Esse- rreth ceremonisë martesore të artistes shqiptare, në Amerikë, Aida Dyrrah/
Shkruar nga Raimonda MOISIU/
Këngëtarja shqiptaro-amerikane Aida Esther Dahan e njohur ndryshe në botën e Artit e të Muzikës shqiptare me emrin artistik Aida Ndoci Dyrrah po përjeton momentet më të bukura e të lumtura të jetës, për gati pesë vjet me të dashurin e saj me kombësi isrealite Eyal Dahan, dashuri të cilën e kurorëzoi në martesë në fundvitin e kaluar. Dashuria e artistes shqiptare me Eyal lindi me shikim të parë në avionin Lufthansa, i cili u shëndrrua në qiellin e dashurisë për dy të rinjtë, që fati ju kishte rënë të kishin sediljet ngjitur dhe udhëtonin drejt Amerikës. Gjatë bashkëjetesës Aida & Eyal sollën në jetë vajzën e tyre Nathel, fryti i asaj dashurie të bukur, që lindi në lartësitë qiellore, dhe me të drejtë Aida shprehet se: “Love is in the Air”! Nuk ka asnjë lloj pasurie apo pushteti që mund ta zëvendësojë dashurinë për gjysmën time, Eyalin.”-thotë artistja. Ajo është gjithmonë e dashuruar me princin që i fali gjënë më të bukur në jetë, Baby Girl-Nathel-që në shqip do të thotë “Dhuratë e Zotit”. Dhe për këtë artistja falenderon Zotin.
Aida Esther Dyrrah është një nga këngëtaret më të preferuara e kërkuara në Diasporë, ku jep maksimumin e talentit të saj dhe rrëmben nga publiku artdashës duartrokitjet, mirënjohjen dhe admirimin e tyre. Gjurmët, përpjekjet, ëndrrat e sfidat e karrierës së saj artistike muzikore janë vlerësuar me cmime kombëtare, si fituese e Festivalit të 45-ë të Këngës në RTSH, me “Balada e Gurit”, e cila u kualifikua edhe për në Eurovizion, 2007-ë, Helsinki, dhe me cmime mirënjohje ndërkombëtare në Diasporë.
Aida Esther Dyrrah & Eyal Dahan kurorëzuan në martesë, bashkëjetesën e tyre prej disa vitesh në një ceremoni tradicionale dhe epike hebraike në Temple of Mashadi, Jeëish Center me adresë 48 North Rd, Great Neck,11024, Long Island Neë York, në mesin e dhjetorit të vitit që kaloi, një javë para Krishlindjeve. Ceremonia ishte private, modeste, e mahnitëshme, dhe me të vërtetë e këndshme dhe mbresëlënëse, që buron nga pasuria tradicionale e ritualit martesor dhe shenjtërimit të dashurisë, mirëfilli klasike, realiste e tradicionale mes dy kulturave, hebraike dhe shqiptare. Rituali martesor në Temple of Mashadi u krye dhe u bekua mjeshtërisht nga Rabbi Abraham Tash. Në sytë e Aidës dalloje lehtë kristalet e lotëve dhe dridhjen e supeve, jo vetëm për shkak të sezonit dimëror me temperatura të ulëta, por ishte gjendja emocionale e nuses. Rrezet e diellit dimëror dolën nga retë e bardha dhe disi të trishta, vetëm në momentin e duhur gjatë ceremonisë, depërtuan përtej emocioneve të ciftit martesor, duke i ngrohur me idenë se ishin më të lumtur se kurrë, po jetonin momentin me solid të vetëbesimit mes tyre –lidhjen martesore – dashurinë e jetës. Dashuria është frymë. Ajo të con në lumturinë shpirtërore, kur ajo është dashuri e vërtetë. Në pamje të parë cifti dukej i qetë mes vedit. Ata kanë pasur mjaft kohë të rrinë sëbashku e ta njohin më mirë njëri tjetrit, derisa erdhën në altarin e dashurisë, të lidhin përjetësisht martesën. Artistja shqiptare dukej si një hyjneshë me fustanin e bardhë të nusërisë, të stolisur me perlat e bardha. Vellua derdhej magjishëm në shtatin e saj të bukur dhe dielli vezullonte perlat e vellos sikur të ishin, ylbere të argjënda. Ylbere që ngjasonin me shiun e imët, dhe nuk ishin gjë tjetër vecse lotë gëzimi. Dhëndërri i qëndronte përballë. Vetëm e vështronte, me buzëqeshje e adhurim. Supet e kolme e të brishta të Aidës dridheshin, ndërsa buzëqeshja e saj, dhuronte ëmbëlsinë dhe ngrohtësinë tek të pranishmit, që për një çast kishin ngulur sytë e tyre te bukurija përrrallore e ciftit. Aida & Eyal dëshironin që ai cast të mos mbaronte kurrë. Vështrimin rrëzëllitës me sytë e ngrohtë e të qeshur nuk ia ndanin njëri tjetrit dhe duart shtrënguar, edhe në castin kur Eyal-i i tha: “Ndjehem i bekuar që erdhe në jetën time, Aida! Mbas mbarimit të ritualit në Temple of Mashadi, Jeëish Center, cifti dhe pjesëmarrësit e dasmës, familja e Aidës dhe Eyalit, miq shokë e të afërm nga të dyja palët, u zhvendosën në kështjellën hebraike të ciftit Faye & Michael Doomchin, një bujtinë mikpritëse, ku brenda saj gjithcka ishte dizenjuar sipas traditës hebraike dhe shqiptare, me flamurin hebraik dhe shqiptar. Më duhet të theksoj se cifti Faye & Michael Doomchin ishin jo vetëm mikriptësit, të cilët hapën dyert e kështjellës së tyre, por ishin edhe menaxhuesit e ceremonisë martesore nga fillimi deri në fund. Ndërsa Kathy Cekaj, mike e ngushtë e artistes shqiptare, ishte shoqëruesja kryesore e nuses (bridemaid). Gjithashtu zonjusha Kathy ishte kujdesur për tualetin dhe fustanin e nusërisë të Aidës. Ndërsa Myer Zaibel dhe Russell Ëinner ishin shoqëruesit kryesorë (bestmen) të dhëndërrit, Eyal. Kjo përzierje e traditave të dy kulturave ishte sa modeste, po dhe aq magjike, e këndshme dhe mbresëlënëse për dashurinë, e cila lindi në qiell me shikimin e parë, mori frymë lirisht në rrugën e bashkëjetesës dhe deri në ditën simbolike të martesës. Ditët e ftohta të dhjetorit i shtuan ciftit dhe së bashku me të edhe pjesmarësve, kënaqësinë e të qënit ngrohtë në ceremoninë martesore, për nga harmonia dhe dashuria, ashtu si vetë jeta, që është e bukur plot dashuri dhe mirësi, në të përditshmen njerëzore. Përzierja e traditave të dy kulturave asaj shqiptare dhe hebraike ishte shumë domethënëse, tunduese, prekëse, emocionale dhe tejet mbresëlënëse. Një nga momentet më kulminante ishte ura e Jamakëve sipas traditës hebraike. Secili dasmor si ai hebraik dhe shqiptar kishin vënë në kokë Jamakën* dhe prisnin nusen e dhëndërrin të zbriste nga makina. Në sytë e Aidës kishte lot gëzimi dhe të qeshura, teksa vështronte nënën e saj e të afërmit e tjerë. Dukej sikur u thoshte: Bobo edhe këtë jau bëra, ju vura Jamakën në kokë! Kënga e parë në gjuhën angleze “Forever and Alëays” u këndua nga vetë artistja shqiptare, të cilën ja kushtonte gjysmës më të mirë të jetës së saj, të dashurit Eyal dhe frytit të tyre të dashurisë, Nathel. Më pas muzika dhe vallëzimi do të gjallëronin dasmën dhe pritja festive e dasmorëve ishte argëtuese me muzikë dhe vallëzim deri në orët e vona të mbrëmjes. Të gjithë dasmorët, kërcenin, qeshnin, trokisnin gotat e ngrinin dollitë nën tingujt e muzikës popullore shqiptare, hebraishte dhe angleze, mes haresë e gëzimit të pafund. Moment mbresëlënës ishte edhe prerja e tortës ku binte në sy mbishkrimi “Love is in the air”, si për t’ju treguar të gjithëve se ishte pikërisht qielli ai që lidhi këtë dashuri, dhe betimin për të qenë bashkë gjithë jetën. Babai i Aidës me jamakën në kokë priti bijën e tij kur zbriti nga makina dhe e shoqëroi për në Hupa (Chupa*), ndërsa vjehrra e bekoi Aidën sipas traditës hebraishte, duke pirë verë nga e njëjta gotë me nusen e ardhshme të djalit, që simbolizonte mirëkuptimin dhe respektin reciprok nuse & vjehrrë. Aida këndoi serenatat e Korcës dhe këngën popullore të jugut nga është origjina e prindërve të saj, këngët popullore të Shqipërisë së mesme të zonës së Durrësit, aty ku artistja është lindur, rritur e kënduar për herë të parë, që i dha asaj edhe emrin artistik Aida Dyrrah. Serenatat korcare si; ‘C’është ajo që po zbret nga mali”, “Të dinja të vogël”, “Bëmë Zot dhëndërr ëëëë “, “Kur nata Korcën e mbulon”, “Më mirë me ty dhe fukara” , do të ndiznin dasmën dhe u pëlqyen shumë nga të afërmit e dhëndërrit të cilët do të vallzonin deri vonë nën tingujt e muzikës. Është kënaqësi të marësh pjesë në ceremoni të tilla, po dhe aq sa vështirë të përshkruash një skenë të tillë që edhe pse nuk ka regjizor, vetë momentet e përjetuar vijojnë sikur të qe një filëm i ndërtuar me dhjetra skena e dublime. E gjithë dasma ngjante si një përrallë e kohës moderne.
Të trashëgohesh Aida!
*Jamaka-Kapelja e vogël karakteristikë e kombësisë hebraike që vendosin meshkujt në kokë.]
*Hupa(Chupa shkruhet hebraisht e shqiptohet Hupa, në shqip është Tenda e Shenjtë, e ngritur apostafat për të bërë bekimin e ciftit)
Shkruar nga Raimonda MOISIU
Shkurt, 2015
.