NGA   K R I S T O   Z H A R K A L L I U/

Kur  riprodhova e fjalët  për demokracinë të mendimtarit të shquar francez, Volterit, se  do të “jap dhe pikën e fundit të gjakut që ti të kesh të drejtë të thuash mendimin tend “ ndonse kundërshtari i tij e shante egërsisht, kisha besuar se me këto fjalë do t’i jipej fund polemikës “armiqësore” ndaj meje nga “vëllezërit” kosovarë, megjithëse kisha pasur një përvojë të hidhur se si e konceptojnë lirine e fjalës dhe demokracinë disa “pseudodemokratë”  shqiptarë të kohës sonë. Kjo,sigurisht, nuk ndodh vetëm në truallin  arbëror  Para se të arratisesha në Greqi më 24 mars 1961, në shtypin komunist shqiptar bëhej zhurmë e madhe për proçesin gjyqësor që zhvillohej në Athinë kundër një gazetarit dhe “heroit” grek, Manolis Glezos. Sigurisht se nuk dija hollësira as saktësi pse po bëhej ai gjyq, por kisha bindjen se në një vend demoktratik nuk duhej të dënoheshin  njerëzit për bindjet e tyre politike si ngjiste në diktaturën komuniste.  Prandaj kur kalova kufirin besova se kisha kjaluar në botën e lire perendimore. Veçse në Greqinë e asaj kohe demokracia ishte e mangët, e çalë. Ishte një demokracia ballkanase. Në Janinë ku na mbanin disa muaj në hetime- atje u njoha  me mikun tim të pare verior, Kamber Merdinin nga Sohodolli i Peshkopisë- na bënin lloj lloj pyetjesh gjë që nuk na habiste për natyrën e marrëdhenieve të të dy vendeve dhe të të dy botëve të asaj kohe. NJë ditë pra një officer fanatik më pyeti: “Ç’mendim ke ti për gjyqin që bëhet kundër Manolis Glezosit?” U befasova dhe në fillim nuk dija si t’i përgjigjesha. Si u mendova pakëz u përgjigja: “Nuk e di pse po gjykohet Glezoja, dhe nuk mund të kem një mendim të prerë” Ai më vështroi i habitur dhe tha:”Por ai është komunist! Nuk mjafton kjo?” Dhe unë duke qënë i ri dhe naiv i u përgjigja : “Po është se dënohet për bindjet e tij politike, nuk pajtohem me këtë gjyq. Gjyqe të tilla bëhen në diktaturat komuniste dhe jo në vendet demokratike. Po të bëjmë dhe ne kështu, ç’ndryshim do të kemi nga ata,komunistët?!!  Afërmëndsh se për demokracinë e cunguar greke të asaj kohe-të mos harrojmë se Greqia kishte dale nga një luftë e përgjakëshme vëllavrasëse vetëm dhjet vjet më pare- fjalët e mia u keqkuptuan dhe oficeri fanatik shkrojti në dosjen time se qënkesha komunist, thua se komunistët mbronin idetë pluraliste! Sigurisht ky mallkim më ndoqi se atëhere çdo mendim që nuk pajtohej me qeverinë në pushtet ishte…komunist. Më vonë u njoha nga afër me Glezon, madje se bashku u gjëndëm të internuar nga junda fashiste më ishullin e vdekjes të Jaros. Miqësia jonë mbajti mjaft vite deri kur, para 15 vjet NATO filloi ndëshkimin e Sërbisë për çlirimin e Kosovës. E majta greke aso kohe përkrahte Sërbinë  e Milosheviçit dhe akuzonte kosoavarët dhe UÇK-në si agjentë të imperializmit amerikan. Në një takim pra me  Glezon- i cili edhe sot në moshën 90 vjeçare është deputet tepër aktiv në parlamentin grek- u grindëm keq për çështjen e Kosovës…Megjithatë ai nuk më kërcënoi, nuk më kërkoi ta mbyllja gojën, thjesht më kundërshtoi

Ndoshta këto  që po shkruaj këtu të duken të pakuptimta. Kohët e fundit nëpërmjet shtypit elektronik patëm një “polemikë” me zotin Gani Mehmetaj, kryesisht për mendimet e mia për Ibrahim Rugovën dhe Rexhep Qosjen. Në shkrimin e fundit-për barrikadat- zoti Gani, megjithse nuk pajtohej me mendimet e mia- e drejta e tij- më shtrin dorën dhe më konsideron mik, çka më bëri të besoja se polemika midis nesh kishte marrë fund, madje më pëlqeu dhe shkrimi i tij i fundit për ilirët…(Duket se ky shkrim është  shkruar në kohën e Jugosllavisë, prandaj ka disa mangësi dhe më lindi dëshira t’ja vija në dukje…Ai flet për personalitetet e shquar ilirë që kishin lindur në Dalmaci dhe ka harruar-ka të ngjarë që të mos e dinte se  në atë kohë njohuritë tona ishin tejet të kufizuara- figurën më të madhe ilire  që kishte lindur në Dalmaci. Fjala është për Konstandinin e Madh, ose “Shën Konstandini” i cili konsidetrohet  Perandori që u dha lirine të krishterëve të cilët deri atëhere ndiqeshin si armiq të perandosrisë dhe, kryesorja i dha emrin e tij  qytetit më të bukur e të famëshëm të lindjes. Konstandinopojës, Stambollit të sotëm) Edhe tani besoj se mospajtimi politik dhe kulturor nuk i bën dy njerëz armiq, dhe kjo është bukuria e demokracisë. Veçse andej nga Kosova- dhe nga Shqipëria- demokracinë e kuptojnë në mënyrë të njëanëshme dhe kjo tregon se kanë akoma mbeturina të diktaturës komuniste, ose fashiste në konceptet e tyre. Nuk e kam fjalën për intelektualin Gani Mehmetaj. Ai përpiqet të argumentojë kundërshtimet e tija dhe kjo është e pranueshme. (U brengosa pak se vë në të njëjtin kandar(si do të thoshte dhe Arshi Pipa!) Fan Nolin me Ahmet Zogun se si erdhën këta të dy në pushtet. Dihet se Noli nuk pati asnjë ushtri të huaj, as bëri pazarllëqe me fqinjët për ta sjellë në pushtet, por kjo është diçka që duhet ta bisedojmë më gjatë dhe me gjakftohtësi!)

Nuk e kam pasur zakon t’u përgjigjem “komentuesve” të ndryshëm që, falë internetit, mund të shprehin mendimet e tyre, akuzat dhe sharjet e tyre ndaj shkrimeve që nuk janë të pëlqimit të tyre .Fanatizmi i tyre shumë here kapërrcen etikën e mirësjelljes,duke arritur në skajin e verbër të gjakmarjes! Deri tani janë katër mbrojtës të Ganiut tone-thua se ai nuk mund të mbrojë veten- por edhe të Rugovës  dhe domosdo shares të ulët të Rexhep Qosjes. Por, më e keqja, arrijinë në skajin ekstremist të kërcënimeve ndaj meje! Vetëm në kohën e diktaturës më kishin kërcënuar të mbyllja gojën, si më kishin kërcënuar fashistët dhe shovinistët e të gjitha ngjyrave! Dhe ja tani erdhi koha që të më kërcënojnë “vëllezërit” tanë kosovarë…

Por le t’i zëmë me radhë.Njëfarë çami më akuzon pse nuk shaj Janullaton për kishën autoqefale shqiptare. Kryesisht besoj se ky nuk e ke lexuar shkrimin tim përsa i përket Nolit tone. Por përse duhet të akuzoj Anastas Janullatosin unë? Ç’faj ka ai? Ai e ktryen më së miri punën e tij, madje mund të them se si i huaj, nuk i ka shfrytëzuar të gjitha mundësitë që i ka dhënë shteti shqiptar-Berisha- që i dha kishën ortodokse shqiptare në pjatë. Ç’faj ka pra kryepeshkopi Janullatos? Pse nuk shikojmë verbërinë tone, marrëzinë shqiptare por dime vetëm të  shajmë dhe të akuzojmë të huajt se bëjnë punën e tyre? Nëqoftëse nuk do të bëhemi të vetëdijëshëm se të huajt punën e tyre bëjnë dhe se ne duhet të bëjmë tonën, në se ngahera do të presim nga të huajt të na ndihmojnë dhe të na përkëdhelin, do të mbetemi përherë nëç errësirën shekullore…Pastaj na vjen dikush që nuk din se emrat shkruhen me shkronja të mëdha, madje  quan veten…leka-duket është pasardhës i të ndierit Leka, prandaj nuk ka mësuar të shkruajë dhe të flasë shqip, por nuk mungon të më kërcënojë se po guxova here tjetër të akuzoj Rugovën dhe të mbroja Qosjen ai… Nuk e di se  ç’do të bëjë…Do të vijë në Athinë dhe të më gjejë? Thua të kem rënë në gjak me të? Sadik Elsani merr në mbrojtje Ganiun, sikur ky nuk di të mbrojë veten dhe na numëron veprat që ky ka botuar,kur ai nuk ka parasysh asnjë libërin tim…Do ta ftoja të vinte të banonte në Athinë 53 vjet dhe të botonte disa libra shqip këtu dhe jo tani në kushtet e demokracisë, por  në kohën e diktaturës.. Por duke pasur ngrohtësinë familjare, duke pasur përreth njerëzit e një gjaku e një gjuhe, bëhet kushdo trim dhe, kur i ka xhepi mund të bëhet edhe intelektual, edhe shkrimtar dhe, pse jo, Akademik!!!… Atëhere do ta shikoja se sa  do t’i vlente lëkura se në vendin e tij dhe në anonimi bëhet kushdo trim, madje….intelektual! Nga ana tjetër unë nuk “u mburra” asgjëkundi se qënkam “shkrimtar i madh” “Intelektual” as….akademik! Hodha në letër vetëm mendimet e mia , sa më thjesh kisha mundësi! Fazli Hajdari më informon se e njeh nga afër familisht Rexhep Qosjen (bravo i qoftë se unë nuk e njoh!) dhe e di fort mire sa i poshtër është (!!!)dhe këtu hedh dhe  shigjetat e tij helmuese…Më shan për komunist, për admirues i Enver Hoxhës(sic!) e të tjera, pa munguar dhe ky të më thotë se andej nga malet e tyre nuk i falin njerëz si unë dhe ka mundësi-mendova unë- të marrë koburen dhe të vijë të më bëjë atë që dikur i bënë Hasan Prishtinës në Selanik! Në këtë mënyrë të gjithë këta trehgojnë se sa demokratë na qënkan!

Por le të  flasim seriozisht. E them edhe njëherë se nuk jam marrë as do të mirrem here tjetër me “komentues” injorantë që nuk dine çdo të thotë të kuvendohet qetësisht, me argument, bindëshëm. Kam mendimin dhe dëshirën se me Gani Mehmetaj mund të mirremi vesh dhe t’i japim dorën njeri tjetrit. Askujt nuk i hyjnë në punë grindjet, urrejtjet dhe hakërrimet. Prandaj e përsëris se më pëlqeu shkrimi i tij i krijuar në rrethana tejet të disfavorëshme për shqiptarët e ish Jugosllavisë. Jam i vetëdijëshëm se ëndrra ime që dikur të shkoja në Kosovën e çliruar, nuk ka për t’u realizuar kurrë, sidomos  tani me kushtet e disfavorëshme që janë krijuar për mua. Prandaj dua ta mbyll këtë shkrim duke I shtrirë dorën miqësisht zotit Gani Mehmetaj, pa i kërkuar kurrë të ndryshojë qëndrim dhe të pajtohet me mua por edhe ai të mos besojë se unë, në këto rrethana mund të bëhem admirues, ose ithtar të disa figurave që nuk më kanë pëlqyer. A nuk është kjo e drejta ime, kur, tekefundit, nuk dëmtoj njeri? Mjafton që Kosova shqiptare të ecë përpara dhe të mos harrohet e të vonohet bashkimi kombëtar gjë që duhet të jetë në mëndjet dhe zëmrat e shqiptarëve kudoqfshin, akoma dhe në megrim ose në diasporë si quhen vitet e fundit..

Kristo Zharkalli, Athinë 25 mars 2014.