NGA Dr. NIKOLL TOMA*/
Kapidani Ndue Pjeter Gjomarkaj, njeri nga perfaqesuesit me te shquar te familjes princore te gjomarkajve, u nda nga jeta ne Bagheria- Palermo (Itali) ku kaloi pjesen me te madhe te jetes, i detyruar te largohej nga Shqiperia megjithese me dhimbje nga ndjekjet qe u bente rregjimi komunist kundershtareve te tij.
Luftetaret antikomunist te çetave te malit e kishin pritur ate te kthehej ne Shqiperi ne mesin e shkurtit te vitit 1949, kur ai ne acarin e atij dimri te eger,u ul me parashute pa marre parasysh asnjelloje veshtirsie. Ai erdhi te vihej ne krye te luftes antikomuniste, pasi udheheqesit e asaj lufte kapidan Mark Gjon Gjomarkaj dhe vellai i tij Llesh Gjon Gjomarkaj ishin vrare dhe venie ne krye te asaj lufte i takonte sa nga perkatesia si i gjomarkaj, por dhe per shkak te cilesive te tija si nje nga luftetaret me trim, me i vendosur, si nje njeri qe nuk merrte parasysh asnjelloje veshtirsie. Ishte njeriu qe e cilesonte vehten e tij se per idealin antikomunist behej vullnetar vdekje.
Per me se 6 muaj gjate vitit 1949 , ai u ndesh dhe luftoi heroikisht kunder forcave komuniste ne Mirdite dhe Veriun e Shqiperise dhe vetem kur ajo rezistence u be e pamundur u largua jashte atdheut ne fillim ne Jugosllavi e me pas ne Itali. Ai u largua fizikisht,por mendja dhe zemrae tij ishin ne Shqiperi, ishin ne Mirdite, ne vendlindjen e tij ne Ndershene te Oroshit.
Ne emigrim ai eshte perpjekur qe te lartesonte sa me shume emrin e tij dhe te familjes gjomarkajve , te asaj familje qe siq ka thene studjuesi dom Ndoc Nikaj ka krijuar nji shtet te vogel mbrenda nji shteti te madh siq ishte Turkija.
Kapidan Ndue Pjeter Gjomarkaj ne emigracion punoi me shume perkushtim ne dy drejtime, duke vazhduar luften kunder komunizmit, me te gjitha format dhe mjetet e mundeshme, per e ngritur opinionin demokratik ne perendim, kunder padrejtesive te rregjimit t’eger komunist dhe nga ana tjeter Ai punoi si nji misionar i vertete ne drejtim te ndihmes dhe perkrahjes per te gjithe emigrantet shqiptar, qe ato ta paraqisnin vehten me dinjitet kudo qe ndodheshin, per tu dhene kurajo e per tu lehtesuar vuajtjet dhe veshtirsite ne dhé te huej. Nuk ka lene kamp te Italise pa takuar e grumbulluar emigrantet shqiptar. Me ndihmen e bashkeshortes se tij , profesoreshes italiane Enza Gjomarkaj ( Creco ) ndihmonte dhe femijet e emigranteve ne keto kampe.
Puna e tij humane u vleresua pa mase dhe nga ana e autoriteteve me te larta te shtetit italian. E kane pritur ne audienca te veçanta Presidentet e Italise, Giovani Leone dhe Sorogati, ku ai kerkonte zgjidhje per nevojat e emigranteve shqiptar. Per kontributin e dhene me rastin e pashkeve te vitit 1968 eshte dekoruar me medaljen ” LEOPARDINA” ” Per nji qendrim kostant dhe per nji veper gjeneroze ne favor te emigracionit shqiptar.”
Eshte pergezuar per punen e tij humane nga vete ish shenjeteria e tij, Papa Gjon Pali II, si dhe nga misionarja me fame boterore, Nene Tereza.
Veprimtaria e tij antikomuniste dhe misionare ne Shqiperi dhe ne emigraion e rradhit ate perkrah perfaqesuesve te tjere te shquar te familjes Gjomarkaj, me Bib Dod Pashen, me Preng Pashen, kapidan Gjon Marka Gjonin,kapidan Mark Gjon Gjomarkaj, kapedan Ndue Gjon Gjomarkaj, dhe kapidan Preng Ded Gjomarkaj.
Kapedan Ndue Pjeter Gjomarkaj formoj ne emigracion Organizaten “Heroizma Shqiptare” me sekretar Zef Margjini te cilen e drejtuan per shume vite se bashku. Per 45 vjet, kjo organizate kreu veprimtarine e saj ne Itali, Belgjike ,Zvicer, Kanada, U.S.A dhe mbas vitit 1993 dhe ne Shqiperi, Kosove, Malte Zi e Maqedoni.
Per jeten e vepren e Kapedan Ndue Pjeter Gjomarkaj jane shruar shume artituj gazetash e libra.
Librat jane:

Dr. Xhevat Repishti
“Ne male dhe ne Mergate”
Ndue P. Gjomarkaj
1995

Llesh Delia
“Rezistenca Shqiptare Kunder Diktatures Komuniste”
2001

Zef Pergega
“Sarajat”
2008

Dr. Nikol Toma
“ Misionari dhe antikomunisti”
2013

Per nji gjysem shekulli, kapidan Ndue Pjeter Gjomarkaj nuk qe e mundur te vinte ne Shqiperi ne vendlindjen e tij, por vjen nji dite dhe ajo dite erdhi kur ne Shqiperi u permbys regjimi i eger komunist. Ne vitin 1993 ai erdhi ne Shqiperi edhe kesaj rradhe nga ajri, por tani jo me ne dite acari,por ne dite te ngrohta, i pritur me perzemersi nga e gjithe miqesia, farefisi i gjomarkajve, nga ish bashkeluftetaret e tij i nderuar dhe i respektuar.
Eshte pritur me nderime dhe nga autoritetet me te larta te asaj kohe, Presidenti i Republikes, Kryetari Kuvendit, Ministri i Jashtem. Erdhi tanime i gezuar ne liri. I gezohej ndryshimit te sistemit ardhjes se demokracise. I perkushtuar per te pare e njohur gjendjen ne Shqiperi, ai vizitoi mjaft rrethe te Shqiperise. Zhvilloi me dhjetra takime qe nga Shkodra e deri ne Korçe. Ndjehej krenar se dhe ai kishte dhene ndihmesen e tij ne fitoren e demokracise. Kudo qe vajti ne takime perçoj mesazhe paqe e harmonie, te mos kishte konflikte, te mos binim pré e qellimeve dashakeqese te armiqeve te Shqiperise, te cilet nuk e donin perparimin e kombit shqiptar.
Ne keto 20 vite pas ndryshimit te sistemit ne Shqiperi, kapidan Ndue Pjeter Gjomarkaj e afirmoi veten dhe si nji misionar i vertete. U perpoq me te gjitha menyrat per te mbledh ndihma per Shqiperine,per te ndihmuar ne permirsimin e gjendjes ne Mirdite si dhe ne disa rrethe te tjera te Shqiperise se Veriut. Ndihmat e tija u perqendruan ne paisje te qendrave shendetsore dhe spitaleve si dhe ne paisje te institucioneve arsimore.
Sigurishte qe jeta e njeriut ka nji limit, dhe vjen nji dite kur njeriu ndahet nga jeta dhe sot ne po e percjellim kapidan Ndue Pjeter Gjomarkajn, kete hero te vertete te luftes kunder komunizmit per ne banesen e fundit me nderime. Arkivoli i tij eshte i mbuluar me flamurin kombetar. Kapidani vertete ka vdekur fizikisht, por na ka lene pas vepren e tij dhe per kete ai ka mbyllur syte krenar se ka punuar me shume perkushtim per atdheun e tij, per Mirditen, te cilat i pati kurdohere ne zemer se ka punuar per te miren e tyre gjate gjithe jetes deri sa ka mbyll syte ne Bagheria -Palernmo (Itali)
Kam patur fatin ta vizitoi disa here ne shtepin e tij, kapidan Ndue Pjeter Gjomarkaj. Shtepia e tij ishte si nje museum I vogel. Ne balle te saj ishte fotogrtafia e heroit kombetar Gjergj Kastriotit, fotot e personallteteve te tjera te kombit shiqiptar si dhe te familjes Gjomarkajve e cila me te drejte eshte quajtur dhe Porta e KANUNIT..
Kapidan Ndue Pjeter Gjomarkaj si nji patriot e atdhetar i vertete la te vetmin amanet qe eshtrat e tija te pushonin ne vendlindjen e tij, ne Mirdite, ne varrezat e fisit Gjomarkajve ne Qafmolle (Rreshen) dhe kete amanet ja plotesoi mbesa e tij, Donika Preng Gjomarkaj dhe bashkshorti i saj Ardian Xhihani, si dhe ne saj te perkushtimit te te gjithe pjestareve te fisit Gjomarkaj.
Ai po percillet ne banesen e fundit sot me te vetmin merak, sepse nuk kamundur me ardhur vellai i tij, kapidan Gjon Pjeter Gjomarkaj dhe bashkshortja e tij Enza Gjomarkaj per arsye semunmdje dhe moshe qe ti hidhnin nji grusht dhe mbi varr. Por sot po e percjellim me shume nderime ne miq e dashamires te tij,e gjithe Mirdita e fisi i Gjomarkajve, autoritete te larta te shoqates ish te pernmdjekurve politik te Shqiperise si dhe drejtori i Institutit te Perndjekurve politik te Shqiperise zoti BEDRI BLLOSHMI me bekimin ” I QOFTE I LIHTE DHEU KU DO TE TRETET”
Ne shenje nderimi ju ftojm te mbajme nje minut heshtje.
I perjetshem qofte kujtimi i tij!

* Fjala percjellse ne diten e varrimit. Botohet ne pervjetorin e vdekjes n’en kujdesin e Agostin Gjonmarkaj, CT, SHBA