NGA FAHRI XHARRA/
E dua gjuhën shqipe se stërgjyshërit m`a kanë lënë; e dua gjuhën shqipe sepse dua që edhe stërnipërit dhe stërmbesat tona t`a flasin.Nuk dua që ata të më mallkojnë që gjuhën e të parëve nuk ua lash trashëgim. E dua gjuhën shqipe se si një gjuhë e perëndisë më tregon që jam ndër të parët e kësaj ane,sepse gojë pas goje e brez pas brezi më bëri atë që jam,që të dallohem nga të tjerët, që të ma kenë lakminë të tjerët për gjuhën që e flas dhe dhe të krenohem mbi të tjerët.
Gjuha e jonë e lashtë shqipe nuk është kujtim i harruar që duhet të ruhet në muzetë e botës; por një përgjegjësi e madhe ndaj të parëve dhe ndaj atyre që vijnë pas e kan për të ardhur deri sa të jetohet jeta.
Unë nuk jam gojëtar e as shkrimtar,as gjuhëtar e as shkencëtari gjuhës ;por e flas ate sepse kështu më fliste im at dhe ashtu i flas edhe tim bir. ”Bota që kur është zënë, Shqiperia gjallë ka qenë, pellasge u thoshin më parë, më së fundi Shqipëtar, gjuha që e flisnin perënditë ate e flisnin dhe pellasgjitë, ate e kanë dhe Shqiptaret siç e kishin dhe të paret”..(.Petro Zheji)
Nëse në Kongresin e Berlinit(1878) na coptuan tokat tona ,na e masakruan trungun e të parëve; ato copa janë ende, ende frymojnë shqip ,ato jetojnë shqip diku haptas e diku tinëz. Historia është më e saktë se matematika . Nuk I dihet.
Kongresi i Berlinit ishte i hapur ,por vendimet ishin të mëshefta Aty ishin ata që na lakmonin dhe të gjithë ata që na ndanin. Vetëm ne nuk ishim.Ai kongres famëkeq i dobësoi themelet e një struktureje të fortë të trashëguar me mileniume;qëllimi i qartë shuarja e më të vjetërve të kësaj aneje ;por gjuhën Shqipe nuk munden ta zhbënin,edhepse me çkoqjen e copave nga terësia synohej shkapërderdhja dhe humbja e gjuhës sonë .Europa nuk ishte e vetëdijëshme që ne ishim ata që Europës ia dhamë Europën. “Shenjat e civilizimit të një populli janë ( e këto i kishim): si kujdeset ai për fëmijët dhe pleqtë si sillet ai me gjuhën e tij. Por gjuha është më e rëndësishme. Është detyrë e tij që ta ruaj dhe ta kultivoj atë si vlerë kulturore dhe si tipar identiteti”(Erwin Chargaff)
Ç`po ndodhë tani? ”E mjera shqipe,ç`i punojnë e s`ka gjuhë të ankohet” ! S`ka gjuhë se kishte për të na mallkuar; s`ka duar e shkelma se kishte për të na shkelmuar ! Jemi të vetëdijshëm se ç`jemi duke i bërë? E dijmë ne se viktimat e gjuhës janë më të shumta se ato të shpatës?
“Gjuha është tepër e rëndësishme për t’ua lënë vetëm gjuhëtarëve”(Heidegger). E po ,nuk po i ua lë vetëm atyre ;se ata po flejnë ; disa po na e shtrembërojnë e disa po na e pasurojnë për ditë e më shumë me fjalë të huaja.
“…Shqiptaret flasin një nga gjuhët më antike dhe më të bukura të botës. Gjuhët e ngjashme me Shqipen janë zhdukur disa mijëra vite më pare dhe nuk fliten më në asnjë vend të tokës. Ato janë të gjitha gjuhë të vdekura, ndersa gjuha e jonë jeton e flitet akoma sot, si në kohën e Pellasgëve….” ( Sami Frasheri ) . Jo i nderuari Sami ,aty ku je në botën e amshuar! Nuk po e dijmë se sa të vlerëshme e kemi gjuhën. Me gjuhen shqipe po mirret krimi I organizuar . Krimi i organizuar po punon plot me zellë që ne të jemi bartës të në zhbërjeje të pa riparueshme mbi gjuhën Shqipe.
Diku është ”mbajtur” një ”Kongres i dreqit të mallkuar” për sakatosjen e Gjuhës Shqipe. Plani dhe vendimet e atij ”kongresi” po zbatohen në mënyrën më të zhdërvjelltë ,dhe në mënyrë të heshtur zbatuesit po veprojnë. Sulm mbi frazeologjinë , sulm mbi morfologjinë , sulm mbi sintaksën e saj varfërim të begatisë shqipe.  Sulm mbi gjuhën starndarde shqipe.Qëllimi është i paracaktuar ;të bëhët një gjuhë që as vetë
shqiptarët mos ta njofin më për të vetën ; të sajohet një gjuhë që do i lëvizë eshtrat e të gjithë atyre që vdiqën për te. Të etshëm si vampirët për gjak e vrasje ; antishqiptarët pa lënë gjurma gjaku por me dhëmbët gërryes e thonjët e mbushur më të zeza shpirtrore po e bëjnë atë sot, çka s`kanë mundur të na bëjnë po të njejtit me qindra e qindra vjet përpara. Dikush më vonë do të thot: ia arrijtëm që me ndihmën e vet shqiptarëve e ç`shqipësuam një nga gjuhët më të vjetra të globit.
Gjuha shqipe ka ra në duar të krimit të organizuar. Krimi i organizuar mbi gjuhën shqipe po e bënë atë që e ka vendosur ”kongresi ’ i ”miqve” tanë. Tmerr!
Të vazhdoj edhe pak? E dijmë ne që i,e të dhe së, janë të shqipes? Nuk janë shkronja të kota,që vehen para emrave. Nuk janë hiroglifa të kota që të hargjojmë ngjyrë në shkrimin e tyre. Ato janë të shqipës që e mjera nuk po ka gjuhë që të na hedhë në shportin e mbeturinave ,ashtu si po mundohemi ta bëjmë të mjerën mu për atë shportë.
Nyjet e përparme të gjuhës sonë ia japin asaj kënaqësinë dhe krenarinë ,ia japim melodinë e të të tinglluarit shqip; Gjuha e jonë e lashtë pa nyjet e përparme i ,e ,të dhe së nuk është shqipe.
Ajo na del një gjuhë artificiale si gjuha Afrikanere., si gjuhë e ishujve Fixhi.
I,e ,të dhe së më bëjnë të dallohem qe po flas shqip . Po e flas një gjuhë që se ka shoqen në këtë botë. Si mundemi të ia humbim krenarinë vetëvetës duke e stërkequr gjuhën tonë.?
“Gjuha është tepër e rëndësishme për t’ua lënë vetëm gjuhëtarëve”(Heidegger). E po ,nuk po i ua lë vetëm atyre ;se ata po flejnë ; e nuk po shohin se nyjet e përparme po zhduken nga të folurit dhe nga të shkruarit tonë.
Emrat në rasën gjinore shkruhen me nyjë të përparme :i, e, të, së . Të shkrujamë: dyqani i luleve, dyqanit të luleve apo dyqani luleve , dyqanit
luleve. Rrethi i Tiranës, Rrethit të Tiranës apo Rrethi Tiranës, rrethit Tiranës. Shtëpive të fshatit , mbjelljeve të vjeshtës.
Më rastisi të lexoj : ”Qeni i Putin ,frikoi Merkel. Laura, e shoqja e Bush u mirëprit..”. Hajde shqipe hajde ,sa shumë po të stërkeqin!
Nuk e kam mendjen të jap mësim ,por më brenë në ndërgjegje kur një që shkruan nuk e di që: Kur një emër i rasës gjinore vjen pas një emri tjetër në rasën gjinore a dhënore ,njëjës të pashquar, shkruhet me nyjën e përparme të, pavarësisht nga gjinia që ka emri para tij: leshi i një deleje të races merinos. Drejt! E dijmë ,por nuk e përfillim.
Kur një emër i rasës gjinore, pavarësisht nga gjinia që ka, vjen pas një emir mashkullor në rasën gjinore a dhanore të shquar njëjës, shkruhet me nyjën e përparme të, dhe kur ai vjen pas një emri femëror në po këto rasa, shkruhet me nyjën e pëparme së: E ne si shkrujmë? Ja një shembull: përvjetori shpalljes së pavarësisë;. Ku mbeti e gjora “ i”?
Kur një emër femëror në rasën gjinore, dhanore a rrjedhore njëjës përcaktohet nga dy ose më shumë mbiemra të nyjshëm (ose numërorë rreshtorë), mbiemri i dytë e të tjerët pas tij marrin nyjën të e jo së. Po kështu veprohet edhe kur mbiemri i parë është i panyjshëm ose kur emri përcaktohet njëkohësisht nga një përemër pronor dhe nga një ose më shumë mbiemra të nyjshëm: duhet i, e, të, së vajzës së urtë, të zellshme dhe të shkathët; dhe ne e shkruajmë “ vajzës së urtë, të zellshme dhe të shkathët; Turpi është :”i, e, të, së Ministrisë së Arsimit dhe të Kulturës”; dhe “ i,e ,të, së Institutit të Albanologjisë “
Nuk iu duket që në stërkeqjen e gjuhës shqipe merr pjesë në mënyrë të organizuar një grup i caktuar njerëzish që mirë e njohin gjuhë tonë dhe që edhe më mirë e dijnë të na mbushin mendjen dhe të bëhemi bashkëshkatërrimtarë të shqipës ,gjuhës së perëndisë.?
At Gjergj Fishta…” edhe atij ,iu thaftë po goja ,që përbuzë kët gjuhë hyjnore;që n`gjuhë t`huej, kus s`asht nevoja flet e t`vete e len mas dore..” Po
ku jemi ne sot ?
Përdorimin e fjalëve të gjuhëve të huaja a e kemi ngase nuk e njohim mire gjuhën shqipe? A e kemi nga naiviteti dhe mendjemadhësia , që duke përdorur më shumë fjalë të huaja tregohemi më intelektual dhe më shumë i arsimuar? Apo pa vetëdije fundosemi në humbëtirën e pa kthim , në të cilën janë humbur shumë gjuhë të vjetra?
Si tia bëjmë? Kemi shira monsunike të fjalëve të huaja që as ndërtimi më I fortë gjuhësor nuk i bën ballë. Si të tejkalohen këto përmbyetje të
pamëshirëshme, të cilat nuk janë vullneti Zotit? A ka shtet në anët tona? A ka Akademi në qerdhet tona? A ka institute në tokat tona? Të veprojmë sa nuk është vonë. Të luftojmë kundër krimit të organizuar mbi gjuhën shqipe. Po humbi gjuha ,humbëm edhe ne.