Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

GJIROKASTRA

by

Tingëllime vëndemrash ilire(2) */

Nga Prof. NELSON CABEJ/

Të dhënat arkeologjike tregojnë se një vëndbanim i lashtë mund të ketë ekzistuar në Gjirokastër qysh para erës se re. Gjurmët më të hershme arkeologjike këtu i takojnë epokës se hekurit të hershëm (shekujt XI-VII p.e.s.) por muret e qytetit duket se janë ndërtuar më vonë, në shekullin III dhe kështjella e qytetit mendohet të jetë ngritur nga shekulli XI. Për shkak të pozitës se tij sunduese mbi luginën e Drinos, qyteti mund të jetë rritur pas rrënimit të Drinopolit dhe qyteteve të tjera të lashta përrreth, me fillimin e sulmeve barbare nga shekujt IV-VII.

Në lashtësi, lugina e Drinos ka qënë e banuar dëndur dhe të dhënat arkeologjike tregojnë se në atë luginë kanë ekzistuar të paktën tre qytete të tjera të lashta; një në jug të luginës, në të majtën e lumit Drino, Drinopolis ose, siç del në burimet e lashta Hadrianopolis, një në krahun e djathtë të rrjedhjes së lumit Drino (Antigonea?) dhe një më në veri, në krahun e majtë të po atij lumi, Phanota, e lokalizuar në Palokastër.

Një qytet me emrin Argyros (Άργυρoς, πόλις) përmëndet edhe nga historiani sirakuzan Filisto1 dhe një vëndemër ilir të ngjashëm me këtë ka qyteti ilir Argyruntum, në brigjet e Dalmacisë së lashtë, që përmëndet nga Ptolemeu dhe Plini Plak (77–79)2. Në afërsi të tij sot gjëndet Starigrad i Kroacisë.

Në shekullin VI, Stefan Bizantini (Στέφανος Βυζάντιος), në veprën Ethnica (Ἐθνικά)3, përmënd fisin epirot të argirinëve (Argyrinoi (Άργυρίνοι), duke u bazuar te historiani i lashtë grek nga Sicilia, Timaeus-i (Τιμαῖος) (rreth 345 – rreth 250 p.e.s.) dhe poeti tragjik i shekullit III p.e.s., Likofroni. Ky i fundit, ndër të tjera, i këndon erërave të jugut që shkojnë nga Afrika “te argjirinët dhe lëndinat e Kerauneve” (Εὶς Άργυρίνυς καὶ Κεραυνίων νάπας) (Lycophron, v. 1016-1017)4.

Emri i këtij fisi iliro-epirot duket se rrjedh nga rrënja indoeuropiane *ar(e)-ĝ- “që vezullon, shkëlqen, i bardhë”. Që rrënja indoevropiane *ar(e)-ĝ-, nga e cila ka dalë edhe greqishtja e vjetër argyros edhe latinishtja argentum për argjënd, ka ekzistuar edhe në ilirishte-epirotishten provohet nga ekzistenca e qytetit ilir me emrin Argyruntum në Dalmacinë e lashtë, që përmëndëm më parë.

Studiuesi britanik W.M. Leake (1777-1860) në vitin1835 ishte i pari që shprehu mendimin se “Megjithëse Gjirokastra nuk ka shënja shumë të dukshme të një vëndi të lashtë, emri i qytetit mund të rrjedhë nga emri i argjirinëve, të cilët Likofroni dhe dy autorë grekë të cituar nga Stefan Bizantini, tregojnë se kanë qënë një fis epirot, e të cilët Likofroni na bën t’i kërkojmë në pjesën veriore të Epirit, me që ai i lidh ata me Akrokeraunet: në fakt emri argjirino vazhdon ende të përdoret nganjëherë për të treguar banorët vëndas të Gjirokastrës”5. Më vonë edhe arkeologu dhe filologu gjerman Conrad Bursian (1830-1883) konfirmoi se lugina a Gjirokastrës ka qënë vëndbanimi i fisit të lashtë argyrinoi6.

Në burimet bizantine të shekullit XIV (1336) qyteti del me emrin letrar-administrativ Argyrokastro, por në regjistrimin osman të vitit 1431 ai del në formën e pamolepsur shqipe Ergiri, që turqit e morën nga goja e popullit, dhe, si i tillë, emri (Ergjëri) u ruajt në shekujt pasues në dokumentacionin zyrtar osman e madje dhe në të folurën e popullit, deri në ditët tona. Në shekullin  XVII, historiani turk Evlia Çelepi (1611-1682), që vizitoi Shqipërinë në vitin 1670, e shënon përsëri Ergeri emrin e qytetit. Kjo formë popullore ishte rrënjosur aq thellë sa që del si Erghiri edhe në hartat e gjeografit gjerman Heinrich Kiepert (1818-1899) nga gjysma e dytë e shekullit XIX7.

Forma e lashtë Ergiri, që del në regjistrimin osman të vitit 1431,  tregon se forma e greqizuar/latinizuar Argyrokastro, që del në burimet mesjetare ka qënë forma e përdorur nga administrate dhe historiografia bizantine, ndërkohë që në popull vazhdonte të përdorej forma origjinale iliro-epirote. Si rezultat i faktit që në shkollat e zonës mësohej vetëm greqisht, sepse shqipja nuk lejohej, forma letrare bizantine Argyrokastro, në variantin e shqipëruar, Gjirokastër, pak nga pak fitoi truall, ndonëse nuk mundi ta shmangte plotësisht formën e vëndit, Ergjëri, siç shihet në vargjet e poezisë së rilindasit Koto Hoxhi

 

Kurvelesh e Gegëri,

U mblodhë në Ergjëri.

 

dhe ruhet ende si një relikt onomastik në të folurën e sotme të rajonit. Edhe fakti që në burimet bizantine del në dy forma, Argyrokastron (Αργυρόκαστρον) dhe  Argyropolis (Ἀργυρόπολις) tregon se ato ishin forma letrare, krijime letrare më shumë se sa emërtime autentike. Edhe pse forma Argyrokastron, depërtoi edhe në të folurën e banorëve lokalë, ajo evoluoi përsëri në bazë të ligjeve fonetike të shqipes, për të dhënë formën e shqipëruar Gjirokastër, duke humbur a-në ballore të patheksuar, duke shndërruar -g- në  -gj- dhe duke humbur mbaresën -on.

Në hartën e gjeografit gjerman Heinrich Kiepert7 vargmali në shpatet e të cilit shtrihet Gjirokastra është shënuar Ergenik (Ergenik Gebirge) dhe konsulli i përgjithshëm i Napoleon Buonapartit te Ali Pasha Tepelena, Pouqueville (1770-1838) flet për një mal Argenik, që fillon “nga jugu i  Tepelenës, duke u shtrirë në drejtim të Gjirokastrës”8. Ka arsye të mjaftueshme të besohet se edhe emri Mali i Gjerë, i malit në shpatet e të cilit shtrihet Gjirokastra rrjedh nga emri i fisit të argjirinëve dhe ka dalë nga një etimologjizim popullor në kohët e mëvonëshme, kur emri i fisit të lashtë argjirinoi ishte fshirë nga vetëdija historike e popullsisë vëndase. Kështu, një forme Mal i Ergjërit, që tanimë nuk kishte ndonjë kuptim, populli i “dha kuptim”, duke e quajtur Mali i Gjerë, ndonëse ai nuk është aspak një mal “i gjerë”, por një mal tipik “i gjatë”, që shtrihet nga Cepua në veri, deri në territorin e Greqisë, në jug. Siç dihet, etimologjizimet popullore kanë luajtur rol në evolucionin e vëndemrave jo vetëm në Shqipëri por thuajse në të gjitha vëndet e Europës.

Duke u bazuar në ligjet e njohura fonetike të shqipes, në emrin e fisit argyrinoi, në emrin e malit Ergenik dhe Argenik, në emrat e sotëm Ergjëri për Gjirokastër dhe Mali i Gjerë, për malin në të cilin shtrihet Gjirokastra, mund të rikonstruktojmë, me një shkallë të lartë sigurije, emrin e lashtë të qytetit *Argyrion. Muret e qytetit janë datuar në shekullin III dhe ka arsye të besohet se qyteti, të paktën që në atë kohë, duhet të jetë quajtur Argyrion, sipas emrit të fisit argyrinoi që jetonte në atë rajon, me prapashtesën -on-, që është tipike për formimin e vëndemrave në ilirisht. Me qw kwshtjella (lat. castrum dhe greqisht kastron) u ndwrtua nw shekullin XI, emri letrar-administartiv Argyrokastron, nuk mund të jetw pwrdorur nw ato dokumente para shekullit XI.

Në disa shkrime të autorëve të sotëm grekë, duke përfshirë edhe zërin Gjirokastër në internet (Wikipedia), janë bërë përpjekje krejtësisht të pabazuara për ta shpjeguar emrin e qytetit si një emër i përbërë nga fjalët greke argyros ‘argjënd’ dhe castron (me prejardhje nga fjala latine castrum) ‘kështjellë’. Hamëndja se emri i qytetit mund të lidhet me fjalën greke argyros ‘argjënd’ nuk mund të qëndrojë për një sërë arsyesh.

Së pari, për arsye semantike, sepse në atë rajon nuk ka pasur ndonjëherë miniera argjëndi,

Së dyti, vetë pamja e kështjellës është aq errët sa nuk mund të përligjë emërtimin e saj si ‘kështjellë e argjendtë”,

Së treti, ajo bie në kundërshtim me gjithë të dhënat onomastike të rajonit (vëndemrat Ergjëri, Erghiri, Ergenik, Argenik dhe Mali i Gjerë), të cilat tregojnë qartë se emri i qytetit lidhet drejtpërdrejt me emrin e fisit epirot të argirinëve, dhe

Së katërti, qyteti ka pasur një emër edhe para shekullit XI kur u ndërtua kështjella qe muynd të përligjte futjen e përbërësit –kastron në këtë vëndemër.

Zbulimet arkeologjike kanë treguar se kultura materiale e epokës se hekurit (shekujt XI deri V p.e.s.) në rajonin e Gjirokastrës është e njëjtë më atë të pjesëve të tjera të Shqipërisë, dhe në veprën standarde shumwvwllimshe britanike The Cambridge Ancient History: The prehistory of the Balkans lexojmë: “Kjo gjithashtu, krahas materialeve të tjera, është një nga treguesit më të habitshëm të unitetit kulturor shqiptar në epokën e hekurit të hershëm, pavarësisht nga veçoritë rajonale” (This too, along ëith other material, is one of the most striking indications of the Albanian cultural unity in the Early Iron Age, apart from regional idiosyncrasies)9.

 

Referencat

 

1. Φίλιστος, Libri IX, 35, Në Fragmenta historicorum graecorum, Parisis, 1841.

2. Pliny the Elder, Naturalis historiae, Libri 3, kreu 25.

3. Στέφανος Βυζάντιος, Εκ των Εθνικων Στεφανου κατ Επιτομην (Stephani Byzantii Ethnicorvm quae svpersvnt), Red. A. Meineke, Reimer, Berlin, 1849.

4. Λυκοφρονοσ Αλεξανδρα (Lycophronis Alexandria). Red. L. Bachmann, Leipzig, 1830 vargjet 1016-1017, f. 213-214.

5. Leake, W.M. (1835). Travels in Northern Greece, I, London, J. Rodëell, New Bond Street, f. 78.

6. Bursian, C. (1862). Geographie der Griechenland, B.G. Teubner, Leipzig, f.19.

7. Kiepert, H. General-Karte von der europäischen Türkei: nach allen vorhandenen Originalkarten und itinerarischen Hülfsmitteln – bearbeitet und gezeichnet von Heinrich Kiepert.

8. Pouqueville, F.C.H.L. Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly. R. Phillips and Co., London, 1820, f. 63.

9. Prendi, F. (2006). The Prehistory of Albania, f. 223. The Cambridge Ancient History: The Prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean World, tenth to eighth centuries. 2nd edition.  B.C.J. Boardman ed., Cambridge University Press, Cambridge, III, part 1, f. 187-237.

*Ky eshte shkrimi I dyte i rubrikes se re te Diellit, “Tingëllime vëndemrash ilire” qe mbahet nga Prof. Nelson Cabej

 

Nje rubrike e re ne Dielli- Tingëllime vëndemrash ilire

by

 Te nderuar lexues te Diellit

Qe nga ky numer po nisim nje rubrike te re per ju. Kjo rubrike do te mbahet nga Proesori Nelson Çabej. kerkojme pjesmarrjen tuaj active, duek shfaqur mendimet tuaja, pse jo, mund te beheni edhe bashkepunetore te rubrikes me shkrimet tuaja te kesaj fushe.Perse kjo Rubrike? Si rrjedhim i rrethanave historike, shoqërore dhe etno-kulturore që përvoi populli dhe vendi ynë gjatë historisë, fati i vëndemrave ilirë në trojet shqiptare ka qënë i ndryshëm. Megjithatë, është e habitshme se si në shumë raste ato i rezistuan aq bukur kohës për të arritur deri në ditët tona të papërlyera nga ndikimet kuilturore fqinje dhe nga pressioni shumë-shekullor administrativ i pushtimeve të huaja. Përgjithësisht, ato kanë evoluar në bazë të ligjeve fonetike të shqipes, ose siç thoshte “babai i gjuhësisë shqipe”, Eqrem Çabej, “duke kaluar nëpër gojën e shqiptarëve”.Po e nisim rubriken em shkrimin e pare:

ALBANOPOLIS,  SKYDREON POLIS APO SKYDREON

Nga NELSON ÇABEJ/

Për lokalizimin e kryeqendrës së fisit te “albanëve”, që përmëndet nga Ptolemeu (rreth 90-rreth 168) në shekullin II me emrin  Albanopolis1, fjala e fundit ende nuk është thënë.

Në vitin 1871, studiuesi gjerman, konsulli i Austro-Hungarisë në Janinë, Johann Georg von Hahn (1811–1869) hodhi mendimin se Albanopolisi mund të ishte aty ku gjëndeshin gjurmët e një vendbanimi të lashtë, pranë fshatit Zgërdhesh1, rrëzë kodrave në jugperëndim të Krujës.

Fakti që në hartën e tij Ptolemeu e vendos këtë qytet në hinterlandin e Durrësit dhe që, sipas tij, ai ishte kryeqendër e fisit të albanëve, që shtriheshin midis lumenjve Mat në veri dhe Shkumbin/Devoll në jug ka bërë që shumë studiuesë të tjerë të mendojnë, po ashtu, se Albanopolisi duhet identifikuar me vëndbanimin ilir pranë fshatit Zgërdhesh në afërsi të drejtpërdrejtë me Krujën. Ky është vëndbanimi i lashtë që plotëson më mirë se çdo vëndbanim tjetër kërkesat që dalin nga të dhënat e Ptolemeut2, nga të cilat del se Albanopolisi ndodhej në trojet e albanëve, në hinterlandin (prapatrojet) e Durrësit, deri në malet Kandavia. Koordinatat gjeografike që jep ai janë gjatësi 460 dhe gjerësi 410 5’, dmth. në verilindje të Durrësit, të cilin ai e vendos në koordinatat 450  dhe 400 55’.

Megjithatë, studiuesit kanë pranuar se sot për sot është vështirë t’i jepet një përgjigje bindëse pyetjes:

“Si është e mundur që një kryeqendër e një fisi të rëndësishëm ilir, që del në burimet e lashta që në shekullin II të erës sonë nuk del më në burimet e tjera të shkruara të lashtësisë e më vonë në Mesjetë?”

Shkak për këtë mund të jetë rrënimi dhe braktisja e këtij qyteti si pasojë e dyndjeve barbare (visigotët, hunët e, më vonë, ostrogotët), por një rrënim i tillë nuk mund të ketë ndodhur para shekullit V, kur filluan ato dyndje në trojet e sotme shqiptare, d.m.th. tre shekuj pas Ptolemeut.

Një hamëndje tjetër mund të na thoshte se emri i qytetit Albanopolis (Ἀλβανόπολις), mund të jetë stisur ose modifikuar nga Ptolemeu. Që autorët e lashtë grekë pas emrit të një vendbanimi të huaj mund të shtonin edhe fjalën greqisht polis (qytet) kjo është një dukuri e rëndomtë. Do të ishte një gjë jo e zakonshme që emri e një qyteti në hinterlandin ilir, që nuk ka qënë ndonjëherë koloni greke, të kishte edhe përbërësin greqisht polis.

Kjo na bën që të anojmë nga përfundimi i von Hahn-it se rrënojat e kryeqendrës së fisit ilir të albanëve gjënden në Zgërdhesh, në rëzë të malit të Krujës edhe pse është e pamundur të gjëndet ndonjë lidhje gjuhësore midis emrit të vëndemrit Zgërdhesh  dhe Albanopolisit që na kumtohet nga Ptolemeu.

Prania e kështjellës në këtë vëndbanim të lashtë ilir na shtyn që ta kthejmë vëmëndjen nga lista e kështjellave që ndërtoi dhe rinovoi në shekullin VI Justiniani i Madh anembanë perandorisë për tu bërë ballë sulmeve barbare nga veriu.

Këtë listë na i jep historiani bizantin me prejardhje palestineze, Prokopi i Cesaresë ose Procopius (500 – rreth 565)3. Në lidhje me kërkimin tonë, nga lista të tërheq vëmëndjen një kala e rindërtuar në Epirin e Ri, që quhet Skydreon polis (Σκυδρέων πόλις), që përsëri del në një formë e letrarizuar duke i shtuar emrit të qytetit ilir një polis nga greqishtja, që ishte gjuha e administratës dhe histriografisë bizantine.

Në vëllimin “Ilirët dhe Iliria te autorët antikë”4 ky qytet i lashtë  identifikohet me Shkodrën, me shumë të gjarë për shkak të tingëllimit të afërt të të dy vëndemrave. Por, Shkodra ishtë një qytet ilir që përmëndet relativisht dëndur në burimet e lashtësisë dhe emri i qytetit përgjithësisht del i pandryshuar në ato burime (latinisht Scodra dhe në greqishten e lashtë Σκόδρα). Prandaj është vështirë të besohet se Prokopi  i Cezaresë mund të ketë bërë tre gabime:

  1. Duke deformuar kaq shumë emrin e qytetit (nga      Scodra nw Scodrion),
  2. Duke i ngjitur emrit original ilir përbërësin      grek polis (se emrit Shkodra në      burimet e tjera të lashta nuk i përngjitet emri greqisht polis dhe kjo është e      vetëkuptueshme po të mbahet parasysh sa shumë i njohur ishte ky qytet ilir      në lashtësi).
  3. Duke e radhitur Scodrion polis-in ndër qytetet dhe vëndbanimet e Epirit të Ri      ku Justiniani rindërtoi kështjellat, në një kohë që dihet se Shkodra në      kohën e tij bënte pjesë në provincën romake të Prevalitanës dhe në asnjë      kohë në atë  të Epirit të Ri.

Për të gjitha këto arsye, duket se përjashtohet mundësia që Skydreon polis-i i Prokopit të identifikohet me Shkodrën. Përjashtimi i Shkodrës na detyron të kthehemi te ideja e Hahn-it se Albanopolisi i Ptolemeut duhet identifikuar me rrënojat qytetit ilir në Zgërdheshin e sotëm.

Në të mirë të identifikimit të Skydreon polis-it me Zgërdheshin flasin faktet e mëposhtme:

  1. Forma Skydreon polis (Σκυδρέων πόλις) e këtij vëndemri, tingëllon si      një formë metatetike e  vëndemrit të      rikonstruktuar ilir *Skyrdeon.
  2. Forma Skyrdeon  normalisht      nëpër gojën e shqiptarëve do të pësontë të tëra ato shndërime fonetike      prej të cilave do të dilte vëndemri Zgërdhesh duke përfshirë eliminimin e      mbaresës –eon dhe shtimin e      prapashtesës karakteristike për      shqipen–esh.
  3. Prokopi e përfshin Skydreon polis-in në Epirus nova në të cilën në atë kohë bënte pjesë edhe Zgërdheshi.

Kështu, dikur në lashtësinë e vonë ose në mesjetën e hershme, vëndemri Skyrdeon humbi mbaresën -eon dhe mori prapashtesën shqipe –esh për të evoluar deri në formën e sotme Zgërdhesh.

Lidhur me etimologinë e vëndemrit Skyrdeon nuk mund të thuhet ndonjë gjë e sigurt, por ai mund të lidhet me rrënjën indoeuropiane  *kerdh- “grup, tufë”, nga e cila kanë dalë edhe sanskritja śárdhah “tufë, grup njerëzish, turmë”, greqishtja e vjetër korthus (κόρθυς) “tog, pirg, grumbull”, gotishtja haírda “kope, tufë”, dhe, sipas E. Çabejt, edhe fjala shqipe “çerdhe”.

Koha e  braktisjes dhe shuarjes së jetës në këtë qytet nuk është përcaktuar, por mund të besohet që kjo të ketë ndodhur afërsisht në të njëjtën kohë me braktisjen dhe rrënimin e  vëndbanimeve të tjera të Ilirisë së jugut në lashtësinë e vonë e në fillimin e mesjetës, si rezultat i dyndjeve barbare, d.m. th. dikur pas mesit të shekullit V.

Siç dihet, duke braktisur vëndbanimet qytetare të zonës fushore, popullsia e këtyre qendrave u ngul në vënde malore ose kodrinore që mund të mbroheshin më mirë nga inkursionet barbare. Kështu lindën ato që historiani kroat Milan Shufflay i quante qytete asteroide mesjetare të tilla si Kanina – pranë Vlorës, Drishti – pranë Shkodrës,  Gjirokastra pranë Drinopolisit. Në këtë kuptim, banorët e Skyrdeonit u zhvendosën më lart, në malin e Krujës për të themeluar një qytet të ri asteroid, Krujën, në kalanë e së cilës me të vërtetë janë gjetur objekte të kulturës mesjetare arbërore. Këto objekte tregojnë se Kruja duhet të ketë ekzistuar si vendbanim qysh nga shekulli VII, ndonëse në dokumentet e njohura bizantine ajo del për herë të parë në shekullin IX (në vitin 879), kur peshkopi David, si pjesëmarës i sinodit që u mbajt në kishën e shën Sofisë. Shekulli VII përputhet me mbarimin e periudhës së sulmeve barbare në Ballkan.

Lidhja e themelimit të Krujës me Skyrdeonin ilir duket se është pasqyruar edhe në gojdhënën lokale, që thotë: “U ngritën gurët e Zgërdheshit dhe zunë vend në Krujë”.

 Referencat

 1. von Hahn, J.G. (1854). Albanesische Studien, F. Mauke, Jena.

2. Claudii Ptolemaei, Geographia, Leipzig, 1843, Libri II, 13, 23.

3. Procopius Caesariensis, De Aedificiis, Libri IV, kreu 4.

4. Ilirët dhe Iliria te autorët antikë. Tiranë, 1965, f. 578.

 

DR. ARSIM SPAHIU NGA PARISI I DHUROI BIBLIOTEKËS SË FEDERATËS VATRA NË NEW YORK 5 LIBRA TE TIJ

by

Këto ditë studiuesi i pasionuar Nelson Cabej i shoqëruar nga dr. Hasan Ademaj vizitoi Shtëpinë e Vatrës, pas një vizite në Francë. Ai u prit nga editori i Diellit Dalip Greca. Z. Cabej, i njohur për studimet e tij akademike të botuara në SHBA, që kanë tërhequr vëmendjen e qarqeve akademike dhe që  janë tërhequr nga më shumë se 1000 biblioteka universitare në SHBA, solli librat që dr. Arsim Spahiu, i cili jeton në Paris, ia dhuroi Bibliotekës së Vatrës. Librat e dhuruar, që tashmë janë në iventarin e Bibliotekës së Vatrës, dhe mund të shfrtëzohen nga lexuesit dhe studiuesit,janë këto:

*Dr. Arsim Spahiu”Orakulli i Dodones dhe Epirotet”-Mitologjia dhe Feja Epirote- Vellimi I

*Dr. Arsim Spahiu- TRIPTIK EPIROT

*Dr. Arsim Spahiu-  SHTETI EPIROT

* Dr. Arsim Spahiu -GJUHA E EPIROTËVE TË VJETËR

* Dr. Arsim Spahiu – PELLAZGËT DHE ILIRËT NË GREQINË E VJETËR

Dr. Arsim Spahiu, i njohur në fushën e studimeve historike, u lind më 1942 në Prizren, në gjirin e një familje Lumjane nga Katundi i Kolesianit. Që në moshë të re ai tregon interesim për Historinë e Shqipërisë, por pasi kryen Gjimnazin në Kukës, në vitin 1960, i jepet e drejtë studimi në degën e Fizikës, në USHT. Në vitin 1962 internohet familiarisht në rrethin e Lushnjës, nga ku lirohet vetëm pas 29 vjetësh. Në vitin 1991 emigron në Francë, ku kryen studimet universitare në Histori, në Universitetin e Besancon-it. Më 2002 merr Gradën e Masterit në Histori dhe në Vitin 2005, mbasi mbron tezën mbi “Pellazgët dhe Ilirët në Greqinë e Vjetër”, merr Gradën e Doktorit në Histori të Universitetit të Franche-Comte’-së.

Ka botuar edhe “Iliriciteti i maqedonasve e epirotëve”,”Pellazgët e Ilirët në Greqinë e Vjetër” etj. Po ashtu dr. Arsim Spahiu ka botuar edhe dy romane, të shkruar gjatë kohës së internimit. Romani “Drenicarët” i botuar në 2001 është pritur mirë nga lexuesit.Dr. Arsim Spahiu është bashkëpunëtor i rregullt i gazetave në Tiranë.

Federata Vatra dhe Gazeta Dielli e falenderon Dr. Spahiun për librat e dhuruar dhe i uron sukses në fushën e studimeve dhe të krijimtarisë letrare.

Ne Foto: Studuesi Nelson Cabej me dr. Hasan Ademaj ne Biblioteken e Vatres