Kushtetuta – Page 2 – Dielli

Transformimi i FSK-së, në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës

March 8, 2017 by dgreca

Thaçi: Transformimi i FSK-së do të bëhet në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës/

unnamed (1) -Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, në bisedë telefonike me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg/

PRISHTINË, 8 Mars 2017-Gazeta DIELLI/ Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, ka zhvilluar një bisedë telefonike me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, njoftohet në faqen zyrtare të Presidences së Kosovës.Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, presidenti Thaçi e ka njoftuar se transformimi i FSK-së do të bëhet hap pas hapi, në mënyrë të koordinuar dhe në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës.
Deklaratë e presidentit Thaçi pas bisedës telefonike me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s:
Sot pranova një telefonatë nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, të cilin e falënderova për vizitën e tij në Kosovë, në fillim të muajit dhe për diskutimin konstruktiv që patëm, por diskutuam edhe për ndryshimet ligjore që Forca e Sigurisë së Kosovës të marrë kompetenca të shtuara në sektorin e sigurisë në Kosovë.
Në bisedë me sekretarin Stoltenberg theksova edhe një herë se përpjekjet dhe aspiratat e Kosovës që FSK-ja të transformohet në Armatë të Kosovës janë të njohura për partnerët tanë ndërkombëtarë.
Gjithashtu, shtova se tash e tri vite jemi përpjekur t’i bindim serbët që të jenë pjesë e procesit dhe ta përkrahin themelimin e Armatës së Kosovës. Por, ata kanë deklaruar se nuk do të votojnë kurrë dhe se janë direkt të dirigjuar nga Serbia, nga Beogradi.
Sekretarit Stoltenberg i tregova se ne do të dëshironim që transformimi i FSK-së të bëhet me ndryshimet kushtetuese, por është e pamundur për shkak se serbët e Kosovës janë drejtpërdrejtë të dirigjuar nga Serbia dhe sikur bashkësia ndërkombëtare të ofronte garanci se serbët do të votojnë ndryshimet kushtetuese, atëherë ne do të kishim qenë të gatshëm që t’i presim.
Por, ne nuk mund të mbesim peng i vullnetit politik të Serbisë.
Gjithashtu, Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s i tregova se FSK-ja do të mbetet e njëjtë, por do të ketë kompetenca të reja dhe mision të ri dhe kërkova që NATO-ja të vazhdojë bashkëpunimin me FSK-në.
Në bisedën telefonike me sekretarin Stoltenberg shpreha mirëkuptimin për shqetësimet e disa anëtarëve të NATO-s dhe qëndrimet e shteteve anëtare që ende nuk e kanë njohur Kosovën, të cilave megjithatë u jemi mirënjohës për punën e mrekullueshme që kanë bërë në Kosovë dhe për qëndrimin e vazhdueshëm konstruktiv karshi Kosovës.
Për transformimin e FSK-së, Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s e njoftova se kjo do të bëhet hap pas hapi, siç është planifikuar me Rishikimin e Sektorit të Sigurisë që është bërë së bashku me bashkësinë ndërkombëtare.
Çdo gjë do të jetë në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës, që janë përpiluar së bashku me bashkësinë ndërkombëtare dhe Forca e Sigurisë e Kosovës do të mbetet forcë shumetnike dhe do të promovojë multietnicitetin si vlerë. Prandaj, ndryshimi i misionit të FSK-së nuk do të ndikojë në marrëdhëniet ndëretnike në Kosovë.
Sekretarin Stoltenberg e sigurova se do ta respektojmë çdo marrëveshje të deritashme me NATO-n dhe se ndryshimi i misionit të FSK-së nuk do të ketë asnjë ndikim në rolin dhe misionin e NATO-s dhe KFOR-it në Kosovë.
Nuk do të ndryshojë as përkushtimi i Kosovës për të vazhduar dialogun me Serbinë.
Duke shprehur bindjen se çështja e transformimit të FSK-së është rritur pa nevojë, sekretarit Stoltenberg ia rikonfirmova se i tërë procesi do të jetë transparent, i koordinuar dhe jo i njëanshëm./b.j/

Mustafa: Çështja e murit në Mitrovicë

February 5, 2017 by dgreca

-Mustafa: Çështja e murit në Mitrovicë u zgjidh në përputhje me ligjet dhe Kushtetutën/

-Kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa: Krejt ajo çfarë kemi bërë është se kemi zgjidhur një problem të brendshëm, përmes autoriteteve të brendshme me përkrahje ndërkombëtare në rrugën tonë evropiane dhe euroatlantike/

-Kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli: Rrëzimi i murit në Mitrovicë është qëndrim yni se Kosova është e të gjithë qytetarëve të saj/

-Kryetari i Mitrovicës Veriore, Goran Rakiç: Të martën e ndërtojmë strukturën e re të fortë betonike në zonën e këmbësorëve/

PRISHTINË, 5 Shkurt 2017-Gazeta DIELLI-Behlul Jashari/ Çështja e murit në Mitrovicën e Veriut u zgjidh në përputhje me ligjet dhe Kushtetutën, tha sot kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, në një konferencë shtypi në Prishtinë, në ambientet e qeverisë së bashku me ministrin e Mjedisit dhe të Planifikimit Hapësinor, Ferat Shala.

Kreu i qeverisë së Kosovës fillimisht përkujtoi se, të shtunën në orët e para të mëngjesit, pas shumë bisedave mjaft të gjata është arritur pajtimi për largimin e murit në veri të Mitrovicës dhe rehabilitimin e hapësirës së atjeshme në përputhje me ligjet, me planet hapësinore dhe me nevojat e qytetarëve dhe të vetë komunës.

“Si kryeministër, gjatë muajit janar, kam takuar disa herë kryetarin e Mitrovicës së Veriut, Goran Rakiç, dhe kemi biseduar për mundësitë që vet komuna të merr masa për mënjanimin e murit dhe ndërtimin e shëtitores në harmoni me ligjin”, tha Mustafa.

Ai shtoi se, që nga koha kur është kuptuar ndërtimi i këtij muri, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor i ka zhvilluar të gjitha procedurat ligjore për të kërkuar nga organet komunale mënjanimin e murit si një objekt i jashtëligjshëm.

“Pas shumë bisedave, në përputhje me ligjet, Kushtetutën dhe vullnetin e dy palëve, dhe kontributin e pazëvendësueshëm të Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës në krye me ambasadorin Delawie si dhe të Zyrës së Bashkimit Evropian dhe shefes së saj Apostolova, është arritur pajtimi për detajet e këtij procesi”, tha Mustafa.

Sipas marrëveshjes, vijoi ai, muri sot është rrënuar, ndërsa ajo pjesë e sheshit do të rehabilitohet në përputhje edhe me projektin e Bashkimit Evropian të aprovuar nga Kuvendit i Komunës së Mitrovicës së Veriut dhe në përputhje me të gjitha ligjet e Kosovës dhe kriteret që ne i zbatojmë për ndërtime të tilla.

“Krejt ajo çfarë kemi bërë është se kemi zgjidhur një problem të brendshëm, përmes autoriteteve të brendshme me përkrahje ndërkombëtare në rrugën tonë evropiane dhe euroatlantike”, theksoi Mustafa.

Ai vlerësoi se, komuna e Mitrovicës së Veriut dje dhe sot ka vepruar plotësisht sipas marrëveshjes së arritur dhe potencoi se është hera e parë që gjithë këshilltarët e kësaj komune në mënyrë unanime kanë votuar për një vendim.

Dje është mbajtur një mbledhje e jashtëzakonshme e Kuvendit të Komunës së Mitrovicës së Veriut, ku është prezantuar e miratuar edhe marrëveshja lidhur me murin që ishte arritur mes Ministrisë së Ambientit e Planifikimit Hapësinor të Kosovës dhe autoriteteve lokale, e nënshkruar e njoftuar dy orë pas mesnate.

Në Mitrovicën e Veriut sot në mesditë nisën punët për largimin e murit të ngritur afër urës, i cili u rrënua me dy eskavatorë.

Në 29 dhjetor 2016 Kuvendi i Kosovës ka miratuar një rezolutë të harmonizuar nga subjekte të maxhorancës e opozitës, ku kërkohej rrënimi brenda muajit janar të vitit 2017 i murit ilegal të ngritur në dhjetor 2016 nga serbët në veri të qytetit të Mitrovicës, afër urës mbi lumin Ibër.

VESELI: RRËZIMI I MURIT NË MITROVICË ËSHTË QËNDRIM YNI SE KOSOVA ËSHTË E TË GJITHË QYTETARËVE TË SAJ

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Kadri Veseli, pas rrëzimit të murit në pjesën veriore të Mitrovicës deklaroi:Rrëzimi i murit në Mitrovicë është qëndrim yni se Kosova është e të gjithë qytetarëve të saj.Ky nuk ishte një veprim për politika ditore, por një përkushtim i palëkundur se Kosova është një dhe si e tillë ofron mundësi për të gjithë qytetarët, pa dallim.Muret i takojnë të së kaluarës, ndërsa Kosova është e drejtuar kah e ardhmja.Qëndrimi im, që nga dita e parë, ka qenë se s’do ta shfrytëzojmë murin për retorika nacionaliste, por se ai do të largohet për shkak të qytetarëve tanë në jug dhe në veri.Rrënimi i murit, në mënyrë krejtësisht të qetë, tregon sa i rëndësishëm është dialogu i brendshëm. Për këtë, jam i lumtur dhe kërkoj nga të gjithë qytetarët dhe faktori politik që të mos bien pre e asnjë provokimi e as nxitjeje.

KRYETARI I MITROVICËS VERIORE, RAKIÇ: TË MARTËN E NDËRTOJMË STRUKTURËN E RE TË FORTË BETONIKE NË ZONËN E KËMBËSORËVE

Ndërsa, kryetari i Mitrovicës së Veriut, Goran Rakiç, ka paralajmëruar sot se të martën, në 7 shkurt, do të fillojë ndërtimi i, siç ka thënë, “një strukture betoni mbështetëse dhe të fortë në lartësi prej 70 centimetrash dhe gjerësi prej 120 centimetrash”, që sipas tij, do të “garantojë sigurinë për qytetarët e komunës së Mitrovicës së Veriut”.“Struktura e re mbështetëse do të përputhet shumë mirë edhe në aspektin mjedisor edhe estetik me projektin e ndërtimit të zonës së këmbësorëve në rrugën Mbreti Petër”, ka deklaruar Rakiç, duke e ‘falënderuar siç është shprehur, kryeministrin serb, Aleksandar Vuçiç për mbështetjen që ka çuar, siç ka thënë ai, drejt pajtimit edhe të përfaqësuesve relevantë ndërkombëtarë’, citon Radio Evropa e Lirë.

***

Fjala e plotë e kryeministrit Mustafa në konferencën për media

Jemi sot së bashku me ministrin Shala, për t’ju prezantuar qëndrimet e Qeverisë së Kosovë si dhe dikastereve kompetente lidhur me zhvillimet e fundit që kanë të bëjnë me çështjen e murit në veri të Mitrovicës.

Siç jeni të informuar, të shtunën në orët e para të mëngjesit, pas shumë bisedave mjaft të gjata është arritur pajtimi për largimin e murit në veri të Mitrovicës dhe rehabilitimin e hapësirës së atjeshme në përputhje me ligjet, në përputhje me planet hapësinore dhe në përputhje me nevojat e qytetarëve dhe të vetë Komunës së Mitrovicës së veriut.

Ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ferat Shala, që është së bashku me mua sot këtu, së bashku me sekretarin Çitaku, me z. Gecaj, zëvendësministër i Administrimit të Pushtetit Lokal si dhe me anëtarë të tjerë të kabinetit kanë zhvilluar biseda disa orëshe dhe disa ditore me kryetarin e Mitrovicës Veriore, Goran Rakiq, ku kanë qenë të pranishëm edhe përfaqësuesit tjerë politikë të komunitetit serb, si dhe përfaqësues të lartë të Bashkimit Evropian dhe të Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Si kryeministër, gjatë muajit janar, kam takuar disa herë kryetarin e Mitrovicës së Veriut, z.Rakiq, dhe kemi biseduar për mundësitë që vet Komuna të merr masa për mënjanimin e murit dhe ndërtimin e shëtitores në harmoni me ligjin.

Kemi pasur takime më të gjera me përfaqësues ndërkombëtarë, me ata të Komunës së Mitrovicës së Veriut dhe përfaqësues tjerë të komunitetit serb, edhe gjatë tërë vikendit të kaluar dhe ato takime kanë vazhduar pastaj nën drejtimin e ministrit Ferati.

Që nga koha kur është kuptuar ndërtimi i këtij muri, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor i ka zhvilluar të gjitha procedurat ligjore për të kërkuar nga organet komunale mënjanimin e murit si një objekt i jashtëligjshëm.

Pas shumë bisedave, në përputhje me ligjet, Kushtetutën dhe vullnetin e dy palëve, dhe kontributin e pazëvendësueshëm të Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës në krye me Ambasadorin Delawie si dhe të Zyrës së Bashkimit Evropian dhe zonjës Apostolova, është arritur pajtimi për detajet e këtij procesi.

Sipas marrëveshjes, për të cilën më gjerësisht do të flasë ministri Shala, muri është paraparë që të rrënohet dhe muri sot është rrënuar, ndërkaq ajo pjesë e sheshit do të rehabilitohet në përputhje edhe me projektin e Bashkimit Evropian të aprovuar nga Kuvendit i Komunës së Mitrovicës së Veriut, dhe në përputhje me të gjitha ligjet e Kosovës dhe kriteret që ne i zbatojmë për ndërtime të tilla.

Gjatë gjithë këtij procesi, që nga fillimi e deri më tani së bashku me ministrin Shala kemi zhvilluar konsultime të vazhdueshme dhe po ashtu kemi pasur një koordinim të vazhdueshëm dhe konsultime të vazhdueshme me Presidentin, z. Thaçi dhe me Kryetarin e Kuvendit, z. Veseli, të cilët kanë qenë aktivisht të kyçur në këtë proces.

Pra, përshkrimi i asaj që ka ndodhur është se:

Përfaqësuesit e zgjedhur politikë të qytetarëve të Republikës së Kosovës, në dy nivelet e pushtetit, për një çështje shqetësuese janë ulur së bashku, me praninë e miqve ndërkombëtarë, e kanë zgjidhur këtë problem në përputhje me ligjet, në përputhje me nevojat e qytetarëve dhe në shërbim të mirëbesimit ndërmjet qytetarëve të të gjitha komuniteteve, të integrimit të përgjithshëm, të paqes dhe stabilitetit në vendin tonë.

Pra, krejt ajo çfarë kemi bërë, është se kemi zgjidhur një problem të brendshëm, përmes autoriteteve të brendshme me përkrahje ndërkombëtare në rrugën tonë evropiane dhe euroatlantike.

Nuk kemi pasur asnjë garë force, nuk kemi manifestuar popullizëm dhe as folklorizëm, mendoj se kanë triumfuar vlerat dhe kanë triumfuar metodat dhe mënyrë më të mira demokratike.

Komuna e Mitrovicës së Veriut dje dhe sot ka vepruar plotësisht sipas marrëveshjes së arritur. Është hera e parë që gjithë këshilltarët e kësaj Komune në mënyrë unanime kanë votuar për një vendim shumë të rëndësishëm të kësaj Komune dhe po ashtu edhe dy ministritë tona, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal i kanë kryer saktësisht të gjitha obligimet edhe dje edhe sot edhe gjatë gjithë kësaj periudhe sa jemi ballafaquar me këtë problem pa marrë parasysh se e ka qenë ditë vikendi, apo ditë pune.

Prandaj, unë falënderoj sot dy ministritë, edhe ministrin Shala edhe zëvendësministrin Geci, që është me ne sot, edhe sekretarin e Ministrisë së Mjedisit, z.Çitaku. Falënderoj kryetarin e Komunës së Mitrovicës, z. Rakiq, falënderoj edhe qytetarët atje, qytetarët që janë me shumicë serbe në veri të Mitrovicës dhe ata shqiptarë që janë në Jug të Mitrovicës për sjelljen e tyre dinjitoze, në zbatim të ligjit dhe po ashtu t’ju siguroj se do të bëjmë përpjekje maksimale si Qeveri që të gjitha çështjet dhe të gjitha problemet t’i zgjidhim në mënyrë të urtë, t’i zgjidhim duke zbatuar Kushtetutën, ligjet dhe duke u siguruar gjithë qytetarëve tanë garancion të plotë për jetë të tyre të rehatshme në vend dhe për zbatim të ligjit dhe Kushtetutës.

Fjala e ministrit Shala në konferencë për medie

Më lejoni që në fillim të falënderoj kryeministrin e Republikës së Kosovës me tërë ekipin dhe kabinetin që gjatë tërë këtij procesi disa ditore na ka mbështetur dhe përkrahur deri në ditët e sotme. Po ashtu një falënderim të veçantë për presidentin e Republikës së Kosovës, kryetarin e Kuvendit, që ishin pjesë aktive e konsultimeve dhe ndihmës në këtë proces.Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor në konsultim dhe në kontakt të vazhdueshëm me kryeministrin, ekipet tona të ekspertëve, administratën dhe të gjitha nivelet tjera profesionale kemi qenë në koherencë të vazhdueshme për të plotësuar atë që është ligjore.Sot, ne kemi një realitet tjerë, një realitet konform Kushtetutës së Republikës së Kosovës, konform legjislacionit të aplikueshëm sot në Republikën e Kosovës.Marrëveshja e arritur që tashmë është e njohur për opinionin, sot mund të konfirmojmë se mbi 90 për qind është zbatuar brenda 48 orëve dhe po fillon implementimi dhe zbatimi i saj në përpikëri.

Një falënderim tjetër i veçantë për partnerët tanë ndërkombëtarë, për Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për ambasadorin dhe ekipin e tij, për përfaqësuesit e Bashkimit Evropian, për znj. Apostolova dhe ekipin e saj dhe gjithë faktorët tjerë ndikues, gjithsesi një përshëndetje për z. Rakiq dhe gjithë ekipin që e kanë shoqëruar në këto negociata.

Ne sot kemi një situatë të një normaliteti të plotë, një zbatueshmëri të ligjit të plotë dhe po vazhdojmë implementimin e marrëveshjes dhe legjislacionit që është kompetencë e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe e Ministrisë së Administrimit të Pushteti Lokal që në këtë rast e ka përfaqësuar denjësisht zëvendësministri Gecaj.

Edhe njëherë faleminderit juve për përkrahjen dhe prezantimin transparent. Gjithçka është duke shkuar sipas marrëveshjes dhe asaj që është e nevojshme për qytetarët e Republikës së Kosovës, për mitrovicasit në të dy anët e Lumit Ibër dhe shpresojmë dhe besojmë se kjo temë tashmë ka marrë rrugën ligjore, ka marrë rrugën Kushtetuese, ka marrë rrugën civilizuese ka marrë rrugën e një normaliteti për të cilën ne jemi thellë të bindur se nuk do të kemi me raste tilla, barrikada, mure apo diçka tjetër që janë në kundërshtim me legjislacionin.

Ju faleminderit dhe urime edhe juve për këtë rezultat të përbashkët.

Kushtetuta, Zoti dhe Krenaria e Shqiptarit

May 2, 2013 by dgreca

Nga Eleni Laperi/

Para pak kohësh dëgjova një ligjëratë të aktorit të madh italian Roberto Benigni. Tema e ligjëratës ishte kushtetuta e Republikës Italiane. Më zgjoi kureshtje nisma e artistit për të komentuar kushtetutën e vëndit të tij dhe më bëri shumë përshtypje kur ai e cilësoi si ‘kushtetuta më e bukur në botë’. Më lindi dëshira të shoh në se kishte të drejtë, apo ligjërata e tij ishte thjesht një ngazëllim nacionalist. Po më erdhi edhe turp që deri atëherë nuk e kisha lexuar kushtetutën e vendit tim. Vendosa, pra, ta gjej e të lexoj edhe parimet themelore të Kushtetutës sonë, që të mësoja se si janë shkruar principet themelore, mbi të cilat ngrihet shteti ynë demokratik. Unë kam edukim artistik e ndoshta ndokush mund të mendojë se artisti nuk mund të japë gjykime për drejtësinë apo politikën. Kurse unë mendoj se të gjithë ne, si qytetarë të Republikës së Shqipërisë duhet të heqim dorë nga indiferenca, aq më tepër kur Kushtetuta është shprehje e vullnetit tonë, sepse nis me fjalët: ‘Ne, Populli i Shqipërisë…’. Që gjykimi im të ishte sa më i plotë, lexova edhe parimet themelore të kushtetutës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të Konfederatës së Zvicrës, të Republikës Italiane dhe të Republikës Franceze, për të krahasuar mënyrat si janë shprehur me fjalë, mbi letër, themelet e atyre shteteve prej njerëzve të mënçur të këtyre vendeve. Nga aq sa lexova, u binda se Benigni kishte të drejtë. Po u trishtova nga ajo që lexova në hyrjen dhe parimet themelore të Kushtetutës sonë.

Para se të shtjelloj pse u trishtova me kushtetutën tonë, dua të shpjegoj pse mendova se kishte të drejtë Benigni për kushtetutën italiane. Hyrja në kushtetutën e një shteti, parimet themelore të saj të njohin me dëshirat e një populli, me largpamësinë e përpiluesve të saj për llojin e shtetit që duan të ngrenë dhe vendin që zënë qytetarët në atë shtet. Kur lexova parimet bazë të kushtetutës së Republikës Italiane, mbeta e befasuar që në nenin e parë, nga emocioni dhe kujdesi me të cilin janë zgjedhur fjalët dhe thelbi i fjalive: L’Italia è una Repubblica democratica, fondata sul lavoro./ Italia është një Republikë demokratike e themeluar mbi punën! A ka gjë më të bukur se puna në jetën e njeriut? A nuk është ajo burimi i të gjitha të mirave? Më pas lexon se puna, qytetari, shkenca, kultura, historia janë parësore për interesat e atij shteti. Ata burra që shkruan nenet e asaj kushtetute, jo vetëm kanë qënë të mësuar e me kulturë, po e kanë dashur pa kufi e pa kushte vendin e tyre. Sepse nuk kanë harruar të shkruajnë se detyrë parësore e shtetit është jo vetëm mbrojtja e trashëgimisë historike e artistike të kombit, po edhe mbrojtja e pejzazhit të vendit të tyre! Nga ana tjetër gjuha e përdorur, fjalët e parimeve themelore të kushtetutës italiane janë të zgjedhura me shumë kujdes, duke treguar jo vetëm thjesht, me qartësi dhe rrjedhshmëri mendimin juridik, po duke nxjerrë në pah edhe bukurinë e gjuhës së Dantes.

Thuhet shpesh se gjuhës ne i japim forma të reja, e përpunojmë, po edhe ajo na jep ne një formë të re. Gjuha gjithnjë ka patur rëndësi të madhe në jetën e një populli, jo vetëm për të ruajtur kulturën e traditat e kombit, po edhe për ta mbajtur të bashkuar një popull. Fuqia e një gjuhe kalon nëpër shekuj duke na sjellë deri në ditën tona bukurinë e mendimeve të njerëzve të mëdhenj. Thonë se Napoleoni kur hyri në Itali, ndërkohë që ngado vendosi si gjuhë frëngjishten, lejoi vetëm në Firencen e Dantes të përdorej gjuha italiane.

Gjuha e përdorur në Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutës sonë ishte gjëja e parë që shkaktoi trishtimin tim. Hyrjen për në kushtetutën tonë e mendoja një shprehje të qartë, të rrjedhshme të dëshirave të shqiptarëve në shekuj, të shkruar në një shqipe të pastër, të bukur, si poezi të pavdekshme, sepse tashmë ishim të lirë në rrugën drejt demokracisë. Kishim të drejtë e mundësi të ëndërronim e të ndërtonim nga e para një shtet të ëndrrave tona. Të paktën në letër. E mendoja të ishte gërshetim i fjalëve më të bukura të të dy dialekteve kryesore të shqipes, për të shprehur edhe një dëshirë të munguar të gegnishtes. Sepse mendoja se hartuesit e saj do kishin qënë njerëzit më të zgjedhur ndër shqiptarët. Po ja që ajo është e gjatë, e paqartë, plot me fjalë të huaja dhe me përsëritje të kota, që nuk i shtojnë tekstit asnjë vlerë, veç e bëjnë më të ngatërruar. Po e sjell më poshtë Hyrjen e Kushtetutës sonë, të marrë nga faqja e Kuvendit të Shqipërisë:

‘KUSHTETUTA E REPUBLIKES SE SHQIPERISE

Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për historinë tonë , me përgjegjësi për të

ardhmen, me besim te Zoti dhe/ose te vlera të tjera universal e, me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social, për të të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, me frymën e tolerances dhe të bashkëjetesës fetare, me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit dhe të personalitetit njerëzor, si dhe për prosperitetin e të gjithë kombit, për paqen, mirëqenien, kulturën dhe solidaritetin shoqëror, me aspiratën shekullore të popullit shqiptar për identitetin dhe bashkimin kombëtar, me bindjen e thellë se drejtësia, paqja, harmonia dhe bashkëpunimi ndërmjet kombeve janë ndër vlerat më të larta të njerëzimit,

VENDOSIM KETE KUSHTETUTE’

Hyrja në kushtetutë nis me fjalët: Ne, Populli i Shqipërisë… Mbase këtë lloj hyrjeje e kanë marrë prej Kushtetutës amerikane: ‘We the People of the United States… / Ne populli i Shteteve të Bashkuara…’ Po në Sh.B.A. fëmijët i mësojnë që në vitet e para të shkollës parimet themelore të kushtetutës amerikanë dhe ngjarjet historike të vendit të tyre, nëpërmjet lojrave apo vënieve në skenë të pjesëve letrare. E cili prej shqiptarëve, përveç ligjvënësve e disa politikanëve, e ka lexuar frazën ‘Ne, Populli i Shqipërisë’ në kushtetutën tonë? Ndoshta duhet menduar si të bëhet i njohur ky dokument për Ne, Popullin e Shqipërisë. Ndoshta vetëm ashtu edhe ne mund të themi një ditë me gojën plot se ‘Ne, Populli i Shqipërisë’, jemi të vetëdijshëm për historinë tonë…

Që në pjesën e parë të frazës së Hyrjes së Kushtetutës sonë ka një kontradiktë, e cila më ra në sy edhe mua, që jam ateiste. Shkruhet: ‘Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për historinë tonë, me përgjegjësi për të ardhmen, me besim te Zoti…’ Nuk mund të deklarojmë në hyrje të Kushtetutës sonë se jemi ‘krenarë’, po edhe ‘me besim te Zoti’, pasi këto dy gjëra përjashtojnë njëra-tjetrën. ‘Krenaria’ në të gjitha fetë është në listën e mëkateve kryesorë, si mëkat që lind mëkate të tjerë. Sipas Kur’an-it, krenaria është një mëkat, i cili duhet dënuar me rreptësi dhe vëndi i krenarit është në Ferr. Ndër mëkatet kryesore vendoset krenaria edhe në Bibël, i quajtur edhe prej saj si më i rrezikshmi ndër të shtatë mëkatet: zemërimi, lakmia, përtaci, krenaria, epshi, zilia, dhe gryksia. Për budistët krenaria cilësohet si një prej pesë helmeve. Ndërsa hebrejtë e rendisin ndër veset më serioze, ndërkohë që përulësinë e kanë ndër virtytet më të lartë. Krenaria cilësohet si një mëkat i neveritshëm prej të gjitha besimeve. Ndoshta prandaj në asnjë prej kushtetutave që lexova nuk e gjen fjalën ‘krenari’. Ndërsa ne, gjithë hipokrizi, e vëmë që në rradhën e parë të Kushtetutës sonë, duke e bërë të qartë padashur se hartuesit e saj jo vetëm nuk besojnë në Zot, po nuk kanë njohuri për besimet fetare të popullit shqiptar. Si individë të vdekshëm ne mund të shprehemi herë pas here se ‘jemi krenarë’ për diçka, po nuk mund të shkruhen këto fjalë, krahas shprehjes ‘me besim në Zotin’, në dokumentin që përfaqëson themelin e shtetit tonë, besën e popullit tonë. Si për të shtuar ndjesinë e pasigurisë dhe të papërgjegjësisë, më pas thuhet ‘me besim te Zoti dhe/ose te vlera të tjera universale’, duke e lënë të papërcaktuar në se ne, populli shqiptar, kemi apo nuk kemi besim te Zoti.

E gjithë hyrja e Kushtetutës sonë duket si një tekst i përkthyer me ‘Google translate’. Teksti është i mbushur me fjalë të huaja, me fjalë që përsëriten, duke bërë që mendimi i shprehur të mos jetë i qartë. Në të shkruhet:… ‘vlera të tjera universale (që mund të shkruhej në shqip:të përbotëshme), me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social (që në shqip mund të ishte: shoqëror), për të garantuar (shqip: siguruar) të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, me frymën e tolerances (shqip: zëmërgjërësisë, apo durimit) dhe të bashkëjetesës fetare, me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit (pse jo shqip: denjësisë) dhe të personalitetit (vlerave) njerëzor, si dhe për prosperitetin (shqip: mirëqënien, begatinë) e të gjithë kombit, për paqen, mirëqenien (fjalë e përmendur më parë me fjalën ‘prosperitet’), kulturën dhe solidaritetin (shqip: mbështetjen) shoqëror, me aspiratën (shqip: dëshirën)…’

Dhe si për të theksuar më shumë këtë ndjesi të mungesës së kulturës dhe mosrespektimit të gjuhës shqipe, teksti i hyrjes në Kushtetutë mbyllet me fjalët : …’Vendosim këtë Kushtetutë’.

Ndoshta e kanë marrë nga teksti i kushtetutës amerikanë: and establish this Constitution for the United States of America. Po ndër kuptimet në shqip të fjalës ‘establish’ janë edhe fjalët ‘themeloj’ apo ‘krijoj’, të cilat do të shkonin më shumë në këtë rast me logjikën e gjuhës sonë.

Pastaj vijnë 14 nenet e Parimeve themelore të kushtetutës, të shkruara e renditura në frymën e paqartë të Hyrjes, ndonjëherë të paplota (thuhet: ‘Shteti njeh barazinë e bashkësive fetare’, po nuk përcaktohet përpara kujt!?). Ka zgjatje të panevojshme, të cilat mbase mund të shtjelloheshin në nenet e kushtetutës. Nuk dua t’i marr në analizë një e nga një parimet themelore. Po nuk mund të mos them se ndjehet në to sa pak rëndësi kanë dëshirat e qytetarit të Republikës së Shqipërisë, të drejtat e tij, liria e tij, edukimi e shëndeti i tij, trashëgimia kulturore, historike e gjeografike. Parimet themelore të kushtetutës sonë në përgjithësi janë të përqëndruara në politikën. Në to ndjehet ndikimi i madh i ideologjisë së vjetër, kur partia ishte ‘mëma e të gjithëve’ pra gjëja më e rëndësishme në jetën e qytetarëve shqiptarë; ‘dashurinë për partinë’ na e ushqenin dikur me çdo formë e mjet. Përsëri sot partitë janë aq të rëndësishme te ne, sa të drejtat e tyre bëhen pjesë e parimeve themelore të shtetit tonë. Ky fakt të forcon bindjen se ke të bësh me një shtet, i cili kujdeset së pari për politikanët e jo për qytetarët dhe tokën shqiptare. Se përse do ishte e nevojshme që neni 9 për Partitë dhe tri nënpikat e tij të renditeshin në parimet themelore të kushtetutës, kur në hyrje të saj dhe në nenin 3 thuhet se janë: …garantuar të drejtat dhe liritë themelore të njeriut…, gjë që nënkupton edhe të drejtën për t’u organizuar në parti politike apo grupime të formave e ngjyrimeve të tjera. Në Hyrjen dhe në Parimet Themelore të Kushtetutës sonë çimentohen ëndrrat e politikanëve, në vënd që të vihen themelet e dëshirave të popullit shqiptar.

Duke krahasuar parimet themelore të kushtetutave: amerikane, italiane, zviceriane e franceze, mund të shohësh qartë mbi çfarë baze janë ngritur themelet e atyre shteteve:

Për popullin e Shteteve të Bashkuara të rëndësishme janë: bashkimi, mirëqënia e përgjithshme me sigurimi i bekimit prej Lirisë për sot e për të ardhmen.

Themeli mbi të cilin vendos të ngrihet shteti italian është puna, e drejta e qytetarit për ta patur. Shteti zvicerian ngrihet mbi lirinë e qytetarëve të tij: ‘…duke e ditur se vetëm ata që e përdorin lirinë e tyre mbeten të lirë, se fuqia e një populli matet me mirëqënien e antarëve më të dobët…’.

Për francezët themelore janë të drejtat natyrore, të patjetërsueshme, të shenjta të njeriut. Kushtetuta e tyre mbështetet ende në parimet bazë, të vendosura që në Deklaratën e të Drejtave të Njeriut dhe të Qytetarit të 26 gushtit 1789. Mosnjohja, harresa apo përbuzja e atyre të drejtave janë shkaqet e vetme të fatkeqësive publike dhe të korrupsionit të qeverive, thuhet në të.

Kur mbarova së lexuari Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutë së Republikës të Shqipërisë, mendova: Pse, vallë, Hyrja e një dokumenti të tillë është shprehur me një gjuhë e mendim kaq të varfër? Na mungojnë specialistët e ligjeve, na mungojnë gjuhëtarët, na mungojnë njerëzit largpamës? Nuk na mungojnë as shembujt në renditjen e dëshirave të shqiptarit prej Sami Frashërit, Vaso Pashës, Nolit, Fishtës, etj. Kur mendova ta lexoj kushtetutën tonë, isha e sigurtë se do ishte ajo gjë që na kishte munguar në shekuj dhe në gjysmë shekulli në diktaturë. Isha e bindur se do gjeja të shprehura bukur në të dëshirat e mëdha të shqiptarit për liri, për demokraci e mirëqënie. Kohë hartuesit kanë patur, besoj, pasi nuk kanë qënë nën trysninë e ndonjë pushtuesi apo të ndonjë tragjedie tjetër, si në 1912, kur u hartua Deklarata e Pavarësisë sonë. Po tani mund të them se hartuesit e saj, ashtu si hartuesit e Deklaratës së Pavarësisë, sikur kërkojnë të të bindin se këta ‘burra’ të kombit tonë nuk i shqetëson nxjerrja në pah e urtësisë, kulturës, dijes e dashurisë për kombin e vendin. Ata sikur nxitojnë e gjithnjë shqetësohen vetëm të ‘jenë ata në krye’, ‘të jenë të parët’. Se edhe dokumenti i paçmuar i Pavarësisë sonë u shkrua shpejt e shpejt në një fletë fletoreje, fare shkurt, i pamenduar më parë, vetëm në një kopje, e cila nuk dihet ku është!

Kur mbaron së lexuari Hyrjen dhe Parimet Themelore të Kushtetutë së Republikës të Shqipërisë, mendon: mbi cilat themele ngrihet shteti ynë sot? Dhe mund të thuash vetëm këtë: në themel të tij janë interesat e politikës! Këto interesa, indiferenca apo mosdija e popullit na e ka lënë vendin tonë, qytetarin e Republikës së Shqipërisë larg punës, larg dijes, kulturës e mirëqënies së tij. Na kanë lënë me sytë ngulur te tribunat e partive politike, me shpresën se ndokush prej tyre do nisë të mendojë për ne, qytetarët / taksapagues, që i mbajmë mbi shpinë, me krenarinë e paarsyeshme, e cila na shtyn përditë në mëkate të tjera. Arsyeja pse mbetemi vend i varfër, pse jemi popull i politizuar që në barkun e nënës është e shprehur në kushtetutë. Sepse ‘Ne,: Populli i Shqipërisë, jemi krenarë dhe/ose aspak të vetëdijshëm për historinë tonë, me pa-besim te Zoti, pa përgjegjësi për të ardhmen’!