*Radio Vatikani : Festa e Zojës së Shkodrës – Zojës së Këshillit të Mirë – Zoja e Shkodrës /

NGA BEQIR SINA/

 BRONX – NEW YORK : Sipas kalendarit katolik, me daten 26 prill e gjithe kisha katolike, shqiptare, kremton festen e Zojes se Keshillit te Mire, ose, siç e ata ne, festen e Zojes se Shkodres, pajtore e te gjithe Shqiperise. Me emrin e së cilës është e pagëzuar edhe Kisha Katolike e Shqiptarëve në kodrat e New Yorkut, në qytetin Hartsdale – disa mile larg qyteti të New Yorkut.

 Simbas traditës kremtimi i kësaj feste ka nisur me Meshën e pasuar me bekimindhe lutjet fetare  dje gjate mesdrekes se dites se diele dhe me pase ne mbremje, besimtarët e shumtë në numër janë mbledhur për të festuar së bashku me familjet e tyre, në një lokal, jo shumë larg Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës”, restorantin “Maestro’s”, ku edhe u shtrua një Drake Solemne, shkruajnë disa besmitarë në medien sociale të rrjetit shoqëror Facebook, ku disa prej tyre kan postuar edhe fotografitë nga kjo festë e bukur e këtij komuniteti .

  Simbas fotografive, ne kete Darke festive, kan marre pjese me shume se 300 vete, besimtare katolike, si dhe figura te shquara te komunitetit, autoritetet e larta te qytetit te Nju Jorkut, veprimtare e aktiviste te komunitetit.

Ne fillim te pranishmit, shoqeruan ne kor hymnin kombetar te ShBA – se, dhe te Shqiperise. Me pase me nje minute heshtje u nderuan te gjithe te renet.

    Kengetari të komunitetit, Remi dhe  Hajro Ceka, si dhe grupi i djemve dhe i vajzave te shoqerise kulturore “Rozafati” nga Kisha Katolike “Zoja e Shkodres”, Nju Jork, me udheheqese artistike koreografen Anxhelina Nika, me vallet dhe muziken e embel dhe te bukur shqiptare, kostumet e shumellojshme popullore, krijuan nje atmosfere mjaft te kendeshme dhe te bukur ne kete Darke.

       Bekimi i Darkes ose lutja fetare, sipas zakoneve te kishes, eshte dhene nga Dom Viktor Dedaj. Me pase eshte kenduar nje pjese muzikore “Zoja e Shkodres” kenduar nga dueti i korit te Kishes Katolike “Zoja e Shkodres” ne Harstdale – Nju Jork, Fran Shala.

 Folesit e rastit thane se :”Kisha Katolike Shqiptare ne Nju Jork, “Zoja e Shkodres” vjen ne kete feste e dalluar, per rolin e madh qe u ruajt ne mbrojtjen e vlerave fetare e kombetare ketu ne emigrim. Ku, krahas klerikeve, kjo kishe ka edhe nje  nje keshill te shkelqyeshem, nje grup intelektualesh, ambicioz dhe te gateshem per te punuar ne çdo kohe pa u lodhur, dhe ne harmoni me njeri tjetrin.”

Kjo vihet re, thanë oratorët edhe per krijimin e nje atmosfere kaq madheshtore, me intelekt dhe perkushtim si dhe me dashuri dhe respekt per çdo njerin prejbesmitarëve, tek ai qe ka bere gjithçka per  kete Kishë, kaq madhështore, dhe natyrishtë thonë ata krediti i shkon Famullitarit të kësaj Kishe, Kishës Katolike Shqiptare në Nju Jork, “Zoja e Shkodres”, me Famullitar Dom Pjeter Popaj.

  Dom Pjeter Popaj duke folur per rendesine e kesaj dite, në një nga festimet e kaluara u ka thënë besimtareve të tij se;  “Zoja e Keshillit te Mire – Zoja e Shkodres, nuk i harroi kurre banoret e ketij vendi te martirizuar, shqiptaret as ne kohen e kalvarit te popullit shqiptar gjate diktatures komuniste, diktatures me te eger ne Europen Juglindore, as ne kohet e kalvareve te tjera, perjetuar gjate shekujsh. Nena e Keshillit te Mire gjithmone, ka thënë ai, ka qene ngushellim e mburoje e popullit tone te dashur shqiptar, e edhe sot na tregon shtegun e jetes se vertete. Sot festa e Zojes se Shkodres, kremtohet me madheshti edhe ne qytetin me verior te Shqiperise, ne Shkoder, me gezim dhe me entuziazem te madh e me shtegtimin tradicional ne shenjteroren e kalase Rozafa,”

Në Qytetin e Veriut të Shqipërisë, Shkodër, që prej kohëve të lashta nderohej me përkushtim të veçantë, një figure e mrekullueshme e Zojës. Është ajo figure që sot ndodhet në Gjenacan të Italisë. Historia e saj, është vetë historia e katolicizmit ndër shqiptarë, katoliçizëm i cili, me vdekjen e Gjergj Kastriotit, Skënderbeut, më 1468, nisi udhën e vet të kryqit. Në sa një pjesë e madhe e banorëve, gjatë pesë shekujve të robërisë, do të shtrëngohej të ndërronte fe e një pjesë tjetër do të merrte rrugët e mërgimit, vetëm një pakicë do të mbetej besnike, duke vuajtur porsi gjarpri nën gur për shekuj e shekuj.

E pikërisht në këtë kohë, rreth vitit 1467, kur një ushtri e re e madhe e sulltanit u dynd mbi Shkodër, sipas gojëdhënës, figurja e Zojës u shkëput nga muri i Shenjtërores rrëzë Kështjellës së Rozafës, për të mos u dhunuar nga hordhitë anadollake. E mbartur nga engjëjt, mbështjellë prej një reje – vijon gojëdhëna- u ndalua në Gjenacan, afër Romës. Gojëdhëna tregon edhe se Figurën e mrekullueshme e përcollën dy shkodranë, rojtarë të shenjtërores, e ndërsa ecnin me sytë lart, pa u kujtuar as ata vetë, e kaluan në këmbë detin Adriatik. Si arritën në Romë, figurja u zhduk nga sytë tyre.

Por nuk vonoi e në të gjithë Italinë u hap zëri se një figure e mrekullueshme kishte zënë vend në muret e Shenjtërores së Gjenacanit, ku me ndërmjetësinë e saj po kryheshin mrekulli të panumërta. Ishte data 25 prill 1467. Që asokohe nisën shtegtimet e besimtarëve drejt Gjenacanit, e Zoja jonë e Këshillit të Mirë, Pajtorja e shqiptarëve, nisi të nderohej edhe në Itali, Gjermani, Austri e më vonë edhe në kontinente të tjera, me të njëjtën figure, që vijon të nderohet në Gjenacan.

Kjo figure, pra, nderohej në kishëzën dy herë të rrënuar të Zojës rrëzë Kështjellës Rozafa, një nga më të vjetrat në Shqipëri. Në këmbë apo gërmadhë, Kisha mbeti gjithnjë cak shtegtimi. Nuk ka besimtar që duke kaluar andej, edhe pas vitit 1967, kur kisha u rrënua për herë të dytë nga diktatura enveriane, të mos jetë lutur në heshtje për ditë më të mira me një lutje tradicionale, që i qëndroi kohës, më shumë se muret:

“O Zoja e Bekueme, Nana e Këshillit të Mirë, po të thërrasim ty, që je Bija e zgjedhuna e Zotit Atë, Nana e Jezu Krishtit, Nusja e Shpirtit Shenjt, Tempull i së Shenjtnueshmes Trini: ndërmjetëso për ne në qiell!”.

E kur Kisha u rindërtua, Lutja u pasurua me fjalët:

“Ndër duert tua të fuqishme, o Nanë e Mëshirës, po e lëshojmë të dashtunin kombin tonë, megjithsè jemi mëkatnorë të mjerë e të padenjë. Po të falënderojmë se na je gjetë e na ke ndihmue me kujdesin e një Nane të vërtetë në dimnin e gjatë e të vështirë të persekutimit, i cili na shkaktoi viktima të panjehuna, martirë që tash ndërmjetësojnë për ne në qiell. Po të falënderojmë që na e nxore nga Zoti hirin e rikthimit të pranverës së lirisë fetare e qytetare, e cila i hapë rrugën ndërtimit të një shoqnie ma të drejtë e ma vëllaznore( fotografia nga Leonardo Berishaj)