PO – Dielli | The Sun

Flet studenti Mirgentian Gjuta, aktivist i shoqerise civile dhe inxhinier.Ish pjesë e programit YES 12./

1 yes-albania 1Mirgenitan-Gjuta

Përktheu për “Diellin”, Herion Kërcelli/

Mirgentian Gjuta është nga Kukësi, Shqipëri, i mirëpritur para 6 vitesh nga Këshillët Amerikane në Park Falls, Wisconsin, si pjesë e programit Yes 12. Ai është diplomuar në inxhinieri ndërtimi dhe aktualisht po punon për masterin e tij.Si ish-nxënës aktiv që prej kthimit të tij nga Shtetet e Bashkuara, Mirgentian e ndan historinë e tij në këtë interviste dhënë gazetares Tatyana Moveshevich (FLEX ’04).

Mirgentian, cilat janë angazhimet tuaja aktuale?

Tani jam në vitin e dytë të masterit për inxhineri ndërtimi, me prioritet infrastrukturën dhe transportin. Përvec studimeve, unë jam duke punuar si vullnetar për një organizatë joqeveritare, Trashëgimia Kulturore Pa Kufinj (CHwB, Shqipëri). Misioni i kësaj organizate është të shpëtojë dhe ruajë trashëgiminë kulturore, ndikuar nga neglizhimi ose fatkeqësitë njerëzore dhe natyrore.

A mund ta përshkruash projektin e CHwB në të cilin je pjesmarrës?

Unë po ndihmoj me projektin e ruajtjes së Burgut Spac. Gjatë epokë komuniste, të burgosurit politikë ishin mbyllur në Burgun e Spacit, por tani shumica e kompleksit është rrënuar dhe kujtimi i së shkuarës së burgut, është duke u zhdukur shpejt. Vitin e kaluar, Organizata Botërore e Monumenteve e vuri në listë kompleksin në listën e një prej monumenteve më të rrezikuara në gjithë botën. Qëllimi jonë është ta ruajmë historinë e burgut dhe të ndajmë historitë e të burgosurve që janë mbajtur atje për vite me radhë. Disa prej tyre mbajtën protestat e para demokratike në historinë e Shqipërisë dhe kontribuan shumë ndaj zhvillimit të lëvizjes civile demokratike të vendit. Eshtë e rëndësihme që ti memorizojmë veprën e tyre duke ndërtuar dicka për ta. Unë po ndihmoj me skicimin dixhital të burgut. Kur ne të ridizenjojmë ndërtesat ekzituese me dixhital, do të jetë më e lehtë të zbulojmë se, cilat elemente duhet të restaurohen.

Deri në Maj 2016, ti shërbeve si Drejtori Ekzekutiv i Qendrës së Rinisë pa kufij {Borderless}. Cilat ishin detyrat kryesore të punës tuaj atje?

Unë erdha tek Borderless përmes Kongresit Kombëtar të Rinisë, ku unë shërbeva si një anëtar bordi. Atje takova disa aktivistë nga qendra e rinisë dhe isha shumë i impresionuar me projektet që ata ishin duke bëre. Prandaj u bashkova me organizatën në Shtator 2014, dhe një gjysëm viti më vonë u zgjodha së pari si perfaqësues dhe pastaj si Drejtor ekzekutiv. Tek Borderless (Rinia pa kufij), ne u fokusuam tek katër projekte kryesore: zhvillimi i vazhdueshëm i aksioneve mjedisore, integrim në Bashkimin Europian të udhëhequr nga rinia, sipërmarrjet sociale dhe sipërmarrja biznesi në fusha të ndryshme.

Cilin projekt do ta konsideroje si një nga arritjet kryesore të qendrës?

Në dy vitet e mia me organizatën, ne përfunduam një numër të madh projektesh. Megjithatë në mëndje më vjen shpesh një projekt specifik. Eshtë pjesmarrja jonë në fushatën e Grave të Kombeve të Bashkuara HeforShe (AiperAte). Objektivi i fushatës ishte të inkurajojë burrat dhe gratë të sensibilizojnë opinionin kundër pabarazive me të cilat përballen gratë në gjithë botën. Synimi jonë ishte të sfidojmë perceptimin e publikut përmes sondazheve në rrugë e ambiente kryesore në dhjetë qytete shqiptare. Gjatë zbatimit të këtij projekti ne intervistuam shumë kalimtarë, mblodhëm shumë citime, foto, informacione të vlefshme dhe i ndamë eksperiencat tona mbi median sociale. Ne kishim qëllim, jo ti vinim njerëzit në siklet, por ti angazhonim e ti bënim ata të ndjeshëm në diskutime. Megjithatë, ne nuk prisnim të ndryshonim perceptimet e njerzve përmes bisedave të shkurtra, por ne gjithsesi shpresuam ti bëjmë ata të mendojnë rreth kësaj cështje. Bazuar mbi reagimin e njerzve, unë mund të them që afrimi jonë ishte shumë efektiv. Ne shpresojmë se ky projekt ka kontribuar që të sjellë ndryshim brenda komuniteteve dhe të përmirësojë marrdhëniet e barazinë gjinore.

Ju jeni gjithashtu shumë aktiv në komunitetin Yes (Po) në Shqiperi. Këtë vit po udhëheq një projekt të financuar nga programi Trajnimi i Udhëheqjes Transformuese të emërtuar #ARTitOUT Albania(Shqiperi): Duke motivuar Rininë të transformoje cështjet sociale. Për cfarë është ky projekt?

Apatia sociale mes rinisë është një problem gjigand në Shqipëri dhe unë doja të sfidoja këtë cështje përmes artit. Duke i angazhuar ata në ngjarje artistike me një mesazh social, unë kisha qëllim të frymëzoja njerëz të rinj që të bëhen më aktivë në procesin e ndryshimit. Gjashtë piktorë dhe dhjetë fotografë ishin ftuar të merrnin pjesë në këtë projekt. Atyre ju kërkua të krijojnë vepra për trajtimin e cështjeve sociale si mbi temat e papunësisë, mungesës së mundësive arsimore dhe varfërisë. Kur punët e tyre u plotësuan, në Mars 2016, u organizua një ekspozitë tek Qendra Rinore e Tiranës. Të rinj që morën pjesë në atë ju kërkua të zgjidhnin dy pjesë arti që ju pëlqenin më tepër, ndërkohë dhe fituesit ishin lajmeruar për ceremoninë e cmimeve speciale në fund të ekspozitës. Në mënyrë interesante, të dy punët fituese përconin një mesazh shprese. Piktura e zgjedhur, me titullin “Shko përtej limiteve”, tregonte një grua të re, me flokë të bukur me ngjyrë, përballë një backgroundi të ndricuar. Mbi foton fituese të quajtur “Ai është duke u lutur për një të ardhme më të mirë”, ishte portretizuar një djalë i ri duke u lutur për vete. Ky projekt u realizua në partneritet me tre ish-nxenës të programit YES (Po), konkretisht, Klea Troka (Yes ’12), Elvana Qeli (Yes ’12) dhe Sherina Dyrma (YES ’14).

A mendon që programi YES, (PO), zhvilloi interesin tuaj në punën e shoqërisë civile?

Sigurisht që po. Eksperienca ime me YES më ndihmoi të formoj interesat e mia në shoqërinë civile, të drejtat njerëzore dhe me dha shtysën e duhur që ta ndjek këtë punë. Ndërkohë në Shtetet e Bashkuara, unë isha pjesë në një maratonë loje për të siguruar para për spitalet e fëmijve dhe mora pjesë në ngjarje të tjera bamirësie. Tani të gjithë më pyesin:- pse po trajnohem për tu bërë inxhinier ndërtimi, kur jam kaq i interesuar në punën e shoqërisë civile? E vërteta është se unë dua ti bëj të dyja, ndaj jam duke shpresuar që të kontriboj për komunitetin tim përmes kombinimit të aftësive të mia teknike dhe të menaxhimit të një projekti. Projekti im aktual tek CHwB nxit shpresën që cdo gjë mund të jetë e mundshme.

Cila është këshilla jote për ish-nxënësit e tjerë të YES (Po)?

Mesazhi im është:-Unë kam një mundësi unike që të zhvilloj veten dhe ta ndërtoj karrierën time në fushën që e dua më shumë. Nëse vepron kështu, do të ketë pashmangshmërisht ndikim pozitiv mbi të tjerët,- nuk ka rëndësi nëse është muzikë, inxhinieri, kujdes shëndetsor apo informatikë. Njëkohësisht mos harro të jesh pjesë e një komuniteti në të cilin jeton. Gjithashtu duhet të kontribosh për ndryshimin social kurdoherë që ke mundësi.

Shënim: gazeta “Dielli” e ka përcjellë në vijimësi ecurinë e programit YES në vendin tonë, të iniciuar nga Departamenti i Shtetit, ku ka mëse dy dekada janë bërë pjesë dhe të rinjtë shqiptarë.

Nga Fritz RADOVANI/

NE FOTO: SELIA E PARË…/

■Lexova këto ditë këta rreshta: “Kthehemi tek realiteti ynë i kohëve të fundit. Ç’po vihet re tani, pas miratimit të Reformës, “revolucionit” të 21 korrikut apo “Çlirimit të dytë të Shqipërisë”, siç u vlerësua me zë të lartë, nga shumë syresh?…”

Mendova pak çaste, po nuk po hezitoj per me dashtë me thanë të vertetën: “Po, çlirimi i parë kur pat ndodhë, që nuk po e mbajmë nder mend asnjë shka mbushëm 75 vjetët!?”

Per me kenë objektiv në percaktimin e këtij dyshimi, nuk do të shpjegoj mendimet e pleqve tanë dhe as, shka kujtojmë si fëmijë, nga ngjarjet e mnershme të atyne viteve kur zgjoheshim nga gjumi prej krizmave të automatikëve në Zallin e Kirit të Shkodres, po do të paraqes vetem dokumentin e shkruem nga z. Henry Kissinger, në librin Diplomacia, botue në Tiranë, në vitin 1999, ku shenon në fq. 443: “Stalini mundi të impononte kufijtë e Europës Lindore pa ndërmarrë një risk të tepruar… Dy vitet e para pas luftës, vetëm Jugosllavia dhe Shqipëria vendosën diktatura komuniste.” Dhe vazhdon në fq. 438: “Prandaj ai e mbajti ushtrinë e tij në qender të Europës, ku gradualisht ai imponoi qeveri kukulla.” Në fq. 434: “Stalini ngulte këmbë të mos pranonte kërkesën e demokracive për zgjedhje të lira në Europën Lindore.”

***

JANAR 1945 Enveri i jep urdhën me shkrim trupave që ndodheshin në Veri:
■“Të asgjësohen pa mëshirë nacionalistët dhe reaksionarët shqiptarë brenda dhe jashtë kufinjve, pa treguar as më të voglën tolerancë!..”

■1 korrik 1946, Enver Hoxha, i pari i huej që dekorohet “Hero i popujve të Jugosllavisë”.

■15 Dhjetor 1947, Enver Hoxha deklaron në mbledhjen Komitetit Qendror të PKSh: “Duhet t’a fitojmë kohën e humbur e të bëjmë sa më shpejtë bashkimin DE FACTO të Shqipërisë me Jugosllavinë në të gjitha fushat, (parti, ekonomi, ushtri, etj.), se Shqipëria, nuk mund të qëndrojë si shtet i pavarur dhe aq më pak të ndërtojë Socializmin, PA U BASHKUAR ME JUGOSLLAVINË …” (1947)

***

■“Deputetët” tanë endè nuk e kanë marrë vesht se “nder tavolinat e Kuvendit Popullor” nuk flitet me hamendje, as me rrena apo si i thoni ju “shokë e zotrinjë” me “gjuhën e njësuar” pra, me gënjeshtra… Por, vetem, me fakte dhe dokumenta!

■Janë ba plot 25 vjetë që flisni per “pastertinë e figurës”! A e kujton veten o Sali Berisha, perballë të Madhit Isa Boletini në Shkoder…kur pate thanë: “Të gjithë jemi bashkvuejtës dhe bashkfajtorë, per çka ka ngja!”, dhe të gjithë duertrokitëm, tue “kujtue” se ti me të vertetë, ishe tue tregue të vertetën… A të kujtohet data, apo e ke harrue!? – Nuk janë aq shumë vite sa kujtojnë disa… Plot 25 vjetë, “para çlirimit të dytë!”…

■Mësuesi i juej, diktatori anadollak Ramiz Alia, Sekretar I i KQ. PPSh, President i RPSSh., ka mbajtë një fjalim në Byronë Politike të KQ të PPSh, në vitin 1989, në Tiranë, të cilit, me shumë djallëzi po vazhdoni ti përmbaheni ju pasuesit e tij, andrrimtarët e “rilindjes” së kasaphanës së re të Popullit Shqiptar. Ai ju la një “testament”:

■“Ne, komunistët reformatorë, do të zbatojmë strategjinë tonë në ekonomi, sipas së cilës kapitalistët dhe pronarët e ardhshëm në një vend socialist të jemi ne apo njerëzit tanë. Me strategjinë tonë të re, brenda dy-tre legjisaturash do të arrijmë që nga klasa komuniste të krijojmë klasën kapitaliste, e cila do të na përjetësojë në pushtetin politik të së ardhmes. Të jeni të sigurtë që e ardhmja do të jetë jona. Kurrë nuk do të lejojmë restaurimin e pushtetit politik të armiqëve tanë. E ardhmja e fëmijëve tanë do të jetë e mrekullueshme, gjithnjë e sigurt, sepse për këtë kemi derdhur kaq gjak dhe do të derdhim përsëri po të jetë nevoja. Shqipërinë do ta gëzojmë ne dhe pasardhësit tanë… ■Ne jemi të përgatitur për të dyja rrugët; kemi njerëzit e vendosur dhe guximtarë, të cilët i kemi përgatitur me sakrifica e mund për vite me radhë, por kemi edhe organet tona të dhunës. Ndaj, mjerë ata që do të guxojnë të na kundërvihen. Jua them këtë që të mbani lart moralin dhe asnjëri prej jush të mos ketë frikë…

Mbajeni mend: Fitorja dhe pushteti do të jenë përjetësisht tona!”

***

■Si bre “burra”, po edhe 25 vjetët e “demokracisë s’uej” paskan kenë robni komuniste!?

… E prap tashti, po mendoni me fillue nga fillimi me “çlirimin e dytë”?!

■Të mjerët ata që do ti besojnë komunizmit e pjellës së mallkueme të Tij !..

■Edhe lumejt rreth Shkodres kanë ma pak ujë se lotët që kanë derdhë sytë e Nanave tona nga fjala e mnershme nder shekuj të shekujve: “Çlirimtarë komunistë”!..

Melbourne, 4 Gusht 2016.

Ja si të përgatit për jetën Programi YES {PO}

PO,“ÇLIRIMI I TRETË I SHQIPËRISË”,KUR DO TË BAHET ?!