Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

U PLAGOS ZEMRA JONË OR VËLLA SE VDIQ SHKRONJËSI SHPIRTNDRITUR NAIM BE

by

PATRIOTËT  E FAMILJES MUKA/

NGA GËZIM LLOJDIA/

Ing T.Muka më dorëzoi një material historik rreth dy patriotëve të fisit Mukaj.Një dokument me vlerë  besoj se i përkiste Ahmet Muka . Ndërsa interesi shtrihet tek viti mbi të cilin flet përmbajtja e dokumentit shkruar nga Ahmet Muka.

Dokumenti i AQSH 50407  me këto të dhëna: 11 shëndre 328/912

Duke parë se greku morri Korcën dhe po përparon me ushtri të mëdha,Këshilli I Ministrave,vendosi që të hiqen tejshkrimet gjashtë mbretërive të mëdha,ne kërkojmë qe ti jepet fund luftës Turko-Greke se me ken se kjo luftë po bahet mbi dhe shqiptare. A.Muka

AQSH F149 v1912 D4 f11.

Duke shfletuar  dokumentet e kohës  në fillim të shekullit  të XX  midis atdhetarëve të tjerë është edhe emri i Osman Mukës,shkruan Prof.Dr B.Gace tek gazeta Labëria”  Maj 2001 thotë se : midis atdhetarëve të tjerë është emri  i Osman Mukës. Në shkollën e mesme teologjike të Stambollit dëshmohet se kishte mësuar tre gjuhë të huaja. Historiani Gace shprehet se ai do të kujtohet me respekt nga një sërë atdhetarësh patriot shqiptarë që punoni për çështjen shqiptare. Fakti tjetër është se në vitet e vrullshme të përndritjes shqiptare të emërtuara:Lidhja shqiptare e Prizrenit’ ai kishte zënë miqësi me  vëllezërit Frashëri. Nga arkiva e shtetit për Lidhjen e kryer në Frahër.Arkivi e shtetit: “Baba Alushi biri i Dalip Frasherit,nismëtar i mbledhjes së Frasherit. Pati si shoke që e ndihmuan në atë vepër,Sami,Abdyl,Naim Frasheri, Orhan bej Pojanin, Pandeli Calen,Nasuf Novoselen, Ismail bej Zharkovijn,Hysni bej Leskovikun ,Muhamet Ali Pashë Beratin (Vrionin),Ismail Pashë Dibren, Kostandin Kristoforidhin,Jani Vreton, Hoxhë  Tahsimin, si  dhe shume parti të viseve të ndryshme.

”Momenti  i varrimit të poetit kombëtar mbetet e  pashlyer nga kujtesa. U plagos zemra jonë or vëlla se  vdiq shkronjësi shpirtndritur Naim be. Dhe shpendët nuk fluturuan këtë sabah në qiellin e Stambollit. Vitet e shkollimit definohen nga vitet 1889-1905.

Është oficer  i perandorisë në Stamboll,Selanik,Prevezë. Lëvizja kundër turqve në fillim shekulli ka gjetur edhe përkrahjen e Osman Mukës .Kjo ishte si një shtysë për ta larguar nga ushtria. Kanë qenë H.Prishitna, N.Draga që kanë  të cilët kanë kërkuar rikthimin e tij në ushtri në fillim Berat në garnizonin e Janinës dhe në Vlorë. Shpallja e Pavarësisë  kombëtare në qytetin e Vlorës  e gjen nëpunës të emëruar në prefekturën e Vlorës duke u bazuar edhe në kontributin e tij që kishte ndërmarr në vitet 1911 deri në shpallje të Pavarësisë. E than nga jugu kështu:Ku ka rrjedhur do pikoj-do vejë soji në sojë.

Mësohet se Osman Muka është kryemyfti i Vlorës .

 

Ahmet Muka

Për kontributin e këtij vlonjaku gjejmë edhe këtë pasazh historie ku përmendet Ahmet Muka:Ky kontribut i Butkës, vlerësohet në histori krahas atij të figurave të njohura të historisë së Shqipërisë si Isa Boletini, Ahmet Lepenica, Ahmet Muka, Tol Arapi, Azis Çami, Thanas Beni, Cen Sharra etj….

Ahmet Muka ishte djali i patriot Osman Muka. Lindi në 1885-1947.

Shkollimi:Stamboll kryeqendra  e perandorisë.

Degët  e studimit janë:drejtësi,ekonomi në shkollat ushtarake.

Punësimi:Janinë. Zvkomisar policie në qytetin e flamurit,pas shpalljes së Pavarësisë.

Aktiviteti :

Viti:1919-Pjesëmarrës në demonstratën anti taliane te xhamia e tabakëve.1920-Lufta e Vlorës e gjen pjesëmarrës në Barcalla,Beun.Sinjali i kryengritjes u dha me 29 maj 1920, kur ne malin e Barçallase ne Dukat, u mblodhën paresitë e qytetit dhe fshatrave të Vlorës shkruan  studiuesi E.Memishaj.Ne këtë kuvend u vendos: “Kundërshtimi i armikut dhe me arme dhe gjer ne shuarje e shfarosje të njërës pale, ne qofte se nuk do te lironte vete e me te mire vendin e zaptuar pa asnjë të drejtë … dhe me pas u ngrëne një e nga një e me radhe, plot qetësi por me një shprehje te rende e një lloj solemniteti ne fytyrat e ashpra, te djegura nga dielli e te rrahura nga era, dhe u betuan ne Kuran: “Me therte me gjithë ç’kam…”Ne Barçalla u zgjodh një Këshill Kombëtar prej 30 vetesh, nga gjiri i te cilit doli nje komitet i ri, “Mbrojtja Kombetare”, i përberë prej 12 anetaresh. Kryetar i Komitetit u zgjodh Osmen Haxhiu. Me daten 2 qershor 1920, komiteti “Mbrojtja Kombetare”, e vendosi seline ne mal te Beunit, mbi fshatin Vajze. Ne mbledhjen e datës 4 qershor 1920, major Ahmet Lepenica u emërua Komandanti i Përgjithshëm.Ngarkohe me këtë barre shume te shenjte dhe te rende.”, thuhet ne urdhrin e emërimit lëshuar ne Malin e Beunit, mbi Vajze, të datës 4 qershor 1920, dhe te firmosur nga komiteti “Mbrojtja Kombëtare”.Këshilltar i këtij burri nga Lepenica ishte Ahmet Muka. Një informatë e vlefshme për O.Mukën e gjejmë tek Ëikipedia;Lufta e Vlorës”.Shoqëria “Vatra” e Amerikës dërgoi “Bandën” e shoqërisë së bashku me trupat vullnetare. Bandën e drejtonte muzikanti Thoma Nasi. Nuk mbetën pas as fetarët në këtë luftë, ku spikasin Babai Teqes Tepelenës Ahmet Turhani Baba Xhaferi Përmet, Don Marku, myftiu Osman Muka, etj. Një rol të veçantë pati edhe Xhovani Valencia, arbëresh magazinier në Panaja, i cili u dorëzoi magazinat shqiptarëve.

Ahmet Muka ishte pjesëmarrës në kryengritjen e Fierit .Çfarë ishte kjo kryengritje?Ëikipedia sqaron dhe sjell detajet:Kjo “Lëvizje” klasifikohet tek “Rebelimet” pasi ishte ngritja krye e një turme të udhëhequr nga një organizatë kundër Mbretit dhe qeverisë.  Zona e Lëvizjes : Fieri, Lushnja dhe Skrapari.Në vitin 1934 u krijua një organizatë e fshehtë me qendër në Tiranë dhe me degë në disa qytete e krahina të tjera. Në të bënin pjesë ish-oficerë, komunistë, bejlerë që kishin konflikte me Zogun, tregtarë, nëpunës etj. Në vitin 1935 Organizata vendosi të bënte kryengritje. Plani ishte që kryengritja të shpërthente në Tiranë e të përhapej në pjesën tjetër të vendit, por nga organizimi i dobët ajo shpërtheu vetëm në Fier, prandaj mbeti në histori me emrin Kryengritja e Fierit. Organizatorët e rebelimit ishin Musa Kranja (zv. rrethkomandant i xhandarmërisë së Fierit), Zenel Hekali (arsimtar), Hekuran Maneku, Mustafa Kaçaçi etj.

Lirohet si pjesëmarrës në këtë lëvizje . Pjesëmarrës në lëvizjen çlirimtare për çlirimin e vendit nga pushtuesi u inkuadrua në çetën e Dajtit, kjo çetë partizane  u formua në vitin 1943 nga urdhri i  B.B dhe drejtuesit e tjerë të lëvizjes. Ahmet Muka e gjeti gjallë   çlirimi i vendit ndërkohë që ai kishte luftuar me armë kundër pushtuesit të vendit. Shërbimi i tij është regjistruar  në  formacionet partizani ku ka shërbyer si ushtarak deri në kohë mërgimin  e madh dhe të përhershëm në vitin 1947.

Emrin e këtij patrioti e gjejmë te Biblioteka publike e qytetit të Vlorës. Në një rrëfim  që ka kryer L.Gjika ish-drejtore e këtij enti kulturor në Vlorë rreth krijimit të bibliotekës së këtij qyteti dhe dhurimit në fondin e saj nga patriot e intelektualë të qytetit:Kohë më vonë ,kryesisht pas luftës së dytë,me fondin ekzistues ,atë të Eqrem bej Vlorës mori formë ky institucion kulturor në këtë qytet është pasuruar nga dhurimi i revistave,librave e tj nga patriot si Ibrahim Shyti,Ali Asllani,Musa Jonuzi,Dr Ali Mihali,Jani Minga,Reis Golemi,Kristo Karbunara,Mateo Matathia ,Pepe Zevi,Murat Trbai,Ahmet Muka.