Nga Hamit Kokolari
Përmbledhja e artikullit nga Gjon Kadeli/
Propaganda serbe, sidomos, betejën e Kosovës (1389), të cilën e ka paraqitur si një mit të pavdekshëm të idealit kombëtar Jugosllav, dhe një kohsisht si argument për të justifikuar rivendikimet serbe në Kosovë. Fakti është se beteja e Kosovës, nuk ka qenë vepër e serbëve, por e një kualicioni të krishterë të përbërë prej Serbëve,Shqiptarëve, Bullgarëve, Boshnjakëve e Ungarëve. Komanda e përgjithëshme iu besua mbretit Lazar të Serbisë.Lufta filloi dhe gjatë saj u vra mbreti Lazar i Serbisë dhe Sulltan Murati e shumë të tjerë nga të dy palët, por luftën e fituan Turqit.Vetëm fati dhe rasti i solli Serbët të zgjedhin Kosovën si fushë betejë; sepse, në të vërtetë, nuk ka qenë ndonjë herë tokë serbe e vërtetë.Sa për shprehjen “Stara Serbija” domethënë “Serbija e Vjetër,” që Serbët e përdorin zakonisht për të quajtur kështu Kosovën,duhet theksuar se ajo shprehje nuk ka asnjë bazë historike, dhe se Serbët e kanë shpikur vet nga mesi i shekullit XIX, për t’i shërbye ma mirë qëllimeve të tyre ekspansioniste në dëm të Shqipërisë.Pasi Turqit pushtuan Ballkanin dhe sundimi i tyre zgjati afër pesë shekuj, megjithë këtë, Shqiptarët, jo vetëm që nuk u asimiluan prej sunduesit të ri, por e forcuan pozitën dhe racën e tyre.Në fillim të pushtimit të Ballkanit, turqit, rezitencën ma të madhe e gjetën në popullin Shqiptar, i cili e vazhdoi luftën afro një shekull.Sidomos rezistenca e vazhdueshme dhe e pathyeshme e Skënderbeut.Shqiptarët e Kosovës, që ishin si paraorjë e racës, zhvilluan një luftë të dyfishtë dhe shekullore, kundër sundimit turk që përpiqesh t’i mposhtë sa më shumë dhe kundër infiltracionit dhe veprës së asimilimit që zhvilluan sllavët me anën e fesë dhe të propagandës.Kundër Tuqëve, që përpiqeshin t’i mposhtnin, edhe ma tepër, Shqiptarë ngrinin krye herë mbas here, gjë që provohet nga të 54 lëvizjet kryengritëse shqiptare që regjistron historia turke, nga të cilat ajo e vitit 1668 që plasi në Mitrovicë,dallohet, sidomos, sepse në atë morën pjesë të gjithë Kosovarët.Prape në Kosovë, ndodhën më vonë ndërmarrje për ringjalljen e Atdheut Shqiptar.Fakti historik që e filloi rilindjen shqipetare, ndodhi në gjirin e vilajetit të Kosovës në Prizren, ku u themelua lidhja e famëshme, e njohur me emni Lidhja e Prizrenit.(1878). Nga Kosova filluan të zhvilloheshin degët e kësaj organizate madhështore, që si një shkëndi u përhap nën shtyrjen e ndjenjës kombëtare, në të gjitha anët eShqipërisë. Kosovarët ishin elementi kryesor i Lidhjes që e vunë në zbatim programin e mbrojtjes së interesave shqipetare duke luftuar kundër Malazezëve,Serbëve dhe Grekëve.Rezistenca e organizueme e Lidhjes së Prizrenit, u solli për dy vjet me radhë, shumë pengime fuqive të mëdha dhe Turqisë vetë, dhepërgnjështroi mendimin e atyre që pretendonin se Lidhja e Prizrenit ishte një krijesë dhe një lodër e qeverisë së Stambollit.Përpjekjet e Shqiptrare dhe luftrat heroike të tyre, në kohën e Lidhjes së Prizrenit përbëjnë epopenë shqiptare,që poeti kombëtar At Gjergj Fishta, e bëri të pavdekshme në poemin e tij Lahuta e Malcisë.Veprimtaria e Lidhjes nuk mbaroi me kaq: episodi më i shquar i asaj periudhe ndodh në fund, me rastin që u morën masat e duhura, për t’i sigurar Shqipërisë autonominë e saj. Ngjarjet u zhvilluan, sidomos në Kosovë; dhe megjithse përpjekjet e Shqiptarëve dështuan dhe u shtypën prej fuqive turke, vlejnë të vehen në dukje ma shumë se ngjarjet tjera të asaj kohe, sepse formojnë një dokument historik të vlefshëm, që provon vullnetin e popullit të Kosovës për liri dhe për pavarsinë e Shqipërisë.Lidhja kishte përgaditur me kohë planin për të bërë një mbledhje të përgjithshme në të cilën do të merrnin pjesë përfaqsues nga të gjitha krahinat ë Shqipërisë, për të kërkuar zyrtarisht nga Sulltani autonominë e Shqipërisë.Në Tetor 1880 pesë mijë përfaqsues nga të gjitha krahinat e Shqipërisë u mblodhën në Dibër dhe midis të tjerave vendosën t’i kërkonin zyrtarisht nga Sulltani autonominë e Shqipërisë etnike. Kërkesat e mbledhjes iu paraqiten Sulltanit, por mbasi nuk moren pergjegje, Lidhja mori inisiativen dhe filloi te vinte ne zbatim, programin e vet, duke debuar prefektet e emeruar nga Sulltani dhe duke I zevendesuar kete me nepunes te tjere, njerez te tyre. Keshtu u detyruan Prefekti i Shkupit dhe i Dibres dhe valiu i Prishtines i kercnua nga friga e Shqipetareve u arratis. Mbasi shperdane disa nga garnizonet turke dhe moren edhe disa municione, fuqite shqietare e shtrijten autoritetin e Lidhjes ne Shkup,Prishtine, Mitrovice, Prizren e Diber, ndersa Gjakova, Luma dhe krahina te tjera, i bashkuan fuqite e tyre me ato te Lidhjes. Ne Shkup dhe ne Prizren garnizoni turk u mbyll ne fortrese dhe populli shqiptar lidhi besen te bashkpunoje me Lidhjen. Perpara kesaj gjendjeje Sulltani u ndodh ngusht dhe nuk dinte cfar vendimi te merrte, te zbatonte premtimin per autonomi, te bere me pare Shqipetareve, apo t’a cdukte Lidhjen me force.. Me ne fund, me 25 Mars 1881, nje ushtri turke e komanduar nga Dervish Pasha arrtiten nga Selaniku ne Shkup ku u arrestuan shume antare te deges se Lidhjes ne ate qytet. Mbi kete Lidhja i dha kushtrimin Kosoves dhe fuqite shqiptare u mblodhen ne krahinen e Shtimles, Ne perpjekjen qe ndodhi forcat shqiptare u terhoqen duke lene treqind te vrare e te plagosur..Pas pake kohe ushria turke shkoi ne drejtim te Prizrenit, Gjakoves dhe Pejes ku mori masa kundra udheheqsve te fuqive shqipetare dhe kundra drejtuesve te Lidhjes, prej te cileve nje pjese u arrestuan e disa u interrnuan dhe disa te tjere u mbajten si peng, me qellim qe t’i prisnin hovin ndonjë sulmi nga malsite.Duhen permendur me ne fund lufterat e shqipetare kunder turqeve, gjateperiudhes 1908-1912 nga te cilat beteja e Kacanikut 1910 dhe fitorjaqe i shpuri kryengritjes shqipetare nen udheheqjen e krereve te tyreIsa Boletini, Hasan Prishtina dhe Azem Bejta ne qytetin e Shkupit dhegjer ne Veles 1912 deshmon vullnetin e pathyer te shqipetareve qe te realizojne pavaresine e Atdheut te tyre dhe integritetin toksor teShqiperise.
Vej ne dukje ketu se Hamit Kokolari vjen nga një familje e njohun Gjinokastrite dhe se ajo familje,sic kam ndigjue asht persekutue rande nga ish rregjimi komunit….