Nga YLLI HOXHAJ /

Arturi, ky poet i ri e i begatshëm, djalë i Përmetit, jeton e punon në Amerikë për më shumë se një dekadë. Si shumë bashkëkombës edhe ai ndoqi rrugët e botës për një jetë më të mirë. Tej kontinentesh dhe oqeanesh, larg vendlindjes, ish-ushtaraku, këto vitet e fundit, na u shfaq poet… Arturi poet?!…Në gazetat e vendlindjes : “Dëshnica”dhe “Përmeti” dolën faqe me poezi, dërguar nga Massachusetts-SHBA. …. Shpejt erdhi dhe libri i parë poetik, me një titull,si një rënkim mërgimtari: “ Dashuri që më kthen pas”.Edhe për këtë libër, këto gazeta shkruan e botuan komente. Dëshnicës i vinte një poet i ri.Është gëzim e ogur i madh, kur vjen edhe një poet më shumë. Poetët janë lisat e lartë të kulturës dhe të qytetërimit të një komuniteti. Ata kanë brumin e dritës dhe të shkëlqimit, kanë butësinë e begatinë e blerimit të natyrës, kanë shpirtin e qiririt, kanë aftësitë dhe dobësitë e profetëve për t’u sakrifikuar për “pakëz dritë”, kanë diçka të përbashkët me bilbilat, me dallëndyshet dhe me agimet e ditës. Dhe, megjithatë janë kaq të thjeshtë, kaq të zakonshëm, kaq të nevojshëm dhe të dashur…Një qytet pa një poet do të ishte i vrazhdë, i heshtur,i shurdhët, disi si një muzg ,… midis mjegullave gri… Dëshnica me atë reliev të bukur, me të gjitha mirësitë,djep i orakullit të Dodonës pellazgjike, siç ka bilbilat e natyrës, dhe lisat hyjnorë, ka edhe djemtë e saj: poetë , shkrimtarë, intelektualë të dëgjuar e të mirënjohur, që kudo ku ndodhen, punojnë, krijojnë e këndojnë poezi plot frymëzim. Ndaj, kur i vjen një poet apo poeteshë e re, Dëshnicës i shndrit më shumë nuri e i shkëlqen më shumë balli…Tërë krahina ka mbi dhjetra buronja poezish, që vijnë hera-herës me prurje të begata. Dhe nuk e tepëroj po të them se çdo fshat ka pasur e vazhdon të nxjerrë: poetë e shkrimtarë, studiues e shkencëtarë, këngëtarë e krijues, artistë të fjalës e të valles, të punës dhe të skenës. Artur Vrekaj është lindur poet në njërën prej këtyre vatrave: në Vatrën e Fshatrave të Rrëzës Lindore të Trebeshinës së Dodonës, në buronjat e Podgoranit të Përmetit.

Po kush e bëri poet Arturin?

… Kur lexon librat e tij poetikë dallon qartë: mallin e përvëluar për Shqipërinë, për miqtë e për shokët, për prindërit e të afërmit, për bashkëdëshnicarët,…për gjuhën shqipe, për këngën e bilbilave të lumit të Podgoranit, për Trebeshinën dhe trëndelinën e saj… Eh, sa mall i pashuar!…Dhe tërë këtë trazim të shpirtit ai e përjeton si mërgimtar, dhe kjo ia dyfishon muzën:

/”Malli bëhet diell,

diell për mërgimtarin,

atje kemi jetën,

atje duam varrin”…

Ja, tani kemi në dorë Librin e ri poetik, të cilit i jep emrin “Klithmëlindje,” emër, që flet sa për lindjen edhe për klithmën. Këtë dukuri të përjetshme sa për botën njerëzore aq edhe të natyrës, Arturi e përjeton si poet, dhe na e jep nëpërmjet një metafore të përngjitur. Sa herë ka lindje, ka edhe klithmë, dhe anasjelltas: Lind një fëmijë nëpërmjet dhimbjeve dhe klithmave ; lind një stinë, nëpërmjet erërarave dhe shkreptimave ; lind blerimi i natyrës nëpërmjet reve dhe shirave; lind edhe një këngë, nëpërmjet tingëllimës së shpirtit dhe një pikë -lotmalli:

” Si kalimtar i përditshëm klithmëlindjet e jetës

i përjetoj në çdo stinë./

…Dua të jem një klithmë-lindje !…. /

Çdo ditë me lindjet njerëzore,/

Çdo ditë me klithmë-dehjen e agimeve pranverore.

Sigurisht, edhe libri i tij poetik:”Klithmëlindje “ është gjithashtu një lindje. Autori vjen tek kjo përmbledhje poetike me një pasuri motivesh. E tërë lënda poetike e librit grupohet në pesë cikle, të cilat i lidh lajtmotivi i kësaj metafore. Në hapësirën gjeografike Shqipëri –Amerikë poeti gjen motivet dhe strallin e shkrepjes poetike; sheh në ëndërr kumbullën e oborrit të fëmijërisë,…dëgjon zogjtë e malit që I ngjiten tej e tej Trebeshinës me këngë e klithma; dëgjon gurgullimën e burimit dhe të lumit poshtë fshatit dhe i hedh ato në vargje. Janë motive të shpirtit të malluar…Eshtë larg dhe afër. Dëgjon vajzën qe lexon e flet shqip,sheh bashkëkombësit e tij atje që përparojnë e civilizohen,ndjek edhe me mall e shqetësim përparimin e ngadalshëm të vendlindjes dhe bën poezi, dhe grumbullon motive. Punon dhe shkruan edhe kur është me familjenedhe kur është në turnet e natës.

” …Malli bëhet zë,…

zëri i nënës plakë,

djem na dogji malli,

me lot e me flakë…

Malli na jep flatra

flatra si shqiponja

vijmë e do të vijmë/

në vatanet tona…

Edhe në këtë vëllim poetik, poeti rimerr motive malli dhe vjershëron , por mundohet të mos e përsërisë veten. Ka një tis trishtimi pse edhe vendi i tij nuk ecën si Amerika,atdheu i tij i dytë. Dhe ky merak, e bën poetin edhe “ inxhinier urash të papara”:

“ Dhjetra ura kam hedhur Atlantikut ,

gjer tutje, në Adriatik.

Zbathur do ta bëj kthimin, ju betohem

…Pa pushuar kund,

Duke kapërcyer çdo trafik.

… Këtyre urave të mallit të përvëluar,

që më afrojnë Shqipërinë me atdheun tim të dytë,

Ua derdha shpirtin tim shqiptar kollonave,

që t’u qëndrojnë stuhive,/

edhe pasi të kem mbyllur sytë!

Ka një frymë lirike që e përshkon librin në çdo cikël. Ajo është e ngrohtë, e sinqertë, madje e derdhur ëmbël që të mbetet në mendje. Poeti ia jep në dorë zemrën e tij lexuesit,dhe të duket se lexuesi në ato lirika gjen zemrën e vet… Kjo

është edhe një nga veçoritë e poezisë së Arturit:

“…Ah, moj kumbull që të pres

çdo pranverë, si lajmëtare,

bardhësia jote më jep

pasaportën përmetare …

Gjuha poetike e autorit ka një hop përpara në krahasim me librin e parë. Kjo është dukuri premtuese për një poezi të ardhshme më të maturuar… Ai priret nga

metafora të cilën, kryesisht, e përpunon duke krijuar bashkime fjalësh. Duhet t’i shqyrtosh me vëmendje ato,sepse, në disa raste, e vështirësojnë kumtimin poetik.

Por ka edhe poezi të arrira që me këto fjalë kompozita tingëllojnë bukur e plot muzikalitet:

… Shkoi dhe lumi lumërisht,

Doli shtratit turbullisht,

Me zall mali zalloi fushën,

La njerëzit në hall për bukën!

Libri që po na vjen është një prurje e re cilësore dhe vetiake që na sjell poeti Vrekaj në sofrën e begatë poetike të poezisë dëshnicare e kombëtare. I urojmë poezisë së Arturit mirëseardhjen dhe udhën e mbarë, të lexuesit!

* Parathënia e librit “Klithmëlindje” me autor Artur Vrekaj botuar në Qershor 2013.