Nga Çerçiz Loloçi/
Nuk ka asnjë dyshim se shqiptarët në Maqedoni janë popullsia shumicë më homogjene përballë asaj maqedonase që herë ndihet serbe, herë bullgare, herë greke, herë sllavo-ruse, apo pakicave të tjera që kanë mbetur pas shpërbërjes së perandorisë turke dhe të ish-Jugosllavisë
Natyrisht atje ka edhe popullsi të tjera, të cilat nuk kanë aq peshë sa mund të kenë patur në këto 27 vjet të përmbysjeve të mëdha në shkallë botërore dhe rajonale
Mbijetesa e gjatë e Gruevskit është karta e nacionalizmit të shtirur dhe dobësia permanente e forcave të tjera politike (kryeisht shqiptare), përfshi edhe partinë tjetër më kryesore maqedonase të Zajevit që kërkon të krijojë qeverinë e re.
Në këtë atmosferë politike shqiptarët kanë qenë më të duruarit, më bashkëpunuesit, më shtetmbajtës dhe shteformues, paçka se në bashkwsinw e tyre etnike e tyre ka pasur edhe elementë të radikalizmit islamik, që janë financuar fuqishëm nga shtete dhe bashkësi të fuqishme antishqiptare.
Shqiptarët në të gjitha viset autoktone kanë pasur përherë një busull kombëtare që i ka mbajtur me identitet të fortë pro-europian. (Xhami pa fund, qindra-mijëra libra tërësisht fetarë, ceremoni dhe përkujtimore të përvitshme përkundër shkollave të pakta, përkrahja e nacionalistëve marksistë-leninstë “pa din e iman”, nuk kanë qenë akte që nderojnë shqiptarët në Maqedoni, por kjo është një pjesë fare e vogël dhe e pak e përfillshme përballë identietit euro-atlantik, kundruall lidhjeve të forta me SHBA dhe Europën).
Natyrisht se në zhvillimet e fundit shqiptarët nuk kanë qenë ëngjëjt përballë djajve të shumëfishtë, por koha ka kohë që punon për ta për t’u rreshtuar masivisht në boshtin euroatlantik.
Pikërisht ky nerv perëndimor do ta detyronte Ali Ahmetin dhe BDI për të mos qenë një parti tribu, do ta ndwrgjegjwsonte rivalin tjetër në opozitë Mendu Thaci, (mjerisht ende në listën e zezë të Departamenti të Shtetit të SHBA), që të silleshin si perëndimorë, pra të dorëhiqeshin në orë e më parë si një proces normal që ndodh zakonisht në vende të qytetëruara duke i hapur rrugë konkurencës, ardhjes në skenë të një klase të re politike.
Ndërsa për kërcënimin e Gruevskit se “pranon më mirë në burg se sa zyrtarizimin e shqipes”, kjo duhet marrë si një grahmë e fundit e nacionalistëve, sepse asnjë shtet në Maqedoni nuk mund të qëndrojë pa praninë e shqiptarëve.