Nga Gëzim Llojdia/
Është ndarë nga jeta poeti dhe shkrimtari Halil Qëndro.Ikja e poetit kurveleshas ka hidhëruar miqtë etij poet dhe lexues.Ata e krahasojnë ikjen etij me rrëzimin errapit shekullor në qëndër të katundit Preogonat,Tepelenë.
Kush ishte poeti Halil Qëndro?
Halil Qendro – Poet, autor librash. Lindi në Progonat, më 1936. Mbaroi të mesmen në shkollën ushtarake “Skënderbej”. U diplomua pranë Universitetit të Tiranës, dega Gjuhë-Letërsi. Ka punuar gazetar dhe redaktor në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”. Për qëndrimet e tij kritike ndaj skemës së Realizmit Socialist u internua për 22 vjet, duke iu hequr edhe e drejta e botimit. Ka botuar në poezi e prozë.Botime në poezi: “Dashuri e shqetësuar”, “Këngët e Progonatit”, “Loti i diellit”, “Hemorragji”, “Endacaku i shpresës”, “Jam tepër i lodhur”, “Ezopi në gjyq”;Botimet në prozë: “Si në balada” (tregime e novela), “Rrëfimet e pasmesnatës” (tregime e novela), “Pasqyrë pas shpine” (roman), “Dimra të Shqipërisë në dy kohë” (roman).Si e vlerësojnë miqtë e tij?
Myrteza Mara :Ndarja nga jeta e intelektualit te shquar, e njeriut te mire, te urte e te mencem, e poetit dhe shkrimtarit, e patriotit dhe veprimtarit te shquar Halil Qendro eshte me shume se dhembje, eshte humbje e vertet. Ai diti aq bukur te buzeqeshte edhe kur i erresuan diellin, edhe kur i mohuan ajrin. Edhe kur i vrane fjalen ai diti te flas me heshtjen e tij sepse ishte mbi te gjitha NJERI! Halil Qendro la pas jo vetem krijimtarine e tij ne fushen e letersise dje publicistikes, por dhe emrin e tij te lare me driten e diellit. Kam patur fatin dhe nderin ta njoh nga afer, te lexoj edhe nje pjese te krijimeve te tije dhe kurr nuk me hiqet nga mendja nje varg tek vellimi “Loti i Diellit”: “Me lehte nga te gjithe vritet poeti” Veprimtar shoqëror, kryetar i parë i Shoqatës Kulturore Atdhetare “Labëria” zgjedhur nga Kuvendi i Parë i saj, në qershor 1998. Klubi i Shkrimtareve “Petro Marko” Vlore mer pjese ne kete hidherim dhe i dergon ngushellimet me te sinqerta familjes dhe te afermeve te tij!
Sejmen Gjokoli:Ej, po ç’po bëhet kështu…Po na ikin një nga një burrat e Labërisë, poetët e gojëtarët e shquar të viseve labe.
U këput dhe një rrap apo shkëmb Progonati, që bënte hije dhe kur hijen ja zinin…që këndonte e ligjëronte dhe kur grykën donin tja prisnin.
Na miqësoi puna e përbashkët në Shoqatën “Labëria” kur e patëm në krye por më parë na kishte miqësuar vargu i këngëve të tij botuar në disa vëllime.
Për mua një humbje e madhe e letrave shqipe, e Progonatit me “ vulë” , por edhe e Kurveleshit e Labërisë të tërë…
Lamtumirë i dashur Poet, i shtrenjti njeri, i palodhuri veprimtar i Labërisë, i miri Halil Qendro !
Të ndriftë kujtimi si pena e vargu yt i përflakur !
Poezi nga Halil Qëndro
Anijet e mërgimit
S’mjaftojnë as anijet e botës
të bartin mërgimin tënd,
gulçojnë të fundosen nën mbipeshën e dhimbjes,
detet e tu
shkretëtira shresash,
ujënaja të kripura lotësh.
Po ti vetë fatin tënd të verbër e zgjodhe,
mezi ruaje zjarrin e paktë te vatra,
e kyçur në marrëzi të vetmisë
i kanoseshe botës me një gur hobeje,
tundje një çokane ogiçi dhe ngjirreshe
e tani e tëra në një det të trazuar,
të presin bankina të lakuriqta
dhe brigje me fenerë të shuar,
shpresëpashuara ime e cfilituar,
Shqipëri !
1991
________________________________________
Halil Qëndro
Pranvera e këtij viti
Si na zuri kaq befasishtë këtë vit pranvera !
Lulet dhe zogjtë kaq pranë
dhe s’i vëmë re as ngjyrat, as këngët,
jemi harruar pas bisedave të nxehta për pluralizmin,
të mbledhur rreth sofrës së varfër vëllezërit
si s’vendosën mes tavolinës një buqetë me lule
për të kujtuar Pranverën dhe fytyrën e Nënë.
Si na zuri kaq befasisht këtë vit pranvera !
I kanë humbur mes tyre kufijtë
lulet dhe plagët,
udhëkryqi dhe shtegu i dritës,
a diçka që s’di si ta them se është tej kufirit të fjalëve,
a diçka që s’di si ta shpreh
se është tej kufirit të dashurisë e urrejtjes.
Si na zuri kaq befasisht këtë vit pranvera !
1991