Shkruan: Fabio STRINATI /
Çfarë mund t’i quajmë kushtimet? Një shprehje pak më ndryshe të kultit të personalitetit apo të individit ? Një nënvënie tërësore të atij që i shkruan në lidhje me tjetrin të cilit i drejtohen? Apo një respekt i pastër, një vlerësim i rrjedhur nga venat e autorit të kushtimit. Gjithë këto mëdyshje nuk kishin sesi të mos më vinin në mendime për ditë të tëra. Duhet vetëm t’i pranoja në heshtje këto kushtime apo t’i bëja pronë të lexuesit të gjërë? Kur më vunë përpara edhe shqipërimet e tyre, vërejta që nuk kisha më mundësi të shtiresha sikur ato nuk ekzistonin. Së pari kërkova të njihem me autorin. Mësova se nuk është ndonjë “dosido”, por poet, pianist, kompozitor, artist viziv e fotograf. Mësova, dhe jo pa u mahnitur, se kish lexuar libra nga të mitë, se kishte njohuri të mjaftueshme sidomos për Lushnjen e Beratin, por edhe Krujën; se këto vende të shtrenjta për mua si vëndlindja ime, ajo e babait, dhe Krujën e nënës kish filluar t’i njihte duke u nisur nga librat e mi, për t’u thelluar më tej me udhëtimet e tij të posaçme në ato zona. Një e papritur më vete ishte edhe dërgimi i dy kompozimeve për pianoforte të frymëzuara prej vargjeve të mia – pjesë muzikore që më mbushën dëgjimin si britma e rënkime të vërteta vuajtjeje e trishtimi. Dhe të mendosh që para kësaj nuk e njihja as virtualisht autorin.
Gjithë këto arësye mjaftuan të më bindnin për t’i botuar këto vargje, që në fund të fundit janë një përkëdhelje e ndierë për pjesë të rëndësishme të atdheut tim.
Me mirënjohje të thellë për këtë mik italian të dashuruar me Shqipërinë dhe letërsinë e saj,
Shpend Sollaku Noé
TEK BUKA, TEK VAJI E TEK VERA
kushtim Shpend Sollaku Noé-së nga Fabio Strinati
NEL PANE, NELL’OLIO E NEL VINO
A Shpend Sollaku Noé
1.
I gjithë një gllënkë fryme thëllimi i Beratit
qyteti i lashtë jeton brënda një zëri
që kumbon një jehonë pjellore
nga njëra degë në tjetrën, shfryn
në një kënd hijen e mekur, gulçon
një notë në Osumin dredhak
i gjithi një psherëtimë, një vorbullë ajri
ortekë pasqyrash, që marrin oksigjen
në një thjerëz.
*
Tutto un respiro il vento di Berat,
città antica che vive in una voce
che risuona un’eco fertile
tra un ramo e l’altro soffia
in un angolo l’ombra silente, sbuffa
una nota nell’Osum che serpeggia
tutto un sospiro un cerchio d’aria
moltitudine di specchi, ossigenati
nel riflesso.
2.
Si një tablo varur tek boshi,
tek buka, tek vaji, tek vera
një re e bardhë pezull
mbi Manastirin e Ardenicës
një zë i panjollë… tek fati një rit
valëvit një duhmë, përqeshje e zhveshur,
në një shkulmë ere një klithmë.
*
Sembra un quadro nel vuoto,
nel pane, nell’olio e nel vino
sospesa una bianca nuvola
sopra il Monastero di Ardenica
una voce candida… nel destino un rito
aleggia nel vento mimo spoglio
uno squarcio nel tempo aleatorio,
in una folata un grido.
3.
Mëzat e kaltër shkelmojnë qiellin
në mungesë resh të xhindosura,
klithma vrambullijnë prej një gjysmërruzulli
lëpirë nga jehona brengosjesh,
nga një gërvishje, harbimi
i përjetësisë shfryn prej një përflakjeje
kordha një shtrëngatë
në vjeshtë derdhet mbi tokën e shkrumbët
një gjethe e trishtuar këmbane e qielli.
*
I puledri azzurri scalciano nel cielo
in assenza di nuvole feroci,
grida stridono da un emisfero
lambito da echi di tristezza:
da un graffio, la furia
dell’eterno spira da una fiamma
la spada un temporale
in autunno cade sopra la terra arsa,
una foglia triste di campana e di cielo.
4.
Poeti është frut i një trungu të risjellë në jetë
prej një rrufeje, përdhosur dhe në zemër
ato mbresa në të kuqe, kur plagët
rrjedhin në venat e mbarsura
tek ndërmendjet, dergjen historitë
si nyje lëmshash nëpër gishtat e duarve.
*
Il poeta è frutto di un albero rimarginato,
da un lampo, vessato e nel cuore
quei ricordi nel rosso quando
scorrono le piaghe nelle vene pregne,
nei ricordi ristagnano le storie
come nodi, gomitoli tra le dita delle mani.
5.
Në një dhomë, vështrimi yt hijerëndë
gërryen një rudhë në faqen e murit
të ngjyer me diturinë tënde (agimesh e muzgjesh) në lulëzim,
beteja hijesh. Në një fletë të bardhë, pena e mençur
që s’gënjen, që as edhe shpërfill: mikpriten në kohëra
kthina brenda një libri përtej pambarimit,
Kufiri i mjegullës; një frazë, jo djegësia
në grykë, në varg e gjithë natyra, e katërçiptë,
në jetë ashtu si në tokë, bën të gëlojnë farërat.
*
In una stanza, il tuo volto serio e nel profondo
scava una ruga nel muro, parete dipinta…
del tuo sapere (crepuscolo o imbrunire) in fiore,
battaglie d’ombre. In un foglio bianco,l’inchiostro saggio
che non mente, né si trascura: albergano nel tempo
stanze dentro a un libro oltre un infinito
il confine della nebbia; una frase, non l’arsura
in gola nel verso tutta la natura integra,
nella vita come nella terra, germogliano i semi.
FABIO STRINATI
Ha tradotto dall’italiano in albanese E. Salla
I shqipëroi prej italishtes E. Salla.