Nga Rafael Floqi*/

Rritja e fuqisë së grupit ektremist Shteti Islamik ishte mjaft e beftë. Ajo i kapi Shtetet e Bashkuara në befasi verën e kaluar, kur organizata mori nën kontroll pjesën më të madhe të Irakut verior, duke u zgjeruar më pas dhe në Sirinë fqinje. Por shumë analistë thonë se grupi – i cili u krijua nga radhët e al-Kaidës në Irak – ka qenë prej vitesh në organizim e sipër. Edhe para se forcat amerikane të iknin nga Iraku në vitin 2011, ISIS po ndërtonte një forcë ushtarake profesionale, duke nxitur trazira sunite dhe duke ndërmarrë fushata brutale bombardimesh dhe vrasjesh barbare. Grupi krenohet me 50 mijë luftëtarë në Siri dhe 30 mijë në Irak, duke rekrutuar 6 mijë të tjerë vetëm muajin e kaluar.

Ky është një grup mizoria e të cilit alarmoi dhe vetë al-Kaidën dhe që po e shfrytëzon me sukses luftën civile në Siri dhe sundimin sektar të Irakut për të mbledhur armë, pasuri dhe ndikim me një shpejtësi të madhe, thotë David Kilcullen, arkitekti i shtimit të trupave luftarake në Irak në vitin 2006. Zoti Kilcullen aktualisht kryeson CAERUS, një firmë sigurie dhe e strategjive të zbulimit në Uashington. Sipas tij, ISIS e ka lënë në hije al-Kaidën:

“Është organizatë shumë më e aftë ushtarakisht, është shumë më e pasur, ajo kontrollon territorin, kontrollon infrastrukturën kryesore dhe ky është me të vërtetë një kërcënim shumë më dramatic, sesa ai që kemi parë nga al-Kaida. Ata kanë fituar miliona dollarë nga rrëmbimet dhe shpërblimet prej tyre. Tani ata janë grupi më i pasur terrorist në botë, me zotërime, që kapin një vlerë prej më shumë se 450 miliardë dollarësh.”

Si në Siri dhe Irak, ISIS po krijon embrione qeverisjeje duke ndjekur shembullin e Hezbollahut, i cili vepron si një organizëm i ngjashëm me një shtet në Liban. Madje kohët e fundit ata nxorrën edhe monedhën e tyre.

Sulmi vdekjeprurës i dy burrave në një ekspozitë të karikaturave te Profetit Muhamed pranë Dallas para disa kohësh tha veterani i CIA-s Michael Morell, ishte thjesht frymëzuar nga Shteti Islamik.  

Por është vetëm një çështje kohe para se grupi xhihadist të jetë në gjendje pë të drejtuar sulmet më të përpunuara në tokën amerikane që mund të rezultojnë në viktima masive. “Nëse ne nuk do ta vendosim ISIS nën kontroll, ne kemi për ta parë këtë lloj sulmi,” si lloji i sulmit të al-Kaedës nisur në 9/11, i tha Morell, gazetës “USA Today”.

Deri tani, përpjekjet e SHBA nuk kanë qenë efektive në kundërvënien me sukses ndaj shtetit Islamik në rekrutimin e qindra të konvertuarve amerikanë, thotë ai, “dhe ne nuk e kemi atë fuqi, sepse është shumë e vështirë për ta bërë këtë gjë.”  Morell eshte nje ekspert i njohur ai ndodhej pranë Presidentit George W. Bush në një shkollë fillore në Florida në vitin 2001, kur presidentit iu tha se ishin rëmbyer avionë të linjave ajrore dhe qenë rrëzuar në Qendrën Botërore të Tregtisë, dhe ai ishte po në Shtëpinë e Bardhë me presidentin Obama gati një dekadë më vonë, kur për herë të parë u dëgjua fjala, që Navy Seal 6 kishte vrarë Osama bin Ladenin.

 Morell ka shkruar një përmbledhje të përvojave të tij, pas 33 vjetesh punë në CIA, duke përfshirë edhe dy pozita si ushtrues detyre i drejtorit të prgjithshëm ,të botuara të martën me titull “Lufta e Madhe e kohës sonë: Nga Al Kaida tek ISIS, Lufta e CIA-s kundër terrorizmit”.

Teza e tij qendrore është: Kjo “luftë e madhe”, e cila tashmë ka testuar sigurinë kombëtare të vendit dhe politikën e saj, ka të ngjarë të shtrihet për dekada të tëra dhe më gjatë. “Për aq sa unë mund të parashikoj,” thotë ai.  Vetëm të premten e kaluar, niveli kërcënimit në bazat amerikane ushtarake u ngrit në nivelin më të lartë ne 10 ne parg të përvjetorin e 9/11, pjesërisht për shkak të shqetësimit në lidhje me sulmin Teksasit që la dy sulmues të vdekur. “Ne jemi patjetër në një fazë të re të një kërcënimi global terrorist” Sekretarja e Sigurisë Kombëtare Jeh Johnson paralajmëroi në ABC e Fox News të dielën.

Dhe kryetari i Komisionit të Sigurisë “Homeland Security” në Kongress Mike McCaul, republikan nga Teksasi, ka thënë se përdorimi i sofistikuar i Internetit nga grupet e ISIS-it ‘do të thotë se “me të vërtetë, se terrorizmi është bërë viral.”

“Do të ishte një gabim të mendohej se al-Kaeda ka vdekur, së bashku me bin Laden në Abbottabad”, thotë Morell.

Ndërsa udhëheqja e al-Kaedës në Afganistan dhe Pakistan është asgjësuar, degët e tjera të grupit kanë lulëzuar, duke përfshirë al-Kaedën në Gadishullin Arabik, me bazë në Jemen. “Ata sot e kanë aftësinë për të sjellë një avion në Shtetet e Bashkuara”, thotë Morelli. “Në qoftë se kjo do te ndodhte nesër, unë nuk do të isha i befasuar. Ai thote se si CIA dhe agjencitë e tjera të inteligjencës amerikane nuk e llogaritën mirë ndikimin e Pranverës Arabe. Pasi nisën demonstratat pro-demokracisë që përfshinë të gjithë Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, ata arritën në përfundimin se ato do ta shkatërronin al-Kaidën për shkak se ajo do të “godiste narrativën e Alkaedës se vetëm dhuna mund të çonte në ndryshime politike.”

Gjë që doli që ishte vertet “krejtësisht e gabuar,” thotë ai. Qeveritë që pasuan nuk ishin në gjendje apo të gatshme për të luftuar ekstremizmin.

 Pëe sulmet e 2012 në Bengazi që la katër amerikanë të vdekur, Morell ve në dukje se përse Departamenti i Shtetit nuk i është përgjigjur një kërcënimi në rritje atje me forcimin e sigurisë për punonjësit e saj, ashtu si edhe CIA. Por ai gjithashtu vë pyetje përpjekjet e republikanëve në Kongres për të sugjereruar se ishte në lojë një lloj komploti. Bengazi është “fëmija deshtak” i ndërhyrjes së politikës në sigurinë kombëtare.”

Ai argumenton se mbledhja nga NSA-së në masë të të dhënave të thirrjeve telefonike në Shtetet e Bashkuara, duke përfshirë edhe nga miliona amerikanëve të padyshuar për ndonjë keqbërje, ka qenë “një mjet shumë i rëndësishëm” kundër terrorizmit, edhe pse ai pranon se është e vështirë të tregojnë se çfarë komploti të veçantë ajo ka ndërprerë. Më vonë një gjykatë federale apeli  arriti në përfundimin e programit ishte i paligjshëm, dhe Kongresi tani po debaton nëse do të rishikojë mënyrën se si ajo punon para se të skadojë afati. “Sikur të kishte qenë ai program para 9/11, do te kishim një shans të mirë që të dëgjonim 19 rrëmbyesit të komunikonin me njëri-tjetrin, “thotë ai. Një duzinë vjet më vonë, kur qëllimi i programit u zbulua nga ish-kontraktori i NSA Edward Snowden, peisazhi politik ka ndryshuar.

 “Reagimi i publikut në vitin 2013 ishte:” Jo nuk mund t’i besojmë qeverisë? ” Por do të kishte qenë një reagim krejtësisht i ndryshëm në vitin 2001, (kur) sulmet e 9/11 sapo kishin ndodhur. ” Edhe më pas agjencia nuk pranoi të tërhiqej, Cheney ka vazhduar të thotë në deklarata publike se ka pasur një lidhje që bëri të mundur një veprim amerikan kundër Irakut.

“Ndikimi ishte i madh,” kujton Morell, dhe kishte kontribuar në besimin e shumicës së amerikanëve se Iraku kishte një rol në sulmet e 11 shtatorit.

 “Unë u ula në tryezë me babain tim një vit pasi filloi lufta në Irak, dhe kam thënë diçka që ngrinte një pyetje në lidhje me nëse kjo ishte gjëja më e drejtë për të bërë apo jo”, kujton Morell-i. “Babai im përplas dorën mbi tavolinë derisa piruni  kërceu jashtë dhe tha:” Por, Iraku shkatoi 9/11! ” Unë i thashë, “Jo, ata nuk e bënë, babi. Unë e di. Më beso. Unë e di.” Ndersa tani luftëtarët nga al-Kaida po lidhen me Shtetit Islamik të Irakut dhe Levanti (ISIS) dhe marshuan në Raka, në Siri.

Pamjet e fundit tronditëse të ushtarëve amerikanë të masakruar nga grupi ekstremist ISIS, vijnë si një mesazh kërcënimi për Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në publikimet e rradhës në rrjetet sociale ISIS-I, kërcënon Amerikën dhe qytetarët e saj se do të jenë shënjestër nga çdo mysliman në botë. Ata paralajmërojnë amerikanët të ruhen pasi një tjetër tragjedi si ajo e 11 shtatorit do të mund të përsëritet. Ky sulm virtual është shoqëruar me pamjet e torturave të ushtarëve amerikanë gjatë periudhës që ata ndodheshin në Irak dhe vjen si reagim pas ndërhyrjes së SHBA-së. Ekstremistët e shtetit islam kanë publikuar një video me të cilën kërcënohen të gjithë amerikanët duke i paralajmëruar se do të përsëritet sulmi i 11 shtatorit të vitit 2001. Në video thuhet se lëvizja e xhihadistëve është më e fuqishme qysh prej kohës kur Al Kaida sulmoi në New York dhe Washington para 14 viteve dhe tash janë të gatshëm që prapë të sulmojnë SHBA-në.

Ekstremistët e ISIS-it paralajmërojnë se nuk ka “Siguri për asnjë amerikan në botë” dhe se ata janë të aftë dhe mjaft të fortë “që përsëri ta kallin Amerikën”. Video xhirimi që quhet “Do ta kallim Amerikën” i fton pjesëtarët e ISIS-it që ta sulmojnë SHBA-në.  Në video po ashtu janë paraqitur disa nga krimet më të rënda që ekstremistët kanë bërë siç janë prerja e kokës së gazetarit dhe pilotit. Aty paraqiten të shtënat në Paris dhe Otavë, duke thënë se pas Francës dhe Kanadasë, është radha e SHBA-së. “Me leje të Allahut së shpejti do ta përsërisim 11 shtatorin”, thuhet në xhirimin e ISIS-it që me fotografi përcillen raportet e mediave në sulmin e Kullave binjake.

Shumë ekspertë thonë se elementi që tërheq drejt ISIS dhe bashkëpunim nga grupe të tjera, është suksesi ushtarak i Shtetit Islamik. Por të tjerë thonë se ISIS nuk ka kaluar ndonjë provë të vërtetë ushtarake. Brian Jenkins, ekspert i terrorizmit, thotë se zona kryesisht sunite e Irakut ishte një pre e lehtë.

“Nuk është se ISIS ishte një forcë e pamposhtshme, e cila mundi ushtrinë irakiane, thjesht ndodhi që ushtaria e Irakut u largua, duke lënë një vakum që ISIS ishte në gjendje ta mbushte.” “Siria tani është një mozaik me territore të zotëruara nga qeveria dhe territore të mbajtura nga ky apo ai grup. Ndërsa Iraku de facto është i ndarë në zona sunite, shi’ite dhe zona kurde.”

Zoti Jenkins thotë se edhe një ndërhyrje e gjerë ushtarake perëndimore nuk do të ishte në gjendje të ribashkonte Sirinë dhe Irakun. Maksimumi që mund të arrihet – argumenton ai – është që të “përmbahet kaosi” brenda zonës së konfliktit, i cili mund të zgjasë për dekada me radhë.

Por shumë ekspertë thonë se ISIS duhet të ndalet. Ata e shohin rritjen e ISIS-it si zhvillimin më të rëndësishëm në xhihadin ndërkombëtar, që nga 11 Shtatori 2001. Vëzhguesit thonë se ISIS ka marrë rolin e udhëheqësit së rrjeteve globale terroriste kundër Perëndimit. Grupe të mëdha ekstremiste – që nga Abu Saiaf dhe Jamaat Islamia në Azinë Lindore, deri tek Boko Haram në Afrikë – e kanë zhvendosur besnikërinë e tyre nga al-Kaida tek kjo organizatë e re terroriste e pamëshirshme.

Prandaj duke perifrazuar Brehtin do të thosha, “Njerëz jeni vigjilentë!”.