Shkruan:Fetnete Ramosaj/
Presidenti i Serbisë, vojvoda çetnik Tomisllav Nikoliq, më 15 shkurt, pra dy ditë para shtatë-vjetorit të Pavarësisë së Republikës së Kosovës, do t’i japë medaljen e profilit të lartë, Urdhrin e nderit “Shqiponja e Bardhë”, shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë së Serbisë, Lubisha Dikoviq. Siç është bërë e ditur, ky urdhër jepet për kontribute të jashtëzakonshme në ndërtimin ose komandimin e ushtrisë dhe do t’i ndahet në kuadër të festimeve për të shënuar “ditën e shtetit” të Serbisë. Sigurisht, Dikoviqi është meritor për këtë urdhër nderi! Dekorimet e tilla janë tradicionale në Serbi, parashihen edhe me të gjitha planprogramet serbomëdha për shfarosjen e shqiptarëve, që janë në zbatim që nga “Naçertanija” (1844) e Garashaninit e këndej. Madje, ky urdhër nderi nuk është i vetmi për të! Nga ajo që dihet publikisht, ai është nderuar edhe herë të tjera, por nga ish-presidenti i Jugosllavisë Sllobodan Millosheviq, i akuzuar për krime lufte e gjenocid, për të cilin u tha se vdiq në Tribunalin e Hagës, gjatë zvarritjes shumëvjeçare të procesit gjyqësor, natyrisht i padënuar! Po, të kthehemi te dekoratat e Dikoviqit.
Në përfundim të luftës në Kosovë, përveç dekorimit të njësiteve të tjera, më 7 korrik të vitit 1999, Millosheviqi, për disa brigada të ushtrisë jugosllave (serbe) ndau dekoratat më të larta të mundshme të të ashtuquajturës Republikë Federale të Jugosllavisë: “Urdhëri i Lirisë”, “Urdhëri i Heroit Kombëtar”, “Urdhri i Flamurit Jugosllav” dhe “Urdhëri i Flamurit të Luftës i shkallës së parë”. Dekoratat u ndanë për brigadat dhe komandantët e lartë ushtarakë që morën pjesë drejtpërdrejt në luftë në Kosovë. Në këtë mes, siç bënte të ditur aso kohe organizata Human Rights Watch, Lubisha Dikoviqi u dekorua me “Urdhrin e Heroit Kombëtar”. Thënë më mirë, me këtë urdhër u dekorua komplet Brigada 37 e Motorizuar e Ushtrisë Jugosllave, apo siç njihej ndryshe Brigada 37 e Rashkës. Në emër të Brigadës urdhrin e mori komandanti i saj, kolonel Lubisha Dikoviq. Krahas Brigadës 37 u dekoruan edhe Brigada 125 e Motorizuar e UJ-së në krye me komandantin Dragan Zhivanoviq, Brigada 549 e Motorizuar e UJ-së në krye me komandantin Bozhidar Deliq, Brigada 63 e parashutistëve të UJ-së në krye me komandantin Ilija Todorov. Përderisa mbi Brigadën 37 të Motorizuar rëndojnë krime të tmerrshme të kryera në rajonin e Skënderajt e Drenasit, pa u kufizuar vetëm në të, mbi Brigadën 125 dhe atë 549 rëndojnë krimet dhe masakrat e tmerrshme që i kryen në rajonin e Pejës, Deçanit, përkatësisht Gjakovës, Rahovecit, Prizrenit etj.
Sa i përket përgjegjësisë komanduese, në rastin e forcave të ushtrisë jugosllave (serbe) gjërat janë tepër të qarta, sepse zinxhiri komandues ishte tejet i qartë dhe i ditur publikisht. Përderisa gjatë vitit 1998, në luftën frontale në Kosovë, krahas njësiteve policore e paramilitare, njësiteve speciale policore e ushtarake ishin të angazhuara njësitet e Armatës së Tretë (që mbulonte Serbinë e Jugut dhe Kosovën) që nga marsi i vitit 1999, drejtpërdrejt në frontin e luftës në Kosovë u angazhuan edhe Armata e Parë që e mbulonte Serbinë Veriore dhe Armata e Dytë që e mbulonte Serbinë qendrore dhe Malin e Zi. Që në fillim të muajit shkurt 1999, Brigada 37 e Motorizuar e UJ-së, nën komandën e Dikoviqit, e cila së bashku me Brigadën 19 të Pozhegës bënin pjesë në Korpusin e Uzhicës, pjesë e Armatës së Dytë të UJ-së, kishin zënë pozita të reja në Sanxhak, për të penguar mundësitë e kundërveprimit të mundshëm të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në drejtim të Tregut të Ri (Novi Pazarit) dhe njëkohësisht për ta shtuar trysninë kundër Mitrovicës dhe Pejës. E tërë kjo po bëhej në kuadër të planit famëkeq sekret “Patkoi” që parashihte spastrimin përfundimtar të Kosovës nga popullsia shqiptare, ku tashmë rolin udhëheqës mbi të gjitha forcat në terren e kishte ushtria jugosllave (serbe).
Faktikisht, me fillimin e bombardimeve të NATO-s, ushtria jugosllave tërë Kosovën e ktheu në fushëbetejë. Në vazhdën e operacionit sekret “Patkoi”, forcat ushtarake serbe, në bashkëpunim me MUP-in dhe vullnetarët lokalë serbë, i përsëritën krimet më të tmerrshme të luftës nga vitet ’90-të. Sipas kreut politik e ushtarak serb dhe aleatëve të tyre, me spastrimet etnike nëpërmjet operacionit “Patkoi” në Kosovë duhej të mbeteshin 400 mijë deri në 500 mijë shqiptarë dhe me kolonizimin e ri serb në Kosovë, të krijohej një përqindje proporcionale e popullatës 50 me 50 për qind dhe kjo të arsyetohej para botës.
Për realizimin e këtij operacioni, Shtatmadhoria e UJ-së, Komandës së Korpusit të Prishtinës ia kishte dërguar në mbështetje “Grupin Taktik” nga Beogradi, i formuar posaçërisht për këtë operacion dhe përbëhej nga oficerë të lartë të të gjitha gjinive. Dritën e gjelbër për operacionin “Patkoi” e dha i ashtuquajturi “Këshilli i Sigurisë”, konkretisht Sllobodan Millosheviqi dhe Jovica Stanishiqi. Mbikëqyrja strategjike ishte detyrë e “Këshillit Suprem Ushtarak”, që ishte i vendosur në bunkerin komandues në Beograd, ndërsa komandant operacional ishte vet Shefi i Shtatmadhorisë Serbe, gjenerali Dushan Samarxhiq. Operacioni “Patkoi” në tërësi u zhvillua nën komandën e ushtrisë jugosllave, por në bashkëpunim të ngushtë mes ushtrisë, MUP-it dhe kriminelëve lokalë serbë e malazezë. Operacioni u pasurua me forma jokonvencionale, të panjohura nga luftërat në Bosnjë e Kroaci. Një numër i njësive policore e ushtarake kishin urdhër të prerë t’i hiqnin uniformat çdo dhjetë ditë e të visheshin me rroba civile, për ta shtuar konfuzionin te UÇK-ja dhe për t’i mbuluar gjurmët e krimeve në rast të disfatës (meqë rezultati i luftës në Kosovë nuk dihej, për dallim nga lufta në Bosnjë, rezultati i të cilës ishte i ditur që nga fillimi).
Në kuadër të këtij plani, që nga 7 marsi i vitit 1999, Brigada 37 e Motorizuar e Rashkës, nën komandën e Lubisha Dikoviqit ka vepruar në brendi të territorit të Kosovës, përkatësisht në rajonin e Drenicës, ku ka kryer vrasje, vrasje në masë, përdhunime dhe gjenocid të pashembullt mbi popullsinë civile shqiptare. Lubisha Dikoviq si komandant i Brigadës 37, kishte nën komandën e tij 1695 trupa të rregullta ushtarake, 31 tanke dhe 18 topa, pa i llogaritur edhe forcat policore e paramilitare serbe, të cilat tashmë vepronin në koordinim të plotë dhe nën urdhrat e komandantëve ushtarakë.
Dëshmitarët dhe të mbijetuarit e masakrave që i kryen forcat serbe në rajonin e përgjegjësisë së Dikoviqit, me kohë e kanë dëshmuar implikimin e drejtpërdrejtë të ushtrisë jugosllave (serbe) në krimet e luftës kundër popullsisë civile shqiptare në këtë rajon, por askush nuk i mori parasysh dëshmitë e tyre! Edhe Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) me seli në Beograd e akuzoi zyrtarisht Lubisha Dikoviqin për krime lufte, për krime të rënda dhe masive, të kryera në rajonin e Drenicës. Në mesin e qindra civilëve shqiptarë të vrarë në rajonin e përgjegjësisë së Dikoviqit, më shumë se 35 janë fëmijë; janë përdhunuar dhjetëra femra shqiptare, disa prej të cilave më pas i kanë ekzekutuar, por ka pasur raste, kur pas përdhunimeve ushtarët e Dikoviqit i kanë hedhur të gjalla në bunar, siç ndodhi në fshatin Qirez. Mbi të rëndojnë veçanërisht masakra e Izbicës, e Rezallës, e Çikatovës së Vjetër, e Qirezit, duke e bërë përgjegjës edhe për zhdukjen dhe fshehjen e trupave të qindra shqiptarëve të ekzekutuar. Mbetjet e eshtrave të paktën të 53 prej tyre u gjetën në vitin 2014 në varrezën masive në Rudnicë të Rashkës, pas pengesave shumëvjeçare të palës serbe për të gërmuar saktësisht në vendin e varrezës masive.
Dikoviqi është një shembull tipik tek i cili gërshetohen të gjitha format e kryerjes së krimeve të luftës e të gjenocidit, i cili ka marrë, por edhe ka dhënë urdhra drejtpërdrejt gjatë luftës në Kosovë, për vrasje, vrasje në masë, përdhunime, plaçkitje e djegie, por edhe për fshehjen e trupave të të vrarëve. Por, në vend se të përgjigjej për krime lufte, të bëmat e tij gjenocidale kundër popullsisë civile shqiptare, sikur edhe shumë të tjerëve, i shërbyen që t’i ngjitë majat më të larta të karrierës ushtarake. Që nga viti 2012 gjendet në krye të Shtatmadhorisë së Ushtrisë së Serbisë, ku qëndron i patrazuar me mbrojtjen maksimale që i ofron shteti serb për të bëmat e tij në Kosovë. Kjo edhe është e kuptueshme, sepse nuk është as rasti i parë as i vetmi. Por është e çuditshme se si komuniteti ndërkombëtar heshtë dhe tregohet indiferent para kësaj gjendjeje. Sa e sa herë gjatë kësaj kohe Dikoviq u kthye në vendin e krimit, sa e sa herë u prononcua kundër Kosovës. Shefat e tij të sotëm, Nikoliq e Vuçiq, janë vënë me tërë qenien në mbrojtje të tij. Natyrisht me të drejtë, të gjithë janë të një linje, të gjithë janë të një sistemi, të një shkolle… Sikur komuniteti ndërkombëtar të bënte vetëm pak përpjekje që të aplikonte drejtësinë e jo të tentonte t’i barazonte xhelatët me viktimat, të gjithë do të duhej të përgjigjeshin për krime të luftës, të kryera jo vetëm në Kosovë, por edhe në vendet e tjera të ish-Jugosllavisë të përfshira, e jo të jenë në maje të pushtetit në Serbi.
Derisa pret të marrë shpërblimin, shefi i Shtatmadhorisë së Ushtrisë së Serbisë, Dikoviq sikur herëve të tjera vazhdon ta kërcënojë haptazi Kosovën dhe institucionet e saj të sigurisë. Dikoviq krenohet me të bëmat e tij kriminale dhe të ushtarëve të tij në Kosovë, të cilët i mbron duke thënë se “kanë luftuar me nder në Kosovë më 1999”! Por njëkohësisht nuk harron të akuzojë se “kërcënimi nga terrorizmi në Serbi” po u shfaqka në Kosovë! Madje ai shprehë shqetësimin edhe për ekstremizmin fetar në Kosovë dhe migrimet ilegale. “Kërcënimin më të madh për siguri e ka ekstremizmi fetar e etnik, rrjeti ndërkombëtar i krimit të organizuar dhe migrimi ilegal i motivuar ekonomikisht dhe politikisht si dhe problemet politike e të sigurisë”, i deklaroi gazetës “Danas” të Beogradit këtë fillimshkurti!
Kur përmendë migrimin dhe ekstremizmin fetar, detyrimisht mbamendja jo e largët na kthen prapa. Nuk kemi nevojë të kthehemi më larg se në dhjetorin e 2014-tës. Dhe logjikisht shtrohet pyetja: sikur inspektori i lartë aktiv i njërës nga ministritë e Serbisë fqinje, Sllobodan Gavriq, po të mos kapej në vepër e të arrinte të finalizonte aktin terrorist ndaj Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë, me hiq më pak se 12 kilogramë eksploziv plastik ushtarak, dhe atë në ditën e dytë të Krishtlindjeve, pra më 25 dhjetor, për kryerjen e të cilit Serbia, sikurse në shumë raste të tjera, automatikisht do t’i akuzonte shqiptarët si “fundamentalistë islamikë”, ç’përmasa do të merrte fushata e saj armiqësore kundër Kosovës dhe ç’rezultate do të arrinte në arenën ndërkombëtare?! Është shumë domethënëse heshtja mediale e politike që po e përcjellë rastin Gavriq.
Është e çuditshme se sa aktual është konstatimi i Shqiptar Osekut, i bërë në hulumtimin e tij “Kundër kujt luftoi UÇK-ja” (botuar në revistën “Drita” të Suedisë, në vitin 2000): “Lufta serbe kundër Kosovës vazhdon, ndonëse nën dhe, përderisa në Beograd qëndrojnë në pushtet po ata politikanë që e hartuan gjenocidin e dekadës së shkuar mbi joserbët e ish-Jugosllavisë, po ata eprorë ushtarakë e policorë që e zbatuan atë gjenocid, si dhe po ata intelektualë, priftërinj e shkencëtarë që e frymëzuan, e bekuan dhe e mbështetën atë. Serbia është poshtëruar, por ajo nuk ka hequr ende dorë nga Kosova, përkundrazi, ka indikacione të forta se atje planifikohet ethshëm Kthimi i Madh. Ndaj përgatitet terreni err e terr përditë, duke nisur qysh tashti. Për këtë arsye, për sa i përket Beogradit, e para gjë që duhet vdekur, varrosur e harruar, madje në turp, është fryma UÇK. Nëqoftëse e arrin këtë objektiv, Beogradi e di se do t’ia arritë ta futë përsëri njërën këmbë brenda në Kosovë”.
Ndaj edhe pas gati 16 vjetësh të përfundimit të luftës asgjë nuk ka ndryshuar në Serbi. Sërish në pushtet është “koalicioni i luftës”, ndonëse ka pësuar ca rrotacione në postet udhëheqëse. Lufta për Serbinë e Madhe vazhdon, tashmë në rrethana të reja. Vojvoda çeknik Vojisllav Sheshel, e bëri publike një të vërtetë të madhe, që dikush po përpiqet ta harrojë, kur tha se Nikoliç dhe Vuçiq kanë qenë ndihmësit e tij të ngushtë dhe bashkëfajtorë të drejtpërdrejtë në krimet për të cilat ai akuzohet nga Gjykata e Hagës! Madje, të tre së bashku (por jo vetëm ata), kur i takonin Partisë Radikale Serbe e hartuan edhe planin serbomadh për spastrimin etnik të Kosovës, duke synuar arritjen e kuotave etnike 50:50 (i botuar në gazetën “Velika Serbija”, në vitin 1995, në Beograd), dhe nuk është çudi se këto synime na ka rënë t’i dëgjojmë disa herë edhe ministrat aktualë të qeverisë Vuçiq, ndonëse paksa të modifikuara për t’ju përshtatur rrethanave të sotme. Në këtë drejtim nuk është pa domethënie as thirrja e këtyre ditëve e kryeministrit serb Aleksandër Vuçiq, e bërë nga Brukseli, derisa gjendej atje për të nënshkruar marrëveshjen për drejtësinë me homologun e tij nga Kosova, Isa Mustafa, kur bën tifo për shefin e tij të mëhershëm: “Rroftë Sheshel!”. Kjo nuk do koment! Ashtu siç nuk do koment fakti se Serbia tradicionalisht i shpërblen kriminelët, por se si bashkësia ndërkombëtare i mbyllë sytë para akteve të tilla, kjo është shqetësuese, sepse me këtë nuk i kontribuon as paqes as stabilitetit, me padrejtësi u bën shërbim konflikteve të reja.