Për pronarët që kanë aplikuar në AKKP para dhe pas miratimit të ligjit të ri – Kërkesat e Patrajtuara
1. Nëse keni aplikuar për një pronë, e cila është e zënë nga shteti, apo është në administrim shtetëror, kjo pronë nuk do ju njihet, sepse kërkesa juaj refuzohet bazuar në nenin 20 të ligjit të ri1
2. Nëse keni aplikuar për një pronë, e cila është zënë mbi bazën e njërit prej ligjeve që rradhiten në shtojcën 1 të ligjit, kjo pronë nuk do ju njihet, sepse kërkesa juaj do refuzohet bazuar në nenin 20 të ligjit të ri2 u është falur familjeve bujqësore sipas ligjit për tokën, për privatizimet, apo për zonat me përparësi turizmin kërkesa juaj do refuzohet;
3. Nëse keni aplikuar për njohje të drejte pronësie, ndërkohë që keni përfituar edhe tjetër pronë më parë, atëherë nga vlera e pronës që ju pretendoni t’ju njihet – e llogaritur sipas çmimit në kohën e diktaturës – do zbritet vlera e pronave që ju janë kthyer – llogaritur sipas çmimit të tregut sot – shihni nenin 6 § (3) të ligjit në fjalë (ghithashtu lexoni shembullin ilustrues në faqen 3 më poshtë);
4. Vlera e pronës që ju është kthyer më parë përmendet në ligj me termin “përfitime të zbritshme” (shihni nenin 6 § (6) dhe nenin 21 § (4) të ligjit. Mos harroni, se nëse kjo diferencë del me “minus“, pra, nëse vlera e pronës që ju pretendoni t’ju njihet nga Agjencia është më e ulët se vlera e pronës sipas nenit 7 § 2 të ligjit të ri ju konsideroheni të kompensuar (ghithashtu lexoni shembullin ilustrues në faqen 3 më poshtë);
1 Sipas nenit 20 të ligjit parashikohet, se “kërkesat e bëra para hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe kërkesat e bëra brenda afatit të përcaktuar në këtë ligj, nëse prona nuk kategorizohet në pronat e përcaktuara në nenet 4 dhe 25 të këtij ligji, do ti nënshtrohen trajtimit të pronës nëpërmjet njohjes së të drejtës së subjekteve të shpronësuara me vendim të ATP-së dhe kompensim të tyre sipas këtij ligji”.
2 Shih gjithashtu nenin 25 pika (ç) e Ligjit, ku citohet Shtojca shprehimisht.
3 Apo pronave që ju janë kthyer.
5. Nëse keni aplikuar për një pasuri, e cila u është dhënë në përdorim nga shteti të tretëve, atëherë sipas nenit 23 të ligjit të ri e humbisni të drejtën e kthimit të pronës. Sipas këtij neni, edhe nëse nuk e humbisni të drejtën e pronës, ju përsëri detyroheni t’a duroni marrëdhënien kontraktore mes shtetit dhe të tretëve, pa shpërblim;
6. Ankandi është mënyra kryesore e kthimit të pronës, përsa prona që kërkoni t’ju njihet dhe kthehet nuk është e zënë sipas nenit 21 § (5) – (8), nenit 22, nenit 23 të ligjit. Kjo sepse, sipas nenit 12 të ligjit të ri, të gjitha pronat e lira në pronësi të shtetit, pavarësisht origjinës së tyre (pra s’ka rëndësi nëse janë apo jo prona të origjinës së pronarëve) bëhen pjesë e fondit fizik të pronave. Nëse doni të merrni pronën tuaj atëherë, kur kjo pronë t’ju ofrohet me ankand, ju – sipas nenit 14 § (3) të ligjit të ri – duhet të hiqni dorë nga të gjitha pretendimet që keni për kthim dhe kompensim të pronave të tjera. Ndryshe shkualifikoheni nga ankandi;
7. Sipas nenit 14 § (4) nuk përjashtohet mundësia të kompensoheni me “prona të pafrytshme” nëse dështon ankandi. Kjo, sepse sipas nenit 5 § (11) të ligjit të ri, tek koncepti i tokës janë përfshirë edhe tokat e pafrytshme;
8. E drejta juaj e ankiimit ndaj vendimeve të Agjencisë është e kufizuar sipas nenit 29 të ligjit të ri vetëm në kontrollin e ligjshmërisë së vendimit në fjalë.Për pronarët që kërkojnë zbatimin e vendimeve gjyqësore përfundimtare, apo tëc vendimeve përfundimtare të AKKP-së;
1. Nëse po kërkoni zbatimin e një vendimi përfundimtar, që ju ka kthyer pronën tuaj të orgjinës, madje dispononi edhe Çertifikatën e Pronës tuaj, ndonëse nuk e zotëroni praktikisht atë për shkaqe të ndryshme – sipas nenit 7 § 2 pika (ç) të ligjit të ri – kërkesa juaj do arshivohet. Me fjalë të tjera shteti heq dorë sipas këtij ligji nga detyrimi që ka për të zbatuar vendimet përfundimtare që urdhërojnë kthimin e pronës;
2. Çdo kërkesë për zbatimin e një vendimi përfundimtar që ju ka kthyer pronën tuaj të orgjinës, për të cilën ju dispononi edhe Çertifikatë Pronësie, ndonëse nuk e zotëroni praktikisht atë pronë, sepse mbahet e bllokuar nga shteti për shkaqe të ndryshme, pas hyrjes së këtij ligji në fuqi do konvertohet automatikisht në kërkesë për kompensim financiar të pronës (sipas nenit 10 § (2) të ligjit të ri). Kjo sepse pronat e kthyera me vendime përfundimtare, të cilat deri më tani janë mbajtur të bllokuara nga shteti për lloj-lloj arsyesh klasifikohen si prona të zëna mbi bazën e nenit 25 § 1 pika (a) – (c) e ligjit në fjalë;
3. Nëse me vendim përfundimtar ju është njohur e drejta e parablerjes së objekteve që ndodhen në pronën tuaj, të drejtë të cilën për vite jeni penguar t’a ushtroni për shkaqe të ndryshme, atëherë sipas nenit 22 të ligjit të ri keni të drejtë që brenda 1 viti nga hyrja e këtij ligji në fuqi të hiqni dorë prej saj. Nëse nuk pranoni të hiqni dorë shteti merr përsipër të regjistrojë në ZRPP të drejtën tuaj të parablerjes, por nuk garanton afate se a do mundeni dhe pas sa kohësh do mundeni t’a ushtroni atë;
4. Pavarësisht se çfarë forme kompensimi parashikojnë vendinmet në favorin tuaj, ju do të kompensoheni financiarisht për to sipas nenit 10 § (2) i ligjit të ri. Në përllogaritjen e detyrimit të shtetit ndaj jush do zbatohet formuala sipas neneve 6, 7 dhe 21 § (4) të ligjit të ri.
5. E drejta juaj e ankimit ndaj vendimeve të Agjencisë është e lejuar ngushtësisht, vetëm për llogaritjen e masës së kompensimit financiar.
Për të dyja kategoritë e pronarëve
1. Vlerësimi i pronave tuaja sipas nenit 6 dhe nenit 7 të ligjit ilustrohet me një shembull konkret:
Shembull: Supozohet, se pronari “X” është njohur pronar i një toke në rrugën “Komuna Parisit”, Tiranë me sip 10,000 m2 me vendim K.K.K.Pronave, në përputhje me Ligjin 7698/1993. Pronarit “X” në vitin 1995 i janë kthyer 1,000 m2 kompensohet.
Sipas nenit 6 § (3) të ligjit, vlera e kompensimit që do marrë ky pronar për tokën me sipërfaqe 9,
do të llogaritet:
000m2
9,000 m2 x 250 lekë/m2 = 2,250.000 lekë4
1,000m2
1,000 m2
57.500.000 – 250.000 = 57.250.000 lekë7
2,250.000 lekë – 57,250.000 lekë = – 55,000.000 lekë8
4 Zbatohet si fillim neni 6 § (1) pika (a), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 9,000 m2 me çmimin e zërit
kadastral të kohës së shpronësimit – Vaqarri fshati më i afërt, çmimi 250 lek/m2
5 Gjithashtu zbatohet neni 6 § (1) pika (a), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 1,000 m2 me çmimin e zërit
kadastral të kohës së shpronësimit.
6 Më pas zbatohet neni 6 § (1) pika (b), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 1,000m2 me çmimin e tregut të
tanishëm (Fletore Zyrtare datë 31 Korrik 2014).
7 Sipas nenit 6 § (1) pika (b) llogaritet diferenca çmimit të tanishëm të sipërfaqes 1,000m2 me çmimin e po kësaj
sipërfaqeje në kohën e shpronësimit.
8Pas llogaritjeve të mësipërme hyn në zbatim formula sipas nenit 6 § (3) , sipas të cilës vlerës së pronës që kërkohet
të kompesnohet i zbritet vlera e pronës së kthyer.
Prej kësaj diference me “minus” vjen në zbatim neni 7 § (2) pika (a) sipas të cilit “nëse vlerësimi
i pronës së kthyer me vendim përfundimtar rezulton se është më i madh sesa vlerësimi i tokës së
njohur për kompensim, atëherë subjekti i shpronësuar quhet i kompensuar”.
Si pasojë e këtij vlerësimi, pronari “X” konsiderohet i kompensuar nga shteti, ndaj edhe kërkesa e tij rrefuzohet sipas nenit 26 § (1) pika ii).
Shënim: Ju do të kompensoheni sipas kësaj formule edhe nëse prona juaj është e pronë e zënë me ndërtime pa leje, është falur, apo privatizuar mbi bazën e ligjeve që rradhiten në shtojcën 1 të ligjit të ri. Sikurse u sqarua më sipër, ju përfitoni kompensim për pronat e zëna nga shteti dhe ato të zëna mbi bazën e ligjeve të rradhitura në Shtojcën 1 të ligjit të ri, vetëm nëse kërkesa juaj për kompensim e ka origjinën në një vendim përfundimtar (gjyqësor, apo administrativ për njohje dhe kompensim prone). Çdo kërkesë tjetër e patrajtuar ndonjëherë me vendim për njohje, kthim, apo kompensim prone do rrëzohet sipas nenit 20 të ligjit në fjalë.
….
2. Ju nuk mund t’u drejtoheni gjykatave për të pretenduar kthim dhe kompensim të pronës suaj. Sipas ligjit të ri shqyrtimi i këtyre pretendimeve është kompetencë vetëm e Agjencisë;
3. Të gjitha paditë e rivendikimit ndaj të tretëve, pronat e të cilëve kualifikohen si “prona të zëna” për qëllime të zbatimit të nenit 21 § (5) – (8), nenit 22, nenit 23 dhe nenit 25 të ligjit të ri do pushohen së gjykuari sipas nenit 3 të po këtij ligji;
4. Ju nuk mund t’i drejtoheni gjykatës për asnjë problem që lidhet me zbatimin e neneve të caktuara të këtij ligji, të cilat cënojnë në forma të ndryshme interesat tuaja pasurore, psh nuk mund të ankoheni lidhur me fushën e zbatimit të konceptit të “interesit publik” dhe “detyrimeve ndërkombëtare” për qëllime të zbatimit të nenit 25 § 1 a) – b) të ligjit; “pronave të zëna” për qëllime të zbatimit të nenit 21 § (5) – (8) dhe nenit 25. § (1) pika ç) të ligjit; “pronave të dhëna në përdorim” për qëllime të zbatimit të nenit 23 të ligjit; “përfitimeve të zbritshme”, për qëllime të zbatimit të nenit 6 § (5) – (6) dhe nenit 21 § (4) të ligjit; “pamundësisë objektive” dhe “dokumentave të munguara” në dosje sa i takon vlerësimit më të ulët të pronës për qëllime të zbatimit të nenit 16 § 4 (a) – (b); “të subjekteve përfituese” dhe “subjekteve të interesuara” për qëllime të zbatimit të nenit 19 § (3), nenit 23, nenit 27 § (1), nenit 29 dhe nenit 30 (3) të ligjit; të interpretuarit e ndikimit që kanë konfliktet e pronësisë, të cilat po shqyrtohen në gjykatat vendase, sipas nenit 3 § (2) pika b) për qëllime të zbatimit të rregullit të parashkirmit të afateve për paraqitjen e kërkesave sipas nenit 27 § (1) i Ligjit; të interpretuarit e kritereve sipas nenit 14 § (5) për qëllime të zbatimit të nenit
14 § (4) të ligjit, në veçanti kur disponimi sipas këtij neni do bëhet me “prona të pafrytshme” sipas nenit 5 § 11 i ligjit; të përzgjedhurit e mjetit të kompensimit fizik rast pas rasti.
5. Që kërkesat tuaja mos rrëzohen nga Agjencia ju duhet të provoni, se dokumentat që dispononi janë në përputhje me aktet ligjore që kanë shërbyer si bazë e shpronësimeve gjatë diktaturës;
6. Kërkesat tuaja do zhvlerësohen, nëse nuk plotësoni dokumentat e dosjes suaj sipas nenit 16 § (4) pikat a) – b) të këtij ligji:
7. Nëse kërkoni të kompensoheni financiarisht në tre vitet e para, pas hyrjes në fuqi të ligjit, atëherë duhet të hiqni dorë nga 70% – 50% e pretendimeve tuaja pronësore sipas nenit 17 të ligjit.
Shënim: Në çdo rast, para se të plotësoni dokumentat që ju kërkohen prej Agjencisë pyesni punonjësit e saj sa vlerësohet prona juaj sipas hartës së re të vlerës.
Nese keni pyetje ju lutem drejtohuni tek nje nga kontaktet a meposhtem:
Av. Suela Meneri suela.meneri@hotmail.com
Kryesia Shoqates ne Tirane pronesi_me_drejtesi@yahoo.com
Dega Shoqates ne SHBA pronesi.me.drejtesi@gmail.com
17 Maj 2016