Nga ELIDA BUÇPAPAJ/

Këto ditë opinioni shqiptar për herë të parë pas gati 70 vitesh po njihet me 40 firmëtarët e pavarësisë, Baballarët e Kombit. Këtë definicion kanë themeluesit e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, që njihen si „Etërit themelues të Amerikës“, për ata 56 burra që nënshkruan më 1776 Deklaratën e Pavarësisë të SHBA, e cila kërkonte shkëputjen nga Kurora britanike. Më vonëHistoriani Richard B. Morris në vitin 1973 do të identifikonte shtatë prej këtyre 56 firmëtarëve, si Etërit Themelues kryesorë, Etërit çelësa midis tyre John Adams, Benjamin Franklin, Alexandër Hamilton, John Jay, Thomas Jefferson, James Madison dhe George Washington, por ata 56 firmëtarë hynë menjëherë në historinë e SHBA dhe në memorien e kombit dhe qytetarëve duke filluar prej teksteve të historisë shkollore. Prandaj ky vend është i madh, sepse nuk i harron krijuesit e tij. Në Testamentin e Vjetër, në 10 Komandamentet (Dekalog) e Kuran nderimi ndaj prindërve është i detyrueshëm. Ashtu edhe nderimi për Etërit e Kombit.

Në Shqipëri ka ndodhur e kundërta, ka ndodhur Patricid, ku bijtë kanë vrarë Etërit e tyre dhe prandaj kombi vuan dhe nuk gjen qetësi. Në vend se në shkolla fëmijët të mësonin se cilët ishin themeltarët e pavarësisë, ata u helmuan që sa hodhën hapat e para me gënjeshtrën dhe u mëkuan me të vërtetën e manipuluar nga historianët e diktaturës, të cilët edhe sot e kësaj dite vazhdojnë e t’i mallkojnë ata burra shteti që e bënë Shqipërinë. Përpara disa ditësh piktori i talentuar Arben Morina hapi një ekspozitë me 40 Firmëtarët e Pavarësisë, ku për herë të parë opinionit shqiptar i është krijuar mundësia që t’i shohë në art fytyrat e tyre, të cilat nuk i njeh pothuaj askush. Për 70 vjet diktaturë dhe tranzicion është bërë gjithçka për t’i zhbërë ata njerëz, për t’i fshirë nga memoria historike, pra është ekzekutuar një genocid historik. Sepse ata 40 firmëtarë do të duhej të ishin në memorien e çdo shqiptari, emrat e tyre do të duhej të njiheshin ashtu si edhe alfabeti, alfabeti i ka 36 gërma, ata janë 40 burra që vinin nga familjet fisnike, njerëz të dijshëm të cilët kishin qënë shtetarë brilantë të Perandorisë Turke dhe që iu gjendën vendit të tyre sapo e lypi nevoja.

Të festosh 100 vjetorin e Pavarësisë duke harruar Etërit e saj do të ishte mallkim. Ju kujtohet se si vendoste Byroja Politike në kohën e diktaturës fotot e nomenklaturës së lartë përgjatë bulevardit Dëshmorët e Kombit në majë të ministrive? Nuk vendoste as dëshmorët, dhe as heronjtë e luftës, por fotot e Byroistave. Ashtu do të duhej të vendoseshin fotografitë e 40 firmëtarëve të pavarësisë. Por në vend të tyre, diktatura ushtroi terrorin e kuq, të shuarjes, diktatura ishte Patricide, por Patricide është edhe indiferenca. Kur botoj shkrimet e mia, dhe i vendos ato në Facebook dhe Twitter, miq gazetarë më dërgojnë përgëzime përmes inbox-it, sepse nuk duan të prishin rehatinë personale. Ky është mjerim kombëtar. Të heshtësh. Të heshtin gazetarët. Dikur ne heshtnim nga frika, tani gazetarët shqiptarë heshtin prej rehatisë, sepse luksi dhe komoditeti i bën indiferentë, i bën lepuj e frikacakë.

 

Por, gjithsesi, të gjithë vërejmë se këtë 100 vjetor të Pavarësisë diçka ka lëvizur për të mirë dhe uroj që kjo kthesë të mos jetë si fushatë. Ka filluar të krijohet përshtypja se ekziston një vullnet për të ndriçuar të vërtetën. Ka filluar të flitet për fatin tragjik të 40 firmëtarëve. Kam lexuar se ka një studim të Artan Lames i cili zbulon fatet e 40 firmëtarëve, njëri prej tyre, pikërisht Lef Nosi, ai që e kishte shpëtuar deklaratën e Pavarësisë nga dora e historianëve të diktaturës u pushkatua nga regjimit totalitarist dhe nuk ka varr, tre firmëtarë të tjerë vdiqën në burg dhe kanë mbetur pa varr, 6 prej tyre u burgosën dhe u dënuan deri në 24 vite burg, 4 u arratistën dhe 15 prej tyre vdiqën në emigracion, të ndjekur nga hienat e sigurimit të shtetit!

Por kulmi arrin kur shohim se edhe gjatë këtyre 22 viteve tranzicion Patricid-i ka vazhduar përmes heshtjes, indiferencës dhe lënies në harrim. Nuk ka mbetur prej Etërve asnjë shenjë, ndërsa nuk ka rreshtur asnjë çast prej historianëve të historiografisë të sistemit komunist që kundër tyre të hidhet veç dhé e baltë. Prej kohës që ata themeluan shtetin më 28 Nëntorin e 1912, gjatë këtyre 100 viteve kanë ndodhur tërmete shumë të forta kundër shqiptarëve: luftrat ballkanike, ndarjet e trojeve shqiptare, luftrat botërore, diktatura dhe tranzicioni. Shenja e parë e ringjalljes ishte Kosova, ndërsa de jure ringjallja e shqiptarëve duhet të kishte nisur ashtu si për të gjitha vendet ish-komuniste pas përfundimit të Luftës së Ftohtë dhe rrëzimit të Murit të Berlinit e sistemit totalitarist.

Në Shqipërinë e tranzicionit kanë vazhduar gënjeshtrat, ka vazhduar terri historik dhe propaganda trushplarëse se diktatura ka qenë e mirë dhe etërit që krijuan vendin kanë qenë tradhtarë dhe e kanë merituar shfarosjen dhe ekzekutimin e Patricidi-t, i cili është dhe do të mbetet i dënueshëm nga Zoti nga Njeriu i Qytetëruar dhe nga shenjtorja drejtësi. Ndërkohë, duke u nisur prej këtyre shenjave të mbara, edhe një herë uroj që kjo klimë festimesh të mos jetë fushatë, por fillimi i ri për shqiptarët, për të njohur veten, se nga vijnë, sepse atëherë do ta kuptojnë shkakun se pse integrimi në Europë është pjesë e identitetit të tyre të mohuar sa nga pushtuesit, sa nga diktatura, aq edhe nga indiferenca e tranzicionit.