NGA ASLLAN BUSHATI/Disa ditë para marrjes së detyrës, Presidenti i zgjedhur amerikan Donald Trump, dha një deklaratë të shkurtër  në media, ku ndër të tjera  tha se:” NATO-ja  është një organizëm i vjetëruar”. Kjo bëri që një alarm i vërtetë të përhapej (madje mund të thuhet pushtoi),  me shpejtësi shumë të madhe  gjithë vendet europiane  dhe një pjesë të amerikanëve ,sikur katastrofa  ndodhi.

Por për efekt analize, le të këthehemi   prapa në kohë  gati shtatë dekada dhe të pyesim: pse u kriju NATO-ja,   organizmi më i madh dhe më i fuqishmi ushtarak i të gjitha kohrave? Përgjigja është shumë e thjeshtë: instrument për mbrojtjen e Amerikës Veriore dhe Europës Perendimore   nga rreziku komunist . Dhe në vazhdim, vërtetë ishte kaq  real në atë kohë  një rrezik i tillë? Po ishte me të vërtetë, sepse përvec  Bashkimit Sovjetik (që kishte 16 republika), komunizmi  në Europë  ishte shtrirë edhe në: Poloni, Republikën Demokratike Gjermane, Ceki+Sllovaki (Cekosllavaki), Hungari, Rumani, Bullgari, Shqipëri dhe gjysmak edhe në Jugosllavi.

Si kundër peshë e NATO-s,  në vendet e mësipërme komuniste u kriju edhe  Traktati i Varshavës i cili jetoi  deri në shembjen e komunizmit në vitin 1990. Pra  NATO-ja u kriju kundër komunizmit, por komunizmi ka gati 27 vite që është varrosur dhe nje pjesë e rëndësishme e vendeve ish komuniste, sot janë anëtare të NATO-s. Pra objekti strategjik për të cilin NATO u ngrit nuk ekziston më  si objektiv dhe realisht komunizmi  nuk përbën asnjë rrezik për gjithë vendet që inkuadrohen në këtë organizëm.  Atëherë Presidenti i zgjedhur Donald Trump, mendoj se  ka plotësish të drejtë kur thotë se NATO-ja është e vjetëruar.

Por meqënëse komunizmi nuk është më rrezik për botën e sotme demokratike, pyetja shtrohet :a ka ndonjë rrezik tjetër kërcënues në ditët e sotme? Unë mendoj se: po ka një rrezik dhe ai është terrorizmi  (të cilit hëpërhë mund ti vihet mbiemri islamik, por që  në të ardhmen mund të ketë edhe  mbiemra të tjerë). Po NATO-ja, një instrument kaq i rëndë ushtarak, a mund të jetë efikas në luften e re kundër terrorizmit? Pëgjigja ime si ish ushtarak, është se pothajse është e vështirë për të mos thënë e pamundur. Atëherë përsëri  Presidenti i zgjedhur Trump  paska  të drejtë kur thotë se Nato-ja është e vjetëruar. Por ky fakt vetëm si  konstatim nuk e zgjidh  problemin e luftes kundër terrorizmit. Problemi zgjidhet duke ndryshuar strategjinë, taktikën dhe formën e organizimit. Pra Nato-ja e sotme duhet të  ristrukturohet , të ndryshojë e ti përshtatet armikut të ri. Por duke ndryshuar objektin strategjik, formën e të bërit luftë dhe strukturën organizative, nga Nato-ja e sotme mund të largohen disa aëntar, ashtu sic mund të vijnë  disa të tjerë si psh: Austria, Zvicra,Serbia, Ukrahina dhe pse jo edhe Rusia. Ndokush mund ta quaj pohimin tim  të mësipërm  si një lajthitje,dakort, por  edhe Presidenti i ri amerikan ndoshta  mendon në këtë linjë kur thotë për rusët e Putinin se po na ndihmon në luftën kundër terrorizmit. Une po hamendsoj e po ndjek llogjiken e analizës sipas këndshikimit tim dhe nuk kam asnjë kontakt me administratën e re amerikane të Presidentit Donald Trump. Gjërat mund të marrin tjetër kahje e të zhvillohen në kundërshim me sa unë po shtroj si  opsione të mundëshme. Por koha është  etaloni i së vertetës, le të presim.

Nga Presidenti i zgjedhur amerikan Donald Trump, gjithashtu  është thënë se edhe Bashkimi Europian (BE), mund të mos ketë ndonjë perspektivë të kënaqëshme  zgjerimi, madje anëtarë të tjerë shpejt mund të largohen prej tij sic bëri  Mbretëria e Bashkuar (UK).  Nuk është cudi që  ky fakt mund të bëhet realitet sepse ka gati 100 vjet (që nga 1920) , që flitet për një bashkim të vërtetë europian dhe ai nuk realizohet në formatet e menduara ose si modeli i Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Mos realizimi i kënaqëshëm e funksional i  këtij bashkimi ,vjen për shumë arsye, por mbi të gjitha nga tërheqjet centrifugal  e përplasjet që ka nga brenda unionit . Fuqitë e mëdha europiane shpesh  janë të prirura  të mendojnë  me  mentalitetin e  perandorive të së kaluarës dhe për ndarje të  reja  të pasurive  e interesave në kurriz të më  të vegjëlve ose më të dobtëve  ekonomikisht. Por jo vetëm kaq,  me sa duket Amerika është lodhur  me europianët dhe e  ka patur shumë të vështirë  lidhjen e kontratave ekonomike  me to kur shpesh nuk bëheshin dy mendje bashkë të shteteve të BE-së. Parë nga ky kënd shikimi administrate e re  amerikane, mund të bëjë edhe një tip diversion që ta ketë më të lehte të bisedojë e kontraktojë dyshe me cdo shtet, ashtu sic shkërmoqja e ngadalëshme e BE-së mund të ndodh realisht . Le të presim, koha do të na tregojë.

Por sido që të ndodh, shqiptarëve nuk u vjen ndonjë e keqe që në programit e tyre  perspective të venë si synim BE-në. Brendia e këtij synimi do ti motivonte ata më shumë për t’ju afruar nivelit ekonomik, demokracisë e shtetit ligjor të vendene të BE-së dhe të bëhej realitet ëndërra e studentëve të 90-tës  që thoshte se e duam Shqipërinë si gjithë  Europa.

Po ashtu mendoj se edhe OKB-ja, ka kohë që është bërë një mekanizëm shumë i rëndë e i pa manovrueshëm. Në shumicën e rasteve një votë kundra nga anëtarët e përhërëshëm të Këshillit Sigurimit, ka bërë dëme të mëdha e të pa riparueshme (kujtoj këtu agresivitetin e disave në ceshtjen e pranimit të Kosovës në këtë organizatë), por ka edhe qindra shembuj të tjerë . Shpejtësia dhe eficenca në kryerjen e veprimeve në  raste emergjencash,  ka lënë për të dëshiruar, për të mos thenë se në shumicën e rasteve ka dështuar. Atëherë pyetja shrohet : a duhet të ndryshojë në strukturë e në përmbajtje ky organizëm kaq i pa manovrueshëm e  jo eficient që gëlltit me miliarda dollar në vit? Unë mendoj se po duhet të ndryshojë. Po administrate e re amerikane a e ka ne plan një gjë të tillë? Nuk e di, por mendoj dhe dëshiroj se po.

Duke e mbyllur këtë optikë gjeostrategjike, do të dëshiroja që Presidenti i  45-stë i SHBA-së, Donald Trump,  që  më 20 Janar 2017 merr zyrtarisht detyrën , të ketë sukses në realizimin e platformës së tij për ta bërë Amerikën më  të fuqishme e më të begatë në cdo drejtim dhe  ti konsiderojë shqiptarët në trojet etnike, si shteti i 51-të amerikan, sepse ata e meritojnë një gjë të tillë me dashurinë që tregojnë për Amerikën   cdo ditë.