Kuvendi miraton buxhetin për 2013-ën/
Kuvendi i Kosovës ka miratuar sot në seancën e rregullt plenare buxhetin për vitin 2013, i cili është 1 miliard e 586 milionë euro. Për të kanë votuar 64 deputetë, 26 ishin kundër, ndërkaq 1 deputet ka abstenuar.
Në leximin e parë të projekt-buxhetit, partitë opozitare, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Lëvizja Vetëvendosje, e patën kundërshtuar atë, duke e quajtur “buxhet të asfaltit dhe betonit”.
Ndryshe, buxheti i vitit 2012, i cili ka qenë 1 miliard e 520 milionë euro, e që është vetëm 4 për qind më i vogël se buxheti i vitit 2013, sipas vlerësimeve të ekspertëve, nuk ka rezultuar me zhvillim ekonomik të Kosovës, zbutje të papunësisë dhe varfërisë.
Po sot, Kuvendi i Kosovës ka miratuar me 89 vota për, asnjë kundër dhe asnjë abstenim, edhe ratifikimin e marrëveshjes për anëtarësimin e Kosovës në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim.
Më 16 nëntor të këtij viti, Kosovës iu konfirmua se do të jetë anëtare e BERZH-it.
BERZH është institucioni i tretë ndërkombëtar financiar, pas Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe Bankës Botërore, që po anëtarësohet Kosova, e cila po has në vështirësi në anëtarësimin në mekanizmat ndërkombëtarë për shkak të mosnjohjes nga OKB-ja.
Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, BERZH, ka 65 anëtarë (Kosova është e 66-ta), kurse 29 prej tyre ende nuk e kanë njohur Kosovën si shtet.
Kosova kërkon heqjen e bllokadave serbe
Vullneti i mirë që Beogradi po dëshmon në zbatimin e marrëveshjes për Menaxhimin e Integruar të Kufirit nuk duhet të na bëjë optimistë për qasjen që Serbia mund ta ketë në të ardhmen ndaj Prishtinës, thanë përfaqësues të qeverisë kosovare.
Në një tryezë diskutimi të organizuar nga Zyra e Përfaqësuesit Special të Bashkimit Evropian në Prishtinë, zyrtarët e ekzekutivit kërkuan që Kosovës t’i hiqen bllokadat e vëna nga Serbia në anëtarësimin e vendit në organizatat rajonale e ndërkombëtare.
Edhe pse në muajin shkurt të këtij viti palët kishin arritur marrëveshjen për bashkëpunim rajonal, përfaqësues të qeverisë së Kosovës e quajtën të pamjaftueshëm angazhimin e shtetit serb në realizmin praktik të saj.
Edon Cana, këshilltar për integrime evropiane i kryeministrit të Kosovës, Hashim Thaçi, tha se anëtarësimi i Kosovës në organizata të ndryshme vështirësohet nga pala serbe.
“Nëse e analizoni politikën e jashtme serbe, ajo nuk ka ndryshuar gjatë 20 viteve të fundit. Është logjika e njejtë. Ne, në fakt, e kemi zbatuar marrëveshjen nga ana jonë, por sa herë që kemi të bëjmë me një organizatë të re, ata gjithmonë përpiqen të na vështirësojnë punën në anëtarësim në mënyrë që ata të përfitojnë diçka”, tha Cana.
Me iniciativën e Bashkimit Evropian në marsin e vitit të kaluar Prishtina dhe Beogradi kishin nisur një dialog për normalizimin e marrëdhënieve në mes vete.
Gjatë nëntë raundeve të takimeve të mbajtura nën ndërmjetësimin e Brukselit, palët kishin konkluduar shtatë marrëveshje, në mesin e të cilave ajo për lirinë e lëvizjes, njohjen e diplomave, menaxhimin e integruar të kufirit dhe bashkëpunimin rajonal.
Zbatimi i këtyre marrëveshjeve dhe normalizimi i raporteve me Prishtinën figuron në mesin e parakushteve për Serbinë drejt marrjes së datës për nisjen e negociatave për anëtarësim në BE.
Shefi i seksionit politik, ekonomik dhe të integrimit evropian në Zyrën e Bashkimit Evropian në Kosovë, Thomas Gnocchi, nuk përjashtoi mundësinë që pas marrjes së datës për nisjen e negociatave për anëtarësim në BE, Serbia të vazhdojë qasjen bllokuese në raport me Kosovën.
Por, presioni evropian ndaj Beogradit, sipas tij, nuk do të ulët në procesin e integrimit të vendit.
“Nuk mund të imagjinoni një mundësi ku ata kalojnë hapin e radhës, hiqet presioni dhe ata bllokojnë prapë. Jo, sepse ka shumë hapa të tjerë më tutje”, u shpreh ai.
Derisa Serbia synon të nis negociatat për anëtarësim me BE-në gjatë vitit të ardhshëm, Kosova përpiqet të përmbushë kriteret e vëna për nisjen e negociatave që do të çonin në nënshkrimin e marrëveshjes për Stabilizim- Asociim.
Nuk ka datë për MSA për Kosovën, por lihet e hapur mundësia
Pas dy ditësh diskutimesh në nivel ministrorë, këshilli i Bashkimit Evropian ka miratuar të martën mbrëma konkluzat për vendet e Ballkanit Perendimor dhe për shtetet tjera të përfshira në procesin e zgjerimit të BE-së.
Përmes edhe këtyre konkluzave, BE-ja ka përseritur përkushtimin për të vazdhuar procesin e zgjerimit por ka porositur kandidatët dhe kandidatët potencialë se dinamika e afrimit të tyre do të varet nga meritat individuale në përmbushjen e kritereve të nevojshme.
Diskutimet më të vështira kanë qënë rreth formulimeve të pjesës së konkluzave kushtuar Kosovës, Serbisë dhe Maqedonisë.
Për Kosovën është dashur të ketë kompromis që do t’i kënaqte si 22 shtetet që e njohin atë si shtet, ashtu edhe 5 vendet të cilat nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.
Për Serbinë dhe Maqedoninë disa shtete kanë kundërshtuar përmendjen e muajt qershorë të vitit 2013 si afat për të marrë vendimin për nisjen e negociatave të anëtarësimit.
Njësoj ka qënë edhe në rastin e Kosovës për nisjen eventuale të negociatave për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit.
Në fund, si kompromis nuk është përmendur asnjë datë, por është lënë një kornizë kohore e cila hap mudnësinë që vendimet, nëse përmbushen kushtet, të mirren në pjesën e parë të vitit 2013.
“Këshilli merr në dijeni Studimin e Fizibilitetit për marrëveshjen Stabilizim Asicijimi (MSA) mes BE-së dhe Kosovës, pa prejudikuar qëdrimin e shteteve anëtare për statusin. Këshilli merr në dijeni se Komisioni do të propozojë direktiven për negociata për MSA kur Kosova të ketë përmbushur prioritetet afatshkurta lidhur me sundimin e ligjit, administratën publike, mbrojtjen e pakicave dhe tregtinë, të cilat janë identifikuar në Studimin e Fizibilitetit“, thuhet në konkluzat për Kosovën.
Në to më tutje thuhet se “Këshilli, në veçanti, fton Kosovën që të shtojë ritmin e reformave. Angazhime të mëdha duhen posaqërishtë për forcimin e reformës së administratës publike dhe konsolidimin e sudnimit të ligjit, në veçanti duke dhënë dëshmi për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, reformën e gjyqësorit dhe lirinë e shprehjes“.
Përmes konkluzave BE-ja i ka bërë thirrje Kosovës që të vazhdojë angazhimin konstruktiv në dialog dhe të zbatojë të gjitha marrëveshjet e arritura deri më tash, si dhe të bashkëpunojë me misionin e BE-së në fushën e rendit dhe ligjit.
“Këshilli i bën thirrje Kosovës të bëjë progres të mëtejmë në fushat kyçe, përfshirë edhe bashkëpunimin me EULEX-in dhe punën e ekipit të posaqëm hetues të EULEX-it, të kryejë obligimet e saja“, thuhet në konkluza.
“Këshilli nënvizon rëndësinë që Kosova të ruajë bashkëpunimin e saj të ngushtë me EULEX-in duke respektuar mandatin e rivendosur të këtij misioni. Në përputhje me konkluzat relevante të Këshillit, Këshilli rikujton vullnetin e Bashkimit Evropian që të ndihmojë Kosovën në zhvillimin e saj ekonomik dhe politik përmes perspektivës evropiane, në përputhje me perspektivën evropiane të rajonit. Nënvizon nevojën që të ndërmirren hapa konkretë në këtë drejtim“, thuhet më tej.
“Me qëllim të marrjes së mundshme të vednimit për hapjen e negociatave për MSA me Kosovën, Këshilli do të shyqrtojë në bazë të raportit që do të prezantohet nga Komisioni dhe nga Përfasqësuesja e lartë – Nënkryetarja e Komisionit në pranverë të vitit 2013, progresin e arritur në të gjtiha çështjet e lartpërmendura. Këshilli do ta vlerësojë këtë raport gjatë presidencës së ardhshme. Në rast se vlerësimi është pozitiv, Këshilli do të miratojë direktivat për negociatat“, është fjalia e kompromisit për Kosovën e cila, ndonëse nuk përmend datë, lë të hapur mundësinë që kjo të ndodhë gjatë kryesimit Irlandez të BE-së në gjysëmvjetorin e parë të vitit që vjen.
Por, për këtë Kosova duhet të përmbushë më parë të gjitha kushtet dhe kjo të vërtetohet edhe nga Këshilli i BE-së.
Në Jarinë ende s’ka import malli komercial
Zbatimi i marrëveshjes për menaxhimin e integruar të kufijve ka filluar të zbatohet, por në vendkalimin kufitar në Jarinë aktualisht po behët vetëm evidencimi i mallrave që hyjnë në Kosovë, megjithëse këto mallra do të duhej të zhdoganoheshin në terminalin që gjendet në jug të Mitrovicës.
Të paktën kështu deklaroi njeri nga përfaqësuesit e serbëve të veriut, Millan Ivanoviq nga Këshilli Kombëtar Serb.
“Policia, përveç evidencimit të mallit, po insiston ta doganojë në terminalin, në anën jugore. Serbët po e kundërshtojnë dhe nuk e pranojnë këtë, duke pasur parasysh garancitë që i ka dhënë Qeveria e Serbisë, se për veriun e Kosovës nuk do të ketë pagesë të doganës”, ka deklaruar Ivanoviq, për të shtuar se në ditët në vijmë do të shihet se a do të funksionojë e gjithë kjo.
“Në vendkalimin, në Jarinë, në këtë moment, malli evidencohet. Pastaj, kamionët, nëse ata eventualisht vazhdojnë kah territori i Kosovës, plumbohen dhe dërgohen në terminal, me kërcënimin se do të hapet padia penale ndaj tyre, në qoftë se në afat prej 1 muaji, të ashtuquajturat obligime lidhur me pagesën e doganës dhe taksave tjera nuk plotësohen”, tha Ivanoviq.x
Ivanoviq ka deklaruar po ashtu se të ashtuquajturit deputetët e komunave në veri, bazuar në garancitë e shkruara nga Qeveria e Serbisë, se nuk do të ketë doganim, janë tërhequr përkohësisht nga protesta, por siç thotë ai, nëse nuk përmbushen premtimet e tyre, protestat do të vazhdojnë.
Nga ana tjetër, Adriatik Stavileci, zëdhënës i Doganave të Kosovës tha për Radion Evropa e Lirë se në vendkalimin kufitar në Jarinë, që kur ka filluar zbatimi i marrëveshjes së IMB-së, nuk ka kalim të mallrave në vlerë të larë apo komerciale.
“Në Jarinë nuk ka pasur import të mallrave komerciale, ka pasur futje të mallrave të konsumit ditor, siç është qumështi apo buka e ushqime të tjera, të cilat kanë vlera minimale, kurse në Merdare ka vazhduar importi normalisht si gjithmonë”, tha Stavileci.
Stavileci ka përsëritur se zhdoganimi i mallrave që hyjnë nga vendkalimet kufitari në Merdare bëhet në Podujeve, kurse i atyre në Jarinë bëhet në jug të Mitrovicës.
“Pagesa e taksave bëhet në terminalet doganore saktësisht në terminalin e Mitrovicë, dhe saktësisht në Podujevë. Do të thotë në pikat hyrëse prej Jarinës në Mitrovicë dhe prej Merdares në Podujevë. Kjo ka qenë edhe më herët, po sidoqoftë deri me tani nuk kemi kalime të mallrave pa pagesë të taksave”, deklaroi Stavileci.
Autoritetet doganore kanë deklaruar se marrëveshja e IBM-se është duke u zbatuar pa ndonjë pengesë
Marrëveshja për Menaxhimin e Integruar të Kufirit parasheh praninë e policisë dhe doganierëve të Kosovës në vendkalimet kufitare me Serbinë, si dhe ata të Serbisë, por edhe të EULEX-it.
Marrëveshja për Menaxhimin e Integruar të Kufijve është par si mundësi e mirë për luftimin e kontrabandës dhe fenomeneve të tjera negative që kanë ndodhur në kufirin ndërshtetëror në mes të Kosovës dhe Serbisë.
Doganat e Kosovës është institucioni më i rëndësishme për mbledhjen e të hyrave buxhetore. Sipas parashikimeve të Qeverisë së Kosovës, Dogana e Kosovës duhet të grumbullojë 860 milionë euro gjatë këtij viti.
Ndërkohë, që nga fillimi i këtij viti e deri më 5 dhjetor, ky institucion ka mbledhur 768 milionë euro për buxhetin e Kosovës(Kortezi Europa e Lire)