kryen krime, duke turpëruar gra, që më pas i vrisnin, masakronin dhe fëmijët. I dërguari i gazetës së madhe të Milanit, SECOLO, pa me sytë e tij gra shqiptare të tmerruara me fëmijët në krah që vraponin t’u shpëtonin maskrave dhe ç’nderimit. Le të shpresojmë se shumë nga këto gra të gjora me fëmijët e tyre arritën në kampin e ushtrisë të Isa Boletinit, kryetarit fisnik,  dhe të kenë shpëtuar nga masakrimi.

        …Zura në gojë emrin e kryekapedanit shqiptar Isa Boletini, i njohur deri më sot vetëm nga penda çpifarake e Serbve dhe turqve, kundër të cilëve ai po i mbron shqiptarët që prej 15 vite. Isa Boletini është një symbol i bukur i luftëtarit shqiptar. Mesatar nga mosha, Ati i dashur i nëntë djemve, ka pëlqyer më shumë jetën e thjeshtë dhe modeste të një kryetar-mali se sa shkëlqimet e hoborrit turk. Sulltani i shkuar u përpoq me çdo mënyrë që ta mbajë në Jelldiz këtë malsor me fjalë të pakta. Po, as titujt, as argjendi, nuk e bindi, dhe Xhon-Turqit nuk arritën të fitojnë miqësiën e tij, aq më tepër Sulltan Hamid.Isa Boletini është i tërë për Shqipërinë. Burrë me nder, me ment dhe karakter të fort, u tregua i lindur për Kryetar, kur arriti të bashkojë 40 mijë shqiptarë, nga bajraqe dhe fe të ndryshme, dhe t’i lidhë më një disiplinë të fortë, që të huajt e vlerësojnë më të lartë se atë të ushtrisë turke.

Tani pyesim, ç’fund do të marrin këto punë? 

    Zotërinj, njohim vetëm një fund- vetëm një fund mund të pëlqejmë: VETËQEVERIMIN.

Dhe vetëm një barrë ka fuqinë, forcën e karakterit, që ta verë vetqeverimin në punë; Ay është Kryekapedani i kryengritësve, ISA BOLETINI!

    Nuk jemi armiq sistematikë të Turqisë. Kemi qenë dhe dëshirojmë të jemi subjekt besnik të Madhështisë së Tij, Sulltanit, por s’duam të qeverisemi më dreq për dreq nga Turqia. U ngopëm. MJAFT! 

 Kemi derdhur qindra herë gjakun tonë për Turqinë,  kemi luftuar në luftrat e saj. Ne i dhuruam një Kushtetutë.Dhe për të gjitha këto Turqia na përgjigjet me TOPA!….

REZOLUTA E PARAQITUR NGA KONICA, PËRKRAHUR NGA NOLI

Ja rezoluta e paraqitur nga Faik Konica:

  • Ky miting mësoi me tmerr dhe me ndot masakrat ndaj grave dhe fëmijëve shqiptarë prej ushtrisë turke në Shqipëri;
  • Ky miting dënon sjelljen e Guvernës turke si barbare dhe të pandershme;
  • Përhiron Times-in e Londrës, që i këshillon Turqisë moderim;
  • Dënon TEMPES-in e Parisit, që nxit turqit të masakrojnë shqiptarët.
  • Përkrah dhe i dërgon të fala Kryekapedanit Isa Boletinit dhe tregon admirim për të dhe kalorsin’ e ushtrisë Kombëtare të Shqipërisë.
  • U lutet Fuqive të Mëdha të kenë mëshirë për gjakun e pafajshëm të grave dhe fëmijëve shqiptarë, dhe të intervenojnë Turqinë që të pushojë masakrat.
  • Ky miting çfaq besimin se e vetmja zgjidhje e çështjes shqiptare është Autonomia me Kryekapedan Isa Boletini për Vali brez pas brezi.

              ***

Fan S. Nolin në fjalën e tij , ndër të tjera, tha se: Jam në një mendje me çfarëdo fjale të bashkatdhetarit tonë të shkëlqyer dhe mikut tim Faik bej Konica, fisnik nga Lindja dhe nga Letrat, dhe përkrah me gjithë zemër Rezolutën që Ai u paraqiti për aprovim.

At Fan Noli, në fund pyeti sallën me delegatët: A JU PËLQEN REZOLUTA?

Kujt i pëlqen, le të ngrerë duart!

Të gjithë u ngritën dhe Urata thirri”U VOTUA!”

Salla shëprtheu në duartrokitje….

Filed Under: Politike Tagged With: 13 Maj 1910, dalip greca, Isa Boletini, Mitingu I Bostonit, Rezoluta e Faik Konices

EFTHIM NATSI, VATRANI DHE EDITORI PAK I NJOHUR I DIELLIT

May 6, 2022 by s p

  • Me rastin e 110 vjetorit të themelimit të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës”VATRA”- 

NGA DALIP GRECA

         Efthim Nasi(Natsi) ishte një ndër shqiptarët e parë të Amerikës që vuri kursimet e tij, shpirtin dhe zemrën në themel të Lëvizjes Kombëtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Ai kishte hyrë në Amerikë më 1905 dhe kishte zbritë në portin e Nju Jork-ut. Më pas ishte çvendosur në Boston, ku jetonin shumë prej bashkatdhetarëve të tij korçarë. 

        Fillimisht kontribuoi me të gjitha mjetet e mundshme për t’i ndihur gazetës” Kombi ” që themeloi Sotir Peci. Ishte pjesë e “Kombit” që më 6 Qershor 1906 në numrin e parë dhe nuk u nda nga ai deri në numrin e fundit të 10 Janarit 1909, edhe pse Sotir Peci ishte larguar që në Vjeshtën e dytë të vitit 1908, por gazeta vazhdoi të dilte nën përkujesjen e Efthim Nasit, George Konda Gjoleka e Fan S.Noli.

        Vatra dhe Dielli ia kanë njohur meritat dhe kontributet që Nasi dha për “Kombin”, “Diellin” dhe “Vatrën”. Në festimet e 50 vjetorit të gazetës Dielli, në buletin special të 2 shtatorit 1959, gazeta Dielli shkruante:” Në lidhje me Sotir Pecin, duhet të përmendim me mirënjohje dhe adhurim Zotin Efthim Natsi, i cili që në fillim dhe gjer në mbyllje të KOMBIT ish dora e djathtë e Sotir Pecit…Në fakt, mund të shënohet pa frikë, kundërshtimi që Sotir Peci s’mund ta kishte filluar gazetë”Kombi” pa Efthim Natsin dhe Efthim Natsi s’mund të kish nisur gazetën pa Sotir Pecin.”

       Kur iu bashkëngjit Noli Kombit, e gjeti aty Efthim Natsin duke shtypur gazetën,duke punuar paralelisht në dy makina. 

Shkëpus këtë fragment nga “Historia e Diellit”, projekt në vijim imi: “Fan S. Noli e la fabrikën në Bufalo ku punonte dhe me 20 korrik 1906 shkoi në Boston pranë Pecit që të merrte detyrën e redaktorit. Puna ishte e vështirë. Redaksia dhe shypshkronja ku shtypej “Kombi” ndodhej në adresën Hadson 100. Një tip hauri ku mbizotëronte lagështia. Kushte tepër të vështira. Gazeta përgatitej dhe shtypej nga Efthim Natsi.Të rinjët vinin dhe e merrnin gazetën për ta shpërndarë tek bashkatdhetarët. Për ta kuptuar gjendjen e vështirë ku shtypej gazeta, mjafton të sjellim në mendje atë çfarë shkruante Kostandin Demo në libërthin e tij ”Shqiptarë n’Amerikë”: “Përfytëroni po të mundni, Nolin në të djathtë duke ushqye me letër shtypshkronjën, Thimaqin (Efthim) në mes duke pompu maqinën me këmbë, dhe mandej fill duke u vërsulë që të kontrollonte shtypjen, ndërsa Peci në të majtë, nxirrte nga maqina fletët e shtypura të gazetës…”

          Emrin e Efthim Natsit e ndeshim përherë e më shpesh gjatë shfletimeve të Kombi-t dhe të Diellit si dhe në veprimtaritë e Besa-Besën dhe Vatrës.Ai ishte pjesë e Shoqatës kombëtare Besa-Besë që në themelimin e saj me 6 Janar 1907, edhe pse nuk ishte pjesë e kryesisë. 

         Fjalë mirësie për kontributin e Efthim Natsit në gazetën Dielli gjejmë edhe në shkrimin redaksional të drejtorit të Diellit, Faik Konicës, në numrin e përvjetorit të parë, botuar në gazetën e 11 shkurtit 1910. 

       Gazeta “Kombi”përgatitej dhe shtypej nga Efthim Natsi dhe George Konda Gjoleka.Të rinjët shkonin në shtypshkronjë dhe e merrnin gazetën për ta shpërndarë tek bashkatdhetarët. Për ta kuptuar gjendjen e vështirë ku shtypej gazeta, mjafton të sjellim në mendje atë çfarë shkruante Kostandin Demo në libërthin e tij ”Shqiptarë n’Amerikë”. 

Citoj:“Përfytëroni po të mundni,Nolin në të djathtë duke ushqye me letër shtypshkronjën, Thimaqin në mes duke pompu maqinën me këmbë, dhe mandej fill duke u vërsulë që të kontrollonte shtypjen, ndërsa Peci në të majtë, nxirrte nga maqina fletët e shtypura të gazetës…”

      Emrin e Efthim Natsit e ndeshim përherë e më shpesh gjatë shfletimeve të Kombi-t dhe të Diellit si dhe në  si veprimtaritë e Besa-Besë e VATRA,që kishin në administrim”Diellin”.

Konica shkruante plot ngrohtësi për kryetarin e Besa-Besë, Kristo Kirka, për pleqësinë e nxehtë, kurdoherë gati të bëjë detyrën e saj, …menaxherin George Konda… Drejtori i Diellit, Faik Konica, nuk harron që të përhirojë Efthim Natsin me vëllezër:”…Dhe s’mund të heshtim emrin e zotit Efthim Natsi, i cili nga atdhesia ka marrë gjurmët e dy vëllezërve të njohur të Tij, dhe z. Ilo Zografi”, shkruan Konica në numrin e 11 shkurtit 1910.

Efthimi ishte pjesë e gazetës”Dielli” dhe kontributor i saj edhe kur gazeta e Besa-Besë dilte me dy emra”Dielli dhe Flamuri, (25 Shkurt 1910 deri me 28 Shtator 1911).

  Efthim Natsi ishte pjesa e padukshme e Diellit, veçanërisht në dekadën e parë. Ai nuk e shënoi emrin si editor i Diellit, edhe pse shpesh herë e kreu këtë mision.Kështu ndodhi në Dhjetorin e vitit 1912, kur Faik Konica shkoi në Evropë, në gazetë mbeti emri i  Faik Konicës, edhe pse gazeta defakto drejtohej nga Efthim Natsi, si editor. Kjo e dhënë dokumentohet në gazetën”Dielli” të 19 dhjetorit 1912, ku botohet lajmi”Faik Konica Largohet nga Amerika.”

    Lajmi informon për largimin dhe mesazhin e Konicës:”Atdhetarë, Shqiptarë të Amerikës; me qenë që më përcjellin me urimet e tyre të ngrohta, u lë shëndet. U pjekshim të gëzuar, dhe për së afërmi në Shqipëri!. Si zyrtarëve të Vatrës, si anëtarëve dhe këndonjësve të dashur, u jap pjekje për së afërmi në Shqipëri”. F.K. 

      Nën këtë përshëndetje të kryetarit të Vatrës dhe kryeredaktorit të Diellit, bëhej ky shënim i redaksisë: ”Ndonëse Faik Konica shkojë n’Evropë, emri i tij qëndroi për një kohë të gjatë si redaktor i DIELLIT. Punën si redaktor e bënte z.Efthim Natsi.”(Citimi nga gazeta “Dielli, 19 dhjetor 1912.)

     Efthim Natsi, jo vetëm që bënte punën e editorit, por edhe kontribuonte financiarisht, si shumë shqiptarë të tjerë të Amerikës. Ai iu bashkua thirrjes që u drejtoi lexuesëve të Diellit dhe vatranëve, menaxheri i gazetës,Vangjel Gjika, më 30 shtator 1913. Njoftimi u publikua në Diellin e 14 tetorit:” …Me datë 30 shtator menaxheri Vangjel Gjika, lëshoi thirrjen për të blerë shtypshkronjë për Diellin. Gjika kërkonte 100 shokë të jepnin nga 15 dollarë ose më tepër (sipas mundësive) për të blerë makineritë e shtypskronjës. Për këtë qëllim ai shkoi nëpër kolonitë, ku jetonin shqiptarët, dhe dha konferenca duke argumentuar se përse duhej kjo shtypshkronjë, si do t’i ndihte ajo jo vetëm gazetës”Dielli”, por edhe çështjes kombëtare duke botuar libra për Shqipërinë.

Efthim Natsi ishte nga të parët që iu bashhkua këtij grupimi, madje ai ishte pjesë e komisiont që u caktua për të blerë makineritë e shtypshkronëjs së re.

Gazeta Dielli njoftonte në numrin e 12 dhjetorit 1913 se”Më 23 nëntor, 1913, Komisioni i Vatrës (i brazvlershëm me Kryesinë e sotshme) mbajti mbledhje dhe vendosi të blerë makineritë për shtypshkronjën. Komisioni i zgjedhur për këtë qëllim përbëhet nga Efthim Natsi, Paskal Aleksi, Nick Dishnica dhe Harry Kaçka.”

               Si rezultat i blerjes së makinerive për shtypshkronjën e Diellit, gazeta në numrin e 6 janarit 1914, u zmadhua; nga katër kolona, që  dilte më  parë, doli me pesë. Dielli në këtë kohë kishte për editor Paskal Aleks, i cili me 17 shkurt 1914, u nis për në Shqipëri dhe shkroi reportazhe nga Durrësi. Në vend të tij, Diellin e drejtoi Denis Kamburi(Dennis Kambury). Atë kohe Diell i dërgoi në Shqipëri 400 copë gazeta.

         Efthim Natsit iu ngarkua sërish barra e editorit të Diellit në kuvendin e 4 Korriku 1914. Arsyeja ishte se u hoq nga pozicioni i editorit Denis Kamburi.Natsi e pranoi detyrën. Ai e drejtoi gazetën Dielli deri në nëntor 1914. Komisioni Drejtues i vatrës kishte vendosur në mbledhjen e 11 tetorit të thërriste për pozicionin e editorit Kostë Çekrezin, i cili aso kohe ndodhej në Brindizi, Itali, në kampin e refugjatëve. Çekrezi nisi ta drejtojë Diellin, që nga numri i 10 nëntorit 1914. Gazeta botohej 2 herë në javë, që nga 11 marsi i vitit 1913. Pas tri javësh, Kostë Çekerezi realizoi botimin 3 herë në javë të Diellit. Me 7 nëntor 1915 Dielli nën drejtimin e Çekrezit u bë e përditshme, duke shënuar rekordin e së parës gazetë shqiptare të përditshme.

        Dielli do të vazhdonte të botohej nën drejtimin e Kostë Çekrezit deri në numrin e 20 Dhjetorit 1915. Pas atij numri Dielli u editua vullnetarisht, pa pagesë nga Fan S Noli, deri në numrin e 6 korrikut 1916. Në Janar 1916, Vatra emëroi ndihmës editor Andon Frashërin, një ndër vatranët që kishte përfunduar shkollën e mesme në Natick, Massachusetts. Frashëri qëndroi ndihmës editor për disa vite. Ai punoi në këtë pozicion edhe pas Kuvendit të 4 Korriku, kur Bahri Omari, fitoi pozicionin e editorit përballë kandidaturës të Kostë Çekrezit. Andon Frashëri u emërua editor në Kuvendin e 11 Korrikut 1920. Ai e mbajti këtë pozicion deri në tetor 1923, ku Faik Konica e pushoi.

  Me këto radhë, në kuadër të 110 vjetorit të themelimit të Vatrës, solla në kujtesë një nga vatranët dhe editorin e paekspozuar të Diellit, Efthim Natsi(Nasi), edhe për faktin se për të shkruhet për herë të parë.

Me këtë rast kujtoj të ndjerin kryetar të Vatrës, Inxhinier Agim Karagjozin, i cili në mometin që mora drejtimin e Diellit, më porositi: Mos shkruaj vetëm për Nolin dhe Konicën se për ta shkruajnë shumë studiues, por shkruaj dhe për vatranët e thjeshtë, për të cilët është thënë fare pak.Vatrën dhe Diellin e kanë mbajtur vatranët, jo vetëm kryetarët.”

Filed Under: Politike Tagged With: dalip greca, efthim natsi

KOMUNITETI SHQIPTAR NË NJU JORK PËRCOLLI ME DHIMBJE PETRIT RAKAJ, 43 VJEÇ

April 30, 2022 by s p

Përgatiti: Dalip Greca/

New York, 29 Prill 2022- Familjet Rakaj dhe Mrnaçaj në Nju Jork dhe Michigan, miqtë, të afërmit dhe komuniteti, përjetuan këto ditë ndarjen e dhimbshme nga jeta të Petrit Rakaj, i datëlindjes 15 Korrik 1978. Petriti u nda nga jeta me 25 Prill 2022, në moshën 43 vjeçare. Me ikjen e tij ai la në pikëllim të thellë prindërit Nua Rakaj e Diella Rakaj(Mrnaçaj),Vëllain Çesk, motrat Vali, Drita, vëllain Aleks, motrën Leonora, vëllezërit Alfons, Berti e Valentin si dhe të gjithë të dashurit e fiseve Rakaj dhe Mrnaçaj. Petriti ishte nip i vatranëve(Mark Mrnaçaj, djal i motrës Diella) dhe nip i Pal Rakaj(babai i Mondit). Lajmi i dhimbshëm ka trishtuar mbarë komunitetin,i cili kreu homazhe të Enjten me 28 Prill, nga ora 2pm deri 9pm në shtëpinë mortore, F.Ruggiero & Son’s Funeral Home, 732 në Yonkers, NY.Mesha e Dritës dhe salikimet e fundit u kremtuan të Premten me 29 Prill, në orën 11:00 am në Kishën “Zoja e Shkodrës”. Meshën e drejtoi famullitari Dom Pjetër Popaj. Në emër të familjes përcolli mesazhe dhimbjeje për ikjen në amshim të Petritit, i vëllai Albert Rakaj. Përmes lotëve dhe zërit që i dridhej nga dhimbja, Alberti tha se kjo vdekje ksihte shkaktuar dhimbje të madhe për të gjithë familjen e fiset Rakaj e Mrnaçaj, të shpërndarë anë e mbanë botës-E kam të vështirë sot të flas për ty, o vëlla i dashur, por e kam obligim t’i them pak fjalë për jetën tënde, i shtrenjti vëlla.Ti ishte fëmijë, 14 vjeçar, kur more rrugët e mërgimit në Greqi, e më pas në Itali, e prej andej në Agli.Ike fëmijë, por hallet të rritën e të burrëruan para kohe, duke u bërë krah për familjen.E ndihmove sa munde. Ti u bëre strehë e ndihmove shumë shokë e miq që të trokitën në derë sepse ti e kishe zemrën e madhe, të mbushur me dashuri… Zoti deshti që të sillte në vendin e lirisë, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në këtë vend të bekuar. Ardhja jote na i ngrohu zemrat, veçanërisht nanës e babaës. Të gjithëve na kishte marrë malli dhe të pritëm krah hapur.Më pas Alberti kujtoi dhimbjen me të cilën ishte përballë familja para 25 viteve: Në vitin 97 familja jonë përjetoi me dhimbje të madhe largimin nga kjo jetë të vëllait tonë 20 vjeçar, Linit.Nëna jonë ishte rritur gjithmonë me vuajtje e dhimbje se regjimi komunist ia burgosi babën e ia internoi familjen.Në internim u rrit edhe ajo. Vdiq në mënyrë të pa pritur dhe kushërini në Amerikë në moshën 30 vjeçare Nik Mernaçaj në demonstratat kundër komunizmit.Si kjo plagë nuk u shërua por u ba dhe ma e madhe? Alberti shprehu dhimbje për mungesën në këtë përcjellje të fundit të dy vëllezërve, të Çeskut në Angli dhe të Alfonsit në Itali, që e patën të pamundur udhëtimin për t’i hedhur një dorë dhe’, por ata kanë shkuar në Atdhe, ku kanë çelë dyert mortit për të nderuar ty, vëlla i dashur, po presin miq e fis atje. Duke iu rdjetuar pjesmarërsve në meshë, Alberti tha se kjo fatkeqësi, që na gjeti, vdekja e vëllait tonë të dashur, Petritit, na i ka plagosë rëndë zemrat dhe shpirtrat të gjithë ne familjarëve dhe tërë fisit tonë,por falë Zotit, shtëpinë e kemi plot me djem e vajza, nipa e mbesa, kemi pranë kushërinj e miq, që na e zbusin dhimbjen dhe lusim Zotin të na japë forcë për ta përballuar dhimbjen. Alberti e ka mbyllur mesazhin e tij: E kemi të vështirë të themi Lamtumirë, o vëlla i dashur. Krishti të pastë në Parriz! Shpirti yt pushoftë në Paqe! I përjetshëm do të mbetesh në zemrat tona! Të pranishmit në Meshë janë përlotur nga mbesa e Petritit, Meri Ujkaj, e cila fillimisht, falenderoi të gjithë ata që iu gjendën familjes dhe të afërmëve për të përballuar këtë tragjedi të parakohshme. Ajo solli në kujtesë vizitën e dajës Petrit në Amerikë në vitin 2004. Ai bënte gjithçka për t’i bërë të lumtura mbesat dhe nipërit.Në kujtesën e Merit, daja Petrit ishte përherë i sjellshëm, i veshur me shije, elegant, ishte mendjemprehtë, i zgjuar, i prirur për të bërë gjëra të jashtzakonshme.Mbesa kujtoi gjithçka të bukur për dajën e saj. Në fund lotët dhe dhimbja i mundën fjalët!Dashuri, respekt e dhimbje për dajën e dashur.Për një moment u duke se Meri po dialogonte me dajën e dashur: -Ne mund të pyesim si,? Pse dhe nëse? … ose mund të bëjmë atë që na kanë mësuar gjithmonë, t’i besojmë fjalës së Perëndisë. Është Fjala Jote që unë kërkoj të ndriçoj këtë kohë të errët. Na ndihmo të të shohim me gjithë lavdinë dhe dhembshurinë Tënde, në mënyrë që të bekohemi me kuptimin e vullnetit Tënd. Besimi ynë në ty, Zot Perëndi, është ajo që na mban në këmbë. Kjo është arsyeja pse një grua si gjyshja ime qëndron ende e fortë edhe sot e kësaj dite, pavarësisht nga fatkeqësitë me të cilat u përball. Ne jemi mësuar gjithmonë të qëndrojmë në lutje dhe të kërkojmë Fjalën e Tij për udhëzim. Ai na thotë të mos shqetësohemi. Për ta kërkuar atë për ngushëllim në të panjohurën. Ai na thotë te Zbulesa 21:4 “Ai do të fshijë çdo lot nga sytë e tyre. Nuk do të ketë më vdekje, as vajtim, as klithmë, as dhimbje, sepse rendi i vjetër i gjërave ka kaluar.” Ajo që dihet është se nuk e njeh më dhimbjen. Është premtimi i Zotit! Pra, ne duhet të gjejmë gëzim në rilidhjen e Perëndisë si familje dy vjet më parë, që i lejova gjyshërit e mi të të mbanin në krahë për herë të fundit. Dhe tani, jenë në krahët e Jezusit ku hyni, Ju dhe vëllai juaj, Lini, e dini paqen përfundimtare. Unë do të vlerësoj të gjitha momentet e mia me ju… Do më mungoje, Daja im i dashur.Mbas Meshës i ndjeri u përcoll në varrezat “Gate of Heaven”, ku u organizua ceremonia e varrimit në drejtimin e dom Pjetër Popaj. Lot dhe kurora të shumta me lule…Në emër të familjes falenderoi Pal Rakaj. Familja shtroi drekë në Tramonto Restorante, NY. Në emër të Vatrës ngushëlloi familjen dhe miqtë ish nënkryetari i Vatrës z. Asllan Bushati. Nju Jork, 29 Prill 2022

Filed Under: Politike Tagged With: dalip greca, PETRIT RAKAJ

28 PRILL 1912-2022; 110 VJETORI I THEMELIMIT TË VATRËS / ATDHETARI QË DHA FRYMËN E FUNDIT NË DITËTHEMELIMIN E VATRËS,28 PRILL

April 28, 2022 by s p

…NJOLLA E KRIMINELIT MBI BALLIN E ATDHETARIT 

ARSHI PIPA: Vdiq Flamurtari i moçëm!/ Si rrojti: vdiq me nder/ I pastër, i devoçëm,/E pa u përkulë nji herë./… Ndër qela- u sos t’Burrelit,/Me dhunën e tradhëtarit,/Me njoll’n e  kriminelit/ Mbi ballin e atdhetarit/…

NGA DALIP GRECA*

ATDHETARI QË DHA FRYMËN E FUNDIT NË DITËTHEMELIMIN E VATRËS,28 PRILL

       Me 28 prill 1955 pushoi së rrahuri zemra e atdhetarit të orëve të para të diasporës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ish kryetar i Shoqatës atdhetare”Besa Besën”,kryetar i shoqatës “Arsimi”, bashkthemelues i Vatrës, nënkryetar i saj, shoqërues i dorëzimit të Imzot Nolit Prift, deputet në Parlamentin shqiptar, nën/prefekt në Himarë dhe Bilisht, kryetar i Bashkisë së Korçës, një ndër themeltarët e Vatrës, menaxheri i parë i Diellit si gazetë e Vatrës, dhe krah i djathtë i Nolit në themelimin e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, Kristo Kirka.  

Shpirti i atdhetarit u shua në ditën e themelimit të Vatrës, me 28 prill, si për të dëshmuar se jeta e tij prej martiri ishte pazgjidhshmërisht e lidhur me Vatrën kombtare, së cilës ai dhe patriotët e tjerë i dhanë përjetësinë.

        Jeta e atdhetarit u shua në burgun politik të Burrelit, një ndër më të egrit e diktaturës komuniste. Atdhetarit të orëve të para edhe sot nuk i janë gjetur eshtrat. Nuk ka varr. Vatrani që kishte vënë jetën në themelet e atdhetarizmit ndëshkohej në mënyrën më çnjerëzore. Cili komb tjetër i ka ndëshkuar atdhetarët në mënyrë kaq kriminale?
      Kristo Kirka pat ardhë në Amerikë që më 1905. Ai qe një ndër atdhetarët që iu përkushtua kombit dhe ishte me fat që pat miqësi e aktivitet të përbashkët me Sotir Pecin, Fan S. Nolin, Faik Konicën, Kristo Floqin,Koço Kotën, Elio Tromarën e të tjerë patriotë, që përbëjnë elitën e diasporës në SHBA. Që më 1906 iu përgjigj thirrjes së Sotir Pecit për të ndihmuar gazetën”Kombi” ,e para gazetë e shqiptarëve të Amerikës, dhe jo vetëm dhuroi, por edhe mblodhi ndihma për të.Kur Noli iu bashklua Pecit si redaktor i Kombi-t, Kristo Kirka, e shoqëroi në Natick dhe u bëri thirrje të ndihnin Kombin, që të vazhdonte botimin. I pari dhuroi kursimet e veta Kirka dhe pas tij Kol Tromara, Andrea Pani, Ilo Tromara, Sotir Noka, Ilo Zdruli dhe shumë të tjerë. Noli i falenderoi me fjalë zemre.Kur Noli do të themelonte shoqatën Besa-Besë, Kirka ishte pjesë e shoqatës.
      Kur Noli do të dorëzohej prift, Kristo Kirka ishte në komisionin dëshmus të ortodoksëve shqiptarë pranë Kishës Ruse në Nju Jork, së bashku me Sotir Pecin, Vangjel Miller, Spiridon e Gaqo Dushi , Kol Rodhe e të tjerë patriotë korcarë, që i dhanë shpirt lëvizjes kombtare në SHBA.
Më 1908 Kristo Kirka është zgjedhur kryetar i Shoqërisë Besa-Besën, detyrë që duket se e ka mbajtë dhe më 1910, ç’ka e dëshmon një letër e Faik Konitzës, e 11 shkurtit të atij viti,kur kryente detyrën e editorit të Diellit dhe i drejtohej me mesazhin falenderues:”Shoqërisë Besa-Besën, kryetarit të palodhur të saj Kristo Kirka,pleqësisë së nxehtë, kurdoherë gati të bëjë detyrën e saj…”.

  Kristo Kirka kontribuonte paralelisht në disa shoqata, që vepronin atë kohë në SHBA. Me 1911 ai kryente detyrën e arkëtarit të Shoqërisë teatrale”Lahuta” që e kishte qendrën në Cochituate në Massachusetts. Ishte dhe kontributi i tij që kjo shoqatë kulturore vuri me sukses në skenë dramën”Vdekja e Pirros”(1910), shkruar nga Mihal Grameno dhe komedinë “Një gjyq në Rekë” të Kristo Floqit më 1911.

Ndërkohë, kontributi i tij në shoqatat “Besa-Besë” dhe “Arsimi” ishte parësor. Ai ishte në krahun përparimtar në debatet që paten shpërthyer në Shoqatën Besa-Besë në vitet 190-1911, ku debatohej se ç’krah duhej të merrte shoqata, atë të Austro-Hungarisë apo të Turqisë që po gremisej.Dielli shkruantë në numrin e 9 nëntorit 1911se Kristo Kirka kishte triumfuar me kritikat e rrepta kundër përçarsve.

 Qëndrimin e tij pro Austro-Hungarisë, Kirka e shfaq edhe në një takim në prag të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, ai denoncoi krimet serbe në Kosovë dhe shprehu përkrahje për Austrinë, e cila duke çliruar tokat shqiptare të Kosovës martire, do të fitojë përgjithnjë dashurinë dhe mirënjohjen e kombit shqiptar.

Për Kirkën, dy fqinjët tanë, grekët në Jugë dhe serbët në Veri, ishin armiqtë tanë, që rrezikojnë ekzistencën e Kombit të lashtë shqiptar. Në një miting të madh, organizuar me 2 shkurt 1913, ku shqiptarët protestuan kundër masakrave dhe barbarive greke në jug të Shqipërisë. Demonstrata u organizua nga Shoqëria”Arsimi” e Korçës, ku Kirka ishte në bordin drejtues, dhe kishte qenë kryetar i saj. Edhe Vatra ishte pjesë e organizimit të kësaj demonstrate.Në krye të mitingut ishte Kristo Kirka. Dielli, në kronikën e vet përshkruse, ka përcjellë pjesë nga fjalimi i kryetarit Kirka,i cili ngriti lart vlerat e qytetit të tij të lindjes, Korçës, si djep i Shqiptarisë, ku u ngrit e para shkollë shqipe, ku u botuan të parat gazeta shqip, të parat shtypshkronja. Ai tha se do të ishte një çnderim i madh nëse Korça mbetej jashtë kufijve të shtetit shqiptar.

 Kirka firmosi telegramin e mitingut të madh të Bostonit, drejtuar ministrit të Jashtëm britanik, Sir Edward Grey. Në të shkruhej” Mijëra shqiptarë të krishterë protestojnë kundër masakrave që po bën ushtëria greke nër burrat dhe gratë në Korçë dhe fshatarve rrotull, si dhe kundër pothua 80 fshatrave cilët i përmbysnë rrotull Devollit. Një telegram i tillë iu dërgua dhe qeverisë së përkohshme shqiptare. Në arkivin e familjes Kirka, ruhet dhe telegrami, që atë Kohë Kristo Kirka mori nga delegatët shqiptarë, që ndodheshin atë kohë në Londër. 

Gazeta Dielli e 27 Shkurtit 1913 e ka përcjellë tekstin e atij telegrami:” I nderçmi atdhetar; Ju përhirojmë për atdhesinë që çfaqni.Korçarët, kurdoherë atdhetarë, u çfaqnë në këto çaste kritke të zotët të luftojnë për të drejtat e tyre.Me sa na mundet, u përpoqmë dhe përpiqemi që Korça, një nga më të bukurat xhevaire të kurorës shqiptare, t’i mbetet Shqipërisë dhe mundim t’ju sigurojmë që do t’i shpëtojë nga thonjtë armiqëve…”

Vatra, me patriotë të tillë si Kristo Kirka, shpëtoi Korçën dhe Gjirokastrën nga thonjtë e grekëve. Eshtë e njohur deklarata e Venizellosit se ishte Vatra ajo që ia hoqi nga duart Vorio Epirin.

 Sipas Diellit të 2 majit 1913, në një tjetër miting të madh, shqiptarët e Amerikës protestuan fuqishëm kundër vendimeve të Konferencës së Londrës.Menaxheri i gazetës”Dielli” Kristo Kirka, denoncoi grabitjen e tokave shqiptare me vendime të ndërkombëtareve. Kirka ngre lart luftën e trimave shqiptar të Kosovës me gjeneralin popullor Isa Boletini dhe e mbylli fjalimin me vargjet e poezisë”Oso Kuka”.
Kristo Kirka ishte delegat në të gjitha takimet themeluse të Federatës “Vatra” dhe në mbledhjen themeluse ai u zgjodh menaxher i Diellit. E kreu edhe detyrën e kryetarit të degës së Vatrës nr 1 për Bostonin, që në themelimin e degës, ndërkohë u zgjodh nënkryetar dhe kreu edhe detyrën e kryetarit.
Atdhetari i përkushtuar gjatë të gjithë kohës ishte në krye të veprimtarive antigreke që organizonin shqiptarët e Amerikës. Madje në mitingun madhështor të 2 shkurtit 1913, në “Phoenix Hall” në Boston, organizuar nga Shoqëria Korçare “Arsimi” me përkrahjen e “Vatrës” ai ishte drejtus i mitingut kundër barabarizmave greke në jug të Shqipërisë.
Kristo Kirka sipas gazetës Dielli , 2 maj 1913, ishte në krye të një mitingu të organizuar në Boston në mbrojtje të kufijëve të Shqipërisë, si reagim kundër vendimeve coptuse të Konferencës së Londrës.
            Më 1914, atdhetari i palodhur, ndodhet në Rumani dhe me delegacionin e shqiptarëve të Rumanisë shkon në Durrës dhe urojnë dhe mbështesin Princ Vidin. Po atë vit Kristo Kirkën e gjejmë në Korçë, i emëruar përgjegjës për punët publike. Gjatë përpjekjeve të grekëve për të aneksuar Korçën, Kristo Kirka ishte në krah të Themistokli Gërmenjit, me detyrë përgjegjës për mbrojtjen e postblloqeve të qytetit nga sulmet e andartëve grekë.Pas hyrjes së grekëve në Korçë, Kristo Kirka me atdhetarë të tjerë detyrohen të lënë vendin. Rikthehet sërish në radhët e Vatrës duke u bërë si më parë një përkrahës i zjarrtë i Nolit.

    Në janar 1921,Këshilli i Vatrës e ngarkon Kristo Kirkën përfaqësues të posaçëm të Vatrës në Shqipëri.Duke qenë një figurë që gëzonte besim në popull ai u zgjodh deputet i Korçës në Parlamentin Shqiptar për katër vite.Më 1924 Qeveria e Nolit e dërgoi konsull në Boston.
      Në vitin 1933 rikthehet në Shqipëri, edhe pse ishte kundërshtar i monarkisë, për atdhetarizëm emërohet nënprefekt në Himarë dhe më pas në Bilisht.Ishte i fundit kryetar bashkie i Korçës para instalimit të diktaturës komuniste, para ardhjes në pushtet të komunistëve.Refuzoi ftesën për të marrë pjesë në Kongresin e Përmetit. Sapo komunistët hynë në Korçë, arrestohet nga njësiti guerril; e lirojnë pas një jave. Pas dy muajsh e propozojnë për kryetar fronti për shkak të popullaritetit që kishte; por sërish refuzon, duke paraqitë si shkak moshën e mahde. Me 12 maj 1946 arrestohet dhe dënohet me 20 vjet burg. Arrestohet vatrani që kishte lënë Amerikën për të bërë Shqipërinë! Atdhetarizmi shpërblehet me burg! Pas 9 vitesh vuajtjesh në burgun e tmerrshëm të Burrelit, dha shpirt, por trupi i tij nuk iu kthye familjarëve.Martiri mbeti pa varr!
Poeti antikomunist, Arshi Pipa,bashkëvuajtës me Kristo Kirkën, do të shkruante aso kohe  elegjinë përjetësuse”Elegji për atdhetarin Kristo Kirka”. Në vargje shpërthen dhimbja për atdhetarin dhe mllefi për diktaturën, që i mohoi dhe varrin:

Vdiq Flamurtari i moçëm!
Si rrojti: vdiq me nder.
I pastër, i devoçëm,
E pa u përkulë nji herë.

Ndër qela- u sos t’Burrelit,
Me dhunën e tradhëtarit,
Me njoll’n e  kriminelit
Mbi ballin e atdhetarit

A u pezmatu, a u-lodh
Se ashtu u-shpërblye i pafati?
Se fëmija pranë s’ju ndodh
Se vorr, as vorr, nuk pati?

Nuk fali, nuk mallkoi.
Por kur fjala ju-pre
Ndigjuem qysh thellë ankoi:
“Për Flamur!…për Atdhe…!

(Arshi Pipa- Libri i Burgut)

VATRA, SHTETI I MUNGUAR SHQIPTAR

Federata Pan shqiptare e Amerikës Vatra dha gjithëçka për të shpëtuar Shqipërinë, madje sakrifikoi jetët e drejtuesëve të saj..Siç ka shkruar Faik Konica, një ndër shtyllat e Federatës, sekretari i Komisionit të  bashkimit të shoqërive që vepronin në SHBA më  1912,- “Vatra” mori përsipër të veprojë  në vend të shtetit të vdekur shqiptar.”

 “Vatra” e shqiptarëve të Amerikës ka bërë punë të mëdha për Shqipërinë: Emëroi dhe financoi delegatët e Shqipërisë në Evropë dhe Uashington, që i shërbyen çështjes kombëtare në  çastet më të vështira gjatë Luftës së Parë  Botërore e më pas.

 Ishin harxhet e Vatrës ato që financuan jo vetëm diplomatët shqiptarë, por edhe miq të Shqipërisë si dhe agjensi të huaja të specializuara që punuan në ato vite për të propaganduar çështjen kombëtare shqiptare. Protestat e shumta, telegramet dhe deklaratat e organizuara nga Vatra në SHBA për mbrojtjen e çështjes shqiptare pranë kancelarive, konferencave, forumeve ndërkombëtare, qenë  jetike për kombin.

Ishte Vatra ajo që me 3 qershor 1917 nisi fushatën e lobimit për mbrojtjen e pavarsisv së Shqipërisë nën moton”Për shpëtimin e Shqipërisë”, ku u mblodhën 150 mijë dollar. Pa kaluar tre vjet nisi fushata tjetër në ndihmë të qeverisë shqiptare “Huaja Kombëtare”, ku mblodhën më shumë se 198.000.00 dollarë amerikanë, që për kohën ishin shuma të mëdha, ndërkohë që punëtorët a pakualifikuar s’arrinin të merrnin më shumë se 5-7 dollarë në javë.

Një kontribut i çmuar i Vatrës ishte ai për zgjimin e kombit dhe ndriçimin e vetëdijes kombëtare.“Dielli” dhe Federatës “Vatra”, zgjuan nga plogështia shekullore jo vetëm shqiptarët e Amerikës, por edhe ata të Shqipërisë.Ndihma që dha” Vatra” për arsimimin e shqiptarëve dhe kulturën kombëtare, janë të pamohushme. Më shumë se 200 mijë tekste shkollore për shkollat shqiptare i sponsorizoi “Vatra”,ndërkohë që nxiti botimin dhe përkthimin e dhjetëra veprave letrare, përkrahu materialisht dërgimin e studentëve shqiptarë në shkollat amerikane etj. Nga diaspora e Amerikës Shqipëria fitoi edhe Kishën Autoqefale Orthodokse, që u bë një nga shtyllat e forcimit të shtetit.

Pas Luftës së Parë  Botërore, si dhe në prag të Luftës së Dytë  Botërore, shumë prej vatranëve patriotë iu përgjigjën zërit të Atdheut,  lanë Amerikën për t’i shërbyer Shqipërisë. Disa prej tyre u ndëshkuan nga diktatura komuniste që u instalua në Shqipëri, pa qenë  fajtorë e pa u gjykuar si të atillë. Atdhetarët e orëve të para ranë në kurthin e diktaturës,e  cila shumëzoi me zero kontributin atdhetar dhe sakrificat e mëdha që ata kishin bërë për Shqipërinë.

Është jashtë çdo logjike që atdhetarizmi të shpërblehet me plumba apo me burgime të rënda. Ajo “Vatër” që i kishte paraprirë formimit të shtetit të munguar shqiptar, ajo VATER, që mbrojti Shqipërinë përmes Amerikës në Konferencën e Paqes, merrte shpërblimin e dhunshëm duke u hequr të drejtën për të jetuar vatranëve patriotë, vetëm e vetëm pse nuk kishin pranuar idologjinë vëllavrasëse komuniste. Tre nga delegatët themeltarë të Vatrës; që së bashku me komisionin e bashkimit, sollën krijimin e Federatës; Kolë Rodhja, Kristo Kirka dhe Koço Kosta, u ndëshkuan prej diktaturës vetëm pse nuk u bënë bashkëpunëtorë të saj. Kryetari i Vatrës Kol Tromari, komandanti i Trupave vullnetare të Vatrës Aqif Përmeti, Editori i Diellit Bahri Omari u pushkatua pa iu provuar asnjë lloj fajësie, Aqile Tasi, që për tetë vjet kishte qenë zyrtar e kryetar i Vatrës si dhe editor i Diellit, dhe pat lënë Amerikën për të pranuar detyrën e drejtorit të Bibliotekës Kombëtare në Tiranë e për të kontribuar në shtypin shqiptar, u dërgua në burgun e Burrelit duke u shpërblyer në mënyrën më çnjerëzore për atdhetarizmin e tij, siç kishte ndodhë edhe me Kristo Kirkën.

PARADOKSI- VATRANËT U SHPËRBLYEN ME PLUMBA 

Çfaj kishte bërë Kolë Tromara, kryetari i Vatrës më  1917 dhe 1918, që i kishte dhënë  Shqipërisë gjithëçka kishte të shtrenjtë, deri edhe jeten? Po Bahri Omari, editor i Diellit, Aqif Përmeti, menaxher i Diellit, komandant i Trupava Vullnetare të Vatrës që la Amerikën për të mbrojtë Shqipërinë nga barbaritë e grekëve?  Përse u ndëshkua Ali Kuçi, ai vatrani që u printe dhurusve për çështjen shqiptare duke dhuruar më shumë se të gjithë për shpëtimin e Shqipërisë nën thirrjen e imzot Nolit:”Jepni për Nënën”? Shpirti i tij u shua në qelitë e errëta të Beratit.U mbeti ndër duar hetuesve komunist gjatë torturave çnjerzore në qelitë e vdekjes! Edhe vatranë të tjerë: Ish kryetari i Vatrës dhe editor i Diellit Aqile Tasi,Koço Kota, Kristo Floqi, Kol Rodhe, Kol Kuqali, Andon Frashëri, do të plaseshin në burgjet e diktaturës.

        Vatranët që kishin ndezur ëndërrën për mëvetësinë e Shqipërisë dhe kishin iluminuar shpirtrat e shqiptarëve për të ringjallur kombin e motit të  madh të Skënderbeut, u martirizuan për të mos e tradhëtuar idealin kombëtar. Në memorien e historisë ata do të mbeten martirë të iedaleve kombëtare. 

PA KOMENT-LETRA E KRISTO KIRKËS PËR MID’HAT FRASHËRIN

Boston Mass, 27 prill, 1920

Z. Mid’hat Frashëri,

Delegat i Vatrës.

40 Rue de l’Artois

Paris, Francë

Muarëm letrën tuaj me datë 21 Mars

Për dr. Adhamidin, përsa na shkruani, u habitmë, se nuk dimë gjësendi dhe nuk kemi dëgjuar gjë. Do ish mirë po të kini më tepër dritë, të na bëni të njohur.

      Sa për politikën që mban Dielli dhe të cilën e gjeni Italo-file vimë t’ju themi se Dielli nuk ka mbajtur politikë të tillë, por munt disa nga artikujt e tij t’ju duken si të tillë. Redaksia e Diellit si dhe neve, ju lutemi tepër që hera-herën të na shkruani nga një raport, i cili të botohet në gazetë dhe të shfaqni politikën tonë. Kësisoj Dielli të shkelë mbi ato gjurmë, se pa mos patur një dritë të tillë, gazeta nga ndonjë herë munt të gabohet pa dashur. Me raporte më të dendur dhe më të gjatë, Vatra dhe Dielli, ndritohen mjaft dhe dinë të punojnë më mirë.

   Nga një kabllo që muarmë me datë 20 prill nga dr. Mihal Turtulli, delegati i Vatrës, muarëm dhe demicjen e tij(dorëheqjen), si delegate i Vatrës. Kjo na hidhëroi tepër se nuk dimë shkaket që doktori jep dorëheqjen.Duket që e gjen të tepërt që Vatra të ketë delegatë sot kur qeveria ka të sajët.

  Nuk dimë edhe se si gjykoni juve mbi këtë çështje, duhet delegatët e Vatrës të qëndrojnë edhe në Paris apo duhet të veprojnë në Shqipëri, ku ka fushë veprimi më të gjërë dhe është  nevoja për ta?

    Më 17 të këtij muaji, ju dërguam një kabllo, siç ju dërguam dhe delegatëve të tjerë të Vatrës, ku ju thoshim se duhet në këto raste të jeni të bashkuar dhe në harmoni me delegacjen zyrtare të Qeverisë sonë. E gjetmë të arsyeshme se një mosbashkëpunim dhe një përçarje na duket në këto kohëra është tepër i rrezikshëm.

    Në raportin financial të zotit Mehmet Konica me datë 22 nëntor, 1919 vemë re si ai ju ka dërguar për broshurën ”Shqiptarët dhe sllavët” franga 2910.20(dy mijë e nëntëqind e dhjetë). Gjithashtu u ka dërguar për rrogë franga 3.095.20(tri mijë e nëntëdhjetë e pesë e 20) për rrogën dhe harxhe. Vatra u ka dërguar së këtejmi në Midi-Clarence, Svicre, më 13 dhjetor 1919  franga 10.000(Dhjetemijë). Me që Kuvendi i Vatrës i përmotshëm po afrohet, dëshirojmë që të kemi një raport financial për këto të holla dhe për rrogën tuaj , që kështu dhe hesapet e mvarura t’i mbyllim dhe t’ia paraqitim Kuvendit. Shpresojmë të na dërgoni këtë raport përpara 15 Qershorit që vjen.

         Ju përshëndosh atdhetarisht dhe mbetem juaji me besë

                Kristo Kirka

Zëvendës/Kryetar i Vatrës

Arkivi Qendror I Shtetit

Fondi 35, dosja 38,fletet 142-143


Diçiturat e fotografive:

 1-Kristo. Kirka 17 Janar  1883- 28 Prill 1955

2- Fan S. Noli, Sotir Peci, Kristo Kirka, Boston 1908

3-Imzot Noli, shoqeruar nga Kristo Kirka, Korçe, 11 dhjetor 1921

5-Kristo Kirka dhe ambasadori amerika Grant Hugh, qershor 1938 ne Hoçisht, Korçe.

4- Kristo Kirka, Konsull ne Nju Jork, 1925..

Filed Under: Politike Tagged With: dalip greca, Kristo Kirka

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • …
  • 135
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT