Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Rezoluta Came, hidhet hap i rendesishem drejt miratimit ne Komisionin e Jashtem

by

JA 13 PIKAT E REZOLUTES, E CILA SHKAKTOI SHERR MES DEPUTETIT IDRIZI DHE KUNDERSHTARIT TE REZOLUTES, VANGJEL DULE/

Takimi i sotshëm në komisionin e jashtëm për rezolutën çame shënoi një hap para në procesin e miratimit të rezolutës. Relatorërët bënë prezantimet e analizës së tyre ku Z. Kadilli kërkoi më shumë kohë për të siguruar më shumë ekspertizë për rezolutën ndërsa Z. Minxhozi shprehu rezerva vetëm për tekstin dhe formën me të cilën janë paraqitur kërkesat. Z. Idrizi shprehu vullnetin për të shqyrtuar formulimin kërkesave dhe për t’u përqendruar tek çështjet më thelbësore të rezolutës. Ai vuri në dukje që rezoluta jo vetëm vë në vend një padrejtësi historike por edhe jep një kontribut të vlefshëm për një fqinjësi sa më të mirë mes Shqipërisë dhe Greqisë duke kërkuar heqjen e Ligjit të Luftës dhe  ri-aktivizimin e Traktatit të Miqësisë. Anëtarët e komisionit sugjeruan që deputetët propozues të takoheshin me relatorët për të siguruar një version sa më konsensual dhe për të paraqitur në seancën tjetër një version të përmirësuar. Ky takim mes deputetëve propozues të PDIU-së dhe relatorëve u la për të dielën në orën 10:30 .
Mbledhja e ardhshme e komisionit të jashtëm u caktua për të martën e javës që vjen dhe u ra dakord që në të shqyrtohet konkretisht dhe hollësisht përmbajtja e versionit të ri të përmirësuar të rezolutës për të kaluar mandej në finalizimin e procesit.Rezoluta Çame ka sjellë ‘përplasjen’, e kreut të PDIU-së Shpëtim Idrizi dhe kreut të PBDNJ-së Vangjel Dule në Komisioni e Politikës së Jashtme në Parlament. Mbledhja u hap me pretendimin e Dules i cili deklaroi se Kokmisioni po shkel Kushtetutën, pasi me rregulloren e re nuk ka asnjë bazim ligjor ku të mbështeten kërkesa e PDIU-së. Kreu i Komisionit Fatos Beja qaroi se nuk ka shkelje
Deklarata e Dules ka sjellë reagimin e deputetëve të PDIU-së, si replikë tha se në bazë të proceduarve jemi brenda kuadrit ligjor.
“Kjo çështje rëndon mbi të drejtën e 300 mijë shqiptarëve. Është një gjenocid që është njohur nga parlamenti shqiptar në ’94. Ky spastrim etnik ka shkelur të gjitha të drejtat e njeriut”, u shpreh Idrizi. Ndërkohë, deputeti i PDIU-së Dashamir Tahiri iu drejtua Dules se “ ngatërron rezolutën Çame me Kushtetutën grek”.
Relatorët e cështjes kanë pasur qëndrim unanim në pretendimin e tyre që diskutimi dushe të shtyhet për shkak se duhet një studim akoma me i thellë. Relatori Fatbardh Kadilli njëherësh deputet i PD-së kërkoi më shumë për konsultim pasi komisioni nuk është ende gati për relacionin. “Kërkojmë më tepër kohë që të punojmë më me seriozitet” shtoi Kadilli.
Ndërkohë, relatori Qemal Minxhozi (deputet i PS), kërkoi shtyerjen e diskutimit me qëllim ruajtjen e interesit kombëtar. “Përmbajte e rezolutës e papranueshme, të ristrukturohet. Të shtyhet diskutimi për të ruajtur interesin kombëtar”, tha Mminxhozi.
Si replikë kreu i PDIU-së Shpëtim Idrizi akuzoi relatorët se i janë shmangur takimeve dhe nuk i janë përgjigjur. Idrizi tha se cështja Çame rëndon mbi të drejtën e 300 mijë shqiptarëve dhe se gjenocidi është njohur nga parlamenti shqiptar në vitin ’94. Sipas Idrizi rezoluta synon normalizimin e marrëdhënieve të Greqisë dhe Shqipërisë, por duke shtuar se fqinji duhet të heqë ligjin e luftës.
“Kjo çështje rëndon mbi të drejtën e 300 mijë shqiptarëve. Është një gjenocid që është njohur nga parlamenti shqiptar në ’94. Ky spastrim etnik ka shkelur të gjitha të drejtat e njeriut. Rezoluta tenton të normalizoje marrëdhëniet mes 2 vendeve. Ne si shqiptarë edhe mund të falim, por s’mund të harrojmë. Janë vrarë njerëz dhe grabitur pasuri pa asnjë justifikim. Janë vrarë njerëz dhe grabitur pasuri pa asnjë justifikim ligjor. Pala greke ka thënë se kjo është çështje juridike”, tha Idrizi.
Idrizi duke theksuar se rezoluta Çame nuk kërkon ndryshim kufijsh, por të drejtat e çamëve shtoi: Kemi 5 muaj që ‘vetëvritemi’ në këtë komision. Relatorët s’na kanë pranuar të konsultohemi Jemi larguar si refugjatë nga shtëpitë tona. Nuk kërkojmë ndryshim kufijsh, por të drejtat tona, por kërkojmë riaktivizimin e traktatit të miqësisë, heqjen e ligjit të luftës”.
Deputetja socialiste Arta Dade, akuzoi kreun e PDIU-së se po vë njerëzit në presion, pasi relatorët kanë punuar mirë.
Ndërkohë, gjatë diskutimeve dhe debateve të forta mes përfaqësuesve të PDIU-së dhe kreut të PBDNJ, Vangjel Dule , ku i fundit braktisi Komisionin pasi deklaroi se se nuk mund të jetë pjesë e një komisioni rrugaçërie. I menjëhershëm ka qenë edhe reagimi i kreut të PBDNJ-së,. Shpëtim Idrizi i cili i tha: “Mbaj gojën se edhe mund të ndryshoj gjuhën”.
Komisioni i Politikës së Jashtme në parlament vendosi të premten që relacioni përfundimtar i rezolutës për zgjidhjen e çështjes çame të paraqitet të martën.
Votimi i rezolutës Çame në parlament është vendosur si kusht nga PDIU për pjesëmarrjen e saj në koalicionet paraelektorale. Gjatë fjalës së tij Vangjel Dule kërkoi bazë parlamentare të aktit të jashtëm për rezolutën.

REZOLUTA ÇAME
REZOLUTA ÇAME

1. Rezoluta njeh, mbështet, dhe angazhohet për nevojën e restaurimit të të   gjithë të drejtave të shqiptarëve çamë, dikur nënshtetas grekë, në përputhje   me rrethanat e reja, sipas parimeve të legjislacionit ndërkombëtar mbi   gjenocidin, spastrimin etnik, procesin e rregullt ligjor, mosdiskriminimin   mbi bazë të kombësisë, e parimet e tjera të ndërlidhura me to si dhe frymën e   Traktatit të Miqësisë midis dy vendeve.2. Kërkon rivendosjen e të drejtave themelore të shtetasve shqiptarë,   ish-shtetas grekë, që përfshin rikthimin e pronave, njohjen e të drejtës së   riatdhesimit, njohjen e të drejtës së rimarrjes së shtetësisë, dhe të të   drejtave të tjera të pakicave kombëtare.3. Kërkon shfuqizimin shprehimisht të Ligjit grek të Luftës nr. 2636 dhe   2637/1940 i shpallur me dekret mbretëror në vitin 1940 akoma në fuqi, në   veçanti pjesën e ligjit që mban sekuestron konservative të pasurive   shqiptare.

4.Kërkon shtrirjen e efekteve të ligjit grek 1540/1985 “për rregullimin e   refugjatëve”, tek të gjithë shtetasit grekë të larguar si pasojë e konfliktit   civil, pa diskriminim kombësinë e tyre, ligj që bie në kundërshtim me shumë   akte ndërkombëtare, për mosdiskrimimin mbi bazë kombësie, race, feje, etj;

5.Kërkon nga qeveria e Republikës së Shqipërisë, që së bashku me qeverinë e   Republikës së Greqisë, të riaktivizojë Komisionet e Posaçme Dypalëshe, të   sanksionuara në Traktatin e Miqësisë, të shqyrtojnë çështjen, të njohin   përmasat e saj, të përpunojnë zgjidhjet e duhura në këtë drejtim;

6. Ngarkon Ministrinë e Punëve të Jashtme që të mbrojë të drejtat e   shqiptarëve, të padëbuar nga trojet e tyre amtare dhe të kërkojë njohjen e   statusit të minoritetit etnik për ata;

7. Kërkon ngritjen në Paramithi dhe Filat, të dy lapidarëve, që do të   përkujtojnë gratë, pleqtë, e fëmijët, viktima të pafajshme të krimeve kryera   nga njësitë paramilitare greke.

8. Kërkon mundësinë e ngritjes apo përkujdesjes për varrezat e çamëve,   ish-qytetarëve grekë, të vrarë gjatë gjenocidit grek;

9. Ngarkon Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës që të pasqyrojë, në mënyrë të   përshtatshme dhe në proporcionalitet, historinë e kësaj pjese të popullsisë   shqiptare në tekstet shkollore;

10. Ngarkon Ministrinë e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve që, në   kuadër të marrëveshjeve dypalëshe me ministrinë homologe të Republikës së   Greqisë, të promovojë vlerat kulturore të tyre dhe objektet kulturore që   gjenden jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë si dhe Ministrisë së   Arsimit dhe të Shkencës t’i kërkojë Ministrisë homologe të nxisë heqjen në   tekstet greke të referimeve fyese dhe diskriminuese ndaj popullsisë çame;

11. Ngarkon qeverinë shqiptare, që në përputhje me këtë Rezolutë, t’i shprehë   palës greke në kontaktet diplomatike qëndrimin e Republikës së Shqipërisë në   lidhje me këtë problem;

12. Ngarkon Ministrinë e Punëve të Jashtme që këtë Rezolutë t’ua bëjë të   njohur qeverive dhe parlamenteve të shteteve anëtare të Bashkimit Evropian   dhe NATO-s, dhe institucioneve ndërkombëtare ku Shqipëria është anëtare.

13. I rezervon vetes të drejtën që në rast reagimi refuzues të palës greke,   për ta konsideruar problemin në dritën e akteve ndërkombëtare mbi   diskriminimin, lëvizjen e lirë, të drejtat themelore të njeriut në përgjithësi,   ta paraqesë çështjen në instancat ndërkombëtare adekuate.