DON ALFONS TRACKI – Dielli

Nga Fritz RADOVANI/

DON ALFONS TRACKI (1896 – 18 KORRIK 1946)/

MISIONARI GJERMAN NGA BRESLAU QË U PUSHKATUE SE NDERHYNI ME SHPETUE JETEN E SA SHQIPTARËVE NDER KAMPET GJERMANE NAZISTE. NË DITËT E FUNDIT TË NANDORIT 1944, TRACKI KA SHPETUE EDHE 100 BURRA SHQIPTARË NË VELIPOJË, QË DO TË VRITESHIN NGA GJERMANËT …NJË LOJË E KURDISUN NGA JUGOSLLAVËT.

KALENDAR HISTORIK- M U E J KORRIK 2 0 1 8: K u j t o j m ë …

1 KORRIK 1946 Enver Hoxha dekorohet nga Marshali J.B.Tito në Beograd “Hero i Popujve të Jugosllavisë”, dekoratë që e ka edhe sot në 1 Korrik 2018.
2 KORRIK 1919: Memorandumi per Konferencen e Paqës në Paris i firmuem nga Imz. Jak Serreqi Argjipeshkëv i Shkodres, Imz. Gjergj Koleci Ipeshkev i Pultit, Don Zef Gjinali administrator i Abacisë Mirditës, At Bernardin Shllaku, Don Nikoll Kimza në Lezhë, nga familjarë të Veriut e bajraktari i Shkrelit Vatë Marashi me 100 kryefamiljarë.
19 korrik 1900 Asht le At Çiprian NIKA O.F.M., U pushkatue me 11 Mars 1948.
11 Korrik 1924 Bajram CURRI vjen në Shkoder. Populli i Shkodres i ban nderimet e rastit. Ndoshta, asht një nga pritjet ma të perzemerta nga shkodranët.

■16 Korrik 1944 Vritet pabesisht në Tropojë At Lekë LULI (36 vjeç) Fillon me këte vrasje edhe Gjenocidi komunist kunder Klerit Katolik Shqiptar.

14 Korrik 1945 dënohet me vdekje Ndue Pali e Caf Meti, në Kinema Rozafat Shkoder. Ekzekutohen në Zallin e Kirit pranë Rrëmajit në Shkoder…

Korrik 1945 Vazhdojne ndjekjet dhe pushkatimet nga brigadat komuniste ne krahinat e Veriut. Krahas vrasjeve u digjen kullat dhe u plaçkiten bagtija…

3 Korrik 1946 Ekzekutohen të dënuemit me vdekje: Xhahid Koka, Qenan Dibra, Telat Drini, Shaban Balla, Sami Qeribashi, Mahmut Meniku, Mehmet Beshiri dhe Ali Kraja. Fjala e fundit e Tyne asht: “Rroftë Shqipëria e lirë me Kosoven…”.

Korrik 1946 Ridënohet në Tiranë Frano MIRAKAJ, dhe pushkatohet atje…Urdhni i vrasjes së Tij u lëshue nga Gjeneral Kolonel Enver Hoxha.

17 Korrik 1946 Dënohet grupi i Llesh MARASHIT, Kol ASHIKUT, Nikoll DEDAJ, e me këte grup ekzekutohet edhe Don Alfons TRACKI dhe Kel ABATI. Dënimi ju dha me 17 Korrik e, ekzekutimi u krye me 18 Korrik 1946 ora 5 nade, në Zallin e Kirit në Shkoder.

Dosja e të dënuemve as sot s’ ka vendimin e Gjykatës së Naltë e as të Kuvendit Popullor.

8 Korrik 1946 dënohet në Tiranë At Pashko Bardhi S.J. 6 vjet burg si “kriminel”,…

31 korrik 1948 Dijetarët Don Aleksander SIRDANI e Don Pjeter ÇUNI mbyten në gropat e zeza të hetuesisë Koplikut, nga xhelatët e sigurimit të shtetit.

5 Korrik 1949 Arrestohet Don Loro NODAJ dhe bani 15 vjet burg nder kampe pune…

2 Korrik 1950 Vdiq Don Kolec PRENNUSHI, Famullitar në Dajç të Bregut të Bunës. Ishte i arrestuem në vitin 1948 – 49 dhe u torturue mizorisht nga sigurimi i shtetit, mbasi nuk u pajtue me aprovimin e “Statutit të Kishës” nga Kleri Katolik.

30 korrik 1951 Aprovohet “Statuti i Kishës Katolike në Shqipni”…Dekreti u aprovue nga Kuvendi Popullor i RPSh, me kryetar Dr. Omer Nishani dhe sekretar Sami Baholli.

12 Korrik 1972 Vdes Nana e Nanë Terezes, Drande Bojaxhiu. Nanë Tereza nuk lejohet me ardhë per vorrimin e Nanës së vet në Tiranë…
29 korrik 1982 Vdes i helmatisun pabesisht Don Lazer Jubani (1925 – 1982).

Korrik 1983 Vdes në Shkoder At David Pici, meshtar në Vermosh në vitin 1945.

17 Korrik 1985 vdes piktori shkodran Shtjefen PALUSHI (29 Qershor 1943 – 1985).

28 Korrik 1988 vdes At Pjeter Meshkalla S.J., mbas 25 vjetësh burg në Shkoder.

20 Korrik 2000 vdes në Kuvendin e Fretenve At Konrrad Gjolaj O.F.M. Asht Autor i librit “Çinarët” botue në Shkoder në vitin 1997.

***

Shenim nga Fritz Radovani: Ju lutem familjarëve dhe të njohunve që kanë materiale per këto Fletë Kalendari, të lanë shenime nder site e kryesisht, percaktime datash të plota.

Melbourne, 1 Korrik 2018.

1944 – DOSJA NR. 1885/

Nga Fritz RADOVANI/

NE FOTO: DON ALFONS TRACKI (1896 – 1946)/

–“Jo, nuk vij me ju, mbasi nuk kam ardhë në Shqipni per qellime politike, as ushtarake dhe as, si pushtues. Këtu unë kam Atdheun e dytë Shqipninë, të cilit i kam sherbye si Meshtar dhe, këtu, due të vdes si Shqiptar!” Kështu, i tha Hausdingut në vitin 1944…

Nxanësi i Tij At Konrrad Gjolaj, më ka tregue per mësuesin e vet Don Alfons Tracki:

“Ishte aty nga gjysma e nandorit 1944, kur gjermanët që ishin në Velipojë, grumbullojnë 100 burra nga Velipoja dhe Mali Kolaj per me i pushkatue, se kishin vra një ushtar nga forcat gjermane kur po largoheshin nga Shqipnia. Dy djelm nga Velipoja vijnë shpejtë në Shkoder dhe njoftojnë Don Alfonsin, per çka po ngjet në Velipojë. Don Alfonsi shkon me të shpejtë atje, dhe informohet se, “ushtarin gjerman e kanë vra dy agjenta jugosllav, per me ba gjermanët hakmarrje nder Shqiptarët e atyne krahinave…” Takohet me oficerat që kishin grumbullue 100 Shqiptarët me i vra, dhe ua shpjegon atyne qellimin e keq të dy agjentave komunista jugosllav, kunder Shqiptarëve. Ata i besojnë Klerikut Don Alfons Tracki, tue u nisë nga kenja e Tij gjerman, dhe i lirojnë të gjithë Shqiptarët e Pafaj…”

17 KORRIK 1946, ora 17.00 Trupi Gjykues i përbamë nga: Kryetari Mustafa Iljazi, antarë, Zyhdi Shehu e Anastas Koroveshi dhe prokuror Aranit Çela (akti nr. 249), vëndosi: 1. Llesh Marashi, me varje në litar. 2. Kol Ashiku, 3. Nikoll Preng Dedaj dhe 4. Don Alfons Tracki, dënohën me vdekje, me pushkatim. Dihet botnisht se Don Alfonsi, nuk kishte asnjë lidhje me asnjenin nga antarët e grupit me të cilët po dënohej…

18 KORRIK 1946,pra, atë natë bahët kërkesa për falje jete nga avoketnit e sejcilit të dënuem me vdekje. Më datën 18 korrik 1946, bahet shqyrtimi i akteve në Gjykatën e Lartë në Tiranë, nga: Krytari, major Frederik Nosi, antarë kap.Veladin Zejneli dhe kap. Nexhat Hyseni, prokuror Nevzat Haznedari dhe vëndosi:..
Me 18 korrik 1946 njoftohët Drejtoria e Sigurimit të Shtetit në Tiranë, me shkresën nr. 902/7 se: “…në bazë të vendimit të dhënë me datën 17 korrik 1946, u ekzekutuan kriminelët : Llesh Marashi, Kol Ashiku, Nikoll Preng Dedaj dhe Don Alfons Tracki.

I pari në litar. Dënimi i tyre në përgjithësi është konsideruar me vend nga i gjithë opinjoni. Vetëm për priftin Don Alfons Tracki, propaganda e klerit bëri që të kishte më tepër diskutime, kështu që u fol se si Don Alfonsi nuk e meritonte dënimin me vdekje, mbasi s’ishte kriminel, por u dënua si klerikal. Në anën katolike është ndjerë dhëmshuri për këtë. Shef i Seksionit Shkodër (Zoji Themeli) d.v.

70 VJET KRIME…

Ekzekutimi u krye në orën 5.00 të datës 18 korrik 1946… po kërkesat e të dënuemve kur janë shqyrtue nga Gjykata e Naltë dhe Kuvendi Popullor?
Pse në shkresën e Zoji Themelit nuk asht emni i të ndjerit Kel Abati, që u pushkatue me këtë grup pa pasë as Ky asnjë lidhje me ta? Pse asnjëherë nuk doli në dritë vrasja misterioze e Kel Abatit, mos edhe ky ishte “kriminel”? A duhët besue se me të vërtetë Kel Abatit iu fal jeta mbas ekzekutimit? Ndoshta ma vonë e drejta do të dalin, por kam frikë se jo! Vrasësit komunistë gjithmonë punojnë me mbulue krimet e veta, mjeti ma i mirë i tyne asht harresa! Një metodë që e vazhdojnë edhe sot!

“Tracki ishte modeli ma i përkryem i meshtarit Katolik”, shkruen At Konrrad Gjolaj.

***

“I HUMBUNI…” DON ALFONS TRACKI… “I humbun…”, vetëm kaq shënohej ndër rregjistrat e klerikëve që ishin mbrenda “perdës së hekurt”, e ndoshta, përgjithmonë mbetëj ashtu. Nuk asht e meritueshme që shumë nga Ata Figura të ndrituna të historisë sonë kombëtare të mbulohën nga pluhuni i harresës. Jo ma pak përgjegjësi historike dhe morale kemi edhe përpara veprës së misionareve të fesë, të cilët në rininë e tyne, me punë vetmohuese provuen me fakte se Toka Shqiptare për ta ishte Atdheu i dytë i tyne. Kjo, dhe vetem kjo, asht arësyeja kryesore që më ka shty me u ndalue tek “i humbuni” Don Alfons Tracki, i ardhun misionar nga Breslau.
E pra, Ky “I humbun”…Kushedi sa vetë shpetoi nga zhdukja nder kampet gjermane!

Misionarë që nuk ka kursye as jeten per Shqipni!

Rrezikoi jeten per me shpetue 100 Shqiptarë, që do të vriteshin nga gjermanët…

Dhe, as sot, Don Alfons Trackit nuk i dihet as varri!

Melbourne, Korrik 2016.

NJË LOJË E KURDISUN NGA JUGOSLLAVËT…

DON ALFONS TRACKI: “KËTU, UNË KAM ATDHEUN E DYTË SHQIPNINË..!”