Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

TAKIM ME KONGRESISTIN AMERIKAN NE HOTEL SHERATON NE TIRANE

by

Presidenti i Rrjetit te Bizneseve Shqiptare në Botë u takua në Tiranë me kongresment amerikan/
Nga Beqir SINA-Tirane/
Në Tiranë , Hotel Sheraton një delegacion i ardhur special në Tiranë nga Kongresi dhe Senati Amerikan u takua në një nga mjediset e këtij hoteli Dr. Naim Dedushaj , Drejtor për Investime të Diasporës në Ministrin në Qeverinë e Kosovës , me z. Nazar Mehmeti , afarist shumë i fuqishëm nga Dallasi Teksas , dhe president i Rrjetit të Bizneseve të Diasporës shqiptare në Botë njëkohësisht mik i kongresmenëve Robert Aderholt, Bob McEwen, dhe Stan Holmes, i cili njëhereshit është edhe përgjegjës për eventin vjetor të Shtëpisë së Bardhë – ” Breakfast Prayer -Lutja e Mengjesit ” që mbahet çdo vit në Washington DC, dhe ku janë të ftuar edhe personalitetet shqiptare nga Kosova Shqipëria dhe trojet shqiptare.
Si na deklarojë me këtë rast pas këtij takimi në Tiranë – Hotel Sharaton, dr Deduashj takimi ka qenë mjat miqësor . Në këtë takim bashkëbiseduesit folën gjatë lidhur për Kosovën, Shqiperinë dhe në veçanti për shqiptarët në Maqedoni zhvillimet e fundit në Kumanovë , si dhe u fol për shqiptarët në Mal të Zi dhe viset tjera shqipetare !
Gjatë takimit u bisedua edhe për Diasporën Shqiptare në Botë me theks të veçantë atë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Gjithashtu, Dedushaj dhe Mehmeti në fjalën e tyre gjetën rastin ti njoftojnë kongresitët amerikan, me zhvillimin e forumit katër ditor Prishtinë Tiranë dhe me për themelimin e Rrjeteve të Bizneseve Shqiptare të Diasporës në 18 vende të botës dhe sukseset e këtij rrjeti global që po bëhet një superfuqi ekonomike financiare shqiptare, në zhvillimin ekonomik të Shqipërisë e Kosovës.
Presidenti i Rrjetit të Bizneseve Shqiptare veprimtari i shquar Nazar Mehmeti, i ftojë miqt kongresmen amerikan Robert Aderholt, Bob McEwen, dhe Stan Holmes, që në takimin e dytë i cili do të mbahet në metropolin e botës New York, të marrin pjesë edhe ata. Çka u pritë me shumë kënaqësi nga kongresmentë amerikan të cilët konfirmuan edhe pjesëmarrjen e tyre.
Kurse, Dedushaj tha se u bisedua edhe për Lobimin për çështjen e Kosovës dhe çështjen shqiptare në pergjithësi për të pasur edhe një interesim më të madh në Kongresin dhe Senatin Amerikan dhe për mbështetje më të fuqishme nga Washingtoni për, Kosovën, Shqipërinë dhe Shqiptarët kudo në botë.
Miqt amerikan kongresistët Robert Aderholt, Bob McEwen, dhe Stan Holmes, u angazhuan se do të jenë së bashku me kolegët e tyre të Grupit të Shqiptarve në Capitol Hill – Albanain Caucas si zëri dhe mbështetësit e shqiptarëve. Takimi ishte mjaft miqësor.

SI E PASHE UNE VIZITEN E ERDOGANIT NE TIRANE

by

Nga Asllan BUSHATI/
Marrdhëniet e Shqipërise me Turqinë,nga cdo kënd shikimi që ta shikosh pas vitit 1991, kanë qenë dhe jane shumë të mira e herë herë dhe të shkëlqyera. Personalisht midis viteve 1992-1997 kam qenë i ftuar për specializim dhe veprimtari të sigurisë kombëtare të Shqipërise, disa herë nga autoritetet turke në Ankara. Në këto vite kam qenë i ftuar nga Ambasada Turke në Tiranë pothuajse në cdo evendiment të sajë. Kam shkëmbyer mendime dhe dokumenta shumë të rëndësishme për vendin tim me autoritetet e këtij vendi, të cilët në cdo rast kanë treguar për vendin tim, për mu si person , për detyrën dhe postin që kisha një respect, ndieshmëri të vecantë, sinqeritet dhe besueshmëri të madhe. Sot që po shkruaj këto rrjeshta gjejë rastin ti falenderoj me gjithë zemër për gjithcka ata kanë bërë për për Shqiprinë , për mu dhe për cdo autoritet civil e ushtarak shqipëtar.
Turqia në këtë gati cerek shekulli,e ka ndihmuar Shqipërinë në shumë drejtime dhe mbi të gjitha ka bërë shumë investime të cilat kanë hapur vende pune dhe kanë përmirsuar jetën e bashkëkombasve të mi. Statistikat thonë se volume i përgjithshëm i shkëmbimeve tregëtare shkon në 460 milion euro ne vit dhe kjo ka tendencë të rritet më tej. Po ashtu sot mësova se Komuniteti Musliman turk ka vendosur të sponsorizojë ndërtimin e Xhamisë madhe(Namasgjasë) në qendër të Tiranës dhe se Qeveria Turke do te ndihmojë dhe në ndërtimin e godinës së re të Parlamentit Shqiptar. U gezova dhe përsëri i falenderoj institucionet turke për sa më lart përfshi edhe Presidentin Erdogan. Duket se është firmosur dhe një document i ri për ceshtjet e sigurisë midis dy vendeve ,dhe se është rënë dakort për rritjen e shkëmbimeve tregtare deri ne kufijtë e shumës së një milliard eurove në vit dhe shtimin e investimeve në fushën e energjisë etj.
Interesante për mu ishte edhe prononcimi për ceshtjet akute të ditës sic është ai i Kumanovës. Presidenti shqiptarë Nishani mu duk më i drejtpërdrejtë kur tha se:” ajo ishte ngjarje plot hije të dyshimta dhe përpjekje për ta shëndërruar atë në burim konflikti ndëretnik”. Por edhe Presidenti Erdogan tha se sigurimi i paqes është i domosdoshëm. Paqa e stabiliteti ne Maqedoni duhet të sigurohen me bisedime e me zbatimin e marrveshjes së Ohrit.Duhet të bëjmë dallim midis atijë që humbet dhe atijë që fiton, por në rastin e terrorizmit –tha ai- në fakt humbasin të dy palët.
Personalisht do të kisha dashur të flitej më hapur duke thënë troc se në Kumanovë u krye një masakër e vërtetë ndaj shqiptarëve. Dhe se kjo masakër është vepër e autoriteteve Maqedonase me në krye Gruevskin dhe në bashkëpunim me agjenturën ruse,serbe e atë vendase , për të valvitur flamurin e nacionalizmit maqedonas, për të larguar vëmendjen nga veprimtaria anti kushtetuese dhe anti ligjore për të cilat Gruevski akuzohet dhe për ta trasferuar konfliktin e Krimesë e Ukrahinës në Ballkan.
Por vec sa më sipër, në fjalët dhe qëndrimin e Erdoganit, më vinte herë herë nërmend një libër i Dautoglusë me një filozofi neo-otomaniste në frymën e perandorisë Osmane të shekujve 16-17-të. Ky libër në esencë bën thirrje që të futen në një formë të re nën ombrellën e Turqisë së sotme: Shqipëria, Kosova, Maqedonia , Bosnja etj . Më duket se filozofia e këtij libri në shumë aspekte është këthyer në një strategji të menduarit dhe vepruarit të lidershipit te sotëm turk. Po ashtu duket se është edhe mentalitet i Erdoganit, pra një përpjekje për të luajtur në ditët e sotme kartën e Ballkanit kundër BE-së. Kjo lëvizje e Erdoganit në gjykimin tim , është më shumë lëvizje inatëcore se sa realiste . E thënë ndryshe me qënëse Turqia është kandidate për në BE prej dekadash (qysh nga viti 1963) dhe nuk ka shanse tash për tash të pranohet si anëtare me të drejta të plota, në një formë ose në një tjetër t’i bëjë karshillëk Europës Perendimore. Unë mendoj po ashtu se prania e Turqisë në Ballkan , me investime e veprimtari dobipruese për rajonin dhe vetë Turqinë nuk përbën asnjë të keqe, përkundrazi është një gjë e mirë. Por luajtja e kartës anti BE është jo e drejtë ,jo dobipruese dhe për shqiptarët e papranueshme. Shqipëria megjithëse ka qenë nën pushtimin otoman për pesëqind vjet, ajo gjeografikisht, etnikisht, në mentalitet, zakone e tradita, kulturë ,është europiane. Shkrimtari ynë i madh Ismail Kadare ka thënë se Shqipëria ka gabuar dy herë në historinë e saj duke u larguar nga Europa të cilës i përket, së pari nga pushtimi turk dhe së dyti nga pushtimi komunist. Një gabim i tretë do të ishte tërësisht i pafalshëm.
Nga vizita e Erdoganit ne Tiranë mësuam edhe për një të ashtu quajtur marrveshje strategjike midis dy vendeve gjysëm të gatuar nga Edi Rama dhe Erdogan kur ky i fundit ishte Kryeministër i Turqisë. Përmbajtja e këtij documenti nuk është bërë i njohur as të paktën në mënyrë evazive se cilat do të jenë fushat e bashkëpunimit strategjik. Por unë përnjëherëshi sapo e dëgjova si concept ,dyshova dhe do te vazhdoj të dyshoj edhe në të ardhmen se kjo gjë do ti shërbejë kombit tim. Si ish ushtarak i lartë në Ushtrinë Shqiptare, si intelektual dhe si Nënkryetarë i Federatës Panshqiptare Vatra, gjykoj se partnerë strategjik te Shqipërisë janë: SHBA-ja,Be-ja dhe Nato-ja antarë të së cilës jemi.
Erdogan, ju kërkoi autoriteteve shqiptare të luftojnë kundër disa grupeve të cilat në Turqi konsiderohen armiqësore (për Erdoganin), por që kane veprimtari edhe në Shqipëri në disa fusha si arsimi, biznesi etj. Kërkesa ishte me aq theks sikur Shqipëria është një apendikx i Turqisë. Në këndvështrimin tim kjo është e pa pranueshme, sepse Shqipëria është një vend sovran, i lirë e me kushtetutë e ligje jo të njëjta me ato të Turqisë. Pra veprimtaria e kujdo personi juridik e fizik analizohet e trajtohet vetëm në përshtatje me legjislacionin shqiptar. Këto që po them unë do të kisha dashur ti dëgjoja nga goja e autoriteteve shqiptare.
Por, parë në tërësi, vizita e Presidentit Turk në Shipëri së bashku me delegacionin qe e shoqëronte atë, shpresoj dhe dëshiroj të ketë qenë e suksesëshme dhe ti sherbejë ngritjes së mirëqenies së shqiptarëve dhe forcimit të bashkëpunimit bilateral. Kontestimet e më sipërme në sanjë mënyrë nuk duhen marrë si dashakeqe, por si një mendim opozitarist për ti ndrequr punët më mirë në të ardhmen.

Kongresmeni amerikan Rohrabacher në Tiranë

by

Kryetari i Nënkomitetit për Evropën, Euroazinë dhe Kërcënimet e Reja në Kongresin Amerikan takohet me kryetarin e parlamentit Ilir Meta dhe kreun e opozitës Lulzim Basha/
Në Shqipëri ndodhet për një vizitë Kryetari i Nënkomitetit për Evropën, Euroazinë dhe Kërcënimet e Reja në Kongresin Amerikan, zoti Dana Rohrabacher. Ai bisedoi sot me kryetarin e parlamentit Ilir Meta si dhe me kreun e opozitës shqiptare Lulzim Basha.
Gjatë takimit, zoti Meta, ndërsa falenderoi kongresmenin amerikan për mbështetjen e vazhdueshme të Shteteve të Bashkuara ndaj Shqipërisë theksoi se vendi i tij “do të vazhdojë të jetë një partner i përkushtuar e SHBA-ve në NATO, rajon dhe sfidat globale”. Kryetari i parlamentit shqiptar kërkoi gjithashtu “një angazhim dhe mbështetje më të madhe nga SHBA-të në fushën e zhvillimit ekonomik, nxitjes dhe rritjes së investimeve amerikane në Shqipëri”, ndërsa theksoi se “nënshkrimi i marrëveshjes për heqjen e taksimit të dyfishtë mes dy vendeve tona, do të ishte një nxitje dhe kontribut konkret në këtë drejtim”.
Tërësisht të ndryshme, temat e diskutimit mes kongresmenit Rohrabacher dhe kryetarit të opozitës Lulzim Basha. Sipas një njoftimi të shpërndarë nga Partia Demokratike, zoti Basha “e njohu kongresmenin amerikan Dana Rohrabacher me iniciativën e Partisë Demokratike për dekriminalizimin. Persona me precedentë kriminalë – theksoi zoti Basha – janë promovuar nga dyshja Rama-Meta në parlamentin e Shqipërisë dhe në poste drejtuese të administratës si dhe janë propozuar edhe si kandidat për kryetarë bashkie”
Një tjetër temë diskutimi ka qenë dhe situata parazgjedhore në Shqipëri. Sipas zotit Basha shumica “ka nisur të ngrejë skemën e blerjes së votave, duke u bërë presion të hapur drejtorëve te administratës publike, për të blerë votat dhe për të marrë vota me çdo mënyrë”. Po ashtu ai ka shpehur shqetësim për disa raste dhune gjatë tubimeve elektorale të opozitës, ndërsa shtoi se “kryeministri ka nisur të kërcënojë qytetarët, duke u thënë se nëse votoni kandidatët e PD nuk do të ketë investime, nuk do të ketë para, ujë, bukë etj. Kjo situatë po dëmton procesin normal zgjedhor”, theksoi kreu i opozitës.(VOA)

NE PRITJE TE NJE FTESE PER KONCERT NE TIRANE

by

Bisedë me Ardita Statovcin, pianisten e madhe shqiptare nga Kosova/
Nga Abdurahim Ashiku/
Kam biseduar në jetën time me shumë njerëz, por biseda me Ardita Statovcin ishte e jashtëzakonshme. Ishte një çast që nuk do ta harroj kurrë. E bukur, në moshën e luleve të jetës, (vetëm 29 vjeçe) me një buzëqeshje prej nga kroi i pastër i zërit të saj rridhte, si rrjedhin krojet në natyrën e virgjër të maleve shqiptare.
Ajo që më befasoi tek Ardita Statovci është SHQIPJA e saj, Gjuha Shqipe në një pastërti që edhe studentët e Gjuhë –letërsisë, edhe akademikët e Drejtshkrimit të Gjuhës Letrare Shqipe, do ta kishin zili, do të ulnin kokën me respekt. Ardita Statovci vetëm katërmbëdhjetë vjet ka qenë në takim të përditshëm me gjuhën shqipe, vetëm në moshën fëminore, madje me gjuhën shqipe në dialektin e Kosovës, në gegërisht, kurse 15 vjet të tjerë të jetës i ka kaluar (dhe vazhdon ti kalojë) me gjuhën gjermane, angleze, franceze, italiane… ku ka studiuar dhe jep koncertet e saj të mrekullueshme. Në bisedën me të, në asnjë rast, nuk dëgjova të përziejë asnjë fjalë gjermanisht ku ka kaluar pjesën më të madhe të jetës, dhe ku jeton edhe sot.
Një shembull ky që të bën ta nderosh dhe respektosh më tepër se për duart e shpirtin e saj mbi tastierën e pianos, për Gjuhën Shqipe…
Në tej; biseda me Ardita Statovcin më 4 gusht 2011 në hollin e hotel ERALD në Prishtinë. Dhe në fund; një biografi e jetës dhe krijimtarisë së saj marrë nga klikimi në Google me emrin Ardita Statovci, vlerësime për artisten – publikuar në shqip, anglisht, gjermanisht, në gjuhët që lexuesi njeh.
Abdurahim Ashiku
Mund të prezantoheni?
Quhem Ardita Statovci. Jam nga Prishtina, pra nga Kosova. Kam lindur në Prishtinë. Në moshën 15 vjeçare shkova në Austri, përkatësisht në Salzburg, në universitetin e njohur të muzikës Mozarteum për të studiuar. Kam mbaruar studimet atje. Edhe studimet e magjistraturës. Më vonë kam studiuar edhe në Universitetin e Indianës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës tek pianisti i dëgjuar legjendar 87 vjeçar Menahem Pressler. Në Itali kam studiuar në Academinë Pianistike në Imola tek Franco Scala dhe Boris Petrushansky. Dhe tani mbaj koncerte në vende të ndryshme të Evropës, Amerikës e kështu me radhë.
Mund ta kujtoni koncertin tuaj të parë?
Po. Me këtë rast do t’ju tregoja një përjetim shumë të bukur, ndoshta një nga koncertet më të mëdha në atë kohë kur isha fëmijë. Ky profesion kërkon vazhdimisht paraqitje para publikut, kjo do të thotë që nuk ishte ashtu detyrimisht hera e parë që paraqitesha para publikut. Fitova çmimin “Talent i Kosovës” në moshën 8-9 vjeçe sa isha. Duhej kaluar një garë, garë muzikore e kam fjalën, konkurse siç i quani në Shqipëri, përndryshe…
Garë është fjalë shqipe kurse konkurs…
Epo bravo. Edhe unë dakordohem….përndryshe nuk ishte e lejuar që fëmijët kaq të vegjël të merrnin pjesë. Nga shkolla e muzikës ishin fëmijë nën moshë. Mësuesja ime insistoi që unë të merrja pjesë. Me të vërtetë e fitova çmimin “Talent i Kosovës”. Koncerti mbahej në “Sallën e Kuqe” e cila konsiderohej më e mira. Salla është e madhe dhe në sytë e mi si fëmijë më dukej gjigante, më dukej e pafundme. Ishte një publik i tërë që mbushte sallën. Ishte një ndjenjë e papërshkueshme. Më kujtohet që pata luajtur një vals të Shtrausit që e njihja edhe nga filmat vizatimor me Tomin dhe Xherrin. Luajta edhe një tokakina nga Kavalevski që në atë kohë ishte shumë e vështirë për duart e njoma të një fëmije. E tëra ishte një mrekulli dhe ende, disi ende, e kam atë ndjenjën e paraqitjes.
Si u ndjetë me fitimin e çmimit dhe si ndikoi ky në të ardhmen Tuaj?
Që kur kam filluar pianon e deri sot ishte një proces shumë i natyrshëm, u zhvillua në një nevojë të përditshme, një punë njësoj sikur sportisti, pra me orë të tëra për të mbajtur, si të themi hapin qoftë ky për koncertimin, pastaj për memorien sepse të gjitha gjërat interpretohen përmendësh. Çmimi ishte një sadisfaksion, pranimi i punës të një fëmije të vogël atëbotë. Ishte fantastike që më jepej rasti të paraqitesha në një sallë gjigante me gjithë ata njerëz. Dhe deri më sot i gjithë procesi ka vazhduar shumë natyrshëm; me koncertet, me studimet.

Ishit ulur në piano. Si ishte…
Vaj halli ishte. Por kjo e tregon se njeriu kërkon vullnet, disiplinë, mund edhe në kushtet janë si janë. Ishte në se nuk gaboj Blutmer që edhe para dy viteve e kemi pas atë piano edhe pse atë korpusin rezonues e kishte çarë për mesi. Këto ishin kushtet e Kosovës që nuk kishte në fakt të tjera. Por tani e ka një më të mirë në Sallën e Kuqe.
Kur ikët nga Kosova?
Në vitin 1997.
Dhe u vendosët ku?
Në Salzsburg, në vendlindjen e Moxartit.
Moxarti i madh që vdiq në varfëri të plotë, u varros në një varr masiv nga bashkia, siç e tregon edhe filmi për jetën e tij të shkurtër…
Ashtu është.
Unë e kam parë filmin, e kam librin mbi jetëshkrimin e Moxartit, kam ndjekur në vitet ‘60’të operat që janë dhënë në teatrin e Operas dhe Baletit në Tiranë, operat më me zë në botë, nuk kam lënë shfaqje pa parë. Megjithëse nuk mund të them se kam vesh të hollë muzike, përsëri i kam ndjekë atëherë dhe, edhe sot, i ndjek vazhdimisht në filmat biografikë për kompozitorët e mëdhenj. Kam një numër të konsiderueshëm CD të cilat i përdor në çaste qetësimi shpirtëror.
Bravo, shumë mirë….
Më fal se fluturova pak në vitet e rinisë time, pesëdhjetë vjet të shkuara. Atëherë vazhdojmë me udhëtimin tuaj në Salzburg. Si iu duk Salzburgu një vajze të re kosovare ?
Kur shkova në Salzburg isha vetëm 15 vjeçe. Shkova drejt në një nga universitetet më me famë botërore, „Mozarteum“ në Salzburg të Austrisë. Aty gravitojnë njerëz nga të gjithë kontinentet. Ishin një numër shumë i madh kolegesh nga e gjithë bota. Në klasën e profesorit tim ishin nga Japonia, Korea Jugore dhe Kina. Ata janë njerëz me disiplinë të hatashme. Ata janë mësuar që fëmijë të punojnë jashtëzakonisht shumë. Dhe ata duan të kenë jo arritje të shkëlqyeshme por të shkëlqyeshme- të shkëlqyeshme të themi kështu, të shkallës së lartë, të jashtëzakonshme, kështu që automatikisht vihesha në konkurrencë me një botë të tillë. Nuk ishin vetëm aziatët që ishin në atë universitet. Kishte edhe nga Afrika e Jugut, nga Australia për të mos folur për vendet e tjera të Evropës, Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të Amerikës Latine etj. Ishte një sfidë kur vije nga një vend që nuk kishte mundësinë e shkollave të zhvilluara, shkollën e zhvilluar pianistike siç është shkolla ruse, shkolla gjermane apo franceze. Ishte shumë sfiduese përkundër punës në këtë fushë ku nevojitet shumë edhe tradita e mbledhur me kohë. Përderisa austriakët, gjermanët po themi e kanë Bahun, babanë e muzikës që kishte lindur në vitin 1685 që do të thotë se po flasim për shekullin e 17-të, ne si Kosovë në shekullin 21 luftojmë për lirinë e censurës. Ishte shumë sfiduese, por e kisha si qëllim parësor, që e kam edhe sot dhe që kjo ishte ajo që më mbante të vazhdoj edhe më tutje.
Patët vështirësi që ti kaloni gjithë këto aziatë…?
Nuk ishte e lehtë, kjo kur vjen nga mentaliteti shqiptar që e kemi një edukatë bujare dhe zemërgjerë. Unë që në familje dhe vetë jam mësuar të kem kujdes edhe për të tjerët, larg egoizmit që patjetër të jem e para dhe të kem pianon më të mirë për të studiuar. Në këtë aspekt nuk ishte e lehtë për mua. Përderisa kolegia koreane, në rrafshin shoqëror mund të jetë shumë e dashur, kur vjen puna në se të dyja ndodheshim në të njëjtin autobus për të shkuar deri tek portieri i universitetit për të marrë çelësin për tu ushtruar në piano, ajo do të vraponte nga autobusi deri tek portieri për të marrë pianon më të mirë. Kjo për mua ishte e pakonceptueshme, Ne ishim mësuar si shqiptarë të kemi kujdes ti ndihmojmë të tjerët e kështu me radhë. Kjo ishte një vështirësi si ta them censure në se shikohet në rrafshin social. Me kohë i mësova edhe këto.
Mësove të vraposh?
Jo nuk u mësova të vrapoj, mësova të zgjohesha edhe më herët nga se duhej, për të pasur rastin.
Vetë kompozoni?
Jo detyrimisht. Para se të interpretosh vepra muzikore duhet ti kesh analizuar gjerë në aspektin e harmonisë, të analizës muzikore, në aspektin politiko-shoqëror që lidhet me vitin e kompozimit dhe pse është kompozuar. Është e njohur etida revolucionare e Shopenit. Kur u kompozua kjo po ndodhte kryengritja e Varshavës. Ai ishte i sëmurë dhe nuk mund të merrte pjesë në Kryengritje. Ajo çfarë bëri, ajo çfarë ai mund të bënte për ta përkrahur këtë kryengritje, ishte kompozimi i etidës revolucionare të dymbëdhjetës që është një ndër pjesët më të popullarizuara në fushën e muzikës. Mua më është dashur të jap provimet e kompozimit me kompozitorë shumë të njohur. Në Salzburg kam mësuar bazat e kompozimit por unë jam interprete, unë merrem me kompozimet e bëra.
Mbas shkollës cilët ishin hapat tuaj në botës e muzikës?
Krahas studimeve, magjistraturës e kështu me radhë, koncerteve, koncertualet që është qëllimi qenësor i pianistes ose studentit që studion piano, tërë kohës kisha mbajtur edhe koncerte. Pasi përfundova në Salzburg edhe magjistraturën koncertet u intensifikuan dhe paraqitjet koncertale nëpër vende të ndryshme të botës. Më rastisi fati i mirë që të punoja me pianistin legjendar 87 vjeçar Menahem Pressler në Indiana University në Bloomington në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me një masterplan të shkurtër në Vermond të SHBA dhe kështu në vijim të shkoja në Universitetin e Indianës ku punova intensivisht duke krijuar një përvojë të mrekullueshme. Pressler është një pianist që përkundër namit që ka, punon natë e ditë. Përveç që udhëton aq shumë ende punon dhe ushtron gjithë kohës.
Pas Amerikës kam qenë në Itali ku vazhdoj të shkoj herë pas here në Parkun e Akademisë së njohur Pianistike në Imola, një ambient i mrekullueshëm që tregon se si mund ta ruajmë edhe trashëgiminë kulturore. I gjithë aktiviteti pianistik zhvillohet në një kala të qytetit që nga jashtë të duket vetëm si monument ku mund të shkojnë turistët. Është një derëz e vogël me një zile dhe brenda dhomat me piano. Për mua është me të vërtetë shumë e veçantë.
Në çfarë skenash keni luajtur?
Në shtete të ndryshme; në Gjermani, Austri, Francë, Maqedoni, Spanjë, Itali, Kosovë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe shumë e shumë vende të tjerë.
Në cilën skenë keni ndjerë krenarinë e të qenit kosovare?
Gjithkund. Në biografinë time kudo kam thënë se quhem Ardita Statovci, lindur në Kosovë, në Prishtinë, jam shqiptare…
Ndonjë emocion të veçantë në shfaqjet tuaja ku kanë marrë pjesë edhe shqiptarë, emocion që ka lindur nga prania e tyre?
Koncerti si i tillë është një emocion në vetvete. Nuk mund ta dish përpara se çfarë do të ndodhë. Varet edhe nga disponimi momental i publikut në qoftë se e shikon në rrafshin e psikologjisë së muzikës që nga disponimi momental i publikut se si e percepton çfarë po dëgjon nga interpreti dhe varet thjesht edhe nga momenti. Kjo është edhe bukuria e muzikës së gjallë. Një CD kurrë nuk mund ta arrijë atë efekt që ka muzika e gjallë, pra CD është ai moment që është dhënë një herë dhe këtë mund ta dëgjosh edhe njëzet herë. Interpreti në skenë, edhe në se luan të njëjtën vepër, dhe në se e luan shtatëmbëdhjetë herë ajo do të jetë shtatëmbëdhjetë herë ndryshe. Kurrë nuk ka mundësi të përsëritet i njëjti interpretim, me ato emocione në të njëjtën mënyrë. Secili koncert ka një veçanti.
Unë gëzohem natyrisht kur ka shqiptarë që u interesojnë këto lloj koncertesh, marrin pjesë dhe emocionohen edhe ata, emocionohem edhe unë. Janë momente të bukura.
Dëshironi të luani në Athinë?
Greqia është një vend ku ende nuk kam pasur koncert. Por në se më lejohet të them edhe Shqipëria…

Edhe në Shqipëri nuk keni luajtur?
Po, nuk kam luajtur. Nuk kam pasur ndonjë rast deri tani për të dhënë koncert në Shqipëri.
Unë desha që një ditë të ishe në Athinë në një sallë të madhe ku të kishte edhe shumë shqiptarë emigrantë…kurse ju nuk paskeni shkuar ende në Shqipëri, nuk paskeni marrë një ftesë nga Shqipëria…
Kështu është. Në Maqedoni, në Shkup kam mbajtur koncert ku ka pas shumë shqiptarë, në Kosovë kuptohet kurse në Shqipëri nuk më është dhënë rasti ende akoma. Edhe në Itali ku ka shqiptarë kam dhënë po në Shqipëri, në shtetin Amë!? Është me të vërtetë një mundësi e bukur…
Një ëndërr…
Qesh me shpirt…
Megjithatë unë do të dëshiroja të ishe edhe në Athinë, t’ju dëgjoja në një intervistë në televizionet greke, gjë që e kanë bërë dhe e bëjnë me respekt për artistët shqiptarë, të takoheshit me instrumentistë “violinë e parë” shqiptarë që kanë mbushur deri në 65 për qind orkestrat simfonike të Athinës dhe Selanikut.
Po. Kam dëgjuar që orkestrat simfonike greke kanë në gjirin e vet 65 për qind shqiptarë. E di.
Kam dëgjuar dhe më pas kam intervistuar në Irodhion e lashtë Vaso Tolen në ditën kur u dha Opera “Eumenidet”, operë që fitoi çmimin e parë në konkursin mbarëbotëror për hapjen e lojrave olimpike Athina-2004, operë ku këngëtarë të mëdhenj nga të pestë kontinentet këndonin shqip. Kam dëgjuar dhe më pas kam intervistuar tre instrumentistë shqiptarë të orkestrës së Selanikut që luanin në teatrin e madh antik në shkëmbinjtë e Akropolit, në Irodhio, instrumentistë që ishin “violinë e parë” e orkestrës. Në Athinë ka shumë instrumentistë, balerinë shqiptarë që kanë kapur qiejt e interpretimit.
Po kam dëgjuar shumë për ta dhe dëshira ime është që një ditë të luaj bashkë me ta.
Jeta juaj familjare si lidhet? Nëna, një profesoreshë e nderuar që unë pata kënaqësinë ta dëgjoj në Seminarin e 7-të Mbarëkombëtar për Gjuhën Shqipe në Diasporë” në një leksion brilant për veshjen popullore shqiptare…
Do t’ju tregoj por pa modesti edhe për faktin se jeni në Athinë. Vij nga një familje shkencëtarësh. Jemi tri vajza. Unë jam më e vogla. Babai im ishte personalitet publik shqiptar Profesor Doktor Ejup Statovci, rektor i Universitetit të Prishtinës. Pikërisht gjatë atyre viteve kur punonim në ato shtëpitë shkolla 1991-1997. Ai tani ka vdekur…

T’ju ketë lënë jetë, të jeni krenarë për të…

Faleminderit! Nëna ime, siç e patë edhe në ligjëratën sot, Profesor Doktor Drita Halimi-Statovci është etnologe. Etnologjinë e kemi traditë në familje. Gjyshi, Kadri Halimi, ishte etnologu i parë shqiptar në Kosovë. Nëna merret me këtë profesion. Është edhe një kushërirë e familjes Halimi që vazhdon me këtë profesion. Kemi bërë kështu një traditë të etnologjisë në familje. Dy motrat e mija, njëra është ekonomiste kurse tjetra është inxhiniere e informatikës, kurse unë jam pianiste. Ky është formacioni i familjes.

Ata kanë ndonjë dell muzikor?

Jo, jo. Janë admirues të mëdhenj të muzikës. Të gjithë luajnë, ose kanë luajtur, përfshirë edhe babanë, pianon, ai madje ka luajt edhe violinën. Nëna ime dhe dy motrat kanë mësuar pianon në shkollën e muzikës dhe kjo u bë e nënkuptueshme edhe për mua që të shkoja në shkollën e muzikës. Ata janë adhurues të mëdhenj të muzikës edhe pse mbahen modestë, janë njohës shumë të mirë të muzikës.

Jeni vajza më e vogël me dy motra më të mëdha. Jeni teze?

Po. Të dyja nga motrat e kanë nga një djalë. Kjo do të thotë se kam nga dy nipa.

Po vetë si je?

Shumë mirë. (Qesh me shpirt)

Faleminderit shumë. Ishte një kënaqësi e madhe për mua. Besoj se do të jetë kënaqësi dhe mburrje edhe për lexuesin emigrant në Greqi që kanë një artiste të madhe si Ju.

Ju faleminderit edhe ju!
* * *
Shënim:
Intervistën me pianisten e madhe Ardita Statovci ia përcolla menjëherë drejtorit të atëhershme të Teatrit të Operës dhe Baletit me shënimin që ta ftojnë shqiptaren e madhe në një koncert në Tiranë si një plotësim të ëndrrës së saj…
Nuk mora përgjigje.
Dhe tash katër vjet që nga ajo kohë nuk kam dëgjuar që Ardita të jetë ftuar në Tiranë…
Abdurahim Ashiku, Athinë 17 shkurt 2015

FRAGMENTE NGA JETA E NJË PIANISTJE TË MADHE….
Si njihet në botë ARDITA STATOVCI…
Ardita Statovci është pianiste shqiptare. Lindi në Prishtinë, Kosovë më 2 mars 1982 si vajza më e re e dy profesorëve të Universitetit të Prishtinës. Që nga mosha tetë vjeçare ajo filloi të vijojë mësimet në piano tek prof. Hadije Gjinali në shkollën e ulët të muzikës “Prenk Jakova” në Prishtinë, duke kryer vitin e dytë dhe të tretë në një vit shkollor – gjë që e përsëriti edhe në klasën e shtatë dhe të tetë të shkollës fillore që e ndoqi paralel me shkollën e muzikës. Dy herë është shpërblyer me Çmimin “Talenti Kosovar”. Në moshën 13 vjeçare ajo u transferua në klasën e Lejla Haxhiu-Pula në shkollën e mesme të muzikës “Prenk Jakova”. Në moshën 14 vjeçare ajo u paraqit në koncertin e saj të parë solistik, ndërsa në moshën 15 vjeçare u pranua në Akademinë e Arteve në Prishtinë, Universiteti i Prishtinës dhe më 12 Tetor 1997 ajo u paraqit në koncertin e saj të parë në Austri nën patronazhin e Shoqatës për Teatër Muzikor në Vjenë.
Menjëherë pason pranimi i saj (pra në moshën 15 vjeçe) në Universitetin me famë botërore „Mozarteum“ në Salzburg të Austrisë, ku në vitin 2004 ajo diplomon në klasën koncertale të prof. Christoph Lieske. Gjatë studimeve të saj muzikore kreu shkollën e mesme kur ishte vetëm 16 vjeçare. Në gusht të vitit 1999 në Wolfsegg, Austri, për një periudhë mjaft të shkurtër realizon pjesën solo në piano dhe udhëhoqi performimin e parë të Baletit Come Una Danza të Richard Adamas, të kompozuar nga Kurt Rapf me rastin e 25 vjetorit Jubilar të Seminarit të Baletit të Shoqatës për Teatër Muzikor, duke shënuar një sukses sensacional, gjë që e përsëriti në gusht të vitit 2000 me Játékok nga G. Kurtág dhe me 2001 me “Humoreske” nga Schumann (gjithashtu në koreografi të Adamas).
Që nga viti 1997 Shoqata për Teatër Muzikor – Vjenë, një numër i anëtarëve dhe përkrahësve të kësaj shoqate e kanë përkrahur Ardita Statovcin në shkollimin e saj artistik në Austri. Më 2004 u shpërblye me bursë nga “Internationale Stiftung Mozarteum”. Kreu masterkurse me Menahem Pressler, Peter Donohoe, Stefan Arnold, Cyprien Katsaris, Thomas Larcher, Dubravka Tomsic, Elisabeth Leonskaja, Norman Shetler, Riccardo Risaliti, Paul Badura-Skoda, Carmen Piazzini si dhe të tjerë. Statovci ka bërë TV dhe radio inçizime të shumta.
Koncertoi në vende të ndryshme (Kosovë, Austri, SHBA, Zvicër, Itali, Maqedoni, Spanjë, Kroaci, Francë, Angli, Bosnjë,Hungari, Gjermani etj.), si soliste me orkestër, me recitale pianistike si dhe me muzikë kamertale. Në vitin 2005 ajo fitoi në Yehudi Menuhin Live Music Now Salzburg. Në vitin 2005 pëkrahet nga Rotary Club, Salzburg. Me 2006 fiton çmimin “Bösendorfer Preis” Mozarteum, Salzburg.
Në dhjetor të vitit 2007, përfundon studimet e magjistraturës ne Universitetin MOZARTEUM në Salzburg (Austri), në klasën e prof. Christoph LIESKE, me ç‘rast juria internacionale unanimisht i jep vlerësimin maksimal.
Në prill të vitit 2008 iu nda bursa “Fohnstipendium” (bursë e paraparë për artistë tejet të talentuar në Austri).
Në vitin 2008 doli CD-ja e saj (inçizim live në Salzburg) me vepra nga Brahms-i, Beethoven-i dhe Dutilleux.
Për arritjet e saj të jashtëzakonshme si absolvente e Universitetit Mozarteum u shpërblye me bursë një vjecare (2008/09) nga Qeveria Federale Austriake për shkencë dhe hulumtim (BMWF), për te vijuar studimet posdiplomike në Itali, në Academinë Pianistike në Imola tek Franco Scala dhe Boris Petrushansky.
Në vitin 2009 Ardita Statovci studioi me pianistin legjendar Menahem Pressler në Indiana University në Bloomington/SHBA.
Po ashtu në 2009 ajo u shpërblye nga Ministria Austriake Federale Për Arsim, Art dhe Kulturë me “Bursë shtetërore” që është një bursë speciale për artistët e rinj të suksesshëm.
Ardita Statovci së fundi është nominuar nga “Steinway & Sons” si Ariste e Re e Steinway-it.
Pianistja e re kosovare Ardita Statovci, është ftuar për të interpretuar si soliste në vend të ikonës së pianizmit botëror, Martha Argerich-it, nën dirigjimin e njërit nga dirigjentët më të mëdhenj të kohës së sotme, Claudio Abbado-s, e shoqëruar nga orkestrat “Gustav Mahler Chamber Orchestra” dhe “Mozart Orchestra”.

A mos është Ambasada Amerikane në Shqipëri gijotina e ambasadorëve amerikanë?!

by

Opinion Nga Hajro Çini/
Lexova me shumë interes intervistën e ambasadorit të pushuar dhe në ikje Arvizu, dhënë gazetës Mapo dhe më bënë disa gjëra përshtypje, si nga vetë intervista, edhe pse në tonin e saj e balancuar krahasuar me daljet e mëparshme publike të tij, ashtu edhe historia e disa ambasadorëve amerikanë në Tiranë.
Ambasadori Arvizu deklaroi:
“Por, mendoj që në fund, njerëzit duhet të pyesin: A ka ndonjë cen të brendshëm në sistemin amerikan që zgjedhin këta ambasadorë që arrijnë me qëllime të caktuara dhe pastaj largohen me një histori të caktuar? A ka ndonjë gjë të gabuar në themel tek këta individë, përfshi edhe mua, apo mos problemi qëndron diku tjetër?”
Krejt papritur kjo pyetje e Ambasadorit të pushuar Arvizu më zgjoi dhe më shkuan në mëndje me rradhë disa ambasadorë. Më konkretisht, Limpreht, Withers dhe vetë Arvizu.
Të tre përfunduan në mbështetës të fortë të komunizmit shqiptar, të përfaqsuar nga partia socialiste, edhe pse vetë kjo parti paraqitet si e dyzuar. Në pamje të parë ajo përpiqet të shitet si e majtë “europjane”, ndërsa në thelb është po ajo që ka themeluar dhe drejtuar Miladin Popoviçi më 8 nëntor 1941. Fakti më kokëfortë është mbeshtetja e heshtur për Enver Hoxhën nëpër ceremonira, si dhe dekorimet për eksponentët kriminalë të asaj partie.
Po ashtu, erdhën si ambasadorë, me plane e projekte, me dëshirë për të avancuar në karrierë dhe të tre përfunduan me mandate të ndërprerë para kohe, dhe të larguar edhe nga shërbimi diplomatik. Është vërtet shumë interesant ky fakt, menjëherë sapo largohen nga ambasada në Tiranë e shohin veten të papunë.
Vijnë të admiruar në Tiranë dhe ikin të sharë. Natyrisht ky do të ishte problem vetëm i shqiptarëve, në rast se ata do të vazhdonin aktivitetin e tyre në shërbimin diplomatik amerikan, por fakti kokëfortë që ata përjashtohen prej atij shërbimi ka shumë të bëjë edhe me vetë Ambasadorët.
USA është e vetmja superfuqi sot në botë dhe një shtet me një histori sa të lavdishme aq edhe të suksesshme. Vetëm gjatë shekullit të kaluar, USA e vetme, ndryshoi fatet e luftërave botërore. Gjermania ishte në fitore në luftën e parë botërore. Kishte shpartalluar Rusinë dhe nxjerrë jashtë lufte. Kishte degjeneruar Francën dhe ishte shumë aftër arritjes së një marrëveshje xhentëllmenësh me Anglinë, por gjithnjë fituese ishte Gjermania. Hyrja e USA në luftë, ndryshoi drejtimin e fitores. Lufta e dytë ishte pasqyrë e së parës, si nga renditja e forcave ashtu edhe nga ecuria dhe përfundimi. Përsëri pa USA drejtimi i fitores mund të ishte krejt tjetër.
Po ashtu, ishte kërcënimi bërthamor amerikan që mbrojti Europën Perëndimore nga rreziku barbar rus, si dhe ishte madhështia e USA, e udhëhequr nga Presidenti i Madhërishëm Reagan që gjunjëzoi përfundimisht perandorinë e djallit (BRSS) si dhe i dha fitoten e luftës së ftohtë perëndimit.
USA mbetet fuqia më e madhërishme politike, ekonomike, financiare dhe ushtarake e kohës. Ajo sapo kaloi një krizë të tmerrshme financiare. Vitaliteti i kombit amerikan shkëlqeu përsëri, duke e lokalizuar krizën vetëm në sektorin finaciar dhe bankar, duke mbrojtur stabilitetit makroekonomik, duke mos lejuar që kriza financiare të shndërrohej në krizë morale, shoqërore apo kombëtare. Përballja me krizën dhe dalja prej saj u bë kryesisht brënda kontureve të vitalitetit amerikan. Brënda 5 vitesh. Për herë të parë në historinë e tij DOW JONES kaloi kuotën e 18,000 pikëve. Vetëm një komb i tillë mund të ndryshojë historinë në mënyrë kaq brilante dhe kaq mahnitëse. Ndryshe ndodhi, fjala vjen, me Greqinë, Portugalinë, Spanjën dhe Italinë. Të gjithë kërkuan ndihmë nga Gjermania. Pa të do të kishin kaluar katastrofa të patejkalueshme.
Pse atëherë, gjithë ky komb, gjithë kjo superfuqi, gjithë ai vitalitet dhe elastikë që, veç Gjermanisë, nuk e arrin dot asnjë komb tjetër, të ketë ambasadorë të nivelit të Arvizusë apo Withers?!
Duke qënë superfuqia e vetme ushtarake e botës, USA mund ti zgjidhë shumë lehtë edhe problemet diplomatike. Batalionet e mëdha – shprehej Napoleon Bonaparti – kanë gjithnjë arsye. Fuqia ushtarake e një kombi është zakonisht në përpjestim të zhdrejtë me cilësinë dhe kualitetin e diplomacisë. Sa më i fuqishëm të jetë ushtarakisht një komb, aq më pak diplomaci i nevojitet. Për këtë shkak diplomacia amerikane nuk ka nevojë të jetë në nivelin e ushtrisë amerikane. Nga ana tjetër, Shqipëria është një vend shumë i vogël dhe cilësia e ambasadorëve në Shqipëri nuk mund të jetë, me fjala vjen, të atyre në Angli, Gjermani, Kinë apo Japoni. Dhe duke qënë e vogël nuk ka as vëmendjen e plotë të Departamentit të Shtetit, kështu që ambasadorët Amerikanë në Tiranë kanë shumë më shumë liri dhe janë shumë më pak nën vëzhgim se në vende të rëndësishme. Po ti shtosh kësaj situate edhe nivelin e lartë të korrupsionin në Shqipëri, si dhe aftësitë korruptuese të komunistëve shqiptar, të përfituara nga ata sllavë, ekuacioni bëhet edhe më i komplikuar. Për kujtesë, Rusia shfrytëzonte, nëpërmjet shantazhit dhe korrupsionit, homoseksualitetin e shefit të shërbimit sekret të Austro-Hungarisë dhe kishte në dorë të gjithë informacionin ushtarak të saj më 1914. Sllavët janë mjeshtra në këtë fushë, dhe unë nuk kam dyshim se edhe pjella e tyre politike në Shqipëri ka trashëguar këtë ves.
Thënë më shkurt, ambasadorët amerikanë në Tiranë nuk mund të jenë të një niveli tjetër. Por unë shpresoj se Ambasadori i ri Zoti Donald Lu do të jetë i një cilësie shumë më të lartë. Shpresa ime mbështetet në faktin që ai ka shërbyer në Indi, ku niveli korrupsionit është proverbial, dhe ai ka qëndruar atje shumë i kthjellët.
Duke përfunduar, edhe pse në disa dalje publike si kjo për të cilën fola, zoti Arvizu bëri disa lajthitje diplomatike duke cilësuar Ramën si Kryeministri që i duhej Shqipërisë, një shaka shumë e hidhur për shqiptarët, apo kur mori rolin e një shefi të hershëm kuadri dhe bëri lajthitjen tjetër kur sugjeronte emrat e antarëve të ekipit drejtues të një partie të rëndësishme në Shqipëri, gjëra për të cilat nuk më la shije të këndëshme, (dhe që janë kategorikisht jashtë dhe kundër statusit të një dipolomati) ai është përsëri një njeri i këndshëm, i sinqertë sidomos në dashurinë platonike që shfaq për bjonded shqiptare si dhe shprehjen e kësaj dashurie dhe unë i uroj ambasadorit të pushuar Arvizu, Vitin e Ri Gëzuar, si dhe udhëtim të mbarë për në USA.