“Ne nuk mund te bejme gjera te medha, por ne mund te bejme vetem gjera te vogla me nje dashuri te madhe”. (E Lumja Nene Tereze)/
Nga Sadik ELSHANI/*
Lajmet qe na vijne koheve te fundit nga trojet etnike nuk jane edhe aq te mira. Gjendja e acaruar politike ne Kosove, poashtu edhe ne Shqiperi, sjellin nje tabllo te mjegullte, te zymte dhe jo aq optimiste. Por ja qe ne kete sezone festash na vjen nje lajm shume i gezuar, jo nga trojet tona, por nga Vatikani: Papa Francesku ka aprovuar mrekulline e dyte te se Lumes Nene Tereze dhe ajo mund te shpallet Shenjetore ne shtatorin qe vjen. Ky eshte nje lajm shume i gezueshem per te gjithe shqiptaret, eshte nje dhurate mbarekombetare e permasave historike e boterore. Jo vetem keto dy mrekulli, por edhe vete shfaqja e Nene Terezes ne kete bote ishte nje mrekulli, jeta e vepra e saj ishin mrekulli. Ne perkulemi me nderim te thelle para figures dhe vepres se saj, por edhe e mbajme koken lart per nderin dhe lavdine qe i ka dhene kombit tone dhe gjithe njerezimit. Ajo ishte dhe mbetet nje rast i rralle ne historine e njerezimit dhe eshte rast i pashoq, i vecante (unikat) ne historine, jeten dhe boten shqiptare. Eshte kurore dafine e vlerave tona kombetare. Nje grua me nje trup te imte, por me shpirt te gjere e fisnik, me zemer te madhe e plot dashuri per te gjithe, arriti qe pa asgje, pa asnje pasuri te beje shume. Ketu mendojme vetem per pasurine materiale, sepse Nena jone ishte e begatuar me virtytet me te mira njerezore, ishte e brumosur me ndjenjat e sakrifices, vetemohimit, me deshiren e vullnetin e forte per te bere dicka me shume se vetja e saj. Jane keto veti, pasuri hyjnore qe lene nen hije te gjitha pasurite, joshjet e lakmite materiale. Ajo kurre nuk beri dallime ne mes njerezve te botes, pa marre parasysh kombesine, besimin fetar, ideologjine, etj. I ndihmonte te varferit e te vuajturit ne shumicen e vendeve te botes, sepse per te cdo jete kishte vlere dhe cdo qenje njerezore e meritonte te trajtohej me dinjitet. Ishte dhe gjithmone do te mbetet nje personalitet qe rrezatonte miresi, dashuri njerezore. Ne te gjalle te saj ajo ishte nje shenjte ne toke, tani qe ajo ka kaluar ne amshim, do te jete nje shenjte edhe ne qiell.
Nene Tereza eshte misherim, personifikim i dashurise, meshires dhe miresise njerezore:
Per te varferit ajo ishte jetese
Per te deshperuarit, shprese
Per te verberit, drite
Per te molisurit, shpirt
Per te pashpreset, shpetim
Per te semuret, sherim
Per mekataret, falje e pajtim
Per te pastrehet, vater e shtepi
Per te deshperuarit e te padashurit, dashuri
Per te braktisurit, ngrohtesi e perzemeresi
Per njerezimin, paqe e miresi
Nder e krenari per kombin tone
Gonxhja jone, Nena jone, Shenjetorja jone!
Te gjitha keto ajo arriti t’i bente me kembengulje, me perkushtim, me flijim te tejskajshem dhe gjithmone me nje dashuri te pakufishme per qenjen njerezore. Vete ajo eshte shprehur: “Ne nuk mund te bejme gjera te medha, por ne mund te bejme vetem gjera te vogla me nje dashuri te madhe”. Dhe eshte pikerisht dashuria, respekti per njeri – tjetrin qe jane duke munguar sot ne shoqerine shqiptare, shoqerine njerezore. Nene Tereza nuk e kerkoi voten e askujt, nuk e kerkoi miratimin e askujt, nuk priti urdhera nga askush, por ajo e ndjeu thelle ne ndergjegjen e saj nje thirrje nga Qielli, se mund te bente dicka per te miren e njerezimit, u ngrit ne kembe dhe iu pervesh punes. Kjo quhet prijesshmeri, udheheqshmeri (lidership) – mos prit per askend, por prij, te tjeret do te ndjekin pas. Shembulli i Nene Terezes eshte nje ilustrim i mire qe tregon qart se shenjetoret nuk jane vetem ato figura te pasqyruara neper ikona, afreske kishtare, ne faqet e Bibles dhe librave tjere fetare, por jane edhe njerezit e zakonshem, njerezit e thjeshte qe me angazhimin e tyre me plot perkushtim, arrijne te bejne gjera te jashtezakonshme, te bejne mrekullira. Ajo eshte bere ambasadorja jone me e denje ne tere boten, ajo misheron vlerat tona te larta kombetare e njerezore, ajo eshte bere leternjohtimi yne, pasaporta jone, duke e ngritur lart emrin e Shqiperise, emrin e kombit tone. Sikur te kishte jetuar poeti yne kombetare, Naim Frasheri, ne kohen e saj, me siguri do t’i kishte kushtuar ndonje varg: “Ti Nene Tereze na jep nder….” E kam perjetuar nga afer forcen e personalitetit te saj. Si sot me kujtohet vizita se saj ne Zagreb (mesi i viteve te 80-ta). Une atehere kam jetuar dhe punuar ne Zagreb dhe kur degjova per viziten e saj ne Katedralen e Zagrebit, menjehere shkova atje. Perpara Katedrales ishin tubuar shume njerez dhe teper te entuziazmuar, deri ne ekstaze, e therrisnin emrin e saj, mundoheshin, shtyheshin qe te afroheshin sa me afer saj , ta preknin me duar, te merrnin bekimin e saj.
Kur flasim per jeten dhe vepren e saj, mrekullite e saj, edhe une kam per te trguar per nje mrekulli, nese mund ta quaj keshtu, qe lidhet me Nene Terezen. Kur isha student ne Zagreb, nje dite nje kolege nga Hercegovina me tregoi se, nje shoqe e saj i kishte thene se qe nga casti qe ajo e kishte marre vesh qe Nene Tereza ishte shqiptare, ajo kishte filluar t’i respektonte shqiptaret. Ndoshta nje e dhene e parendesishme, por duhet theksuar se ne ate kohe ne pjesen dermuese te ish Jugosllavise, shqiptaret nuk shikoheshin me sy te mire per shkak te paragjykimeve te tyre te gabuara, madje mund te thuhet edhe raciste. Por ja qe emri i Nene Terezes ka bere qe t’ia nderroje mendjen nje vajze te re qe ne nenvetedijen e saj ka pasur paragjykime te tilla. Me siguri ajo ka ndryshuar edhe shume e shume mendje te tjera. Njerezit e medhenj, si Nene Tereza ne kete rast, perfaqesojne dhe rrezatojne vlerat e verteta te nje kombi dhe bejne qe ai komb te nderohet edhe nga te tjeret, te shihet me sy te mire. Veprat e mira bejne pershtypje te mira, perhapin nje jehone te mire.
Ne me shume dashuri, respekt e krenari e nderojme dhe mburremi me Nene Terezen, Nenen tone, Shenjetoren tone. Populli yne ne te gjitha trojet etnike i ka ngritur permendore Nene Terezes, rruget, sheshet, institucionet, organizatat, shoqatat e fondacionet e shumta e mbajne emrin e saj. Por, permendorja me e madhe qe ne mund t’i ngreme Nene Terezes, nderimi me i madh qe ne mund t’i bejme asaj dhe te gjitha figurave madhore te kombit tone, duhet te jete perkushtimi yne qe te vazhdojme veprat e tyre, t’i mbajme gjalle e t’i zbatojme ne jete mesimet e porosite e tyre te vlefshme, te ndjekim shembullin e tyre. Kur i kujtojme, kur i vleresojme figurat e medha te kombit tone, duhet t’ia parashtrojme edhe vetes sone disa detyra e pergjegjesi, te pyesim veten tone: Po ne c’mund te bejme, pse jemi duke ndenjur duarkryq? Dhe t’i pervishemi punes per te bere dicka me shume se vetja jone, brenda mundesive tona, dicka per kombin tone dhe pse jo edhe per tere njerezimin. Edhe qeveritaret tane, ministrat e deputetet duhet t’ia bejne vetes te njejten pyetje. Tekefundit, ata e kane kerkuar voten e popullit per ta drejtuar shtetin, institucionet shteterore dhe duhet t’i kryejne me perkushtim pergjegjesite e tyre, te kujdesen per mireqenjen e popullit dhe jo mireqenjen e tyre, te familjareve e klaneve te tyre. Te marrim shembull nga jeta dhe vepra fisnike e Nene Terezes! Ky do te ishte nderimi me i madh qe ne mund t’i bejme Nenes Sone!
Te shpresojme se viti 2016, qe do te jete edhe Viti i Shenjterimit te Nene Terezes, do te sjell energji te reja, energji pozitive, mirekuptim, dashuri e respekt per njeri – tjetrin ne te gjitha trevat tona, ne jeten e cdo shqiptari. Gezuar!
Philadelphia, dhjetor, 2015
Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.