“Vështrimi i udhëtarëve dhe gjeografëve italianë “ midis Shek XIX –të  dhe XX –të për Shqipërinë/

 

Nga Gezim Llojdia/

 1.Shumë studiues italianë, sidomos gjeografët dhe gjeologë, realizuan  një numër të udhëtimeve në trevat shqiptare, deri tani pak të  njohur a dhe studiuara.Përveç revistave dhe botimeve shkencore, dëshmitë e këtyre udhëtimeve u besohen fotografive të marra në momentet më të rëndësishme, që i atribuohen rasteve jo homogjene. “Vështrimi i udhëtarëve dhe gjeografëve italianë “midis shekujve të XIX –të  dhe XX –të për Shqipërinë mundësoi që në vitin 2012 të hapet edhe një ekspozitë  me punime të kësaj natyre.

2.Në përputhje me qëllimet shkencore të misioneve, shumë fotografi janë të dizajnuara për qëllime arsimore, për shembull, për të ilustruar përshkrimet e morfologjisë së terrenit ose kostumeve tradicionale të një rajoni të caktuar.Ka edhe shumë raste të fotografive  të studiuara  të marra për shijen thjesht estetike, për të siguruar bukurinë e peizazhit.

3.Këto shifra në mesin e më të rëndësishme të gjeografisë italiane (Antonio Baldacci, 1867-1950, Roberto Almagià, 1884-1962, Bruno Castiglioni, 1898-1945, Ferdinando Milone, 1896-1897, Aldo Sestini, 1904-1988), përveç ajo që konsiderohej edhe puna e një gjeologu (Mario Magnani), një ekspert i gjërave shqiptare, i cili ishte shumë afër gjeografëve për shkak të afinitetit të tij për interesa dhe studime. Shumica e fotografive të marra gjatë udhëtimeve të tyre, shpesh të promovuara dhe të financuara nga Shoqëria Italiane Gjeografike, mbahen në arkivin fotografik të kësaj shoqate. Në total, dokumentet fotografike (pozitive, negative, sllajde, kartolina) me subjektin shqiptar janë rreth 3500 dhe përbëjnë një pjesë të rëndësishme të Arkivit në aspektin e cilësisë dhe sasisë